Adelphoe

Prologi

___________________________________________________

P R O L O G U S   ( I )

Hecyra est huic nomen fabulaē. haec quom datast

novā, novom intervenit vitium et calamitas

ut neque spectari neque cognosci potuerit:

ita populu' studio stupidus in funambulo

5

animum occuparat. nunc haec planest pro nova,

et is qui scripsit hanc ob eam rem noluit

iterum referre ut iterum possit vendere.

alias cognostis eiu': quaeso hanc noscite.

P R O L O G U S   ( I I )

L. Ambivius Turpio

Orator ad vos venio ornatu prologi:

10

sinite exorator sim eodem ut iure uti senem

liceat quo iure sum usus adulescentior,

novas qui exactas feci ut inveterascerent,

ne cum poeta scriptura evanesceret.

in îs quas primum Caecili didici novas

15

partim sum earum exactu', partim vix steti.

quia scibam dubiam fortunam esse scaenicam,

spe incerta certum mihi laborem sustuli,

easdem agere coepi ut ab eodem alias discerem

novas, studiose ně ĭllum ab studio abducerem.

20

perfeci ut spectarentur: ubi sunt cognitae,

placitae sunt. ita poetam restitui in locum

prope iam remmotum iniuria advorsarium

ab studio atque ab labore atque arte musica.

quod si scripturam sprevissem in praesentia

25

et ĭn deterrendo voluissem operam sumere,

ut in otio esset potiu' quam in negotio,

deterruissem facile ne alias scriberet.

nunc quid petam meă causa aequo animo attendite.

Hecyram ad vos refero, quam mihi per silentium

30

numquam agere licitumst; ita eam oppressit calamitas.

eam calamitatem vostra intellegentia

sedabit, si erit adiutrix nostrae industriae.

quom primum eam agere coepi, pugilum gloria

(funambuli eodem accessit exspectatio),

35

comitum conventu', strepitu', clamor mulierum

fecere ut ante tempus exirem foras.

vetere in nova coepi uti consuetudine

in experiundo ut essem; refero denuo.

primo actu placeo; quom interea rumor venit

40

datum iri gladiatores, populu' convolat,

tumultuantur clamant, pugnant de loco:

ego ĭnterea meŭm non potui tutari locum.

nunc turba nulla est: otium et silentiumst:

agendi tempu' mihi datumst; vobis datur

45

potestas condecorandi ludos scaenicos.

nolite sinere per vos artem musicam

recidere ad paucos: facite ut vostra auctoritas

meae aŭctoritati fautrix adiutrixque sit.

si numquam avare pretium statui arti meae

50

et eum ěsse quaestum in animum induxi maxumum

quam maxume servire vostris commodis,

sinite impetrare me, qui in tutelam meam

studium suom et se in vostram commisit fidem,

ne eum circumventum inique iniqui inrideant.

55

meă causa causam accipite et date silentium,

ut lubeat scribere aliis mihique ut discere

novas expediat posthac pretio emptas meo.