BIBLIOTHECA AUGUSTANA

 

Euripides

485/84 - 406/05 a. Chr. n.

 

Μήδεια

 

663-823

 

____________________________________________________________________

 

 

 

Ἐπεισόδιον γʹ

 

ΑΙΓΕΥΣ ·

Μήδεια, χαῖρε· τοῦδε γὰρ προοίμιον

κάλλιον οὐδεὶς οἶδε προσφωνεῖν φίλους.

665

Μη. ὦ χαῖρε καὶ σύ, παῖ σοφοῦ Πανδίονος,

Αἰγεῦ. πόθεν γῆς τῆσδ᾽ ἐπιστρωφᾶι πέδον;

Αι. Φοίβου παλαιὸν ἐκλιπὼν χρηστήριον.

Μη. τί δ᾽ ὀμφαλὸν γῆς θεσπιωιδὸν ἐστάλης;

Αι. παίδων ἐρευνῶν σπέρμ᾽ ὅπως γένοιτό μοι.

670

Μη. πρὸς θεῶν – ἄπαις γὰρ δεῦρ᾽ ἀεὶ τείνεις βίον;

Αι. ἄπαιδές ἐσμεν δαίμονός τινος τύχηι.

Μη. δάμαρτος οὔσης, ἢ λέχους ἄπειρος ὤν;

Αι. οὐκ ἐσμὲν εὐνῆς ἄζυγες γαμηλίου.

Μη. τί δῆτα Φοῖβος εἶπέ σοι παίδων πέρι;

675

Αι. σοφώτερ᾽ ἢ κατ᾽ ἄνδρα συμβαλεῖν ἔπη.

Μη. θέμις μὲν ἡμᾶς χρησμὸν εἰδέναι θεοῦ;

Αι. μάλιστ᾽, ἐπεί τοι καὶ σοφῆς δεῖται φρενός.

Μη. τί δῆτ᾽ ἔχρησε; λέξον, εἰ θέμις κλύειν.

Αι. ἀσκοῦ με τὸν προὔχοντα μὴ λῦσαι πόδα –

680

Μη. πρὶν ἂν τί δράσηις ἢ τίν᾽ ἐξίκηι χθόνα;

Αι. πρὶν ἂν πατρώιαν αὖθις ἑστίαν μόλω.

Μη. σὺ δ᾽ ὡς τί χρήιζων τήνδε ναυστολεῖς χθόνα;

Αι. Πιτθεύς τις ἔστι, γῆς ἄναξ Τροζηνίας ...

Μη. παῖς, ὡς λέγουσι, Πέλοπος, εὐσεβέστατος.

685

Αι. τούτωι θεοῦ μάντευμα κοινῶσαι θέλω.

Μη. σοφὸς γὰρ ἁνὴρ καὶ τρίβων τὰ τοιάδε.

Αι. κἀμοί γε πάντων φίλτατος δορυξένων.

Μη. ἀλλ᾽ εὐτυχοίης καὶ τύχοις ὅσων ἐρᾶις.

Αι. τί γὰρ σὸν ὄμμα χρώς τε συντέτηχ᾽ ὅδε;

690

Μη. Αἰγεῦ, κάκιστός ἐστί μοι πάντων πόσις.

Αι. τί φήις; σαφῶς μοι σὰς φράσον δυσθυμίας.

Μη. ἀδικεῖ μ᾽ Ἰάσων οὐδὲν ἐξ ἐμοῦ παθών.

Αι. τί χρῆμα δράσας; φράζε μοι σαφέστερον.

Μη. γυναῖκ᾽ ἐφ᾽ ἡμῖν δεσπότιν δόμων ἔχει.

695

Αι. οὔ που τετόλμηκ᾽ ἔργον αἴσχιστον τόδε;

Μη. σάφ᾽ ἴσθ᾽· ἄτιμοι δ᾽ ἐσμὲν οἱ πρὸ τοῦ φίλοι.

Αι. πότερον ἐρασθεὶς ἢ σὸν ἐχθαίρων λέχος;

Μη. μέγαν γ᾽ ἔρωτα· πιστὸς οὐκ ἔφυ φίλοις.

