BIBLIOTHECA AUGUSTANA

 

Euripides

485/84 - 406/05 a. Chr. n.

 

Κύκλωψ

 

ca. 411/408

 

____________________________________________________________________

 

 

 

 

Κύκλωψ

 

ΣΙΛΗΝΟΣ

Ὦ Βρόμιε, διὰ σὲ μυρίους ἔχω πόνους

νῦν χὤτ᾽ ἐν ἥβηι τοὐμὸν εὐσθένει δέμας·

πρῶτον μὲν ἡνίκ᾽ ἐμμανὴς Ἥρας ὕπο

Νύμφας ὀρείας ἐκλιπὼν ὤιχου τροφούς·

5

ἔπειτά γ᾽ ἀμφὶ γηγενῆ μάχην δορὸς

ἐνδέξιος σῶι ποδὶ παρασπιστὴς βεβὼς

Ἐγκέλαδον ἰτέαν ἐς μέσην θενὼν δορὶ

ἔκτεινα – φέρ᾽ ἴδω, τοῦτ᾽ ἰδὼν ὄναρ λέγω;

οὐ μὰ Δί᾽, ἐπεὶ καὶ σκῦλ᾽ ἔδειξα Βακχίωι.

10

καὶ νῦν ἐκείνων μείζον᾽ ἐξαντλῶ πόνον.

ἐπεὶ γὰρ Ἥρα σοι γένος Τυρσηνικὸν

ληιστῶν ἐπῶρσεν, ὡς ὁδηθείης μακράν,

ἐγὼ πυθόμενος σὺν τέκνοισι ναυστολῶ

σέθεν κατὰ ζήτησιν. ἐν πρύμνηι δ᾽ ἄκραι

15

αὐτὸς λαβὼν ηὔθυνον ἀμφῆρες δόρυ,

παῖδες δ᾽ ἐρετμοῖς ἥμενοι γλαυκὴν ἅλα

ῥοθίοισι λευκαίνοντες ἐζήτουν σ᾽, ἄναξ.

ἤδη δὲ Μαλέας πλησίον πεπλευκότας

ἀπηλιώτης ἄνεμος ἐμπνεύσας δορὶ

20

ἐξέβαλεν ἡμᾶς τήνδ᾽ ἐς Αἰτναίαν πέτραν,

ἵν᾽ οἱ μονῶπες ποντίου παῖδες θεοῦ

Κύκλωπες οἰκοῦσ᾽ ἄντρ᾽ ἔρημ᾽ ἀνδροκτόνοι.

τούτων ἑνὸς ληφθέντες ἐσμὲν ἐν δόμοις

δοῦλοι· καλοῦσι δ᾽ αὐτὸν ὧι λατρεύομεν

25

Πολύφημον· ἀντὶ δ᾽ εὐίων βακχευμάτων

ποίμνας Κύκλωπος ἀνοσίου ποιμαίνομεν.

παῖδες μὲν οὖν μοι κλειτύων ἐν ἐσχάτοις

νέμουσι μῆλα νέα νέοι πεφυκότες,

ἐγὼ δὲ πληροῦν πίστρα καὶ σαίρειν στέγας

30

μένων τέταγμαι τάσδε, τῶιδε δυσσεβεῖ

Κύκλωπι δείπνων ἀνοσίων διάκονος.

καὶ νῦν, τὰ προσταχθέντ᾽, ἀναγκαίως ἔχει

σαίρειν σιδηρᾶι τῆιδέ μ᾽ ἁρπάγηι δόμους,

ὡς τόν τ᾽ ἀπόντα δεσπότην Κύκλωπ᾽ ἐμὸν

35

καθαροῖσιν ἄντροις μῆλά τ᾽ ἐσδεχώμεθα.

ἤδη δὲ παῖδας προσνέμοντας εἰσορῶ

ποίμνας. τί ταῦτα; μῶν κρότος σικινίδων

ὁμοῖος ὑμῖν νῦν τε χὤτε Βακχίωι

κῶμος συνασπίζοντες Ἀλθαίας δόμους

40

προσῆιτ᾽ ἀοιδαῖς βαρβίτων σαυλούμενοι;

 

ΧΟΡΟΣ ΣΑΤΥΡΩΝ

{στρ.} παῖ γενναίων μὲν πατέρων

γενναίων δ᾽ ἐκ τοκάδων,

πᾶι δή μοι νίσηι σκοπέλους;

οὐ τᾶιδ᾽ ὑπήνεμος αὔρα

45

καὶ ποιηρὰ βοτάνα,

δινᾶέν θ᾽ ὕδωρ ποταμῶν

ἐν πίστραις κεῖται πέλας ἄν-

τρων, οὗ σοι βλαχαὶ τεκέων;

 

{ἐφυμν.} ψύττ᾽· οὐ τᾶιδ᾽ οὔ, οὐ τᾶιδε νεμῆι

50

κλιτὺν δροσεράν;

ὠή, ῥίψω πέτρον τάχα σου·

ὕπαγ᾽ ὦ ὕπαγ᾽ ὦ κεράστα,

μηλοβότα στασιωρὸν

Κύκλωπος ἀγροβάτα.

 

55

{ἀντ.} σπαργῶντας μαστοὺς χάλασον·

δέξαι θηλαῖσι σπορὰς

ἃς λείπεις ἀρνῶν θαλάμοις.

ποθοῦσί σ᾽ ἁμερόκοιτοι

βλαχαὶ σμικρῶν τεκέων.

60

εἰς αὐλὰν πότ᾽ ἀμφιβαλεις

ποιηροὺς λείπουσα νομοὺς

Αἰτναίων εἴσω σκοπελῶν;

 

62a

{ἐφυμν.} <ψύττ᾽· οὐ τᾶιδ᾽ οὔ; οὐ τᾶιδε νεμῆι

62b

κλιτὺν δροσεράν;

62c

ὠή, ῥίψω πέτρον τάχα σου

62d

ὕπαγ᾽ ὦ ὕπαγ᾽ ὦ κεράστα,

62e

μηλοβότα στασιωρὸν

62f

Κύκλωπος ἀγροβάτα>

 

{ἐπωιδός} οὐ τάδε Βρόμιος, οὐ τάδε χοροὶ

Βάκχαι τε θυρσοφόροι,

65

οὐ τυμπάνων ἀλαλαγμοὶ

οὐκ οἴνου χλωραὶ σταγόνες

κρήναις παρ᾽ ὑδροχύτοις,

οὐδ᾽ ἐν Νύσαι μετὰ Νυμφᾶν

ἴακχον ἴακχον ὠιδὰν

70

μέλπω πρὸς τὰν Ἀφροδίταν,

ἃν θηρεύων πετόμαν

Βάκχαις σὺν λευκόποσιν.

ὦ φίλος·

ὦ φίλε Βακχεῖε, ποῖ οἰοπολεῖς

75

<ποῖ> ξανθὰν χαίταν σείεις;

ἐγὼ δ᾽ ὁ σὸς πρόπολος

θητεύω Κύκλωπι

τῶι μονοδέρκται δοῦλος ἀλαίνων

80

σὺν τᾶιδε τράγου χλαίναι μελέαι

σᾶς χωρὶς φιλίας.

 

Σι. σιγήσατ᾽, ὦ τέκν᾽, ἄντρα δ᾽ ἐς πετρηρεφῆ

ποίμνας ἀθροῖσαι προσπόλους κελεύσατε.

Χο. χωρεῖτ᾽· ἀτὰρ δὴ τίνα, πάτερ, σπουδὴν ἔχεις;

85

Σι. ὁρῶ πρὸς ἀκταῖς ναὸς Ἑλλάδος σκάφος

κώπης τ᾽ ἄνακτας σὺν στρατηλάτηι τινὶ

στείχοντας ἐς τόδ᾽ ἄντρον· ἀμφὶ δ᾽ αὐχέσι

τεύχη φέρονται κενά, βορᾶς κεχρημένοι,

κρωσσούς θ᾽ ὑδρηλούς. ὦ ταλαίπωροι ξένοι,

90

τίνες ποτ᾽ εἰσίν; οὐκ ἴσασι δεσπότην

Πολύφημον οἷός ἐστιν, ἄξενον στέγην

τήνδ᾽ ἐμβεβῶτες καὶ Κυκλωπίαν γνάθον

τὴν ἀνδροβρῶτα δυστυχῶς ἀφιγμένοι.

ἀλλ᾽ ἥσυχοι γίγνεσθ᾽, ἵν᾽ ἐκπυθώμεθα

95

πόθεν πάρεισι Σικελὸν Αἰτναῖον πάγον.

