Εἰδύλλια

XVI.

___________________________________________________

Χάριτες ἢ Ἱέρων

Αἰεὶ τοῦτο Διὸς κούραις μέλει, αἰὲν ἀοιδοῖς,

ὑμνεῖν ἀθανάτους, ὑμνεῖν ἀγαθῶν κλέα ἀνδρῶν.

Μοῦσαι μὲν θεαὶ ἐντί, θεοὺς θεαὶ ἀείδοντι·

ἄμμες δὲ βροτοὶ οἵδε, βροτοὺς βροτοὶ ἀείδωμεν.

5

τίς γὰρ τῶν ὁπόσοι γλαυκὰν ναίουσιν ὑπ᾽ ἠῶ,

ἡμετέρας Χάριτας πετάσας ὑποδέξεται οἴκωι

ἀσπασίως, οὐδ᾽ αὖθις ἀδωρήτους ἀποπέμψει;

αἳ δὲ σκυζόμεναι γυμνοῖς ποσὶν οἴκαδ᾽ ἴασι,

πολλά με τωθάζοισαι, ὅτ᾽ ἀλιθίην ὁδὸν ἦλθον,

10

ὀκνηραὶ δὲ πάλιν κενεᾶς ἐν πυθμένι χηλοῦ

ψυχροῖς ἐν γονάτεσσι κάρη μίμνοντι βαλοῖσαι,

ἐνθ᾽ αἰεί σφισιν ἕδρη, ἐπὴν ἄπρακτοι ἵκωνται.

τίς τῶν νῦν τοιόσδε; τίς εὖ εἰπόντα φιλήσει;

οὐκ οἶδ᾽· οὐ γὰρ ἔτ᾽ ἄνδρες ἐπ᾽ ἔργμασιν ὡς πάρος ἐσθλοῖς

15

αἰνεῖσθαι σπεύδοντι, νενίκηνται δ᾽ ὑπὸ κερδέων.

πᾶς δ᾽ ὑπὸ κόλπου χεῖρας ἔχων πόθεν οἴσεται ἀθρεῖ

ἄργυρον, οὐδέ κεν ἰὸν ἀποτρίψας τινὶ δοίη,

ἀλλ᾽ εὐθὺς μυθεῖται· «ἀπωτέρω ἢ γόνυ κνάμα·

αὐτῶι μοί τι γένοιτο· θεοὶ τιμῶσιν ἀοιδούς.

20

τίς δέ κεν ἄλλου ἀκούσαι; ἅλις πάντεσσιν Ὅμηρος.

οὗτος ἀοιδῶν λῶιστος, ὃς ἐξ ἐμεῦ οἴσεται οὐδέν.»

Δαιμόνιοι, τί δὲ κέρδος ὁ μυρίος ἔνδοθι χρυσός

κείμενος; οὐχ ἅδε πλούτου φρονέουσιν ὄνασις,

ἀλλὰ τὸ μὲν ψυχᾶι, τὸ δέ πού τινι δοῦναι ἀοιδῶν·

25

πολλοὺς εὖ ἔρξαι πηῶν, πολλοὺς δὲ καὶ ἄλλων

ἀνθρώπων, αἰεὶ δὲ θεοῖς ἐπιβώμια ῥέζειν,

μηδὲ ξεινοδόκον κακὸν ἔμμεναι, ἀλλὰ τραπέζηι

μειλίξαντ᾽ ἀποπέμψαι, ἐπὴν ἐθέλωντι νέεσθαι,

Μουσάων δὲ μάλιστα τίειν ἱεροὺς ὑποφήτας,

30

ὄφρα καὶ εἰν Ἀίδαο κεκρυμμένος ἐσθλὸς ἀκούσηις,

μηδ᾽ ἀκλεὴς μύρηαι ἐπὶ ψυχροῦ Ἀχέροντος,

ὡσεί τις μακέλαι τετυλωμένος ἔνδοθι χεῖρας

ἀχὴν ἐκ πατέρων πενίην ἀκτήμονα κλαίων.

