Carmina

____________________________________________________________

Cynthia.

I  In Cynthiam

II  In Virgilium

III  In Virgilium

IV  In Galatheam

V  In Cynthiam

VI  In Aragnem

VII  In Cynthiam

VIII  In pictorem

IX  In Calvinum

X  Fabella

XI  In Lisiam

XII  In Bartholomeum

XIII  Epitaphium

XIV  In Corinum

XV  In Axeretum

XVI  In Cynthiam

XVII  In Mentinum

XVIII  Epitaphium

XIX  In Cynthiam

XX  In Calciopem

XXI  In Cynthiam

XXII  In Cottam

XXIII  In amorem

i

In Cinthiam

Cinthia, siqua meo debetur fama labori,

abs te suscipiam quicquid honoris erit.

Tu mihi das ipsas scribendi in carmina vires,

tu facis ingenium, tu facis eloquium.

5

Te duce concedunt dive in mea vota sorores,

te duce Castalio somnia fonte bibo.

Summa tibi, fateor, debentur praemia: summo

te quoque, si liceat, carmine ad astra feram,

et nostri prima venies in parte libelli;

10

tu mihi principium, tu mihi finis eris.

ii

In Virgilium

Grecia praeclarum quantum laudavit Homerum,

tam, Maro, te celebret turba Latina decet.

Tu generi Italico, magnum decus ille Pelasgo,

ille suis clarus, clarus et ipse tuis.

5

O si millenos vixisset uterque per annos,

carmine quot miro praelia clara forent!

Nunc etiam credam dictetis carmina divis,

ingenium tenues si quod habent anime.

Ille Iovem mulcet, tua placat musa Quirinum

10

leniturque tua Caesar et ipse lyra.

Quin aliquos tandem celo demittite versus,

qui Iovis aut magni Caesaris acta ferant?

Celicole quondam misere ancilia; cur non

carmina de celo mittere vestra licet?

iii

In Virgilium

Carmina divino referam modo pauca Maroni:

quis neget egregio carmina Virgilio?

Thure pio relique lustrantur ab omnibus umbre;

quique poeta fuit carmina sola petit.

5

Vos igitur, vates, quos secula nostra tulere,

ipsius ad tumulum munera ferte, precor.

Munera sint versus, et mecum dicite: «vates

qui iacet hic nostre gloria gentis erat».

iv

In Galatheam

Sunt, Galathea, novo tibi membra simillima lacti

et Getica semper candidiora nive.

Vir tuus, ardenti carbone et forcipe duro

assuetus, faciem non ferit ipse tuam?

5

Basia quando dedit mixta fuligine, coniunx

ne mutet niveas miror abinde genas.

Cum tenet amplexus nigris tua membra lacertis,

reddere te totam debuit ille nigram.

Sed neque te tractat neque pergit ad oscula Drusus:

10

protinus in Venerem viribus ille caret.

Arguit intactam tota nitor in cute nam te,

o nimium cupido digna puella viro.

v

In Cinthiam

Quid nimis elata es prestanti, Cinthia, forma?

Labitur occulto pulchra iuventa pede.

Non ita semper eris, variatur tempore vultus,

nec semper roseo splendet in ore nitor.

5

Mane, vides, primo candescunt lilia sole,

vespere succisa languidiora rosa.

Te quoque destituet fugientis forma iuvente,

inque suos veniet curva senecta dies.

Te miseram dices, rugis cum tempus arabit

10

et faciet crispas in tua damna genas.

Nunc tibi tempus adest, respondet lusibus aetas,

talia sublimis tempora querit Amor.

Te moneat facies, moneant te frontis honores;

qui perit, o, miseri sit tibi cura proci.

15

Aspice, deficio; morienti consule amanti;

si moriar magnum, Cinthia, crimen habes.

Tu me sola potes longos deducere in annos,

sola potes nostris addere, nimpha, dies.

Si mihi tu faveas, si me spectabis amantem,

20

confiteor vite spes eris una meae.

Sumne adeo informis? nullon' sum dignus amore?

sumne ego pro gente degener ipse mea?

O utinam facilis quamtum formosa fuisses!

sic mihi tu semper, Cinthia, grata fores.

25

Dum faciem specto, digna es quam Phebus amaret.

Maius an ipsa suo, Cinthia, lumen habes?