 

ΟΔΥΣΣΕΥΣ

ξένοι, φράσαιτ᾽ ἂν νᾶμα ποτάμιον πόθεν

δίψης ἄκος λάβοιμεν, εἴ τέ τις θέλει

βορὰν ὁδῆσαι ναυτίλοις κεχρημένοις;

τί χρῆμα; Βρομίου πόλιν ἔοιγμεν ἐσβαλεῖν·

100

Σατύρων πρὸς ἄντροις τόνδ᾽ ὅμιλον εἰσορῶ.

χαίρειν προσεῖπα πρῶτα τὸν γεραίτατον.

Σι. χαῖρ᾽, ὦ ξέν᾽, ὅστις δ᾽ εἶ φράσον πάτραν τε σήν.

Οδ. Ἴθακος Ὀδυσσεύς, γῆς Κεφαλλήνων ἄναξ.

Σι. οἶδ᾽ ἄνδρα, κρόταλον δριμύ, Σισύφου γένος.

105

Οδ. ἐκεῖνος αὐτός εἰμι· λοιδόρει δὲ μή.

Σι. πόθεν Σικελίαν τήνδε ναυστολῶν πάρει;

Οδ. ἐξ Ἰλίου γε κἀπὸ Τρωικῶν πόνων.

Σι. πῶς; πορθμὸν οὐκ ἤιδησθα πατρώιας χθονός;

Οδ. ἀνέμων θύελλαι δεῦρό μ᾽ ἥρπασαν βίαι.

110

Σι. παπαῖ· τὸν αὐτὸν δαίμον᾽ ἐξαντλεῖς ἐμοί.

Οδ. ἦ καὶ σὺ δεῦρο πρὸς βίαν ἀπεστάλης;

Σι. ληιστὰς διώκων οἳ Βρόμιον ἀνήρπασαν.

Οδ. τίς δ᾽ ἥδε χώρα καὶ τίνες ναίουσί νιν;

Σι. Αἰτναῖος ὄχθος Σικελίας ὑπέρτατος.

115

Οδ. τείχη δὲ ποῦ ᾽στι καὶ πόλεως πυργώματα;

Σι. οὐκ ἔστ᾽· ἔρημοι πρῶνες ἀνθρώπων, ξένε.

Οδ. τίνες δ᾽ ἔχουσι γαῖαν; ἦ θηρῶν γένος;

Σι. Κύκλωπες, ἄντρ᾽ ἔχοντες, οὐ στέγας δόμων.

Οδ. τίνος κλύοντες; ἢ δεδήμευται κράτος;

120

Σι. νομάδες· ἀκούει δ᾽ οὐδὲν οὐδεὶς οὐδενός.

Οδ. σπείρουσι δ᾽ – ἢ τῶι ζῶσι; – Δήμητρος στάχυν;

Σι. γάλακτι καὶ τυροῖσι καὶ μήλων βορᾶι.

Οδ. Βρομίου δὲ πῶμ᾽ ἔχουσιν, ἀμπέλου ῥοαῖς;

Σι. ἥκιστα· τοιγὰρ ἄχορον οἰκοῦσι χθόνα.

125

Οδ. φιλόξενοι δὲ χὤσιοι περὶ ξένους;

Σι. γλυκύτατά φασι τὰ κρέα τοὺς ξένους φορεῖν.

Οδ. τί φήις; βορᾶι χαίρουσιν ἀνθρωποκτόνωι;

Σι. οὐδεὶς μολὼν δεῦρ᾽ ὅστις οὐ κατεσφάγη.

Οδ. αὐτὸς δὲ Κύκλωψ ποῦ ᾽στιν; ἦ δόμων ἔσω;

130

Σι. φροῦδος πρὸς Αἴτνηι θῆρας ἰχνεύων κυσίν.

Οδ. οἶσθ᾽ οὖν ὃ δρᾶσον, ὡς ἀπαίρωμεν χθονός;

Σι. οὐκ οἶδ᾽, Ὀδυσσεῦ· πᾶν δέ σοι δρώιημεν ἄν.

Οδ. ὅδησον ἡμῖν σῖτον, οὖ σπανίζομεν.

Σι. οὐκ ἔστιν, ὥσπερ εἶπον, ἄλλο πλὴν κρέας.

135

Οδ. ἀλλ᾽ ἡδὺ λιμοῦ καὶ τόδε σχετήριον.

Σι. καὶ τυρὸς ὀπίας ἔστι καὶ βοὸς γάλα.

Οδ. ἐκφέρετε· φῶς γὰρ ἐμπολήμασιν πρέπει.

Σι. σὺ δ᾽ ἀντιδώσεις, εἰπέ μοι, χρυσὸν πόσον;

Οδ. οὐ χρυσὸν, ἀλλὰ πῶμα Διονύσου φέρω.

140

Σι. ὦ φίλτατ᾽ εἰπών, οὖ σπανίζομεν πάλαι.

Οδ. καὶ μὴν Μάρων μοι πῶμ᾽ ἔδωκε, παῖς θεοῦ.

Σι. ὃν ἐξέθρεψα ταῖσδ᾽ ἐγώ ποτ᾽ ἀγκάλαις;

Οδ. ὁ Βακχίου παῖς, ὡς σαφέστερον μάθηις.

Σι. ἐν σέλμασιν νεώς ἐστιν ἢ φέρεις σύ νιν;

145

Οδ. ὅδ᾽ ἁσκός, ὃς κεύθει νιν· ὡς ὁρᾶις, γέρον.

Σι. οὗτος μὲν οὐδ᾽ ἂν τὴν γνάθον πλήσειέ μου.

Οδ. ναί· δὶς τόσον πῶμ᾽ ὅσον ἂν ἐξ ἀσκοῦ ῥυῆι.

Σι. καλήν γε κρήνην εἶπας ἡδεῖάν τ᾽ ἐμοί.

Οδ. βούληι σε γεύσω πρῶτον ἄκρατον μέθυ;

150

Σι. δίκαιον· ἦ γὰρ γεῦμα τὴν ὠνὴν καλεῖ.

Οδ. καὶ μὴν ἐφέλκω καὶ ποτῆρ᾽ ἀσκοῦ μέτα.

Σι. φέρ᾽ ἐγκάναξον, ὡς ἀναμνησθῶ πιών.

Οδ. ἰδού. Σι. παπαιάξ, ὡς καλὴν ὀσμὴν ἔχει.

Οδ. εἶδες γὰρ αὐτήν; Σι. οὐ μὰ Δί᾽, ἀλλ᾽ ὀσφραίνομαι.

155

Οδ. γεῦσαί νυν, ὡς ἂν μὴ λόγωι ᾽παινῆις μόνον.

Σι. βαβαί· χορεῦσαι παρακαλεῖ μ᾽ ὁ Βάκχιος.

ἆ ἆ ἆ.

Οδ. μῶν τὸν λάρυγγα διεκάναξέ σου καλῶς;

Σι. ὥστ᾽ εἰς ἄκρους γε τοὺς ὄνυχας ἀφίκετο.

160

Οδ. πρὸς τῶιδε μέντοι καὶ νόμισμα δώσομεν.

Σι. χάλα τὸν ἀσκὸν μόνον· ἔα τὸ χρυσίον.

Οδ. ἐκφέρετέ νυν τυρεύματ᾽ ἢ μήλων τόκον.

Σι. δράσω τάδ᾽, ὀλίγον φροντίσας γε δεσποτῶν.

ὡς ἐκπιών γ᾽ ἂν κύλικα μαινοίμην μίαν,

165

πάντων Κυκλώπων ἀντιδοὺς βοσκήματα,

ῥῖψαι τ᾽ ἐς ἅλμην Λευκάδος πέτρας ἄπο,

ἅπαξ μεθυσθεὶς καταβαλών τε τὰς ὀφρῦς.

ὡς ὅς γε πίνων μὴ γέγηθε μαίνεται·

ἵν᾽ ἔστι τουτί τ᾽ ὀρθὸν ἐξανιστάναι

170

μαστοῦ τε δραγμὸς καὶ παρεσκευασμένου

ψαῦσαι χεροῖν λειμῶνος, ὀρχηστύς θ᾽ ἅμα

κακῶν τε λῆστις. εἶτ᾽ ἐγὼ <οὐ> κυνήσομαι

τοιόνδε πῶμα, τὴν Κύκλωπος ἀμαθίαν

κλαίειν κελεύων καὶ τὸν ὀφθαλμὸν μέσον;

 

175

<Χο.> ἄκου᾽, Ὀδυσσεῦ· διαλαλήσωμέν τί σοι.

Οδ. καὶ μὴν φίλοι γε προσφέρεσθε πρὸς φίλον.

Χο. ἐλάβετε Τροίαν τὴν Ἑλένην τε χειρίαν;

Οδ. καὶ πάντα γ᾽ οἶκον Πριαμιδῶν ἐπέρσαμεν.

