| |
|
-
- A r s g r a m m a t i c a
Textus:
Donati artes grammaticae
in: Grammatici Latini IV, 7 vol. et 1 suppl.
ed. H. Keil, Leipzig 1855/80
- ______________________________________________
- De barbarismo
barbarismus est una pars orationis vitiosa in communi sermone; in poemate metaplasmus, itemque in nostra loquella barbarismus, in peregrina barbarolexis dicitur, ut siquis dicat mastruga cateia magalia.
barbarismus fit duobus modis, pronuntiatione et scripto. his bipertitis quattuor species subponuntur: adiectio, detractio, inmutatio, transmutatio litterae, syllabae, temporis, toni, adspirationis.
per adiectionem litterae fiunt barbarismi, sicut «reliquias Danaum», cum reliquias per unum dicere debeamus; syllabae, ut «nos abiisse rati» pro abisse; temporis, ut «Italiam fato profugus», cum Italiam correpta prima littera dicere debeamus.
per detractionem litterae, sicut «infantibu parvis» pro «infantibus»; syllabae, ut «salmentum» pro «salsamentum»; temporis, ut «unius ob noxam» pro «unius».
per inmutationem litterae, sicut «olli» pro «illi»; syllabae, ut «permities» pro «pernicies»; temporis, ut «fervere Leucaten» [pro fervere «et Actia bella videbis»], cum fervere sit secundae coniugationis et producte dici debeat.
per transmutationem litterae, sicut «Euandre» pro «Euander»; syllabae, ut «displicina» pro «disciplina»; temporis, ut siquis deos producta priore syllaba et correpta posteriore pronuntiet. toni quoque similiter per has quattuor species conmutantur, nam et ipsi adiciuntur, detrahuntur, inmutantur, transmutantur, quorum exempla ultro se offerent, siquis inquirat. totidem modis etiam per adspirationem deprehenditur barbarismus, quem quidam scripto, quidam pronunciationi iudicant adscribendum, propter h scilicet, quam alii litteram, alii adspirationis notam putant. fiunt etiam barbarismi per hiatus.
sunt etiam malae conpositiones, id est cacosyntheta, quas non nulli barbarismos putant, in quibus sunt myotacismi, labdacismi, iotacismi, hiatus, conlisiones, et omnia quae plus aequo minusve sonantia ab eruditis auribus respuuntur. nos cavenda haec vitia praelocuti controversiam de nomine pertinacibus relinquemus.
|
|