Αι. ἴτω νυν, εἴπερ, ὡς λέγεις, ἐστὶν κακός.

700

Μη. ἀνδρῶν τυράννων κῆδος ἠράσθη λαβεῖν.

Αι. δίδωσι δ᾽ αὐτῶι τίς; πέραινέ μοι λόγον.

Μη. Κρέων, ὃς ἄρχει τῆσδε γῆς Κορινθίας.

Αι. συγγνωστὰ μέν τἄρ᾽ ἦν σε λυπεῖσθαι, γύναι.

Μη. ὄλωλα· καὶ πρός γ᾽ ἐξελαύνομαι χθονός.

705

Αι. πρὸς τοῦ; τόδ᾽ ἄλλο καινὸν αὖ λέγεις κακόν.

Μη. Κρέων μ᾽ ἐλαύνει φυγάδα γῆς Κορινθίας.

Αι. ἐᾶι δ᾽ Ἰάσων; οὐδὲ ταῦτ᾽ ἐπήινεσα.

Μη. λόγωι μὲν οὐχί, καρτερεῖν δὲ βούλεται.

ἀλλ᾽ ἄντομαί σε τῆσδε πρὸς γενειάδος

710

γονάτων τε τῶν σῶν ἱκεσία τε γίγνομαι,

οἴκτιρον οἴκτιρόν με τὴν δυσδαίμονα

καὶ μή μ᾽ ἔρημον ἐκπεσοῦσαν εἰσίδηις,

δέξαι δὲ χώραι καὶ δόμοις ἐφέστιον.

οὕτως ἔρως σοι πρὸς θεῶν τελεσφόρος

715

γένοιτο παίδων, καὐτὸς ὄλβιος θάνοις.

εὕρημα δ᾽ οὐκ οἶσθ᾽ οἷον ηὕρηκας τόδε·

παύσω γέ σ᾽ ὄντ᾽ ἄπαιδα καὶ παίδων γονὰς

σπεῖραί σε θήσω· τοιάδ᾽ οἶδα φάρμακα.

Αι. πολλῶν ἕκατι τήνδε σοι δοῦναι χάριν,

720

γύναι, πρόθυμός εἰμι, πρῶτα μὲν θεῶν,

ἔπειτα παίδων ὧν ἐπαγγέλληι γονάς·

ἐς τοῦτο γὰρ δὴ φροῦδός εἰμι πᾶς ἐγώ.

οὕτω δ᾽ ἔχει μοι· σοῦ μὲν ἐλθούσης χθόνα,

πειράσομαί σου προξενεῖν δίκαιος ὤν.

725

τοσόν γε μέντοι σοι προσημαίνω, γύναι·

ἐκ τῆσδε μὲν γῆς οὔ σ᾽ ἄγειν βουλήσομαι,

αὐτὴ δ᾽ ἐάνπερ εἰς ἐμοὺς ἔλθηις δόμους,

μενεῖς ἄσυλος κοὔ σε μὴ μεθῶ τινι.

ἐκ τῆσδε δ᾽ αὐτὴ γῆς ἀπαλλάσσου πόδα·

730

ἀναίτιος γὰρ καὶ ξένοις εἶναι θέλω.

Μη. ἔσται τάδ᾽· ἀλλὰ πίστις εἰ γένοιτό μοι

τούτων, ἔχοιμ᾽ ἂν πάντα πρὸς σέθεν καλῶς.

Αι. μῶν οὐ πέποιθας; ἢ τί σοι τὸ δυσχερές;

Μη. πέποιθα· Πελίου δ᾽ ἐχθρός ἐστί μοι δόμος

735

Κρέων τε. τούτοις δ᾽ ὁρκίοισι μὲν ζυγεὶς

ἄγουσιν οὐ μεθεῖ᾽ ἂν ἐκ γαίας ἐμέ·

λόγοις δὲ συμβὰς καὶ θεῶν ἀνώμοτος

φίλος γένοι᾽ ἂν κἀπὶ κηρυκεύμασιν

οὐκ ἂν πίθοιο· τἀμὰ μὲν γὰρ ἀσθενῆ,

740

τοῖς δ᾽ ὄλβος ἐστὶ καὶ δόμος τυραννικός.