Χο. οὔκουν, ἐπειδὴ τὴν νεᾶνιν εἵλετε,

180

ἅπαντες αὐτὴν διεκροτήσατ᾽ ἐν μέρει,

ἐπεί γε πολλοῖς ἥδεται γαμουμένη;

τὴν προδότιν, ἣ τοὺς θυλάκους τοὺς ποικίλους

περὶ τοῖν σκελοῖν ἰδοῦσα καὶ τὸν χρύσεον

κλωιὸν φοροῦντα περὶ μέσον τὸν αὐχένα

185

ἐξεπτοήθη, Μενέλεων ἀνθρώπιον

λῶιστον λιποῦσα. μηδαμοῦ γένος ποτὲ

φῦναι γυναικῶν ὤφελ᾽ – εἰ μὴ ᾽μοὶ μόνωι.

Σι. ἰδοὺ τάδ᾽ ὑμῖν ποιμνίων βοσκήματα,

ἄναξ Ὀδυσσεῦ, μηκάδων ἀρνῶν τροφαί,

190

πηκτοῦ γάλακτός τ᾽ οὐ σπάνια τυρεύματα.

φέρεσθε· χωρεῖθ᾽ ὡς τάχιστ᾽ ἄντρων ἄπο,

βότρυος ἐμοὶ πῶμ᾽ ἀντιδόντες εὐίου.

οἴμοι· Κύκλωψ ὅδ᾽ ἔρχεται· τί δράσομεν;

Οδ. ἀπολώλαμέν γάρ, ὦ γέρον· ποῖ χρὴ φυγεῖν;

195

Σι. ἔσω πέτρας τῆσδ᾽, οὗπερ ἂν λάθοιτέ γε.

Οδ. δεινὸν τόδ᾽ εἶπας, ἀρκύων μολεῖν ἔσω.

Σι. οὐ δεινόν· εἰσὶ καταφυγαὶ πολλαὶ πέτρας.

Οδ. οὐ δῆτ᾽· ἐπεί τἂν μεγάλα γ᾽ ἡ Τροία στένοι,

εἰ φευξόμεσθ᾽ ἕν᾽ ἄνδρα, μυρίον δ᾽ ὄχλον

200

Φρυγῶν ὑπέστην πολλάκις σὺν ἀσπίδι.

ἀλλ᾽, εἰ θανεῖν δεῖ, κατθανούμεθ᾽ εὐγενῶς,

ἢ ζῶντες αἶνον τὸν πάρος συσσώσομεν.

 

ΚΥΚΛΩΨ

ἄνεχε πάρεχε· τί τάδε· τίς ἡ ῥαιθυμία;

τί βακχιάζετ᾽; οὐχὶ Διόνυσος τάδε,

205

οὐ κρόταλα χαλκοῦ τυμπάνων τ᾽ ἀράγματα.

πῶς μοι κατ᾽ ἄντρα νεόγονα βλαστήματα;

ἦ πρός τε μαστοῖς εἰσι χὑπὸ μητέρων

πλευρὰς τρέχουσι, σχοινίνοις τ᾽ ἐν τεύχεσιν

πλήρωμα τυρῶν ἐστιν ἐξημελγμένον;

210

τί φάτε; τί λέγετε; τάχα τις ὑμῶν τῶι ξύλωι

δάκρυα μεθήσει· βλέπετ᾽ ἄνω καὶ μὴ κάτω.

Χο. ἰδού· πρὸς αὐτὸν τὸν Δί᾽ ἀνακεκύφαμεν,

καὶ τἄστρα καὶ τὸν Ὠρίωνα δέρκομαι.

Κυ. ἄριστόν ἐστιν εὖ παρεσκευασμένον;

215

Χο. πάρεστιν. ὁ φάρυγξ εὐτρεπὴς ἔστω μόνον.

Κυ. ἦ καὶ γάλακτός εἰσι κρατῆρες πλέωι;

Χο. ὥστ᾽ ἐκπιεῖν γέ σ᾽, ἢν θέληις, ὅλον πίθον.

Κυ. μήλειον ἢ βόειον ἢ μεμειγμένον;

Χο. ὃν ἂν θέληις σύ, μὴ ᾽μὲ καταπίηις μόνον.

220

Κυ. ἥκιστ᾽· ἐπεί μ᾽ ἂν ἐν μέσηι τῆι γαστέρι

πηδῶντες ἀπολέσαιτ᾽ ἂν ὑπὸ τῶν σχημάτων.

ἔα· τίν᾽ ὄχλον τόνδ᾽ ὁρῶ πρὸς αὐλίοις;

ληισταί τινες κατέσχον ἢ κλῶπες χθόνα;

ὁρῶ γέ τοι τούσδ᾽ ἄρνας ἐξ ἄντρων ἐμῶν

225

στρεπταῖς λύγοισι σῶμα συμπεπλεγμένους,

τεύχη τε τυρῶν συμμιγῆ, γέροντά τε

πληγαῖς πρόσωπον φαλακρὸν ἐξωιδηκότα.

Σι. ὤμοι, πυρέσσω συγκεκομμένος τάλας.

Κυ. ὑπὸ τοῦ; τίς ἐς σὸν κρᾶτ᾽ ἐπύκτευσεν, γέρον;

230

Σι. ὑπὸ τῶνδε, Κύκλωψ, ὅτι τὰ σ᾽ οὐκ εἴων φέρειν.

Κυ. οὐκ ἦισαν ὄντα θεόν με καὶ θεῶν ἄπο;

Σι. ἔλεγον ἐγὼ τάδ᾽· οἱ δ᾽ ἐφόρουν τὰ χρήματα·

καὶ τόν γε τυρὸν οὐκ ἐῶντος ἤσθιον

τούς τ᾽ ἄρνας ἐξεφοροῦντο· δήσαντες δὲ σὲ

235

κλωιῶι τριπήχει, κατὰ τὸν ὀφθαλμὸν μέσον

τὰ σπλάγχν᾽ ἔφασκον ἐξαμήσεσθαι βίαι,

μάστιγί τ᾽ εὖ τὸ νῶτον ἀποθλίψειν σέθεν,

κἄπειτα συνδήσαντες ἐς θἀδώλια

τῆς νηὸς ἐμβαλόντες ἀποδώσειν τινὶ

240

πέτρους μοχλεύειν ἢ πυλῶνα καταβαλεῖν.

Κυ. ἄληθες; οὔκουν κοπίδας ὡς τάχιστ᾽ ἰὼν

θήξεις μαχαίρας καὶ μέγαν φάκελον ξύλων

ἐπιθεὶς ἀνάψεις; ὡς σφαγέντες αὐτίκα

πλήσουσι νηδὺν τὴν ἐμὴν ἀπ᾽ ἄνθρακος

245

θερμὴν διδόντες δαῖτα τῶι κρεανόμωι,

τὰ δ᾽ ἐκ λέβητος ἑφθὰ καὶ τετηκότα.

ὡς ἔκπλεώς γε δαιτός εἰμ᾽ ὀρεσκόου·

ἅλις λεόντων ἐστί μοι θοινωμένωι

ἐλάφων τε, χρόνιος δ᾽ εἴμ᾽ ἀπ᾽ ἀνθρώπων βορᾶς.

250

Σι. τὰ καινά γ᾽ ἐκ τῶν ἠθάδων, ὦ δέσποτα,

ἡδίον᾽ ἐστίν. οὐ γὰρ αὖ νεωστί γε

ἄλλοι πρὸς ἄντρα τὰ σά γ᾽ ἀφίκοντο ξένοι.

Οδ. Κύκλωψ, ἄκουσον ἐν μέρει καὶ τῶν ξένων.

ἡμεῖς βορᾶς χρήιζοντες ἐμπολὴν λαβεῖν

255

σῶν ἆσσον ἄντρων ἤλθομεν νεὼς ἄπο.

τοὺς δ᾽ ἄρνας ἡμῖν οὖτος ἀντ᾽ οἴνου σκύφου

ἀπημπόλα τε κἀδίδου πιεῖν λαβὼν

ἑκὼν ἑκοῦσι, κοὐδὲν ἦν τούτων βίαι.

ἀλλ᾽ οὗτος ὑγιὲς οὐδὲν ὧν φησιν λέγει,

260

ἐπεὶ κατελήφθη σοῦ λάθραι πωλῶν τὰ σά.

Σι. ἐγώ; κακῶς γὰρ ἐξόλοι᾽. Οδ. εἰ ψεύδομαι.

