Commentarii de bello civili

Commentarius primus

Argumentum

_________________________________________________________

I. Initio belli civilis.

Cap. 1: Causa et origo belli civilis. De litteris Caesaris ad senatum non refertur, obstantibus

Lentulo cos. et Scipione.

Cap. 2: Caesar exercitum iubetur dimittere.

Cap. 3: Senatus Pompeio aperte favet coactus, refragantibus tribunis plebis.

Cap. 4: Pompeius se Caesari infensum ostendit.

Cap. 5: S. C. Videant consules, praetores, tribuni plebis, ne quid respublica detrimenti capiat.

Cap. 6: Provinciae Pompeianis commissae. Tota Italia dilectus habentur.

II. Res in Italia, Africa, Gallia gestae.

Cap. 7-10: Caesar, de militum voluntate certus, Ariminum tendit. Tribunos plebis convenit,

pacem servare tentat.

Cap. 11-12: Iniqua conditione Pompeii reiecta occupat Arretium, Pisaurum, Fanum, Anconam,

Iguvium; toto Piceno dilectus habet.

Cap. 13: Auximo potitur.

Cap. 14: Roma trepidat. Pompeius ex urbe excedit. Lentulus aperto aerario fugit, gladiatores

Caesaris Capuae armat.

Cap. 15: Caesar Asculum recipit: ex dilectibus Pompeianis suas cohortes augit.

Cap. 16-17: Corfinii obsidet Domitium, qui frustra a Pompeio auxilium petit.

Cap. 18: Sulmonenses Caesari portas aperiunt.

Cap. 19: Corfinii trepidatur.

Cap. 20: Domitius fugam moliens impeditur.

Cap. 21-22: De tradendo oppido agitur.

Cap. 23: Eo tradito Pompeii duces Caesar dimittit, milites sacramento adigit, in Apuliam transit.

Cap. 24: Pompeius ipse Brundisium fugit, copias contrahit, servos, pastores armat.

Pompeianorum cohortes ad Caesarem transeunt, qui rursus de pace cum Pompeio coram agere

cupit.

Cap. 25-26: Hunc Caesar Brundisii obsidet, colloquium recusantem.

Cap. 27: Pompeius Dyrrhachium transiicit.

Cap. 28: Brundisini se Caesari reddunt.

Cap. 29: Hic Hispaniam confirmare statuit.

Cap. 30-31: E Sardinia Cottam Valerius, e Sicilia Catonem Curio eiicit, Tuberoni in Africa resistit

Varus.

Cap. 32: Caesar Romae in senatu de pace agit, legatos ad Pompeium mitti suadet.

Cap. 33: Legationem nemo suscipit. Caesar in Galliam ulteriorem abit.

III. Bellum in Hispania cum Afranio et Petreio gestum.

Cap. 34-35: Domitii suasu Massilia portas Caesari claudit, qui frustra eam a bello dehortatur.

Cap. 36: Domitius Massiliam pervenit: hanc Caesar oppugnare parat.

Cap. 37: Pyrenaeos saltus occupat.

Cap. 38: Afranius et Petreius, Pompeii legati, Hispaniam obtinent.

Cap. 39-42: Cum iis certatur pluribus proeliis.

Cap. 43-52: Potissimum ad Ilerdam bellum geritur.

Cap. 53: Res Afranii et Petreii prospere gestae, Romam nuntiatae, Pompeianorum partes firmat.

Cap. 54-55: Caesar strenue resistit.

Cap. 56-57: Pugna ad Massiliam.

Cap. 58-59: Prospero Bruti proelio, nuntiato Caesari ad Ilerdam, fortuna mutatur.

Cap. 60: Hispaniae populi, Oscenses, Calagurritani, alii, desciscunt ab Afranio.

Cap. 61-70: Caesar, Sicoris parte aversa, Afranium et Petreium terret: cum his prospere pugnat.

Cap. 71-73: Afranianis parcit, misericordia motus, sine proelio iis se potiturum sperans.

Cap. 74: Agitur cum Caesare de Afranii et Petreii vita, pax videtur coitura.

Cap. 75-76: Petreius Caesarianos per inducias receptos perfide trucidari curat.

Cap. 77: Caesar contra Pompeianos salvos dimittit.

Cap. 78-83: Afraniani, omnis generis inopia pressi, castra relinquunt: in itinere impediuntur a

Caesare.

Cap. 84: Omnibus rebus obsessi colloquium petunt.

Cap. 85: Afranium reprehendit Caesar.

Cap. 86-87: Dimittitur exercitus. Duces libere abeunt.