Et cui non placeas, cum sis placitura Tonanti,

cum dederis ventis post tua terga comas?

vel cum contextum crines nodantur in aurum

30

membraque purpurea cetera veste tegis.

Quicquid formosas decuisset habere puellas,

unum si demo, Cinthia dives habes.

Hoc unum est pietas, quam si modo, Cinthia, sumis,

usque adeo felix semper amator ero.

35

Ergo vale et nostro cura indulgere furori,

et socies mores cum pietate tuos.

vi

In Aragnem

Phebus in Hesperias quamquam nondum iverit undas,

vidi ego iam medios luce carere dies.

Tum mediam cum se niveo Latonia fratri

obiicit, et radios non sinit ire suos.

5

Sic mea non unquam miserum me fallit Aragne,

ante illam cum se perfida sistit anus.

O te longeve remorentur fila senecte,

nec vivas cupiens nec moriare volens.

Ut mihi siderei rapis, invida, lumen ocelli,

10

sic tibi iocundum subtrahat illa merum.

vii

In Cinthiam

Cinthia, pro meritis que reddam premia tantis

quot mihi iam clauso suggeris, alma, die?

Nunc ego per tenebras et per stabula alta ferarum

cogebar longas nescius ire vias.

5

Forsitan abruptas cecidissem pronus in Alpes,

aut ego iam rapidi praeda leonis eram.

At tu, que nostros miserata es, Cinthia, casus,

obvia noctivage lampadis igne venis.

Qua sit iter, qua sint manifesta pericula monstras:

10

o ego quas possum reddere, Luna, vices?

Efficiam semper tibi sit, dum forte laboras,

qui superet sonitu carmina dira suo.

Inde tua expediam prestanti numina versu,

qualia nocte iuvent, qualia luce patent.

viii

In Pictorem

Dos sua, qua claram possit perquirere laudem,

celitus, ut dignum est credere, cuique datur.

Atque ideo varias vitam exercere per artes

cogimur, et magno fama labore venit.

5

Bella duces fecere deos, celoque locarunt;

hinc honor, hinc magni Caesaris astra micant.

Carmina Virgilio, nomenque dedere sorores

Pierie, quod nec morte perire queat.

Tullius eloquio, quem mirabatur et ipsa

10

Grecia, dum stabunt sidera clarus erit.

Est in honore suo cythara laudatus Iopas,

et vivum qui de marmore duxit opus.

Quid referam cunctas artes? mea fama per omnem

it clara Ausoniam, laus et ubique mea est.

15

Quave Policletus, quave est celebratus Apeles

arte feram toto nomen in orbe meum.

ix

In Calvinum

Sic tibi formose placeant, Calvine, puelle,

ut mihi presenti grata Papia die est.

Sic Caciena suis miserum te oblectet ocellis,

ut modo me aspectu sola Papia suo.

5

Sic tibi displiceat ciliorum frictus ut ipsa

nunc visa est oculis pulchra Papia meis.

Sic tibi flava Ceres et Bacchi munera prosint,

ut me nunc ylarem docta Papia tenet.

Sic letus venias adoperte gaudia noctis,

10

ut mihi dulce fuit nunc Papiense solum.

Ecce, Papia, malo compulsus ab omine veni,

quin misero lucem, dira Papia, rapis?

x

Fabella

Urbem qua ducit Comum via forte petebam;

rure diu fueram, ruris et hostis eram.

Est locus urbis, ubi rerum quecumque vehuntur,

solvitur ex lege vectigal usque sua.

5

Huc feror, ecce (hominem quantum fortuna secundat,

atque eadem adversa est!) me poscit anus:

«vir, pete cur ploret que nostro est advena tecto».

Dixerat et iuxta forte puella sedet.

Hanc digito signat; forma fuit illa decenti,

10

que visa est Dapne, seu Philomena mihi.

Ter quinos neque enim plures impleverat annos,

vix fuit amplexu digna puella viri.

Illa in terram oculos lacrimis humecta tenebat, sic

et mentem misere durus habebat amor.

15

Vultus erat qualem facit ipsum affata parentem

aut Venus, aut patrio vertice nata dea.

Caetera non vidi, sed que manifesta patebant

indicium pulchri corporis ora dabant.

