Εἰδύλλια

I.

___________________________________________________

Θύρσις

Ποιμὴν καὶ Αἰπόλος

ΠΟΙΜΗΝ

Ἁδύ τι τὸ ψιθύρισμα καὶ ἁ πίτυς αἰπόλε τήνα

ἁ ποτὶ ταῖς παγαῖσι μελίσδεται, ἁδὺ δὲ καὶ τύ

συρίσδες· μετὰ Πᾶνα τὸ δεύτερον ἆθλον ἀποισῆι.

αἴ κα τῆνος ἕληι κεραὸν τράγον, αἶγα τὺ λαψῆι·

5

αἴ κα δ᾽ αἶγα λάβηι τῆνος γέρας, ἐς τὲ καταρρεῖ

ἁ χίμαρος· χιμάρωι δὲ καλὸν κρέας, ἔστε κ᾽ ἀμέλξηις.

ΑΙΠΟΛΟΣ

ἅδιον, ὦ ποιμὴν τὸ τεὸν μέλος ἢ τὸ καταχές

τῆν᾽ ἀπὸ τᾶς πέτρας καταλείβεται ὑψόθεν ὕδωρ.

αἴ κα ταὶ Μοῖσαι τὰν οἴιδα δῶρον ἄγωνται,

10

ἄρνα τὺ σακίταν λαψῆι γέρας· αἰ δέ κ᾽ ἀρέσκηι

τήνας ἄρνα λαβεῖν, τὺ δὲ τὰν ὄιν ὕστερον ἀξῆι.

ΠΟΙΜΗΝ

λῆις ποτὶ τᾶν Νυμφᾶν, λῆις αἰπόλε τεῖδε καθίξας,

ὡς τὸ κάταντες τοῦτο γεώλοφον αἵ τε μυρῖκαι,

συρίσδεν; τὰς δ᾽ αἶγας ἐγὼν ἐν τῶιδε νομευσῶ.

ΑΙΠΟΛΟΣ

15

οὐ θέμις, ὦ ποιμήν, τὸ μεσαμβρινὸν οὐ θέμις ἄμμιν

συρίσδεν. τὸν Πᾶνα δεδοίκαμες· ἦ γὰρ ἀπ᾽ ἄγρας

τανίκα κεκμακὼς ἀμπαύεται· ἔστι δὲ πικρός,

καὶ οἱ ἀεὶ δριμεῖα χολὰ ποτὶ ῥινὶ κάθηται.

ἀλλὰ τὺ γὰρ δὴ Θύρσι τὰ Δάφνιδος ἄλγε᾽ ἀείδες

20

καὶ τᾶς βουκολικᾶς ἐπὶ τὸ πλέον ἵκεο μοίσας,

δεῦρ᾽ ὑπὸ τὰν πτελέαν ἑσδώμεθα τῶ τε Πριήπω

καὶ τᾶν κρανίδων κατεναντίον, αἷπερ ὁ θῶκος

τῆνος ὁ ποιμενικὸς καὶ ταὶ δρύες. αἰ δέ κ᾽ ἀείσηις,

ὡς ὅκα τὸν Λιβύαθε ποτὶ Χρόμιν ἆισας ἐρίσδων,

25

αἶγά τέ τοι δωσῶ διδυματόκον ἐς τρὶς ἀμέλξαι,

ἃ δύ᾽ ἔχοισ᾽ ἐρίφως ποταμέλγεται ἐς δύο πέλλας,

καὶ βαθὺ κισσύβιον κεκλυσμένον ἁδέι κηρῶι,

ἀμφῶες, νεοτευχές, ἔτι γλυφάνοιο ποτόσδον.

τῶ περὶ μὲν χείλη μαρύεται ὑψόθι κισσός,

30

κισσὸς ἑλιχρύσωι κεκονιμένος· ἁ δὲ κατ᾽ αὐτόν

καρπῶι ἕλιξ εἱλεῖται ἀγαλλομένα κροκόεντι.

ἔντοσθεν δὲ γυνά τι θεῶν δαίδαλμα τέτυκται,

ἀσκητὰ πέπλωι τε καὶ ἄμπυκι. πὰρ δέ οἱ ἄνδρες

καλὸν ἐθειράζοντες ἀμοιβαδὶς ἄλλοθεν ἄλλος

35

νεικείουσ᾽ ἐπέεσσι· τὰ δ᾽ οὐ φρενὸς ἅπτεται αὐτᾶς·

ἀλλ᾽ ὅκα μὲν τῆνον ποτιδέρκεται ἄνδρα γέλαισα,

ἄλλοκα δ᾽ αὖ ποτὶ τὸν ῥιπτεῖ νόον. οἳ δ᾽ ὑπ᾽ ἔρωτος

δηθὰ κυλοιδιόωντες ἐτώσια μοχθίζοντι.