Σι. μὰ τὸν Ποσειδῶ τὸν τεκόντα σ᾽, ὦ Κύκλωψ,

μὰ τὸν μέγαν Τρίτωνα καὶ τὸν Νηρέα,

μὰ τὴν Καλυψὼ τάς τε Νηρέως κόρας,

265

μὰ θ᾽ ἱερὰ κύματ᾽ ἰχθύων τε πᾶν γένος,

ἀπώμοσ᾽, ὦ κάλλιστον ὦ Κυκλώπιον,

ὦ δεσποτίσκε, μὴ τὰ σ᾽ ἐξοδᾶν ἐγὼ

ξένοισι χρήματ᾽. ἢ κακῶς οὗτοι κακοὶ

οἱ παῖδες ἀπόλοινθ᾽, οὓς μάλιστ᾽ ἐγὼ φιλῶ.

270

Χο. αὐτὸς ἔχ᾽. ἔγωγε τοῖς ξένοις τὰ χρήματα

περνάντα σ᾽ εἶδον· εἰ δ᾽ ἐγὼ ψευδῆ λέγω,

ἀπόλοιθ᾽ ὁ πατήρ μου· τοὺς ξένους δὲ μὴ ἀδίκει.

Κυ. ψεύδεσθ᾽· ἔγωγε τῶιδε τοῦ Ῥαδαμάνθυος

μᾶλλον πέποιθα καὶ δικαιότερον λέγω.

275

θέλω δ᾽ ἐρέσθαι· πόθεν ἐπλεύσατ᾽, ὦ ξένοι;

ποδαποί; τίς ὑμᾶς ἐξεπαίδευσεν πόλις;

Οδ. Ἰθακήσιοι μὲν τὸ γένος, Ἰλίου δ᾽ ἄπο,

πέρσαντες ἄστυ, πνεύμασιν θαλασσίοις

σὴν γαῖαν ἐξωσθέντες ἥκομεν, Κύκλωψ.

280

Κυ. ἦ τῆς κακίστης οἳ μετήλθεθ᾽ ἁρπαγὰς

Ἑλένης Σκαμάνδρου γείτον᾽ Ἰλίου πόλιν;

Οδ. οὗτοι, πόνον τὸν δεινὸν ἐξηντληκότες.

Κυ. αἰσχρὸν στράτευμά γ᾽, οἵτινες μιᾶς χάριν

γυναικὸς ἐξεπλεύσατ᾽ ἐς γαῖαν Φρυγῶν.

285

Οδ. θεοῦ τὸ πρᾶγμα· μηδέν᾽ αἰτιῶ βροτῶν.

ἡμεῖς δέ σ᾽, ὦ θεοῦ ποντίου γενναῖε παῖ,

ἱκετεύομέν τε καὶ λέγομεν ἐλευθέρως·

μὴ τλῆις πρὸς ἄντρα σοι ἐσαφιγμένους φίλους

κτανεῖν βοράν τε δυσσεβῆ θέσθαι γνάθοις·

290

οἳ τὸν σόν, ὦναξ, πατέρ᾽ ἔχειν νεῶν ἕδρας

ἐρρυσάμεσθα γῆς ἐν Ἑλλάδος μυχοῖς.

ἱερᾶς τ᾽ ἄθραυστος Ταινάρου μένει λιμὴν

Μαλέας τ᾽ ἄκροι κευθμῶνες ἥ τε Σουνίου

δίας Ἀθάνας σῶς ὑπάργυρος πέτρα

295

Γεραίστιοί τε καταφυγαί· τά θ᾽ Ἑλλάδος

δύσφορά γ᾽ ὀνείδη Φρυξὶν οὐκ ἐδώκαμεν·

ὧν καὶ σὺ κοινοῖ· γῆς γὰρ Ἑλλάδος μυχοὺς

οἰκεῖς ὑπ᾽ Αἴτνηι, τῆι πυριστάκτωι πέτραι.

νόμος δὲ θνητοῖς, εἰ λόγους ἀποστρέφηι,

300

ἱκέτας δέχεσθαι ποντίους ἐφθαρμένους

ξένιά τε δοῦναι καὶ πέπλοις ἐπαρκέσαι,

οὐκ ἀμφὶ βουπόροισι πηχθέντας μέλη

ὀβελοῖσι νηδὺν καὶ γνάθον πλῆσαι σέθεν.

ἅλις δὲ Πριάμου γαῖ᾽ ἐχήρωσ᾽ Ἑλλάδα,

305

πολλῶν νεκρῶν πιοῦσα δοριπετῆ φόνον

ἀλόχους τ᾽ ἀνάνδρους γραῦς τ᾽ ἄπαιδας ὤλεσεν

πολιούς τε πατέρας. εἰ δὲ τοὺς λελειμμένους

σὺ συμπυρώσας δαῖτ᾽ ἀναλώσεις πικράν,

ποῖ τρέψεταί τις; ἀλλ᾽ ἐμοὶ πιθοῦ, Κύκλωψ·

310

πάρες τὸ μάργον σῆς γνάθου, τὸ δ᾽ εὐσεβὲς

τῆς δυσσεβείας ἀνθελοῦ· πολλοῖσι γὰρ

κέρδη πονηρὰ ζημίαν ἠμείψατο.

Σι. παραινέσαι σοι βούλομαι· τῶν γὰρ κρεῶν

μηδὲν λίπηις τοῦδ᾽, ἢν δὲ τὴν γλῶσσαν δάκηις,

315

κομψὸς γενήσηι καὶ λαλίστατος, Κύκλωψ.

Κυ. ὁ πλοῦτος, ἀνθρωπίσκε, τοῖς σοφοῖς θεός,

τὰ δ᾽ ἄλλα κόμποι καὶ λόγων εὐμορφίαι.

ἄκρας δ᾽ ἐναλίας ἃς καθίδρυται πατὴρ

χαίρειν κελεύω· τί τάδε προυστήσω λόγωι;

320

Ζηνὸς δ᾽ ἐγὼ κεραυνὸν οὐ φρίσσω, ξένε,

οὐδ᾽ οἶδ᾽ ὅ τι Ζεύς ἐστ᾽ ἐμοῦ κρείσσων θεός.

οὔ μοι μέλει τὸ λοιπόν· ὡς δ᾽ οὔ μοι μέλει,

ἄκουσον. ὅταν ἄνωθεν ὄμβρον ἐκχέηι,

ἐν τῆιδε πέτραι στέγν᾽ ἔχων σκηνώματα,

325

ἢ μόσχον ὀπτὸν ἤ τι θήρειον δάκος

δαινύμενος, εὖ τέγγων τε γαστέρ᾽ ὑπτίαν,

ἐπεκπιὼν γάλακτος ἀμφορέα, πέπλον

κρούω, Διὸς βρονταῖσιν εἰς ἔριν κτυπῶν.

ὅταν δὲ βορέας χιόνα Θρήικιος χέηι,

330

δοραῖσι θηρῶν σῶμα περιβαλὼν ἐμὸν

καὶ πῦρ ἀναίθων – χιόνος οὐδέν μοι μέλει.

ἡ γῆ δ᾽ ἀνάγκηι, κἂν θέληι κἂν μὴ θέληι,

τίκτουσα ποίαν τἀμὰ πιαίνει βοτά.

ἁγὼ οὔτινι θύω πλὴν ἐμοί, θεοῖσι δ᾽ οὔ,

335

καὶ τῆι μεγίστηι, γαστρὶ τῆιδε, δαιμόνων.

ὡς τοὐμπιεῖν γε κἀμφαγεῖν τοὐφ᾽ ἡμέραν,

Ζεὺς οὖτος ἀνθρώποισι τοῖσι σώφροσιν,

λυπεῖν δὲ μηδὲν αὑτόν. οἳ δὲ τοὺς νόμους

ἔθεντο ποικίλλοντες ἀνθρώπων βίον,

340

κλαίειν ἄνωγα· τὴν <δ᾽> ἐμὴν ψυχὴν ἐγὼ

οὐ παύσομαι δρῶν εὖ – κατεσθίων τε σέ.

ξένιά τὲ λήψηι τοιάδ᾽, ὡς ἄμεμπτος ὦ,

πῦρ καὶ πατρῶιον τόνδε χαλκόν, ὃς ζέσας

σὴν σάρκα διαφόρητον ἀμφέξει καλῶς.

345

ἀλλ᾽ ἕρπετ᾽ εἴσω, τοῦ κατ᾽ αὔλιον θεῶι

ἵν᾽ ἀμφὶ βωμὸν στάντες εὐωχῆτέ με.

Οδ. αἰαῖ, πόνους μὲν Τρωικοὺς ὑπεξέδυν

θαλασσίους τε, νῦν δ᾽ ἐς ἀνδρὸς ἀνοσίου

γνώμην κατέσχον ἀλίμενόν τε καρδίαν.

350

ὦ Παλλάς, ὦ δέσποινα Διογενὲς θεά,

νῦν νῦν ἄρηξον· κρείσσονας γὰρ Ἰλίου

πόνους ἀφῖγμαι κἀπὶ κινδύνου βάθρα.

