BIBLIOTHECA AUGUSTANA
Itsik Manger
1901 - 1969
medresh Itsik
Pariz 1951 Pariz 1969 >>> (digitale oysgabe: NYBC)
sharbleter fun di oysgabes in di yorn 1951 un 1969
KHUMESH-LIDERakeydes Itsik«vig mikh, vig mikh, blinder goyrl, / ikh kholem mit ofene oygn»Khave brengt Odemen dem epl«Odem Harishn ligt in groz / un shpayt tsum volkn aroyf.»Avrom Ovinu musert Lotn«Lot, ikh muz dir zogn s'iz – fe! / du shikerst ayede nakht»Avrom un Sore«Avreml, ven veln mir hobn a kind? / mir zenen beyde shoyn alte layt.»Hogers letste nakht bay Avromen«di shifkhe Hoger zitst in kikh, / a roykhik lempl brent ...»Avrom shikt Eliezern zukhn far Yitskhokn a vayb«Eliezer, mayn alter getrayer knekht, / nem dem shtekn in der hant»Avrom Ovinu bakumt a briv >>> (.pdf, Di velt fun yidish)«Yitskhok Ovinu shpatsirt in feld / gelasn, ernst un frum»Rokhl geyt tsum brunem nokh vaser >>> (.pdf, Di velt fun yidish)«Rokhl shteyt baym shpigl un flekht / ire lange shvartse tsep»Yankev ovinu bagegnt zikh mit Rokhlen
«tsu Iev, dem tvue-soykher, / genent der ershter shtafet:» |
|
|
_______________________________________________________________________
|
|
|
ershte oyflage: Pariz 1951 (kval: The Joe Fishstein Collection of Yiddish Poetry)
2 te oyflage: Yerusholaim 1969 (kval: The Joe Fishstein Collection of Yiddish Poetry)
|
|
Khumesh-lider
|
|
akeydes Itsik
efn-lid funem tsikl KHUMESH-LIDER Pariz 1951 (ershte aroysgabe in: demerung in shpigl (1937))
vig mikh, vig mikh, blinder goyrl,ikh kholem mit ofene oygn,un ze – a groyser zilberner foyglkumt ibern yam gefloygn.
vos trogt far mir der zilberner foygl,eyn got in himl ken visn,efsher mayn zeydns kidesh-bekhermit Erets-Yisroel-vayn zisn?
nor ver hot dermont mayn zeydns nomen?ot shpant tsu mir der zeyde,der balegole fun Stoptshet:«Itsik, s'iz greyt di akeyde.»
un zayne oygn brenen oyf mir,vi tsvey harbstike shtern,zayn groe bord iz farlofn mit vintun mit zibn groyse trern.
firt mikh der zeyde bay der hantiber shtet un derfer un griber –di shtet zenen kleyn, di derfer groysun mir shprayzn iber zey ariber.
zogt der zeyde: «Itsik, gedenkst –tsurik mit azoy fil yorn –ven s'hot zikh der malekh tsu undz antplektun du bist nitsl gevorn?
itst hot er kharote, der alter gotun er mont bay mir dem korbn,khotsh kh'hob shoyn azoy fil mol gelebtun bin shoyn azoy fil mol geshtorbn.
a sof, an ek, ikh darf nisht zayn gnodun zol er in himl nisht meynen –Itsik, s'iz gut vos dayn mame iz toytun zi vet farshporn tsu veynen.»
firt mikh der zeyde bay der hantiber shtet un derfer un griber –di shtet zenen kleyn, di derfer groys,un mir shprayzn iber zey ariber.
עקידת איציק
װיג מיך, װיג מיך, בלינדער גורל,איך חלום מיט אָפֿענע אױגן,און זע – אַ גרױסער זילבערנער פֿױגלקומט איבערן ים געפֿלױגן.
װאָס טראָגט פֿאַר מיר דער זילבערנער פֿױגל,אײן גאָט אין הימל קען װיסן,אפֿשר מײַן זײדנס קידוש־בעכערמיט ארץ־ישׂראל־װײַן זיסן?
נאָר װער האָט דערמאָנט מײַן זײדנס נאָמען?אָט שפּאַנט צו מיר דער זײדע,דער בעל־עגלה פֿון סטאָפּטשעט:«איציק, ס'איז גרײט די עקידה.»
און זײַנע אױגן ברענען אױף מיר,װי צװײ האַרבסטיקע שטערן,זײַן גראָע באָרד איז פֿאַרלאָפֿן מיט װינטאון מיט זיבן גרױסע טרערן.
פֿירט מיך דער זײדע בײַ דער האַנטאיבער שטעט און דערפֿער און גריבער –די שטעט זענען קלײן, די דערפֿער גרױסאון מיר שפּרײַזן איבער זײ אַריבער.
זאָגט דער זײדע: «איציק, געדענקסט –צוריק מיט אַזױ פֿיל יאָרן –װען ס'האָט זיך דער מלאך צו אונדז אַנטפּלעקטאון דו ביסט ניצול געװאָרן?