πολλοὶ ἐν Ἀντιόχοιο δόμοις καὶ ἄνακτος Ἀλεύα

35

ἁρμαλιὴν ἔμμηνον ἐμετρήσαντο πενέσται·

πολλοὶ δὲ Σκοπάδαισιν ἐλαυνόμενοι ποτὶ σακούς

μόσχοι σὺν κεραῆισιν ἐμυκήσαντο βόεσσι,

μυρία δ᾽ ἂμ πεδίον Κραννώνιον ἐνδιάασκον

ποιμένες ἔκκριτα μῆλα φιλοξείνοισι Κρεώνδαις·

40

ἀλλ᾽ οὔ σφιν τῶν ἦδος, ἐπεὶ γλυκὺν ἐξεκένωσαν

θυμὸν ἐς εὐρεῖαν σχεδίαν στυγνοῖο γέροντος,

ἄμναστοι δὲ τὰ πολλὰ καὶ ὄλβια τῆνα λιπόντες

δειλοῖς ἐν νεκύεσσι μακροὺς αἰῶνας ἔκειντο,

εἰ μὴ δεινὸς ἀοιδὸς ὁ Κήιος αἰόλα φωνέων

45

βάρβιτον ἐς πολύχορδον ἐν ἀνδράσι θῆκ᾽ ὀνομαστούς

ὁπλοτέροις, τιμᾶς δὲ καὶ ὠκέες ἔλλαχον ἵπποι,

οἵ σφισιν ἐξ ἱερῶν στεφανηφόροι ἦλθον ἀγώνων.

τίς δ᾽ ἂν ἀριστῆας Λυκίων ποτέ, τίς κομόωντας

Πριαμίδας καὶ θῆλυν ἀπὸ χροιῆς Κύκνον ἔγνω,

50

εἰ μὴ φυλόπιδας προτέρων ὕμνησαν ἀοιδοὶ;

οὐδ᾽ Ὀδυσεὺς ἑκατόν τε καὶ εἴκοσι μῆνας ἀλαθείς

πάντας ἐπ᾽ ἀνθρώπους Ἀίδαν τ᾽ εἰς ἔσχατον ἐνθών

ζωὸς καὶ σπήλυγγα φυγὼν ὀλοοῖο Κύκλωπος

δηναιὸν κλέος ἔσχεν, ἐσιγάθη δ᾽ ἂν ὑφορβός

55

Εὔμαιος καὶ βουσὶ Φιλοίτιος ἀμφ᾽ ἀγελαίαις

ἔργον ἔχων αὐτός τε περίσπλαγχνος Λαέρτης,

εἰ μή σφεας ὤνασαν Ἰάονος ἀνδρὸς ἀοιδαί.

Ἐκ Μοισᾶν ἀγαθὸν κλέος ἔρχεται ἀνθρώποισι,

χρήματα δὲ ζώοντες ἀμαλδύνουσι θανόντων.

60

ἀλλ᾽ ἶσος γὰρ ὁ μόχθος ἐπ᾽ ἠιόνι κύματα μετρεῖν,

ὅσσ᾽ ἄνεμος χέρσονδε μετὰ γλαυκᾶς ἁλὸς ὠθεῖ,

ἢ ὕδατι νίζειν θολερὰν διαειδέι πλίνθον,

καὶ φιλοκερδείηι βεβλαμμένον ἄνδρα παρελθεῖν·

χαιρέτω ὅστις τοῖος, ἀνήριθμος δέ οἱ εἴη

65

ἄργυρος, αἰεὶ δὲ πλεόνων ἔχοι ἵμερος αὐτόν.

αὐτὰρ ἐγὼ τιμήν τε καὶ ἀνθρώπων φιλότητα

πολλῶν ἡμιόνων τε καὶ ἵππων πρόσθεν ἑλοίμαν.

δίζημαι δ᾽, ὅτινι θνατῶν κεχαρισμένος ἔνθω

σὺν Μοίσαις· χαλεπαὶ γὰρ ὁδοὶ τελέθουσιν ἀοιδοῖς

70

κουράων ἀπάνευθε Διὸς μέγα βουλεύοντος.