σύ τ᾽, ὦ φαεννῶν ἀστέρων οἰκῶν ἕδρας

Ζεῦ ξένι᾽, ὅρα τάδ᾽· εἰ γὰρ αὐτὰ μὴ βλέπεις,

355

ἄλλως νομίζηι Ζεὺς τὸ μηδὲν ὢν θεός.

 

{στρ.} Χο. εὐρείας φάρυγγος, ὦ Κύκλωψ,

ἀναστόμου τὸ χεῖλος· ὡς ἕτοιμά σοι

ἑφθὰ καὶ ὀπτὰ καὶ ἀνθρακιᾶς ἄπο <θερμὰ>

χναύειν βρύκειν

κρεοκοπεῖν μέλη ξένων

360

δασυμάλλωι ἐν αἰγίδι κλινομένωι.

 

{ἐφυμν.} μὴ ᾽μοὶ μὴ προσδίδου·

μόνος μόνωι γέμιζε πορθμίδος σκάφος.

χαιρέτω μὲν αὖλις ἅδε,

χαιρέτω δὲ θυμάτων

365

ἀποβώμιος ἃν ἔχει θυσίαν

Κύκλωψ Αἰτναῖος ξενικῶν

κρεῶν κεχαρμένος βορᾶι.

 

{ἀντ.} νηλὴς ὦ τλᾶμον, ὅστις δωμάτων

370

ἐφεστίους [ξενικοὺς] ἱκτῆρας ἐκθύει δόμων,

ἑφθά τε δαινύμενος, μυσαροῖσί τ᾽ ὀδοῦσιν

κόπτων βρύκων

[ἀνθρώπων] θέρμ᾽ ἀπ᾽ ἀνθράκων κρέα,

* * *

374a

{ἐφυμν.} <μή μοι μὴ προσδίδου·

374b

μόνος μόνῳ γέμιζε πορθμίδος σκάφος.

374c

χαιρέτω μὲν αὖλις ἅδε,

374d

χαιρέτω δὲ θυμάτων

374e

ἀποβώμιος ἃν ἔχει θυσίαν

374f

Κύκλωψ Αἰτναῖος ξενικῶν

374g

κρεῶν κεχαρμένος βορᾶι>

 

375

Οδ. ὦ Ζεῦ, τί λέξω, δείν᾽ ἰδὼν ἄντρων ἔσω

κοὐ πιστά, μύθοις εἰκότ᾽, οὐδ᾽ ἔργοις βροτῶν;

Χο. τί δ᾽ ἔστ᾽, Ὀδυσσεῦ; μῶν τεθοίναται σέθεν

φίλους ἑταίρους ἀνοσιώτατος Κύκλωψ;

Οδ. δισσούς γ᾽ ἀθρήσας κἀπιβαστάσας χεροῖν,

380

οἳ σαρκὸς εἶχον εὐτρεφέστατον πάχος.

Χο. πῶς, ὦ ταλαίπωρ᾽, ἦτε πάσχοντες τάδε;

Οδ. ἐπεὶ πετραίαν τήνδ᾽ ἐσήλθομεν χθόνα,

ἀνέκαυσε μὲν πῦρ πρῶτον, ὑψηλῆς δρυὸς

κορμοὺς πλατείας ἐσχάρας βαλὼν ἔπι,

385

τρισσῶν ἁμαξῶν ὡς ἀγώγιμον βάρος,

καὶ χάλκεον λέβητ᾽ ἐπέζεσεν πυρί.

ἔπειτα φύλλων ἐλατίνων χαμαιπετῆ

ἔστησεν εὐνὴν πλησίον πυρὸς φλογί.

κρατῆρα δ᾽ ἐξέπλησεν ὡς δεκάμφορον,

390

μόσχους ἀμέλξας, λευκὸν ἐσχέας γάλα.

σκύφος τε κισσοῦ παρέθετ᾽ εἰς εὖρος τριῶν

πήχεων, βάθος δὲ τεσσάρων ἐφαίνετο,

ὀβελούς τ᾽, ἄκρους μὲν ἐγκεκαυμένους πυρί,

ξεστοὺς δὲ δρεπάνωι τἄλλα, παλιούρου κλάδων,

395

†Αἰτναῖά τε σφαγεῖα πελέκεων γνάθοις.†

ὡς δ᾽ ἦν ἕτοιμα πάντα τῶι θεοστυγεῖ

Ἅιδου μαγείρωι, φῶτε συμμάρψας δύο

ἔσφαζ᾽ ἑταίρων τῶν ἐμῶν, ῥυθμῶι τινι

τὸν μὲν λέβητος ἐς κύτος χαλκήλατον,

400

τὸν δ᾽ αὖ, τένοντος ἁρπάσας ἄκρου ποδός,

παίων πρὸς ὀξὺν στόνυχα πετραίου λίθου,

ἐγκέφαλον ἐξέρρανε, καὶ καθαρπάσας

λάβρωι μαχαίραι σάρκας ἐξώπτα πυρί,

τὰ δ᾽ ἐς λέβητ᾽ ἐφῆκεν ἕψεσθαι μέλη.

405

ἐγὼ δ᾽ ὁ τλήμων δάκρυ᾽ ἀπ᾽ ὀφθαλμῶν χέων

ἐχριμπτόμην Κύκλωπι κἀδιακόνουν·

ἅλλοι δ᾽ ὅπως ὄρνιθες ἐν μυχοῖς πέτρας

πτήξαντες εἶχον, αἷμα δ᾽ οὐκ ἐνῆν χροΐ.

ἐπεὶ δ᾽ ἑταίρων τῶν ἐμῶν πλησθεὶς βορᾶς

410

ἀνέπεσε, φάρυγος αἰθέρ᾽ ἐξιεὶς βαρύν,

ἐσῆλθέ μοί τι θεῖον· ἐμπλήσας σκύφος

Μάρωνος αὐτῶι τοῦδε προσφέρω πιεῖν,

λέγων τάδ᾽· Ὦ τοῦ ποντίου θεοῦ Κύκλωψ,

σκέψαι τόδ᾽ οἷον Ἑλλὰς ἀμπέλων ἄπο

415

θεῖον κομίζει πῶμα, Διονύσου γάνος.

ὁ δ᾽ ἔκπλεως ὢν τῆς ἀναισχύντου βορᾶς

ἐδέξατ᾽ ἔσπασέν <τ᾽> ἄμυστιν ἑλκύσας

κἀπήινεσ᾽ ἄρας χεῖρα· Φίλτατε ξένων,

καλὸν τὸ πῶμα δαιτὶ πρὸς καλῆι δίδως.

420

ἡσθέντα δ᾽ αὐτὸν ὡς ἐπηισθόμην ἐγώ,

ἄλλην ἔδωκα κύλικα, γιγνώσκων ὅτι

τρώσει νιν οἶνος καὶ δίκην δώσει τάχα.

καὶ δὴ πρὸς ὠιδὰς εἷρπ᾽. ἐγὼ δ᾽ ἐπεγχέων

ἄλλην ἐπ᾽ ἄλληι σπλάγχν᾽ ἐθέρμαινον ποτῶι.

425

ἄιδει δὲ παρὰ κλαίουσι συνναύταις ἐμοῖς

ἄμουσ᾽, ἐπηχεῖ δ᾽ ἄντρον. ἐξελθὼν δ᾽ ἐγὼ

σιγῆι, σὲ σῶσαι κἄμ᾽, ἐὰν βούληι, θέλω.

ἀλλ᾽ εἴπατ᾽ εἴτε χρήιζετ᾽ εἴτ᾽ οὐ χρήιζετε

φεύγειν ἄμεικτον ἄνδρα καὶ τὰ Βακχίου

430

ναίειν μέλαθρα Δαναΐδων νυμφῶν μέτα.

ὁ μὲν γὰρ ἔνδον σὸς πατὴρ τάδ᾽ ἤινεσεν.

ἀλλ᾽ ἀσθενὴς γὰρ κἀποκερδαίνων ποτοῦ,

ὥσπερ πρὸς ἰξῶι τῆι κύλικι λελημμένος

πτέρυγας ἀλύει· σὺ δέ – νεανίας γὰρ εἶ –

435

σώθητι μετ᾽ ἐμοῦ καὶ τὸν ἀρχαῖον φίλον

Διόνυσον ἀνάλαβ᾽, οὐ Κύκλωπι προσφερῆ.

Χο. ὦ φίλτατ᾽, εἰ γὰρ τήνδ᾽ ἴδοιμεν ἡμέραν

Κύκλωπος ἐκφυγόντες ἀνόσιον κάρα.

ὡς διὰ μακροῦ γε τὸν σίφωνα τὸν φίλον

440

χηρεύομεν. – τόνδ᾽ οὐκ ἔχομεν κατ᾽ αὖ φαγεῖν.