τοῖς δὲ μέτα γριπεύς τε γέρων πέτρα τε τέτυκται

40

λεπράς, ἐφ᾽ αἷ σπεύδων μέγα δίκτυον ἐς βόλον ἕλκει

ὁ πρέσβυς, κάμνοντι τὸ καρτερὸν ἀνδρὶ ἐοικώς.

φαίης κα γυίων νιν ὅσον σθένος ἐλλοπιεύειν·

ὧδέ οἱ ὠιδήκαντι κατ᾽ αὐχένα πάντοθεν ἶνες

καὶ πολιῶι περ ἐόντι, τὸ δὲ σθένος ἄξιον ἥβας.

45

τυτθὸν δ᾽ ὅσσον ἄπωθεν ἁλιτρύτοιο γέροντος

Πυρναίαις σταφυλαῖσι καλὸν βέβριθεν ἀλωά,

τὰν ὀλίγος τις κῶρος ἐφ᾽ αἱμασιαῖσι φυλάσσει

ἥμενος· ἀμφὶ δέ νιν δύ᾽ ἀλώπεκες, ἃ μὲν ἀν᾽ ὄρχως

φοιτῆι σινομένα τὰν τρώξιμον, ἃ δ᾽ ἐπὶ πήραι

50

πάντα δόλον τεύχοισα τὸ παιδίον οὐ πρὶν ἀνησεῖν

φατὶ πρὶν ἢ ὰκράτισμον ἐπὶ ξηροῖσι καθίξηι.

αὐτὰρ ὅγ᾽ ἀνθερίκοισι καλὰν πλέκει ἀκριδοθήραν

σχοίνωι ἐφαρμόσδων· μέλεται δέ οἱ οὔτε τι πήρας

οὔτε φυτῶν τοσσῆνον, ὅσον περὶ πλέγματι γαθεῖ.

55

παντᾶι δ᾽ ἀμφὶ δέπας περιπέπταται ὑγρὸς ἄκανθος.

αἰπολικὸν θάημα· τέρας κέ τυ θυμὸν ἀτύξαι.

τῶ μὲν ἐγὼ πορθμῆϊ Καλυδνίωι αἶγά τ᾽ ἔδωκα

ὦνον καὶ τυρόεντα μέγαν λευκοῖο γάλακτος·

οὐδέ τί πω ποτὶ χεῖλος ἐμὸν θίγεν, ἀλλ᾽ ἔτι κεῖται

60

ἄχραντον. τῶι κά τυ μάλα πρόφρων ἀρεσαίμαν,

αἴ κα μοι τύ φίλος τὸν ἐφίμερον ὕμνον ἀείσηις.

κοὔτι τυ κερτομέω. πόταγ᾽ ὠγαθέ· τὰν γὰρ ἀοιδάν

οὔ τί παι εἰς Ἀίδαν γε τὸν ἐκλελάθοντα φυλαξεῖς.

ΠΟΙΜΗΝ

Ἄρχετε βουκολικᾶς Μοῖσαι φίλαι, ἄρχετ᾽ ἀοιδᾶς.

65

Θύρσις ὅδ᾽ ὡξ Αἴτνας, καὶ Θύρσιδος ἁδέα φωνά.

πῆ ποκ᾽ ἄρ᾽ ἦσθ᾽, ὅκα Δάφνις ἐτάκετο, πῆ ποκα Νύμφαι;

ἦ κατὰ Πηνειῶ καλὰ τέμπεα; ἦ κατὰ Πίνδω;

οὐ γὰρ δὴ ποταμοῖο μέγαν ῥόον εἴχετ᾽ Ἀνάπω,

οὐδ᾽ Αἴτνας σκοπιάν, οὐδ᾽ Ἄκιδος ἱερὸν ὕδωρ.

70

ἄρχετε βουκολικᾶς Μοῖσαι φίλαι, ἄρχετ᾽ ἀοιδᾶς.

τῆνον μὰν θῶες, τῆνον λύκοι ὠρύσαντο,

τῆνον χὠκ δρυμοῖο λέων ἔκλαυσε θανόντα.

ἄρχετε βουκολικᾶς Μοῖσαι φίλαι, ἄρχετ᾽ ἀοιδᾶς.

πολλαὶ οἱ πὰρ ποσσὶ βόες, πολλοὶ δέ τε ταῦροι,

75

πολλαὶ δὲ δαμάλαι καὶ πόρτιες ὠδύραντο.

ἄρχετε βουκολικᾶς Μοῖσαι φίλαι ἄρχετ᾽ ἀοιδᾶς.

