|
|
-
- Μ Ω Ρ Ι Α Σ Ε Γ Κ Ω Μ Ι Ο Ν
D e d i c a t i o
- __________________________________________
- E R A S M U S R O T .
T H O M A E M O R O S U O S . D .
- Superioribus diebus cum me ex Italia in Angliam recepissem, ne totum hoc tempus
quo equo fuit insidendum ἀμούσοις et illitteratis fabulis tereretur,
malui mecum aliquoties vel de communibus studiis nostris aliquid agitare, vel
amicorum, quos hic ut doctissimos ita et suavissimos reliqueram, recordatione
frui. Inter hos tu, mi More, vel in primis occurrebas; cuius equidem absentis
absens memoria non aliter frui solebam quam presentis presens consuetudine
consueveram; qua dispeream si quid unquam in vita contigit mellitius. Ergo
quoniam omnino aliquid agendum duxi, et id tempus ad seriam commentationem
parum videbatur accommodatum, visum est Moriae Encomium ludere.
Que Pallas istuc tibi misit in mentem? inquies. Primum admonuit me Mori
cognomen tibi gentile, quod tam ad Moriae vocabulum accedit quam es ipse a re
alienus; es autem vel omnium suffragiis alienissimus. Deinde suspicabar hunc
ingenii nostri lusum tibi precipue probatum iri, propterea quod soleas huius
generis iocis, hoc est nec indoctis, ni fallor, nec usquequaque insulsis,
impendio delectari, et omnino in communi mortalium vita Democritum quendam
agere. Quanquam tu quidem, ut pro singulari quadam ingenii tui perspicacitate
longe lateque a vulgo dissentire soles, ita pro incredibili morum suavitate
facilitateque cum omnibus omnium horarum hominem agere et potes et gaudes. Hanc
igitur declamatiunculam non solum lubens accipies ceu μνημόσυνον tui
sodalis, verum etiam tuendam suscipies, utpote tibi dicatam iamque tuam non
meam.
Etenim non deerunt fortasse vitilitigatores, qui calum nientur partim
leviores esse nugas quam ut theologum deceant, partim mordaciores quam ut
Christiane conveniant modestie; nosque clamitabunt veterem comediam aut
Lucianum quempiam referre atque omnia mordicus arripere. Verum quos argumenti
levitas et ludicrum offendit, cogitent velim non meum hoc exemplum esse, sed
idem iam olim a magnis auctoribus factitatum; cum ante tot secula
Βατραχομυομαχίαν luserit Homerus, Maro Culicem et Moretum, Nucem
Ovidius; cum Busyriden laudarit Polycrates et huius castigator Isocrates,
iniustitiam Glauco, Thersiten et quartanam febrim Favorinus, calvitiem
Synesius, muscam et parasiticam Lucianus; cum Seneca Claudii luserit
ἀποθέωσιν, Plutarchus Grylli cum Ulysse dialogum, Lucianus et
Apuleius
Asinum, et nescio quis Grunnii Coro cottae porcelli testamentum, cuius et divus
meminit Hieronymus Proinde, si videbitur, fingant isti me laterunculis in terim
animi causa lusisse, aut si malint equitasse in arundine longa. Nam que tandem
est iniquitas, cum omni vite insti tuto suos lusus concedamus, studiis nullum
omnino lusum permittere, maxime si nuge seria ducant, atque ita tractentur
ludicra ut ex his aliquanto plus frugis referat lector non omnino naris obese,
quam ex quorundam tetricis ac splendidis argumentis? veluti cum alius diu
consarcinata oratione rhetoricen aut philosophiam laudat, alius principis
alicuius laudes describit, alius ad bellum adversus Turcas movendum adhortatur,
alius futura predicit. alius novas de lana caprina comminiscitur questiunculas.
Ut enim nihil nugacius quam seria nugatorie tractare, ita nihil festivius quam
ita tractare nugas ut nihil minus quam nugatus fuisse videaris. De me quidem
aliorum erit iudicium; tamet si, nisi plane me fallit φιλαυτία,
Stulticiam laudavimus, sed non omnino stulte.
Iam vero ut de mordacitatis cavillatione respondeam, semper hec ingeniis
libertas permissa fuit, ut in communem hominum vitam salibus luderent impune,
modo ne licentia exiret in rabiem. Quo magis admiror his temporibus aurium
delicias que nihil iam fere nisi solennes titulos ferre possunt. Porro
nonnullos adeo prepostere religiosos videas, ut vel gravissima in Christum
convicia ferant citius quam pontificem aut principem levissimo ioco aspergi,
presertim si quid πρὸς τὰ ἄλφιτα id est ad questum, attinet. At enim
qui vitas hominum ita taxat ut neminem omnino perstringat nominatim, queso
utrum is mordere videtur an docere potius ac monere? Alioqui quot obsecro
nominibus ipse me taxo? Preterea qui nullum hominum genus pretermittit, is
nulli homini, viciis omnibus iratus videtur. Ergo si quis extiterit qui sese
lesum clamabit, is aut conscientiam prodet suam aut certe metum. Lusit hoc in
genere multo liberius ac mordacius divus Hieronymus, ne nominibus quidem ali
quoties parcens. Nos preterquam quod a nominibus in totum abstinemus, ita
preterea stilum temperavimus ut cordatus lector facile sit intellecturus nos
voluptatem magis quam morsum quesisse. Neque enim ad Iuvenalis exemplum
occultam illam scelerum sentinam usquam movimus, et ridenda magis quam foeda
recensere studuimus. Tum si quis est quem nec ista placare possunt, is saltem
illud meminerit, pulchrum esse a Stulticia vituperari; quam cum loquentem
fecerimus, decoro persone serviendum fuit. Sed quid ego hec tibi, patrono tam
singulari ut causas etiam non optimas optime tamen tueri possis? Vale,
disertissime More, et Moriam tuam gnaviter defende.
Ex Rure Quinto Idus Iunias, [AN. M.D.VIII].
|
|