Οδ. ἄκουε δή νυν ἣν ἔχω τιμωρίαν

θηρὸς πανούργου σῆς τε δουλείας φυγήν.

Χο. λέγ᾽, ὡς Ἀσιάδος οὐκ ἂν ἥδιον ψόφον

κιθάρας κλύοιμεν ἢ Κύκλωπ᾽ ὀλωλότα.

445

Οδ. ἐπὶ κῶμον ἕρπειν πρὸς κασιγνήτους θέλει

Κύκλωπας ἡσθεὶς τῶιδε Βακχίου ποτῶι.

Χο. ξυνῆκ᾽· ἔρημον ξυλλαβὼν δρυμοῖσί νιν

σφάξαι μενοινᾶις ἢ πετρῶν ὦσαι κάτω.

Οδ. οὐδὲν τοιοῦτον· δόλιος ἡ προθυμία.

450

Χο. πῶς δαί; σοφόν τοί σ᾽ ὄντ᾽ ἀκούομεν πάλαι.

Οδ. κώμου μὲν αὐτὸν τοῦδ᾽ ἀπαλλάξαι, λέγων

ὡς οὐ Κύκλωψι πῶμα χρὴ δοῦναι τόδε,

μόνον δ᾽ ἔχοντα βίοτον ἡδέως ἄγειν.

ὅταν δ᾽ ὑπνώσσηι Βακχίου νικώμενος,

455

ἀκρεμὼν ἐλαίας ἔστιν ἐν δόμοισί τις,

ὃν φασγάνωι τῶιδ᾽ ἐξαποξύνας ἄκρον

ἐς πῦρ καθήσω· κἆιθ᾽ ὅταν κεκαυμένον

ἴδω νιν, ἄρας θερμὸν ἐς μέσην βαλῶ

Κύκλωπος ὄψιν, ὄμμα τ᾽ ἐκτήξω πυρί.

460

ναυπηγίαν δ᾽ ὡσεί τις ἁρμόζων ἀνὴρ

διπλοῖν χαλινοῖν τρύπανον κωπηλατεῖ,

οὕτω κυκλώσω δαλὸν ἐν φαεσφόρωι

Κύκλωπος ὄψει καὶ συναυανῶ κόρας.

Χο. ἰοὺ ἰού,

465

γέγηθα, μαινόμεσθα τοῖς εὑρήμασιν.

Οδ. κἄπειτα καὶ σὲ καὶ φίλους γέροντά τε

νεὼς μελαίνης κοῖλον ἐμβήσας σκάφος

διπλαῖσι κώπαις τῆσδ᾽ ἀποστελῶ χθονός.

Χο. ἔστ᾽ οὖν ὅπως ἂν ὡσπερεὶ σπονδῆς θεοῦ

470

κἀγὼ λαβοίμην τοῦ τυφλοῦντος ὄμματα

δαλοῦ; πόνου γὰρ τοῦδε κοινωνεῖν θέλω.

Οδ. δεῖ γοῦν· μέγας γὰρ δαλός, ὃν ξυλληπτέον.

Χο. ὡς κἂν ἁμαξῶν ἑκατὸν ἀραίμην βάρος,

εἰ τοῦ Κύκλωπος τοῦ κακῶς ὀλουμένου

475

ὀφθαλμὸν ὥσπερ σφηκιὰν ἐκθύψομεν.

Οδ. σιγᾶτε νῦν· δόλον γὰρ ἐξεπίστασαι·

χὤταν κελεύω, τοῖσιν ἀρχιτέκτοσι

πείθεσθ᾽. ἐγὼ γὰρ ἄνδρας ἀπολιπὼν φίλους

τοὺς ἔνδον ὄντας οὐ μόνος σωθήσομαι.

480

καίτοι φύγοιμ᾽ ἂν κἀκβέβηκ᾽ ἄντρου μυχῶν·

ἀλλ᾽ οὐ δίκαιον ἀπολιπόντ᾽ ἐμοὺς φίλους,

ξὺν οἷσπερ ἦλθον δεῦρο σωθῆναι μόνον.

 

Χο. ἄγε, τίς πρῶτος, τίς δ᾽ ἐπὶ πρώτωι

ταχθεὶς δαλοῦ κώπην ὀχμάσας

485

Κύκλωπος ἔσω βλεφάρων ὤσας

λαμπρὰν ὄψιν διακναίσει;

 

(ὠιδὴ ἔνδοθεν.)

 

σίγα σίγα. καὶ δὴ μεθύων

ἄχαριν κέλαδον μουσιζόμενος

490

σκαιὸς ἀπωιδὸς καὶ κλαυσόμενος

χωρεῖ πετρίνων ἔξω μελάθρων.

φέρε νιν κώμοις παιδεύσωμεν

τὸν ἀπαίδευτον·

πάντως μέλλει τυφλὸς εἶναι.

 

495

{στρ. α} Ημιχ. μάκαρ ὅστις εὐιάζει

βοτρύων φίλαισι πηγαῖς

ἐπὶ κῶμον ἐκπετασθεὶς,

φίλον ἄνδρ᾽ ὑπαγκαλίζων

ἐπὶ δεμνίοις τε ξανθὸν

500

χλιδανῆς ἔχων ἑταίρας

μυρόχριστος λιπαρὸν βό-

στρυχον, αὐδᾶι δέ· Θύραν τίς οἴξει μοι;

 

{στρ. β} Κυ. παπαπᾶ· πλέως μὲν οἴνου,

γάνυμαι <δὲ> δαιτὸς ἥβηι,

505

σκάφος ὁλκὰς ὣς γεμισθεὶς

ποτὶ σέλμα γαστρὸς ἄκρας.

ὑπάγει μ᾽ ὁ φόρτος εὔφρων

ἐπὶ κῶμον ἦρος ὥραις

ἐπὶ Κύκλωπας ἀδελφούς.

510

φέρε μοι, ξεῖνε, φέρ᾽, ἀσκὸν ἔνδος μοι.

 

{στρ. γ} Ημιχ. καλὸν ὄμμασιν δεδορκὼς

καλὸς ἐκπερᾶι μελάθρων.

* * * φιλεῖ τίς ἡμᾶς. –

λύχνα δ᾽ ἀμμένει δαΐα σὸν

515

χρόα χὡς τέρεινα νύμφα

δροσερῶν ἔσωθεν ἄντρων.

στεφάνων δ᾽ οὐ μία χροιὰ

περὶ σὸν κρᾶτα τάχ᾽ ἐξομιλήσει.

 

Οδ. Κύκλωψ, ἄκουσον· ὡς ἐγὼ τοῦ Βακχίου

520

τούτου τρίβων εἴμ᾽, ὃν πιεῖν ἔδωκά σοι.

Κυ. ὁ Βάκχιος δὲ τίς θεὸς νομίζεται;

Οδ. μέγιστος ἀνθρώποισιν ἐς τέρψιν βίου.

Κυ. ἐρυγγάνω γοῦν αὐτὸν ἡδέως ἐγώ.

Οδ. τοιόσδ᾽ ὁ δαίμων· οὐδένα βλάπτει βροτῶν.

525

Κυ. θεὸς δ᾽ ἐν ἀσκῶι πῶς γέγηθ᾽ οἴκους ἔχων;

Οδ. ὅπου τιθῆι τις, ἐνθάδ᾽ ἐστὶν εὐπετής.

Κυ. οὐ τοὺς θεοὺς χρὴ σῶμ᾽ ἔχειν ἐν δέρμασιν.

Οδ. τί δ᾽, εἴ σε τέρπει γ᾽; ἢ τὸ δέρμα σοι πικρόν;

Κυ. μισῶ τὸν ἀσκόν· τὸ δὲ ποτὸν φιλῶ τόδε.

530

Οδ. μένων νυν αὐτοῦ πῖνε κεὐθύμει, Κύκλωψ.

Κυ. οὐ χρή μ᾽ ἀδελφοῖς τοῦδε προσδοῦναι ποτοῦ;

Οδ. ἔχων γὰρ αὐτὸς τιμιώτερος φανῆι.

Κυ. διδοὺς δὲ τοῖς φίλοισι χρησιμώτερος.

Οδ. πυγμὰς ὁ κῶμος λοίδορόν τ᾽ ἔριν φιλεῖ.

535

Κυ. μεθύω μέν, ἔμπας δ᾽ οὔτις ἂν ψαύσειέ μου.

Οδ. ὦ τᾶν, πεπωκότ᾽ ἐν δόμοισι χρὴ μένειν.

Κυ. ἠλίθιος ὅστις μὴ πιὼν κῶμον φιλεῖ.

Οδ. ὃς δ᾽ ἂν μεθυσθείς γ᾽ ἐν δόμοις μείνηι, σοφός.