Αι. πολλὴν ἔλεξας, ὦ γύναι, προμηθίαν·

ἀλλ᾽, εἰ δοκεῖ σοι, δρᾶν τάδ᾽ οὐκ ἀφίσταμαι.

ἐμοί τε γὰρ τάδ᾽ ἐστὶν ἀσφαλέστατα,

σκῆψίν τιν᾽ ἐχθροῖς σοῖς ἔχοντα δεικνύναι,

745

τὸ σόν τ᾽ ἄραρε μᾶλλον. ἐξηγοῦ θεούς.

Μη. ὄμνυ πέδον Γῆς, πατέρα θ᾽ Ἥλιον πατρὸς

τοὐμοῦ, θεῶν τε συντιθεὶς ἅπαν γένος.

Αι. τί χρῆμα δράσειν ἢ τί μὴ δράσειν; λέγε.

Μη. μήτ᾽ αὐτὸς ἐκ γῆς σῆς ἔμ᾽ ἐκβαλεῖν ποτε,

750

μήτ᾽ ἄλλος ἤν τις τῶν ἐμῶν ἐχθρῶν ἄγειν

χρήιζηι, μεθήσειν ζῶν ἑκουσίωι τρόπωι.

Αι. ὄμνυμι Γαῖαν λαμπρὸν Ἡλίου τε φῶς

θεούς τε πάντας ἐμμενεῖν ἅ σου κλύω.

Μη. ἀρκεῖ· τί δ᾽ ὅρκωι τῶιδε μὴ ᾽μμένων πάθοις;

755

Αι. ἃ τοῖσι δυσσεβοῦσι γίγνεται βροτῶν.

Μη. χαίρων πορεύου· πάντα γὰρ καλῶς ἔχει.

κἀγὼ πόλιν σὴν ὡς τάχιστ᾽ ἀφίξομαι,

πράξασ᾽ ἃ μέλλω καὶ τυχοῦσ᾽ ἃ βούλομαι.

Χο. ἀλλά σ᾽ ὁ Μαίας πομπαῖος ἄναξ

760

πελάσειε δόμοις, ὧν τ᾽ ἐπίνοιαν

σπεύδεις κατέχων πράξειας, ἐπεὶ

γενναῖος ἀνήρ,

Αἰγεῦ, παρ᾽ ἐμοὶ δεδόκησαι.

 

Μη. ὦ Ζεῦ Δίκη τε Ζηνὸς Ἡλίου τε φῶς,

765

νῦν καλλίνικοι τῶν ἐμῶν ἐχθρῶν, φίλαι,

γενησόμεσθα κεἰς ὁδὸν βεβήκαμεν·

νῦν [δ᾽] ἐλπὶς ἐχθροὺς τοὺς ἐμοὺς τείσειν δίκην.

οὗτος γὰρ ἁνὴρ ἧι μάλιστ᾽ ἐκάμνομεν

λιμὴν πέφανται τῶν ἐμῶν βουλευμάτων·

770

ἐκ τοῦδ᾽ ἀναψόμεσθα πρυμνήτην κάλων,

μολόντες ἄστυ καὶ πόλισμα Παλλάδος.

ἤδη δὲ πάντα τἀμά σοι βουλεύματα

λέξω· δέχου δὲ μὴ πρὸς ἡδονὴν λόγους.

πέμψασ᾽ ἐμῶν τιν᾽ οἰκετῶν Ἰάσονα

775

ἐς ὄψιν ἐλθεῖν τὴν ἐμὴν αἰτήσομαι·

μολόντι δ᾽ αὐτῶι μαλθακοὺς λέξω λόγους,

ὡς καὶ δοκεῖ μοι ταῦτα, καὶ καλῶς ἔχειν

γάμους τυράννων οὓς προδοὺς ἡμᾶς ἔχει·

καὶ ξύμφορ᾽ εἶναι καὶ καλῶς ἐγνωσμένα.

780

παῖδας δὲ μεῖναι τοὺς ἐμοὺς αἰτήσομαι,

οὐχ ὡς λιποῦσ᾽ ἂν πολεμίας ἐπὶ χθονὸς

ἐχθροῖσι παῖδας τοὺς ἐμοὺς καθυβρίσαι,

ἀλλ᾽ ὡς δόλοισι παῖδα βασιλέως κτάνω.