οὔπω μῆνας ἄγων ἔκαμ᾽ οὐρανὸς οὐδ᾽ ἐνιαυτούς·

πολλοὶ κινήσουσιν ἔτι τροχὸν ἅματος ἵπποι·

ἔσσεται οὗτος ἀνήρ, ὃς ἐμεῦ κεχρήσετ᾽ ἀοιδοῦ

ῥέξας ἢ Ἀχιλεὺς ὅσσον μέγας ἢ βαρὺς Αἴας

75

ἐν πεδίωι Σιμόεντος, ὅθι Φρυγὸς ἠρίον Ἴλου.

ἤδη νῦν Φοίνικες ὑπ᾽ ἠελίωι δύνοντι

οἰκεῦντες Λιβύας ἄκρον σφυρὸν ἐρρίγασιν,

ἤδη βαστάζουσι Συρακόσιοι μέσα δοῦρα

ἀχθόμενοι σακέεσσι βραχίονας ἰτεΐνοισιν·

80

ἐν δ᾽ αὐτοῖς Ἱέρων προτέροις ἴσος ἡρώεσσι

ζώννυται, ἵππειαι δὲ κόρυν σκιάουσιν ἔθειραι.

αἰ γὰρ Ζεῦ κύδιστε πάτερ καὶ πότνι᾽ Ἀθάνα

κούρη θ᾽, ἣ σὺν μητρὶ πολυκλήρων Ἐφυραίων

εἴληχας μέγα ἄστυ παρ᾽ ὕδασι Λυσιμελείας,

85

ἐχθροὺς ἐκ νάσοιο κακαὶ πέμψειαν ἀνάγκαι

Σαρδόνιον κατὰ κῦμα φίλων μόρον ἀγγέλλοντας

τέκνοις ἠδ᾽ ἀλόχοισιν ἀριθμητοὺς ἀπὸ πολλῶν·

ἄστεα δὲ προτέροισι πάλιν ναίοιτο πολίταις,

δυσμενέων ὅσα χεῖρες ἐλωβήσαντο κατ᾽ ἄκρας,

90

ἀγροὺς δ᾽ ἐργάζοιντο τεθαλότας· αἱ δ᾽ ἀνάριθμοι

μήλων χιλιάδες βοτάναι διαπιανθεῖσαι

ἂμ πεδίον βληχώιντο, βόες δ᾽ ἀγελαδὸν ἐς αὖλιν

ἐρχόμεναι σκνιφαῖον ἐπισπεύδοιεν ὁδίταν·

νειοὶ δ᾽ ἐκπονέοιντο ποτὶ σπόρον, ἁνίκα τέττιξ

95

ποιμένας ἐνδίους πεφυλαγμένος ὑψόθι δένδρων

ἀχεῖ ἐν ἀκρεμόνεσσιν· ἀράχνια δ᾽ εἰς ὅπλ᾽ ἀράχναι

λεπτὰ διαστήσαιντο, βοᾶς δ᾽ ἔτι μηδ᾽ ὄνομ᾽ εἴη·

ὑψηλὸν δ᾽ Ἱέρωνι κλέος φορέοιεν ἀοιδοί

καὶ πόντου Σκυθικοῖο πέραν καὶ ὅθι πλατὺ τεῖχος

100

ἀσφάλτωι δήσασα Σεμίραμις ἐμβασίλευσεν.

εἷς μὲν ἐγώ, πολλοὺς δὲ Διὸς φιλέοντι καὶ ἄλλους

θυγατέρες, τοῖς πᾶσι μέλοι Σικελὴν Ἀρέθοισαν

ὑμνεῖν σὺν λαοῖσι καὶ αἰχμητὰν Ἱέρωνα.

ὦ Ἐτεόκλειοι Χάριτες θεαί, ὦ Μινύειον

105

Ὀρχομενὸν φιλέοισαι ἀπεχθόμενόν ποτε Θήβαις,

ἄκλητος μὲν ἔγωγε μένοιμί κεν, ἐς δὲ καλεύντων

θαρσήσας Μοίσαισι σὺν ἁμετέραισιν ἰοίμ᾽ ἄν.

καλλείψω δ᾽ οὐδ᾽ ὔμμε· τί γὰρ Χαρίτων ἀγαπατόν

ἀνθρώποις ἀπάνευθεν; ἀεὶ Χαρίτεσσιν ἅμ᾽ εἴην.