Κυ. τί δρῶμεν, ὦ Σιληνέ; σοὶ μένειν δοκεῖ;

540

Σι. δοκεῖ. τί γὰρ δεῖ συμποτῶν ἄλλων, Κύκλωψ;

Οδ. καὶ μὴν λαχνῶδές γ᾽ οὖδας ἀνθηρᾶς χλόης.

Σι. καὶ πρός γε θάλπος ἡλίου πίνειν καλόν.

κλίθητί νύν μοι πλευρὰ θεὶς ἐπὶ χθονός.

Κυ. ἰδού.

545

τί δῆτα τὸν κρατῆρ᾽ ὄπισθέ μου τίθης;

Σι. ὡς μὴ παριών τις καταβάληι. Κυ. πίνειν μὲν οὖν

κλέπτων σὺ βούληι· κάτθες αὐτὸν ἐς μέσον.

σὺ δ᾽, ὦ ξέν᾽, εἰπὲ τοὔνομ᾽ ὅτι σε χρὴ καλεῖν.

Οδ. Οὖτιν· χάριν δὲ τίνα λαβών σ᾽ ἐπαινέσω;

550

Κυ. πάντων σ᾽ ἑταίρων ὕστερον θοινάσομαι.

Σι. καλόν γε τὸ γέρας τῶι ξένωι δίδως, Κύκλωψ.

Κυ. οὗτος, τί δρᾶις; τὸν οἶνον ἐκπίνεις λάθραι;

Σι. οὔκ, ἀλλ᾽ ἔμ᾽ οὗτος ἔκυσεν, ὅτι καλὸν βλέπω.

Κυ. κλαύσηι, φιλῶν τὸν οἶνον οὐ φιλοῦντά σε.

555

Σι. ναὶ μὰ Δί᾽, ἐπεί μού φησ᾽ ἐρᾶν ὄντος καλοῦ.

Κυ. ἔγχει, πλέων δὲ τὸν σκύφον. δίδου μόνον.

Σι. πῶς οὖν κέκραται; φέρε διασκεψώμεθα.

Κυ. ἀπολεῖς· δὸς οὕτως. Σι. ναὶ μὰ Δί᾽, οὐ πρὶν ἄν γέ σε

στέφανον ἴδω λαβόντα γεύσωμαί τ᾽ ἔτι.

560

Κυ. οἱνοχόος ἄδικος. Σι. <ναὶ> μὰ Δί᾽, ἀλλ᾽ οἷνος γλυκύς.

ἀπομυκτέον δέ σοί γ᾽ ὅπως λήψηι πιεῖν.

Κυ. ἰδού, καθαρὸν τὸ χεῖλος αἱ τρίχες τέ μου.

Σι. θές νυν τὸν ἀγκῶν᾽ εὐρύθμως, κἆιτ᾽ ἔκπιε,

ὥσπερ μ᾽ ὁρᾶις πίνοντα – χὤσπερ οὐκ ἐμέ.

565

Κυ. ἆ ἆ, τί δράσεις; Σι. ἡδέως ἠμύστισα.

Κυ. λάβ᾽, ὦ ξέν᾽, αὐτὸς οἰνοχόος τέ μοι γενοῦ.

Οδ. γιγνώσκεται γοῦν ἡ ἅμπελος τἠμῆι χερί.

Κυ. φέρ᾽ ἔγχεόν νυν. Οδ. ἐγχέω, σίγα μόνον.

Κυ. χαλεπὸν τόδ᾽ εἶπας, ὅστις ἂν πίνηι πολύν.

570

Οδ. ἰδού, λαβὼν ἔκπιθι καὶ μηδὲν λίπηις.

συνεκθανεῖν δὲ σπῶντα χρὴ τῶι πώματι.

Κυ. παπαῖ, σοφόν γε τὸ ξύλον τῆς ἀμπέλου.

Οδ. κἂν μὲν σπάσηις γε δαιτὶ πρὸς πολλῆι πολύν,

τέγξας ἄδιψον νηδύν, εἰς ὕπνον βαλεῖ,

575

ἢν δ᾽ ἐλλίπηις τι, ξηρανεῖ σ᾽ ὁ Βάκχιος.

Κυ. ἰοὺ ἰού·

ὡς ἐξένευσα μόγις· ἄκρατος ἡ χάρις.

ὁ δ᾽ οὐρανός μοι συμμεμειγμένος δοκεῖ

τῆι γῆι φέρεσθαι, τοῦ Διός τε τὸν θρόνον

580

λεύσσω τὸ πᾶν τε δαιμόνων ἁγνὸν σέβας.

οὐκ ἂν φιλήσαιμ᾽· αἱ Χάριτες πειρῶσί με.

ἅλις Γανυμήδη τόνδ᾽ ἔχων ἀναπαύσομαι.

κάλλιστα, νὴ τὰς Χάριτας. ἥδομαι δέ πως

τοῖς παιδικοῖσι μᾶλλον ἢ τοῖς θήλεσιν.

585

Σι. ἐγὼ γὰρ ὁ Διός εἰμι Γανυμήδης, Κύκλωψ;

Κυ. ναὶ μὰ Δί᾽, ὃν ἁρπάζω γ᾽ ἐγὼ ᾽κ τῆς Δαρδάνου.

Σι. ἀπόλωλα, παῖδες· σχέτλια πείσομαι κακά.

Κυ. μέμφηι τὸν ἐραστὴν κἀντρυφᾶις πεπωκότι;

<Σι.> οἴμοι· πικρότατον οἶνον ὄψομαι τάχα.

 

590

Οδ. ἄγε δή, Διονύσου παῖδες, εὐγενῆ τέκνα,

ἔνδον μὲν ἁνήρ· τῶι δ᾽ ὕπνωι παρειμένος

τάχ᾽ ἐξ ἀναιδοῦς φάρυγος ὠθήσει κρέα.

δαλὸς δ᾽ ἔσωθεν αὐλίων ὠθεῖ καπνὸν.

παρευτρέπισται δ᾽ οὐδὲν ἄλλο πλὴν πυροῦν

595

Κύκλωπος ὄψιν· ἀλλ᾽ ὅπως ἀνὴρ ἔσηι.

Χο. πέτρας τὸ λῆμα κἀδάμαντος ἕξομεν.

χώρει δ᾽ ἐς οἴκους, πρίν τι τὸν πατέρα παθεῖν

ἀπάλαμνον· ὥς σοι τἀνθάδ᾽ ἐστὶν εὐτρεπῆ.

Οδ. Ἥφαιστ᾽, ἄναξ Αἰτναῖε, γείτονος κακοῦ

600

λαμπρὸν πυρώσας ὄμμ᾽ ἀπαλλάχθηθ᾽ ἅπαξ,

σύ τ᾽, ὦ μελαίνης Νυκτὸς ἐκπαίδευμ᾽, Ὕπνε,

ἄκρατος ἐλθὲ θηρὶ τῶι θεοστυγεῖ,

καὶ μὴ ᾽πὶ καλλίστοισι Τρωικοῖς πόνοις

αὐτόν τε ναύτας τ᾽ ἀπολέσητ᾽ Ὀδυσσέα

605

ὑπ᾽ ἀνδρός, ὧι θεῶν οὐδὲν ἢ βροτῶν μέλει.

ἢ τὴν τύχην μὲν δαίμον᾽ ἡγεῖσθαι χρεών,

τὰ δαιμόνων δὲ τῆς τύχης ἐλάσσονα.

 

Χο. λήψεται τὸν τράχηλον

ἐντόνως ὁ καρκίνος

610

τοῦ ξενοδαιτυμόνος· πυρὶ γὰρ τάχα

φωσφόρους ὀλεῖ κόρας.

ἤδη

δαλὸς ἠνθρακωμένος

615

κρύπτεται ἐς σποδιάν, δρυὸς ἄσπετον

ἔρνος· ἀλλ᾽ ἴτω Μάρων·

πρασσέτω·

μαινομένου ᾽ξελέτω βλέφαρον Κύ-

κλωπος, ὡς πίηι κακῶς.

κἀγὼ

620

τὸν φιλοκισσοφόρον Βρόμιον πο-

θεινὸν εἰσιδεῖν θέλω,

Κύκλω-

πος λιπὼν ἐρημίαν·

ἆρ᾽ ἐς τοσόνδ᾽ ἀφίξομαι;

 

Οδ. σιγᾶτε πρὸς θεῶν, θῆρες, ἡσυχάζετε,

625

συνθέντες ἄρθρα στόματος· οὐδὲ πνεῖν ἐῶ,

οὐ σκαρδαμύσσειν οὐδὲ χρέμπτεσθαί τινα,

ὡς μὴ ᾽ξεγερθῆι τὸ κακόν, ἔστ᾽ ἂν ὄμματος

ὄψις Κύκλωπος ἐξαμιλληθῆι πυρί.

