BIBLIOTHECA AUGUSTANA

 

Hildegardis Bingensis

1098 - 1179

 

Ordo Virtutum

 

1145-48

 

Textus:

Hildegardis Scivias, 2 vol.

(Corpus Christianorum, Continuatio Mediaevalis 43, 43 A.)

ed. A. Führkötter/A. Carlevaris, Turnhout: Brepols 1978

Translatio anglica

 

_______________________________________________________________________

 

 

 

Ordo Virtutum (HS. 2, Hessische Landesbibliothek Wiesbaden)

 

________________

 

Musica:

Specimen musicale 1: Praeludium 

Specimen musicale 2: Patriarche et Prophete Qui sunt hi 

Specimen musicale 2: Karitas Ego Karitas, flos amabilis 

Specimen musicale 3: Virtutes Heu, heu, nos Virtutes plangamus 

Specimen musicale 4: Diabolus Que es, aut unde venis? 

Specimen musicale 5: In principio omnes creature viruerunt 

 

Fons: JPC

________________

 

Incipit Ordo Virtutum

 

Patriarche et Prophete

Qui sunt hi, qui ut nubes?

 

Virtutes

O antiqui sancti, quid admiramini in nobis? Verbum dei clarescit in forma hominis, et ideo fulgemus cum illo, edificantes membra sui pulchri corporis.

 

Patriarche et prophete

Nos sumus radices et vos rami, fructus viventis oculi, et nos umbra in illo fuimus.

 

Querela Animarum in came positarum

O nos peregrine sumus. Quid fecimus, ad peccata deviantes? Filie Regis esse debuimus, sed in umbram peccatorum cecidimus. O vivens sol, porta nos in humeris tuis in iustissimam hereditatem quam in Adam perdidimus! O rex regum, in tuo prelio pugnamus.

 

Felix Anima

O dulcis divinitas, et o suavis vita, in qua perferam vestem preclaram, illud accipiens quod perdidi in prima apparitione, ad te suspiro, et omnes Virtutes invoco.

 

Virtutes

O felix Anima, et o dulcis creatura dei, que edificata es in profunda altitudine sapientie dei, multum amas.

 

Felix Anima

O libenter veniam ad vos ut prebeatis michi osculum cordis.

 

Virtutes

Nos debemus militare tecum, o filia regis.

 

Sed, gravata, Anima conqueritur

O gravis labor, et o durum pondus quod habeo in vesto huius vite, quia nimis grave michi est contra carnem pugnare.

 

Virtutes ad Animam illam

O Anima, voluntate dei constituta, et o felix instrumentum, quare tam flebilis es contra hoc quod deus contrivit in virginea natura? Tu debes in nobis superare diabolum.

 

Anima illa

Succurrite michi, adiuvando, ut possim stare!

 

Scientia Dei ad Animam illam

Vide quid illud sit quo es induta, filia salvationis et esto stabilis, et numquam cades.

 

Infelix, Anima

O nescio quid faciam, aut ubi fugiam! O ve michi, non possum perficere hoc quod sum induta. Certe illud volo abicere!

 

Virtutes

O infelix conscientia, o misera Anima, quare abscondis faciem tuam coram creatore tuo?

 

Scientia Dei

Tu nescis, nec vides, nec sapis illum qui te constituit.

 

Anima illa

Deus creavit mundum: non facio illi iniuriam sed volo uti illo!

 

Strepitus Diaboli ad Animam illam

Fatue, fatue quid prodest tibi laborare? Respice mundum, et amplectetur te magno honore.

 

Virtutes

O plangens vox est hec maximi doloris! Ach, ach, quedam mirabilis victoria in mirabili desiderio dei surrexit, in qua delectatio camis se latenter abscondit, heu, heu, ubi voluntas crimina nescivit et ubi desiderium hominis lasciviam fugit. Luge, luge ergo in his, Innocentia, que in pudore bono integritatem non amisisti, et que avariciam gutturis antiqui serpentis ibi non devorasti.

 

Diabolus

Que est hec Potestas, quod nullus sit preter deum? Ego autem dico, qui voluerit me et voluntatem meam sequi, dabo illi omnia. Tu vero, tuis sequacibus nichil habes quod dare possis, quia etiam vos omnes nescitis quid sitis.

 

Humilitas

Ego cum meis sodalibus bene scio quod tu es ille antiquus dracho qui super summum volare voluisti – sed ipse deus in abyssum proiecit te.

 

Virtutes

Nos autem omnes in excelsis habitamus.

 

Humilitas

Ego, Humilitas, regina Virtutum, dico: venite ad me, Virtutes, et enutriam vos ad requirendam perditam dragmam et ad coronandum in perseverantia felicem.

 

Virtutes

O gloriosa regina, et O suavissima mediatrix, libenter venimus.

