Commentarii de bello civili

Commentarius tertius

Argumentum

_________________________________________________________

I. Caesar Epiro potitur.

Cap. 1-2: Caesar dictator res urbanas ordinat; consul Brundisium abit.

II. Res ad Dyrrhachium gestae.

Cap. 3-5: Pompeius ex oriente magnam vim colligit.

III. Pugna Pharsalica.

Cap. 6-8: Caesar in Graeciam, parte classis amissa, transiicit, Bibulo incassum obstante.

Cap. 9: M. Octavius, Pompeii legatus, frustra Salonas oppugnat.

Cap. 10: Caesar pacem tentat.

Cap. 11-15: Captis Orico et Apollonia ad Apsum castra ponit, Dyrrhachium Pompeius occupat,

Bibulus mari portibusque Caesarem; hic illum terra prohibet.

Cap. 16-19: Bibulus in classe moritur. Labienus, ad Pompeium transfuga, nisi Caesaris capite

relato componi pacem posse negat.

Cap. 20-22: In Italia Coelii et Milonis motus horum caede sedantur.

Cap. 23-24: Libo, Pompeii legatus, Brundisinum portum frustra obsidet.

Cap. 25-30: Reliquae Caesaris legiones aegre ab Antonio transvehuntur.

Cap. 31-33: Scipio, detrimentis circa Amanum acceptis, ad Pompeium adducit exercitum, quem

largitionibus et rapinis et vexatione Graecorum in officio tenet. Ephesinas pecunias aegre servat

Caesar.

Cap. 34-35: Cassium in Thessaliam, Calvisium in Aetiolam, Domitium in Macedoniam mittit.

Cap. 36-38: Huic oppositus Scipio male rem gerit.

Cap. 39-40: Pompeii filius Oricum et Lissum tentat.

Cap. 41-51: Caesar Pompeium ad Dyrrhachium obsidet; uterque magnam bellandi scientiam

prodit.

Cap. 52-56: Pluribus proeliis Pompeio devicto, Caesar per Fufium Aetoliam, Acarnaniam,

Boeotiam occupat, Achaiae inhiat, quam Rutilius Lupus tuetur.

Cap. 57-58: Caesar denuo cum Scipione de pace agit; frustra. Pabuli inopia Pompeium premit.

Cap. 59-71: Ad hunc Allobroges duo fratres relicto Caesare transeunt, eius consilia Pompeio

produnt, qui duplici clade Caesarem ad Dyrrhachium afficit. Labienus captivos trucidari iubet.

Cap. 72: Fiducia magna Pompeianis accedit.

Cap. 73-81: Fugiens Caesar cum Domitio coniunctus Thessaliam occupat.

Cap. 82-83: Sequitur Pompeius. Victoriae quasi certi Pompeiani de praemiis et honoribus et de

persequendis inimicitiis agunt.

Cap. 84-89: Proelium utrimque paratur.

Cap. 90-100: Pugna ad Pharsalum, Pompeio fatalis: castra eius, luxu plena, a Caesare capta.

Domitius caesus, Pompeius fuga elabitur.

Cap. 101: Cassius in Sicilia Caesaris classem incendit.

Cap. 102: Fugientem Pompeium persequitur Caesar.

Cap. 103-104: Iste in Aegyptum se recipit, ubi ab Achilla, regio praefecto, et Septimio tribuno

militum interficitur.

IV. Bellum Alexandrinum.

Cap. 105: Caesar Ephesiae pecuniae a T. Ampio spoliandae iterum auxilium affert. Portenta

victoriae nuntia.

Cap. 106-108: Caesar Alexandram venit, de Pompeii nece cognoscit, controversias Ptolemaei et

Cleopatrae dirimere parat.

Cap. 109: Excitatur ab Achilla tumultus. Is Dioscoridem et Serapionem regis legatos interfici

iubet. Rege potitur Caesar.

Cap. 110-112: Achillas Caesarem adoritur, fit pugna ad portum. Caesar naves incendit, ad

Pharum milites exponit: pugnatur in urbe. Filia minor Ptolemaei ad Achillam transit e regia,

oritur inter eos de principatu controversia. Pothinus, regni procurator in parte Caesaris, clam

cum Achilla agit et a Caesare interficitur. Haec initia belli Alexandrini.