Χο. σιγῶμεν ἐγκάψαντες αἰθέρα γνάθοις.

630

Οδ. ἄγε νυν ὅπως ἅψεσθε τοῦ δαλοῦ χεροῖν

ἔσω μολόντες· διάπυρος δ᾽ ἐστὶν καλῶς.

Χο. οὔκουν σὺ τάξεις οὕστινας πρώτους χρεὼν

καυτὸν μοχλὸν λαβόντας ἐκκαίειν τὸ φῶς

Κύκλωπος, ὡς ἂν τῆς τύχης κοινώμεθα;

635

Χο.α. ἡμεῖς μέν ἐσμεν μακροτέρω πρὸ τῶν θυρῶν

ἑστῶτες ὠθεῖν ἐς τὸν ὀφθαλμὸν τὸ πῦρ.

Χο.β. ἡμεῖς δὲ χωλοί γ᾽ ἀρτίως γεγενήμεθα.

Χο.γ. ταὐτὸν πεπόνθατ᾽ ἆρ᾽ ἐμοί· τοὺς γὰρ πόδας

ἑστῶτες ἐσπάσθημεν οὐκ οἶδ᾽ ἐξ ὅτου.

640

Οδ. ἑστῶτες ἐσπάσθητε; Χο.δ. καὶ τά γ᾽ ὄμματα

μέστ᾽ ἐστὶν ἡμῖν κόνεος ἢ τέφρας ποθέν.

Οδ. ἄνδρες πονηροὶ κοὐδὲν οἵδε σύμμαχοι.

Χο. ὁτιὴ τὸ νῶτον τὴν ῥάχιν τ᾽ οἰκτίρομεν

καὶ τοὺς ὀδόντας ἐκβαλεῖν οὐ βούλομαι

645

τυπτόμενος, αὕτη γίγνεται πονηρία;

ἀλλ᾽ οἶδ᾽ ἐπωιδὴν Ὀρφέως ἀγαθὴν πάνυ,

ὡς αὐτόματον τὸν δαλὸν ἐς τὸ κρανίον

στείχονθ᾽ ὑφάπτειν τὸν μονῶπα παῖδα γῆς.

Οδ. πάλαι μὲν ἤιδη σ᾽ ὄντα τοιοῦτον φύσει,

650

νῦν δ᾽ οἶδ᾽ ἄμεινον. τοῖσι δ᾽ οἰκείοις φίλοις

χρῆσθαί μ᾽ ἀνάγκη. χειρὶ δ᾽ εἰ μηδὲν σθένεις,

ἀλλ᾽ οὖν ἐπεγκέλευέ γ᾽, ὡς εὐψυχίαν

φίλων κελευσμοῖς τοῖσι σοῖς κτησώμεθα.

Χο. δράσω τάδ᾽. ἐν τῶι Καρὶ κινδυνεύσομεν.

655

κελευσμάτων δ᾽ ἕκατι τυφέσθω Κύκλωψ.

 

ἰὼ ἰώ· γενναιότατ᾽ ὠ-

θεῖτε σπεύδετ᾽, ἐκκαίετε τὰν ὀφρὺν

θηρὸς τοῦ ξενοδαίτα.

τυφέτω, καιέτω

660

τὸν Αἴτνας μηλονόμον.

τόρνευ᾽ ἕλκε, μή σ᾽ ἐξοδυνηθεὶς

δράσηι τι μάταιον.

 

Κυ. ὤμοι, κατηνθρακώμεθ᾽ ὀφθαλμοῦ σέλας.

Χο. καλός γ᾽ ὁ παιάν· μέλπε μοι τόνδ᾽, ὦ Κύκλωψ.

665

Κυ. ὤμοι μάλ᾽, ὡς ὑβρίσμεθ᾽, ὡς ὀλώλαμεν.

ἀλλ᾽ οὔτι μὴ φύγητε τῆσδ᾽ ἔξω πέτρας

χαίροντες, οὐδὲν ὄντες· ἐν πύλαισι γὰρ

σταθεὶς φάραγγος τῆσδ᾽ ἐναρμόσω χέρας.

Χο. τί χρῆμ᾽ ἀυτεῖς, ὦ Κύκλωψ; Κυ. ἀπωλόμην.

670

Χο. αἰσχρός γε φαίνηι. Κυ. κἀπὶ τοῖσδέ γ᾽ ἄθλιος.

Χο. μεθύων κατέπεσες ἐς μέσους τοὺς ἄνθρακας;

Κυ. Οὖτίς μ᾽ ἀπώλεσ᾽. Χο. οὐκ ἄρ᾽ οὐδεὶς ἠδίκει.

Κυ. Οὖτίς με τυφλοῖ βλέφαρον. Χο. οὐκ ἄρ᾽ εἶ τυφλός.

Κυ. ὣς δὴ σύ. Χο. καὶ πῶς σ᾽ οὔτις ἂν θείη τυφλόν;

675

Κυ. σκώπτεις. ὁ δ᾽ Οὖτις ποῦ ᾽στιν; Χο. οὐδαμοῦ, Κύκλωψ.

Κυ. ὁ ξένος, ἵν᾽ ὀρθῶς ἐκμάθηις, μ᾽ ἀπώλεσεν,

ὁ μιαρός, ὅς μοι δοὺς τὸ πῶμα κατέκλυσεν.

<Χο.> δεινὸς γὰρ οἷνος καὶ παλαίεσθαι βαρύς.

<Κυ.> πρὸς θεῶν, πεφεύγασ᾽ ἢ μένουσ᾽ ἔσω δόμων;

680

Χο. οὗτοι σιωπῆι τὴν πέτραν ἐπήλυγα

λαβόντες ἑστήκασι. Κυ. ποτέρας τῆς χερός;

Χο. ἐν δεξιᾶι σου. Κυ. ποῦ; Χο. πρὸς αὐτῆι τῆι πέτραι.

ἔχεις; Κυ. κακόν γε πρὸς κακῶι· τὸ κρανίον

παίσας κατέαγα. Χο. καί σε διαφεύγουσί γε.

685

Κυ. οὐ τῆιδ᾽· ἐπεὶ τῆιδ᾽ εἶπας; Χο. οὔ· ταύτηι λέγω.

Κυ. πῆι γάρ; Χο. περιάγου κεῖσε, πρὸς τἀριστερά.

Κυ. οἴμοι γελῶμαι· κερτομεῖτέ μ᾽ ἐν κακοῖς.

Χο. ἀλλ᾽ οὐκέτ᾽, ἀλλὰ πρόσθεν οὗτός ἐστί σου.

Κυ. ὦ παγκάκιστε, ποῦ ποτ᾽ εἶ; Οδ. τηλοῦ σέθεν

690

φυλακαῖσι φρουρῶ σῶμ᾽ Ὀδυσσέως τόδε.

Κυ. πῶς εἶπας; ὄνομα μεταβαλὼν καινὸν λέγεις.

Οδ. ὅπερ μ᾽ ὁ φύσας ὠνόμαζ᾽ Ὀδυσσέα.

δώσειν δ᾽ ἔμελλες ἀνοσίου δαιτὸς δίκας·

καλῶς γὰρ ἂν Τροίαν γε διεπυρωσάμεν

695

εἰ μή σ᾽ ἑταίρων φόνον ἐτιμωρησάμην.

Κυ. αἰαῖ· παλαιὸς χρησμὸς ἐκπεραίνεται.

τυφλὴν γὰρ ὄψιν ἐκ σέθεν σχήσειν μ᾽ ἔφη

Τροίας ἀφορμηθέντος. ἀλλὰ καὶ σέ τοι

δίκας ὑφέξειν ἀντὶ τῶνδ᾽ ἐθέσπισεν,

700

πολὺν θαλάσσηι χρόνον ἐναιωρούμενον.

Οδ. κλαίειν σ᾽ ἄνωγα· καὶ δέδραχ᾽ ὅπερ λέγω.

ἐγὼ δ᾽ ἐπ᾽ ἀκτὰς εἶμι καὶ νεὼς σκάφος

ἥσω ᾽πὶ πόντον Σικελὸν ἔς τ᾽ ἐμὴν πάτραν.

Κυ. οὐ δῆτ᾽, ἐπεί σε τῆσδ᾽ ἀπορρήξας πέτρας

705

αὐτοῖσι συνναύταισι συντρίψω βαλών.

ἄνω δ᾽ ἐπ᾽ ὄχθον εἶμι, καίπερ ὢν τυφλός,

δι᾽ ἀμφιτρῆτος τῆσδε προσβαίνων ποδί.

Χο. ἡμεῖς δὲ συνναῦταί γε τοῦδ᾽ Ὀδυσσέως

ὄντες τὸ λοιπὸν Βακχίωι δουλεύσομεν.