Tum «mea nympha, precor» (Germana voce locutus

20

barbariem docuit me Basilea prius),

«quis te casus habet? que te fortuna remotas,

ignaram lingue, cogit adire domos?»

Illa proci lacrimis motam se et fraude relictam

et que pretereo plurima damna refert.

25

«Heu forme miserere mee, miserere iuvente:

hei mihi ne noceat, si pia forte fui.

Te sequar, in casus veniam quoscumque vocabis,

siqua mihi tecum gracia», dixit, «erit».

Non sum marmoreus nec tigride natus, ut ipsis

30

non movear precibus, non movear lacrimis.

Ergo iter obverto, hic obliqua est semita, quam nec

plaustra petunt, quam nec sepe viator adit.

Hac iter ad portam que iuncta est principis arci, hoc?

et vetus externa nomen ab urbe trahit.

35

Huc agor et pone sequitur mea nympha, meum cor,

vixque meum crebris passibus equat iter.

Ventum erat ad medium, silua cum prodit opaca,

et tacitus post me faunus ab inde venit.

Hanc rapit et lucis amplexam condidit atris:

40

me miserum, nec post visa puella fuit.

Ut flevi, utque oculis largus defluxerit ymber.

Quid referam? volui dilacerare genas.

Haud aliter raptum dilectae coniugis Orpheus

sensit et irato pectore fata tulit.

45

Sed quid flere iuvat? fatorum immobilis ordo est,

nec superum nostras audiet ira preces.

xi

In Lisiam

Lisia, quid redolet? sapit hec tibi, Lisia, mella?

et reris soli grata sit illa tibi?

atque tuam reputas? Tamen hec in fornice vivit

et tua non vultus diligit illa tuos.

5

Ac, si quem illa colit, non te puto diligat illa;

alter inest oculis gratior usque suis,

quem nosti et tecum ducit noctesque diesque

et simulat quod se nulla puella velit.

Ut tibi vera loquar, meretrix est; ergo mariti

10

iura negat, multos nunc habitura procos.

Lisia, si placeat, placet hec tua, Lisia, multis,

sed magis illa colit, qui magis inde dabit.

xii

In Bartholomeum

Bartholomee, sacros nequeo tibi mittere versus,

nomine versiculos impediente tuo.

Nil habeo reliquum, quo possim querere amicos,

si desit nostris scripta tabella modis.

5

Ni te scribendo, ni te mihi carmine iungam;

dic mihi, quo possim iure placere tibi.

Ast ego si scribam perturbor Bartholomeo,

nomine non suavi conveniente lyre.

Te precor ergo aliud levius tibi nomen adoptes,

10

quod valeam numeris inseruisse meis.

xiii

Epitaphium

Hic tegor haud ulli scelere et feritate secundus;

corrupta est vicio multa puella meo;

quotque habui digitos, totidem sub Tartara misi

nocte una illustres proditione animas.

5

Sed tandem occubui, penaque affligor acerba:

sera licet superum est, non fugit ira malos.

xiv

In Corinum

Minxerat hic Helene mediamque ambiverat urnam,

que tota est capiti fusa, Corine, tuo;

hic dedit Andromache calidum et Philomela liquorem,

hoc tulit epotum Lesbia vase merum;

5

hic Dapne atque alie tenere minxere puelle;

urina hec lenam tinxerat uda tuam.

Proh scelus infandum! viole hec et lilia naso

pelvis odoranti debuit esse tuo:

quod quereris, magno ere procus quesisset et ipsa

10

vessica missam forte bibisset aquam.

xv

In Axeretum

Ipse pios quoniam colis, Axerete, poetas,

carmina et ipsa tuo semper in ore sonant,

mirabar, quod te summa cum laude ferebant

scire sub infesto belligerare mari,

5

et quia te magnos traxisse ex hoste triumphos

fama refert, musa te comitante tua.

Mira quidem res est nostroque remotior euo,

carmina pugnaci collibuisse viro.

Vidi ego magnanimos, quos fama ad sidera tollit,

10

et qui sunt vulgi semper in ore duces,

omnibus invisos se se prebere poetis, sese

atque ipsos patria cogere abire sua.

«Ite procul», sevus dicebat Clodius olim,

«ite alio, vates, carmina ferte alio.

15

Frigoris expertes tecto gaudetis et umbra:

qui faciet versus? quis nisi potus erit?

