B  I  B  L  I  O  T  H  E  C  A    A  U  G  U  S  T  A  N  A
           
  Ioannis Iovianus Pontanus
1426 - 1503
     
   



H e n d e c a s y l l a b o r u m
s e u   B a i a r u m   l i b r i   I I


Textus:
Ioannis Ioviani Pontani carmina
ed. M. Soldati, Firenze 1902


_____________________________________________


I. 4
Ad Hermionen
ut papillas contegat


Praedico, tege candidas papillas
nec quaeras rabiem ciere amantum.
me, quem frigida congelat senecta,
irritas male calfacisque: quare,
5
praedico, tege candidas papillas
et pectus strophio tegente vela.
nam quid lacteolos sinus et ipsas
prae te fers sine linteo papillas?
an vis dicere: basia papillas
10
et pectus nitidum suaviare?
vis num dicere: tange, tange, tracta?
tene incedere nudulis papillis?
nudo pectore tene deambulare?
hoc est dicere: posce, posce, trado,
15
hoc est ad venerem vocare amantes.
quare, aut contege candidas papillas
et pectus strophio decente vesti,
aut, senex licet, involabo in illas,
ut possim iuvenis tibi videri.
20
Tithonum, Hermione, tuae papillae
possunt ad iuvenis vocare munus.


I. 20
Loquitur puella fuscula

Quod sim fuscula, quod nigella, et ipsae
fusco in pectore nigricent papillae,
quid tum? nox nigra, fusculae tenebrae,
nocturnis colitur Venus tenebris,
5
optat nox Venerem, Venus tenebras,
et noctes Venerem tenebricosae
delectant, pueri in sinu locata
lusus dum facit improbasque rixas.
ergo his in tenebris latebricosis,
10
his nos in latebris tenebricosis,
lecto compositi, quiete in una
ductemus Venerem, toroque vincti
condamus tenebras, sopore ab ipso
dum solis Venus excitet sub ortum.


I. 22
Turtures alloquitur sciscitans
eas de amoris natura


Quae ramo geminae sedetis una
atque una canitis, vagae volucres,
una et gutture luditis canoro,
cum vobis amor unus, una cura,
5
unum sit studium et fidele amoris
(nostri nam variant subinde amores),
vos, blandae volucres, amoris instar,
exemplum fidei iugalis unum,
quae vis, obsecro, dicite, est amoris
10
tam constans male dissidensque secum?
nam, si pascitur e calore et igni,
cur, o cur miseri subinde amantes
frigescunt simul et tremunt geluque
toto pectore sanguis obrigescit?
15
sin est frigida vis geluque ab ipso
horrescit simul omnibus medullis,
cur, o cur miseri subinde amantes
uruntur tacito calore et igni,
toto et pectore sanguis ustilatur?
20
quaen haec tam varians subinde vis, ut
alternis calor imperet geluque?
vos o dicite, blandulae volucres,
exemplum fidei atque amoris unum.


I. 28
Ad Stellam puellam

Dum furtim mihi das negasque ocellos
opponisque manum simulque rides,
post hinc et variat color per ora
et suspiria lassa sentiuntur,
5
stillatim mihi corda deliquescunt,
sudor tempora frigidus pererrat
et passim tremor ossibus vagatur,
ut sensus animum repente linquant,
ut fiam miser et beatus una.
10
sed iam plus solito nitescit aër,
iam lux candidior diem serenat:
cur ah, cur tenebrae repente nobis,
cur nox exoritur, nigrescit aura?
an sentis, miser, an miselle, sentis?
15
Stella est ad speculam, refulsit in te:
solem lumina victa pertimescunt.
o claras medio die tenebras,
o lucem sine nube nigricantem!


II. 12
Ad Focillam

Ni reddis mihi vitreos ocellos,
caecae praesidium meae senectae,
an est, cur ego non tuis papillis
manus iniciam trahamque prensas
5
usque ad basiolum, supina quod des,
quod des ipsa supina, quod supina
cervice excipias, quod ore hiulco,
quodque ipse eripiam tibi supinus?
atque illud moneo, supina vites,
10
ne lapsis pedibus ruas repente
aut in scriniolo renisa restes.
nam nec sat fuerit vocare matrem,
furtum aut reddere supplicemve flere;
sed nudo (mihi crede) crure, coxa,
15
nudo pectine et usque ad umbilicum
senem perpetiere verpulentum;
et clames volo: reddo, reddo, reddo;
pro quo sic ego: subdo, subdo, subdo.


II. 36
Ad Terinnam

Tecum, si liceat, velim, Terinna,
(me tussis licet et premat gravedo)
tecum has frigidulas fovere noctes.
o noctes mihi ter quater beatas,
5
o somnos sine fine prurientes,
me cum sub tepido, Terinna, lecto,
me cum sub teneris fovebis ulnis,
me cum roscidulis procax labellis
et suges simul osculaberisque.
10
o noctes mihi ter quater beatas.

ne tu, ne digitis, Terinna, saevi,
ne saevi aridulo, Terinna, dente.
ah quid pallia lectulo excidere?
ah quid lectulus ipse subtremescit?
15
ne saevi, rogo, ne, Terinna, saevi.

sic, sic, o mea, saevias licebit,
hac mecum ratione litigato:
nunc vinci patiare, nunc repugna,
et nunc oscula porge, nunc negato.
20
nunc risum lacrimis iocisque fletum
misce et dulcia verba tinge amaris.
haec cum feceris, o Terinna, mox te
ad lusus placidos resolve mecum,
complexa et teneris senem lacertis
25
ludas delicias venustiores,
dicas blanditias procaciores,
fingas nequitiam proterviorem,
et ludos, age, fac licentiores
et noctem quoque duc amantiorem,
30
dum lassis sopor instet ex ocellis.