 

Humilitas

Ideo, dilectissime filie, teneo vos in regali talamo.

 

Karitas

Ego Karitas, flos amabilis – venite ad me, Virtutes, et perducam vos in candidam lucem floris virge.

 

Virtutes

O dilectissime flos, ardenti desiderio currimus ad te.

 

Timor Dei

Timor Dei, vos felicissimas filis preparo ut inspiciatis in deum vivum et non pereatis.

 

Virtutes

O Timor, valde utilis es nobis: habemus enim perfectum studium numquam a te separari.

 

Diabolus

Euge! euge! quis est tantus timor? et quis est tantus amor? Ubi est pugnator, et ubi est remunerator? Vos nescitis quid colitis.

 

Virtutes

Tu autem exterritus es per summum iudicem, quia, inflatus superbia, mersus es in gehennam.

 

Obedientia

Ego lucida Obedientia – venite ad me, pulcherrime filie, et reducam vos ad patriam et ad osculum regis.

 

Virtutes

O dulcissima vocatrix, nos decet in magno studio pervenire ad te.

 

Fides

Ego Fides, speculum vite: venerables filie, venite ad me et ostendo vobis fontem salientem.

 

Virtutes

O serena, speculata, habemus fiduciam pervenire ad verum fontem per te.

 

Spes

Ego sum dulcis conspectrix viventis oculi, quam fallax torpor non decipit – unde vos, o tenebre, non potestis me obnubilare.

 

Virtutes

O vivens vita, et o suavis consolatrix, tu mortifera mortis vincis et vidente oculo clausuram celi aperis.

 

Castitas

O Virginitas, in regali thalamo stas. O quam dulciter ardes in amplexibus regis, cum te sol perfulget ita quad nobilis flos tuus numquam cadet. O virgo nobilis, te numquam inveniet umbra in cadente flore!

 

Virtutes

Flos campi cadit vento, pluvia spargit eum. O Virginitas, tu permanes in symphoniis supernorum civium: unde es suavis flos qui numquam aresces.

 

Innocentia

Fugite, oves, spurcicias Diaboli!

 

Virtutes

Has te succurrente fugiemus.

 

Contemptus Mundi

Ego, Contemptus Mundi, sum candor vite. O misera terre peregrinatio in multis laboribus – te dimitto. O Virtutes, venite ad me et ascendamus ad fontem vite!

 

Virtutes

O gloriosa domina, tu semper habes certamina Christi, o magna virtus, que mundum conculcas, unde etiam victoriose in celo habitas.

 

Amor Celestis

Ego aurea porta in colo fixa sum: qui per me transit numquam amaram petulantiam in mente sua gustabit.

 

Virtutes

O filia regis, tu semper es in amplexibus quos mundus fugit. O quam suavis est tua dilectio in summo deo!

 

[Disciplina]:

Ego sum amatrix simplicium morum qui turpia opera nesciunt; sed semper in regum regem aspicio et amplector eum in honore altissimo.

 

Virtutes

O tu angelica socia, tu es valde ornata in regalibus nuptiis.

 

Verecundia

Ego obtenebro et fugo atque conculco omnes spurcicias Diaboli.

 

Virtutes

Tu es in edificatione celestis Ierusalem, florens in candidis liliis.

 

Misericordia

O quam amara est illa duricia que non cedit in mentibus, misericorditer dolori succurrens! Ego autem omnibus dolentibus manum porrigere volo.

 

Virtutes

O laudabilis mater peregrinorum, tu semper erigis illos, atque ungis pauperes et debiles.

 

Victoria

Ego Victoria velox et fortis pugnatrix sum – in lapide pugno, serpentem antiquum conculco.

 

Virtutes

O dulcissima bellatrix, in torrente fonte qui absorbuit lupum rapacem – o gloriosa coronata, nos libenter militamus tecum contra illusorem hunc.

 

Discretio

Ego Discretio sum lux et dispensatrix omnium creaturarum, indifferentia dei, quam Adam a se fugavit per lasciviam morum.

 

Virtutes

O pulcherrima mater, quam dulcis et quam suavis es, quia nemo confunditur in te.

 

Pacientia

Ego sum columpna que molliri non potest, quia fundamentum meum in deo est.

 

Virtutes

O firma que stas in caverna petre, et o gloriosa bellatrix que suffers omnia!

 

Humilitas

O filie Israhel, sub arbore suscitavit vos deus, unde in hoc tempore recordamini plantationis sae. Gaudete ergo, filie Syon!

 

Virtutes

Heu, heu, nos Virtutes plangamus et lugeamus, quia ovis domini fugit vitam!

 

Querela Anime penitentis et Virtutes invocantis

O vos regales Virtutes, quam speciose et quam fulgentes estis in summo sole, et quam dulcis est vestra mansio – et ideo, o ve michi, quia a vobis fugi.