Nos patriam et sanctos tutamur ab hoste penates,

nostraque communes dextera servat opes.

Vos odi, imbelles, alieno parta labore

20

sumentes, et quos carmina sola iuvant.

Quod si vos adeo oblectant versusque lyreque,

ite et carminibus pascite corpus iners».

Haud ignota cano, nostraque etate probatum est,

ingenium armato displicuisse duci.

25

Cur igitur mediis colit Axeretus in armis

Aonidas, Vegium (nam tuus ille) peto.

Tum Vegius (de te sermo nam forte vicissim

constiterat) laudes incipit ipse tuas.

«Axeretus», ait, «prisce virtutis utranque

30

(quod modo quis credat?) maluit ire viam.

Scilicet et Musas complexus et arma, comanti

ornatus galea versat in ore modos.

Et modo Virgilii, nonnumquam gaudet Homeri

versibus, historiam nec minus inde legit.

35

Ni mirum sanctos si diligit ille poetas:

est hominis caros semper habere pares.

Sic placuere bonis quondam ductoribus ipsi

vates, quod docti sepe fuere duces.

Doctus erat Caesar, de se qui scripsit, et heres,

40

narravit vite qui benefacta sue.

Ducebant veteres scitos in prelia vates,

qui canerent sacris bella gerenda modis.

Noverunt quantum divina poemata possent,

quotque duces faciat vivere Virgilius.

45

Mutavit priscos hominum vecordia mores,

iam dudum in castris nulla Minerva fuit.

Ille autem nostro similem non invenit evo,

atque ideo laudis dignior ipse mee est.

Quem si carminibus, si laudo aliquando libellis,

50

ni mirum, raros vult mea musa viros».

Sic Vegius: tum me virtutem accendit in ipsam,

accendit mire laudis amore tue.

Inde velim (si quid facies mea carmina) nomen

sepe tuum scriptis inseruisse meis.

xvi

In Cinthiam

Qui miserum totiens expertus iam sit amorem,

cur iterum laqueos incidit ille novos?

In foveam quotiens lapso pede fluxit asellus,

haud iterum tales nititur ire vias.

5

Ast ego quid sit amor, quid dura incendia novi,

et quot mortifero sint in amore doli.

Et tamen infelix iterum compellor eodem,

cogor et antiquo subdere colla iugo.

Tantum sola potes in me, que sidere quo vis,

10

Cinthia, me ducis, Cinthia, meque trahis.

Stare tua haud contra possum vel tela, vel artes,

et si me ludis, ludier usque iuvat.

xvii

In Mentinum

Cur iterum atque iterum vacuo, Mentine, cerebro

ambitur passu Laurea diva tuo?

Quid tibi vis hominum? quid habes quod diligat in te,

Laurea, qua forma es? qua probitate vales?

5

Nigrior es corvo, stigia pallentior umbra?

quale tibi ingenium, quale tibi eloquium est?

Tu sibi te Paridem, placidumve putas Ganimedem,

et versas totum pectore Aristotelem.

Falleris, ipsa tuo non stat sapientia sensu,

10

non est iudicio pulchra Diana suo?

Quin tu aliquid peragis, quod te, dum creverit aetas,

nutriat et senium claudat honore tuum?

Desine fallaces temptare Cupidinis artes:

Laurea celestis digna furore proci est.

xviii

Epitaphium

Discite nunc ex me, vite quem penitet acte,

qui male deduxi tempora longa, senes.

Si magis, aut ipsum vixissem Nestora totum,

nil tamen in melius reddita vita foret.

5

Nec me mortali credebam sanguine cretum,

nec nostrum rebar posse perire genus.

Fallebar, quoniam, vita defunctus iniqua,

hic tegor: ast anime que mala sint taceo.

Vos igitur moneo, quamvis breve tempus habetis,

5

id quoque (nam sat erit) reddite sponte Deo.

xix

In Cinthiam

Cinthia, quid ploras? nitidos quid turbat ocellos?

quis modo te fletus? quis modo languor habet?

Si tibi deformis facies invisa mariti,

si dolor inculto est concubuisse viro,

5

desine flere, precor, ne sit tibi causa dolendi

abs te quod magni debuit aeris emi.

Nam potes acceptas a corruptore tabellas

et legere et pulchro reddere verba proco.