πέμψω γὰρ αὐτοὺς δῶρ᾽ ἔχοντας ἐν χεροῖν,

785

νύμφηι φέροντας, τήνδε μὴ φυγεῖν χθόνα,

λεπτόν τε πέπλον καὶ πλόκον χρυσήλατον·

κἄνπερ λαβοῦσα κόσμον ἀμφιθῆι χροΐ,

κακῶς ὀλεῖται πᾶς θ᾽ ὃς ἂν θίγηι κόρης·

τοιοῖσδε χρίσω φαρμάκοις δωρήματα.

790

ἐνταῦθα μέντοι τόνδ᾽ ἀπαλλάσσω λόγον·

ὤιμωξα δ᾽ οἷον ἔργον ἔστ᾽ ἐργαστέον

τοὐντεῦθεν ἡμῖν· τέκνα γὰρ κατακτενῶ

τἄμ᾽. οὔτις ἔστιν ὅστις ἐξαιρήσεται·

δόμον τε πάντα συγχέασ᾽ Ἰάσονος

795

ἔξειμι γαίας, φιλτάτων παίδων φόνον

φεύγουσα καὶ τλᾶσ᾽ ἔργον ἀνοσιώτατον.

οὐ γὰρ γελᾶσθαι τλητὸν ἐξ ἐχθρῶν, φίλαι.

ἴτω· τί μοι ζῆν κέρδος; οὔτε μοι πατρὶς

οὔτ᾽ οἶκος ἔστιν οὔτ᾽ ἀποστροφὴ κακῶν.

800

ἡμάρτανον τόθ᾽ ἡνίκ᾽ ἐξελίμπανον

δόμους πατρώιους, ἀνδρὸς Ἕλληνος λόγοις

πεισθεῖσ᾽, ὃς ἡμῖν σὺν θεῶι τείσει δίκην.

οὔτ᾽ ἐξ ἐμοῦ γὰρ παῖδας ὄψεταί ποτε

ζῶντας τὸ λοιπὸν οὔτε τῆς νεοζύγου

805

νύμφης τεκνώσει παῖδ᾽, ἐπεὶ κακῶς κακὴν

θανεῖν σφ᾽ ἀνάγκη τοῖς ἐμοῖσι φαρμάκοις.

μηδείς με φαύλην κἀσθενῆ νομιζέτω

μηδ᾽ ἡσυχαίαν ἀλλὰ θατέρου τρόπου,

βαρεῖαν ἐχθροῖς καὶ φίλοισιν εὐμενῆ·

810

τῶν γὰρ τοιούτων εὐκλεέστατος βίος.

Χο. ἐπείπερ ἡμῖν τόνδ᾽ ἐκοίνωσας λόγον,

σέ τ᾽ ὠφελεῖν θέλουσα, καὶ νόμοις βροτῶν

ξυλλαμβάνουσα, δρᾶν σ᾽ ἀπεννέπω τάδε.

Μη. οὐκ ἔστιν ἄλλως· σοὶ δὲ συγγνώμη λέγειν

815

τάδ᾽ ἐστί, μὴ πάσχουσαν, ὡς ἐγώ, κακῶς.

Χο. ἀλλὰ κτανεῖν σὸν σπέρμα τολμήσεις, γύναι;

Μη. οὕτω γὰρ ἂν μάλιστα δηχθείη πόσις.

Χο. σὺ δ᾽ ἂν γένοιό γ᾽ ἀθλιωτάτη γυνή.

Μη. ἴτω· περισσοὶ πάντες οὑν μέσωι λόγοι.

820

ἀλλ᾽ εἶα χώρει καὶ κόμιζ᾽ Ἰάσονα·

ἐς πάντα γὰρ δὴ σοὶ τὰ πιστὰ χρώμεθα.

λέξηις δὲ μηδὲν τῶν ἐμοὶ δεδογμένων,

εἴπερ φρονεῖς εὖ δεσπόταις γυνή τ᾽ ἔφυς.