ἦνθ᾽ Ἑρμᾶς πράτιστος ἀπ᾽ ὤρεος, εἶπε δέ «Δάφνι,

τίς τυ κατατρύχει; τίνος ὠγαθὲ τόσσον ἔρασαι;»

ἄρχετε βουκολικᾶς Μοῖσαι φίλαι, ἄρχετ᾽ ἀοιδᾶς.

80

ἦνθον τοὶ βοῦται, τοὶ ποιμένες, ὡιπόλοι ἦνθον·

πάντες ἀνηρώτευν, τί πάθοι κακὸν. ἦνθ᾽ ὁ Πρίηπος

κἤφα· «Δάφνι τάλαν τί νυ τάκεαι; ἁ δὲ τὲ κώρα

πάσας ἀνὰ κράνας, πάντ᾽ ἄλσεα ποσσὶ φορεῖται

ἄρχετε βουκολικᾶς Μοῖσαι φίλαι, ἄρχετ᾽ ἀοιδᾶς.

85

ζάτεισ᾽· ἆ δύσερώς τις ἄγαν καὶ ἀμήχανος ἐσσί.

βούτας μὲν ἐλέγευ, νῦν δ᾽ αἰπόλωι ἀνδρὶ ἔοικας.

ὡιπόλος ὅκκ᾽ ἐσορῆι τὰς μηκάδας οἷα βατεῦνται,

τάκεται ὀφθαλμώς, ὅτι οὐ τράγος αὐτὸς ἔγεντο.

ἄρχετε βουκολικᾶς Μοῖσαι φίλαι, ἄρχετ᾽ ἀοιδᾶς.

90

καὶ τὺ δ᾽ ἐπεὶ κ᾽ ἐσορῆις τὰς παρθένος οἷα γελᾶντι,

τάκεαι ὀφθαλμώς, ὅτι οὐ μετὰ ταῖσι χορεύεις.»

τὼς δ᾽ οὐδὲν ποτελέξαθ᾽ ὁ βουκόλος, ἀλλὰ τὸν αὑτῶ

ἄνυε πικρὸν ἔρωτα, καὶ ἐς τέλος ἄνυε μοίραν.

ἄρχετε βουκολικᾶς Μοῖσαι, πάλιν ἄρχετ᾽ ἀοιδᾶς.

95

ἦνθέ γε μὰν ἁδεῖα καὶ ἁ Κύπρις γελάοισα,

λάθρη μὲν γελάοισα, βαρὺν δ᾽ ἀνὰ θυμὸν ἔχοισα,

κεἶπε· «τύ θην τὸν Ἔρωτα κατεύχεο Δάφνι, λυγιξεῖν·

ἦ ῥ᾽ οὐκ αὐτὸς Ἔρωτος ὑπ᾽ ἀργαλέω ἐλυγίχθης;»

ἄρχετε βουκολικᾶς Μοῖσαι, πάλιν ἄρχετ᾽ ἀοιδᾶς.

100

τὰν δ᾽ ἄρα χὠ Δάφνις ποταμείβετο· «Κύπρι βαρεῖα,

Κύπρι νεμεσσατά, Κύπρι θνατοῖσιν ἀπεχθής,

ἤδη γὰρ φράσδηι πάνθ᾽ ἅλιον ἄμμι δεδυκεῖν;

Δάφνις κἠν Ἀίδα κακὸν ἔσσεται ἄλγος Ἔρωτι.

ἄρχετε βουκολικᾶς Μοῖσαι, πάλιν ἄρχετ᾽ ἀοιδᾶς.

105

οὐ λέγεται τὰν Κύπριν ὁ βουκόλος; ἕρπε ποτ᾽ Ἴδαν,

ἕρπε ποτ᾽ Ἀγχίσαν· τηνεὶ δρύες ἠδὲ κύπειρος,

αἱ δὲ καλὸν βομβεῦντι ποτὶ σμάνεσσι μέλισσαι.

ἄρχετε βουκολικᾶς Μοῖσαι, πάλιν ἄρχετ᾽ ἀοιδᾶς.

ὡραῖος χὥδωνις, ἐπεὶ καὶ μῆλα νομεύει

110

καὶ πτῶκας βάλλει καὶ θηρία πάντα διώκει.

ἄρχετε βουκολικᾶς Μοῖσαι, πάλιν ἄρχετ᾽ ἀοιδᾶς.

αὖτις ὅπως στασῆι Διομήδεος ἆσσον ἰοῖσα,

καὶ λέγε· τὸν βοῦταν νικῶ Δάφνιν, ἀλλὰ μάχευ μοι.

ἄρχετε βουκολικᾶς Μοῖσαι, πάλιν ἄρχετ᾽ ἀοιδᾶς.

