BIBLIOTHECA AUGUSTANA

 

Carmina Burana

ca. 1230

 

Carmina moralia

et satirica

 

29   30   31   32

 

________________________________________________________________

 

 

 

De conversione hominum

 

29

Petrus Blesensis

(ca. 1135 - ca. 1204)

 

1.

In lacu miserie

et luto luxurie

volveris, inutile

tempus perdens, Panphile!

cur offensas numinum

aut derisum hominum

non metuis,

dum destruis

corpus, rem et animam?

salva saltem ultimam

vite portiunculam,

offerens celestibus

pro iuvente floribus

senectutis stipulam!

 

2.

Forsan ludo Veneris

ultra vires ureris,

ut amoris tedium

tibi sit remedium.

sed si te medullitus

exsiccatum penitus

exhaurias,

ut febrias,

nichil tamen proficis,

dum ad tempus deficis;

nam insurget artius

Hydra multiplicior,

et post casum fortior

surget Terre filius.

 

3.

Ut stes pede stabili

sine casu facili,

cave precipitium,

devitando vitium.

sed si te vexaverit

aut si comprehenderit

Egyptia,

mox pallia

fugitivus desere,

nec lucteris temere;

nam resistens vincitur

in hoc belli genere,

et qui novit cedere,

fugiendo fugitur.

 

 

30

ca. 1170

Petrus Blesensis

(ca. 1135 - ca. 1204)

 

1.

Dum iuventus floruit,

licuit   et libuit

facere, quod placuit,

iuxta voluntatem

currere,   peragere

carnis voluptatem.

 

2.

Amodo sic agere,

vivere   tam libere,

talem vitam ducere

viri vetat etas,

perimit   et eximit

leges assuetas.

 

3.

Etas illa monuit,

docuit,   consuluit,

sic et etas annuit:

«nichil est exclusum!»

omnia   cum venia

contulit ad usum.

 

4.

Volo resipiscere,

linquere,   corrigere,

quod commisi temere;

deinceps intendam

seriis,   pro vitiis

virtutes rependam.

 

 

31

ca. 1170/80

Petrus Blesensis

(ca. 1135 - ca. 1204)

 

1.

Vite perdite

me legi

subdideram,

minus licite

dum fregi,

quod voveram;

sed ad vite vesperam

corrigendum legi,

quicquid ante perperam

puerilis egi.

 

2.

Rerum exitus

dum quero

discutere,

falsum penitus

a vero

discernere,

falso fallor opere,

bravium si spero

me virtutum metere,

vitia dum sero.

 

3.

Non sum duplici

perplexus

itinere,

nec addidici

reflexus

a venere,

nec fraudavi temere

coniugis amplexus;

Dalidam persequere,

ne fraudetur sexus!

 

4.

Famem siliqua

porcorum

non abstulit,

que ad lubrica

errorum

me contulit.

sed scriptura consulit,

viam intrem morum,

que prelarga protulit

pabula donorum.

 

5.

Dum considero,

quid Dine

contigerit,

finem confero

rapine

quis fuerit;

scio: vix evaserit

mens corrupta fine,

diu quam contraxerit,

maculam sentine.

 

6.

Preter meritum

me neci

non dedero,

si ad vomitum,

quem ieci,

rediero,

nec a verbo aspero

liberum me feci,

servus si serviero

vitiorum feci.

 

7.

Vie veteris

immuto

vestigia,

ire Veneris

refuto

per devia:

via namque regia

curritur in tuto;

si quis cedit alia,

semper est in luto.

 

8.

Beli solium,

Sinonis

astutiam,

confer Tullium,

Zenonis

prudentiam:

nil conferre sentiam,

his abutens bonis,

ni fugando fugiam

Dalidam Samsonis.

 

9.

Ergo veniam

de rei

miseria

ut inveniam

de Dei

clementia:

hec et his similia

quod peregi, rei

sola parcens gratia

miserere mei!

 

 

32

 

I.

Cur homo torquetur?   ne fastus ei dominetur.

Cur homo torquetur?   ut ei meritum cumuletur.

Cur homo torquetur?   ut Christus glorificetur.

Cur homo torquetur?   ut penis culpa pietur.

Cur homo torquetur?   ut dupliciter crucietur.

 

II.

Gratia sola Dei,   quos vult. facit alta mereri.