 

Virtutes

O fugitive, veni, veni ad nos, et deus suscipiet te.

 

Anima illa

Ach! ach! fervens dulcedo absorbuit me in peccatis, et ideo non ausa sum intrare.

 

Virtutes

Noli timere nec fugere, quia pastor bonus querit in te perditam ovem suam.

 

Anima illa

Nunc est michi necesse ut suscipiatis me, quoniam in vulneribus feteo quibus antiquus serpens me contaminavit.

 

Virtutes

Curre ad nos, et sequere vestigia illa in quibus numquam cades in societate nostra, et des curabit te.

 

Penitens Animo ad Virtutes

Ego peccator qui fugi vitam: plenus ulceribus veniam ad vos, ut prebeatis michi scutum redemptionis. O tu omnis milicia regine, et o vos, candida lilia ipsius, cum rosea purpura, inclinate vos ad me, quia peregrina a vobis exulavi, et adiuvate me, ut in sanguine filii dei possim surgere.

 

Virtutes

O Anima fugitiva, esto robusta, et indue te arma lucis.

 

Anima illa

Et o vera medicina, Humilitas, prebe michi auxilium, quia superbia in multis viciis fregit me, multas cicatrices michi imponens. Nunc fugio ad te, et ido suscipe me.

 

Humilitas

O omnes Virtutes, suscipite lugentem peccatorem, in suis cicatricibus, propter vulnera Christi, et perducite eum ad me.

 

Virtutes

Volumus te reducere et nolumus te deserere, et omnis celestis milicia gaudet super te – ergo decet nos in symphonia sonare.

 

Humilitas

O misera filia, volo te amplecti, quia magnus medicus dura et amara propter te passus est.

 

Virtutes:

O vivens fons, quam magna est suavitas tua, qui faciemn istorum in te non amisisti, sed acute previdisti quomodo eos de angelico casu abstraheres qui se estimabant illud habere quod non licet sic stare; unde gaude, filia Syon, quia deus tibi multos reddit quos serpens de te abscidere voluit, qui nunc in maiori luce fulgent quam prius illorum causa fuisset.

 

Diabolus

Que es, aut unde venis? Tu amplexata es me, et ego foras eduxi te. Sed nunc in reversione tua confundis me – ego autem pugna mea deiciam te!

 

Penitens Anima

Ego omnes vias meas malas esse cognovi, et ideo fugi a te. Modo autem, o illusor, pugno contra te. Inde tu, O regina Humilitas, tuo medicamine adiuva me!

 

Humilitas ad Victoriam

O Victoria, que istum in cela superasti, curre cum militibus tuis et omnes ligate Diabolum hunc!

 

Victoria ad Virtutes

O fortissimi et gloriosissimi milites, venite, et adiuvate me istum fallacem vincere.

 

Virtutes

O dulcissima bellatrix, in torrente fonte qui absorbuit lupum rapacem – o gloriosa coronata, nos libenter militamus tecum contra illusorem hunc.

 

Humilitas

Ligate ergo istum, o Virtutes preclare!

 

Virtutes

O regina nostra, tibi parebimus, et precepta tua in omnibus adimplebimus.

 

Victoria

Gaudete, a socii, quia antiquus serpens ligatus est!

 

Virtutes

Laus tibi, Christe, rex angelorum!

 

Castitas

In mente altissimi o Satana, Caput tuum conculcavi, et in virginea forma dulce miraculum colui, ubi filius dei venit in mundum; unde deiectus es in omnibus spoliis tuis, et nunc gaudeant omnes qui habitant in celis, quia venter tuus confusus est.

 

Diabolus

Tu nescis quid colis, quia venter tuus vacuus est pulchra forma de viro sumpta – ubi transis preceptum quod deus in suavi copula precepit; unde nescis quid sis!

 

Castitas

Quomodo posset me hoc tangere quod tua suggestio polluit per immundiciam incestus? Unum virum protuli, qui genus humanum ad se congregat contra te; per nativitatem suam.

 

Virtutes

O deus, quis es tu, qui in temet ipso hoc magnum consilium habuisti, quod destruxit infernalem haustum in publicanis et peccatoribus, qui nunc lucent in superna bonitate! Unde, O rex, laus sit tibi. O pater omnipotens, ex te fluit fons in igneo amore, perduc filios tuos in rectum ventum velorum aquarum, ita ut et nos eos hoc modo perducamus in celestem Ierusalem.

 

In principio omnes creature viruerunt, in medio flores floruerunt; postea viriditas descendit. Et istud vir preliator vidit et dixit:

Hoc scio, sed aureus numerus nondum est plenus. Tu ergo, patemum speculum aspice: in corpore meo fatigationem sustineo, parvuli etiam mei deficiunt.

Ergo nunc, omnes homines, genua vestra ad patrem vestrum flectite, ut vobis manum suam porrigat.