Ipse, licet norit quod te formosus adulter

10

tractet adhuc, molli pectore cuncta feret.

Femina deformi vidua est que nupsit amanti

proque suo poterit se gerere arbitrio.

Saepe licet videas turgescere coniugis ora,

uicta supercilio mox cadet ira tuo:

15

ipse petet veniam tanquam peccaverit et te

leserit, et quicquid poscitur inde dabit

atque tuo tantum contentus vivet amore,

nec petet assiduis tecta aliena dolis.

Formosum contra si sis sortita maritum,

20

te miseram quantis falleret ille modis!

Non tibi, sed multis natum se crederet et quod

das modo sola, daret plurima turba sibi.

Forma viri nuptis nimium est damnosa puellis.

Quam dolet Oenone substinuisse Parim!

25

Iupiter ut nulli placeat Saturnia vellet,

egregium Aeneam plorat Elissa suum.

Ergo tuo inculto vivas contenta marito

et tibi quod desit mox aliunde pete.

xx

In Calciopem

Calciope, o fer opem, tacito ne vulnere Petrus

occidat; egregio parce puella proco.

Da sibi quod postquam dederis, mira arte iuvabit,

et dices: «tacui quid male sana diu?»

5

Experiere pio quanta est in amore voluptas;

gaudia mile dabis, gaudia mile feres.

Dulce rogatur opus, rerum nec dulcior ulla est,

quam semel ut dederis sepe dedisse voles.

Et quis erit primos dignus decerpere flores?

10

Si Petrum expendis undique, Petrus erit.

Ac mihi si carum serves {a morte} sodalem,

in coelum calamo diva ferere meo.

Sin pereat, totum contra te Acheronta movebo,

et faciam versus in tua damna sacros.

xxi

In Cinthiam

Uror, et accenso nulla est medicina furori,

nulla meo medica est herba reperta malo.

Egrotus si forte fuit, valet esa leoni

simia virosas restituisse vices.

5

Pardus edit capreas, si quis sibi langor, agrestes;

inventa est morbis hec medicina suis.

Dictamnus, tergo si quando hesere sagitte,

silvestrem mira liberat arte capram.

Querit item ramos frondentis cervus olive,

10

languidus ut magno forte dolore fuit.

Ursus adit foveam, qua se formica recludit,

et quanta est illic lingua per ora patet.

Illa putat carnes, et amatam currit ad escam;

fallitur, et vasto pectore clausa perit,

15

et magnum veteri morbo sic liberat ursum,

morte sua infelix damna aliena levat.

Denique cunctarum canis est medicina ferarum

sanguis, et his ceso redditur hoste salus.

Norunt queque suis animalia querere morbis

20

auxilia, et nullum fallitur inde pecus.

Ast ego si norim quod sola est Cinthia nostri

causa mali, que me sola beare potest:

illa tamen nostros nulla iuvat arte labores,

et cruda auxilium sepe rogata negat.

25

Non ego magna peto, neque mortem, Cinthia, posco,

diva, tuam; facile est quod, mea nympha, rogo:

scilicet ut nostro liceat dare tempus amori,

sic dabis ut fiam, Cinthia, salvus opem.

xxii

In Cottam

Gallorum magno que mittam carmina regi,

erroris, Cotta, respice si quid habent.

Doctus es, et cythara te etiam donavit Apollo,

et tua cum sanctis vatibus aucta domus.

5

Ne referam multos: quid avunculus? ille deorum

colloquio suavi carmine vinctus erat,

quem decus Etruscis atque indelebile nomen

aeternum faciens, traxit in astra Deus.

Huic similis fies, paribusque imitabere vatem

10

versibus, et nomen non tibi dispar erit,

nam tua iam virtus clara est, omnesque fatentur

quid valeas prosa, carmine quid valeas.

Inde meas poteris musas trutinare: lege ergo

carmina iudicio discutienda tuo.

xxiii

In Amorem

Quid me ludis, Amor? quid me, sevissime, cogis

in mea letifera currere fata manu?

Dure puer, dura natus de matre, Cupido, es;

non dii, sed rabide te genuere fere.

5

Aut ego te rigido natum de marmore credam,

durius en ipso marmore pectus habes.

Aut hyrcana tibi concesserit ubera tygris,

vel, que te genuit, seva leena fuit.

O miserum, qui te superum dignatur honore,

10

et tua fumifero numina thure rogat.