115

ὦ λύκοι, ὦ θῶες, ὦ ἀν᾽ ὤρεα φωλάδες ἄρκτοι,

χαίρεθ᾽· ὁ βουκόλος ὔμμιν ἐγὼ Δάφνις οὐκέτ᾽ ἀν᾽ ὕλαν,

οὐκέτ᾽ ἀνὰ δρυμώς, οὐκ ἄλσεα. χαῖρ᾽ Ἀρέθοισα

καὶ ποταμοί, τοὶ χεῖτε καλὸν κατὰ Θυμβρίδος ὕδωρ.

ἄρχετε βουκολικᾶς Μοῖσαι, πάλιν ἄρχετ᾽ ἀοιδᾶς.

120

Δάφνις ἐγὼν ὅδε τῆνος ὁ τὰς βόας ὦδε νομεύων,

Δάφνις ὁ τὼς ταύρως καὶ πόρτιας ὧδε ποτίσδων.

ἄρχετε βουκολικᾶς Μοῖσαι, πάλιν ἄρχετ᾽ ἀοιδᾶς.

ὦ Πὰν Πάν, εἴτ᾽ ἐσσὶ κατ᾽ ὤρεα μακρὰ Λυκαίω,

εἴτε τύγ᾽ ἀμφιπολεῖς μέγα Μαίναλον, ἔνθ᾽ ἐπὶ νᾶσον

125

τὰν Σικελάν, Ἑλίκας δὲ λίπε ῥίον αἰπύ τε σᾶμα

τῆνο Λυκαονίδαο, τὸ καὶ μακάρεσσιν ἀγητόν.

λήγετε βουκολικᾶς Μοῖσαι, ἴτε λήγετ᾽ ἀοιδᾶς.

«ἔνθ᾽ ὦναξ καὶ τάνδε φέρευ πακτοῖο μελίπνουν

ἐκ κηρῶ σύριγγα καλὰν περὶ χεῖλος ἑλικτάν·

130

ἦ γὰρ ἐγὼν ὑπ᾽ ἔρωτος ἐς Ἄιδος ἕλκομαι ἤδη.

λήγετε βουκολικᾶς Μοῖσαι, ἴτε λήγετ᾽ ἀοιδᾶς.

νῦν ἴα μὲν φορέοιτε βάτοι, φορέοιτε δ᾽ ἄκανθαι,

ἁ δὲ καλὰ νάρκισσος ἐπ᾽ ἀρκεύθοισι κομάσαι·

πάντα δ᾽ ἔναλλα γένοιτο, καὶ ἁ πίτυς ὄχνας ἐνείκαι,

135

Δάφνις ἐπεὶ θνάσκει, καὶ τὰς κύνας ὥλαφος ἕλκοι,

κἠξ ὀρέων τοὶ σκῶπες ἀηδόσι δηρίσαιντο.»

λήγετε βουκολικᾶς Μοῖσαι, ἴτε λήγετ᾽ ἀοιδᾶς.

χὢ μὲν τόσσ᾽ εἰπὼν ἀπεπαύσατο· τὸν δ᾽ Ἀφροδίτα

ἤθελ᾽ ἀνορθῶσαι· τά γε μὰν λίνα πάντα λελοίπει

140

ἐκ Μοιρᾶν, χὠ Δάφνις ἔβα ῥόον· ἔκλυσε δίνα

τὸν Μοίσαις φίλον ἄνδρα, τὸν οὐ Νύμφαισιν ἀπεχθῆ.

λήγετε βουκολικᾶς Μοῖσαι, ἴτε λήγετ᾽ ἀοιδᾶς.

καὶ τὺ δίδου τὰν αἶγα τό τε σκύφος, ὥς κεν ἀμέλξας

σπείσω ταῖς Μοίσαις. ὦ χαίρετε πολλάκι Μοῖσαι,

145

χαίρετ᾽, ἐγὼ δ᾽ ὔμμιν καὶ ἐς ὕστερον ἅδιον αἰσῶ.

ΑΙΠΩΛΟΣ

πλῆρές τοι μέλιτος τὸ καλὸν στόμα, Θύρσι, γένοιτο,

πλῆρές τοι σχαδόνων, καὶ ἀπ᾽ Αἰγίλω ἰσχάδα τρώγοις

ἁδεῖαν, τέττιγος ἐπεὶ τύγα φέρτερον ἄιδεις.

ἠνίδε τοι τὸ δέπας· θᾶσαι, φίλος, ὡς καλὸν ὄσδει·

150

Ὡρᾶν πεπλύσθαι νιν ἐπὶ κράναισι δοκησεῖς.

ὧδ᾽ ἴθι Κισσαίθα, τὺ δ᾽ ἄμελγέ νιν. αἱ δὲ χίμαιραι,

οὐ μὴ σκιρτασεῖτε, μὴ ὁ τράγος ὔμμιν ἀναστῆι.