Surdus es, et geminas rogitantibus obstruis aures;

coecus es, et nullum, qui roget, usque vides.

Si deus ipse fores, si certum numen haberes,

qui modo sepe nocet, sepe iuvaret amor.

15

Iupiter ipse deus quoniam iuvat equus Olimpo est,

nullaque celesti numina ab axe nocent.

Dii faciles homini sunt, et pietate moventur,

exaudire preces votaque digna solent.

Supplicibus grata respondet corniger Hamon

20

voce, nec orantes spernit Apollo suos.

Atque ideo veteres statuere altaria divis,

et posita est ipsis hostia cesa deis.

Sed tu sponte noces, precibus nec flecteris ullis,

quas ego nocte fero, quas ego luce fero.

25

Dure puer, dura natus de matre, Cupido, es;

non dii, sed rabide te genuere fere.

Fletibus heu quantis oneravique ethera votis,

qui potui lacrimis saxa movere meis.

Solus Amor tacuit, mecum flevere leones,

30

et visa est gemitus silva dedisse pios.

Haud aliter sevo cum gallus amore periret

Menalus, et lacrimas saxa licea dabant.

Quid cupis? ipse semel dixisses, improbe, saltem

qui perit, ex multis pauca rogasset amans.

35

Scilicet ut posset vite quod denique restat

ducere ubi est fletus Cinthia causa sui.

At procul exagitor, procul hac me pellis ab urbe,

me procul ab domina cogis abire mea.

Nec te noster amor dureve inflectere flamme

40

ulla potest pietas, insidiose puer.

Insidiose, tuos audes vexare poetas:

nimirum divos ledis, inique puer.

Te pater ipse timet Mavors, qui prelia miscet,

et te dii pelagi, dii baratrique timent.

45

Dure puer, dura natus de matre, Cupido, es;

non dii, sed rabide te genuere fere.

Debueras saltem nostri meminisse libelli,

quo cecini laudes, perfide, mille tuas.

Parce, puer, non te dum scripsi carmina noram;

50

quas dederam laudes non tibi conveniunt.

Haud iterum nostro, puer, hoc laudabere versu,

crude puer, fueram quem ratus esse pium.

Ah! sinis insontes leto succumbere amantes,

me sinis indigna morte perire, puer!

55

Mille fero en mortes, vivo moriorque vicissim:

vita mihi mors est, mors mihi vita foret.

Quam video nusquam videorque videre puellam,

sepe sua ante oculos currit ymago meos.

Et visa est niveis mecum pugnare lacertis;

60

fallor, et amplexus effugit umbra datos.

Continuo excrucior, lacrime volvuntur inanes;

o nunquam misero visa sit illa mihi.

Hei mihi, quid volui? que tanta insania menti est?

Nescio quid fugiam, nescio quidve petam.

65

In partes animum varias mentemque voluto,

haud scio que demum vita futura mea est.

Dure puer, dura natus de matre, Cupido, es;

non dii sed rabide te genuere fere.

Me quoque dum pereo, superi, defletis, amantem

70

flet genus omne hominum, flet genus omne avium.

Solus, Amor, rides, tibi sum comedia soli;

mene etiam laetus fraude perire tua es?

«Hunc meus arcus», ais, «transfixit arundine, cuius

vulnera cum Phebo Iupiter ipse timet».

75

Nec tuus arcus erat, posset qui ledere nunc me;

scis mea quot laqueos fregerit ira tuos.

Una fuit nostras posset que incendere flammas,

huius et auxilio fretus in arma ruis.

Illa tuos arcus, celeres capit illa sagittas,

80

transadigit costas Cinthia sola meas.

Cinthia sidereis miserum me infixit ocellis,

(hoc fateor) precibus mota puella tuis.

Hec mihi pro meritis referuntur premia tantis.

Vis ut amem; quod amem posse videre negas.

85

Quin peream potius? vitamque extinguere dextra

prestat; abi, iam te, quo velit ira, sequar.

Dure puer, dura natus de matre, Cupido, es;

non dii, sed rabide te genuere fere.

Discite nunc ex me, iuvenes, ne credite Amori:

90

lurida sub dulci melle venena latent.

Dum novus est ignis, crescenti obstate furori:

qui novus est, modica vincitur ignis aqua.