איצט האָט ער חרטה, דער אַלטער גאָטאון ער מאָנט בײַ מיר דעם קרבן,כאָטש כ'האָב שױן אַזױ פֿיל מאָל געלעבטאון בין שױן אַזױ פֿיל מאָל געשטאָרבן.
אַ סוף, אַן עק, איך דאַרף נישט זײַן גנאָדאון זאָל ער אין הימל נישט מײנען –איציק, ס'איז גוט װאָס דײַן מאַמע איז טױטאון זי װעט פֿאַרשפּאָרן צו װײנען.»
פֿירט מיך דער זײדע בײַ דער האַנטאיבער שטעט און דערפֿער און גריבער –די שטעט זענען קלײן, די דערפֿער גרױס,און מיר שפּרײַזן איבער זײ אַריבער.
kval: Hebreunet
Khave brengt Odemen dem epl
Odem Harishn ligt in grozun shpayt tsum volkn aroyf.bet zikh der volkn takhnunimdik:«Odemshi kroyn, her oyf!»
shtelt im Odem aroys di tsung:«khmare kapare, abe!»un s'flit a diner shtrol – a shpay –«un na dir, nem un ze!»
der volkn visht mit der lape opdem shpay un brumt far kas:«az men tut nisht gornisht gantse tegun men geyt um pust-un-pas!»
Odem Harishn lakht un kaykhtun shtshiret di vayse tseyn,kumt fun der griner epl-aleydi Muter Khave tsu geyn.
«vu bistu geven, Eva mayn vayb,vu bistu geven, mayn kind?»«ikh bin geven in der floymen-aleyun geploydert mitn vint.»
«du bist nisht geven in der floymen-aley,du zogst mir a lignt gor,se shmekt dokh mit epl fun dayn laybun mit epl fun dayne hor.»
«kh'bin take geven in der epl-aley,sara shvakhn zikorn ikh hob;host take getrofn, Adam mayn man,a lebn oyf dayn kop.»
«vos hostu getun in der epl-aley,Eva mayn goldenes kind?»«ikh hob geploydert mit der shlangmikoyekh der mitsve zind.»
un s'tsitert der epl in ir hantun finklt vi sharlakh roytun s'shotnt oys di demerungdi tayve un dem toyt.
Odem Harishn fibert un konbeeyn-oyfn nisht farshteyn,far vos ir kol iz tsukerzisun zi iz mole-kheyn.
er shtrekt mit a tsiter oys di hant.– vos tustu, Odem, ha?di nakht lesht beyde geshtaltn oysun pasekh shin makht – sha.
חוה ברענגט אָדמען דעם עפּל
אָדם הראשון ליגט אין גראָזאון שפּײַט צום װאָלקן אַרױף.בעט זיך דער װאָלקן תּחנונימדיק׃«אָדמשי קרױן, הער אױף!»
שטעלט אים אָדם אַרױס די צונג׃«כמאַרע קאַפּאַרע, אַבע!»און ס'פֿליט אַ דינער שטראַל – אַ שפּײַ –«און נאַ דיר, נעם און זע!»
דער װאָלקן װישט מיט דער לאַפּע אָפּדעם שפּײַ און ברומט פֿאַר כּעס׃«אַז מען טוט נישט גאָרנישט גאַנצע טעגאון מען גײט אום פּוסט־און־פּאַס!»
אָדם הראשון לאַכט און קײַכטאון שטשירעט די װײַסע צײן,קומט פֿון דער גרינער עפּל־אַלײדי מוטער חוה צו גײן.
«װוּ ביסטו געװען, עװאַ מײַן װײַב,װוּ ביסטו געװען, מײַן קינד?»«איך בין געװען אין דער פֿלױמען־אַלײאון געפּלױדערט מיטן װינט.»
«דו ביסט נישט געװען אין דער פֿלױמען־אַלײ,דו זאָגסט מיר אַ ליגנט גאָר,סע שמעקט דאָך מיט עפּל פֿון דײַן לײַבאון מיט עפּל פֿון דײַנע האָר.»
«כ'בין טאַקע געװען אין דער עפּל־אַלײ,סאַראַ שװאַכן זכּרון איך האָב;האָסט טאַקע געטראָפֿן, אַדאַם מײַן מאַן,אַ לעבן אױף דײַן קאָפּ.»
«װאָס האָסטו געטון אין דער עפּל־אַלײ,עװאַ מײַן גאָלדענעס קינד?»«איך האָב געפּלױדערט מיט דער שלאַנגמכּוח דער מיצװה זינד.»
און ס'ציטערט דער עפּל אין איר האַנטאון פֿינקלט װי שאַרלאַך רױטאון ס'שאָטנט אױס די דעמערונגדי תּאװה און דעם טױט.
אָדם הראשון פֿיבערט און קאָןבאין־אופֿן נישט פֿאַרשטײן,פֿאַר װאָס איר קול איז צוקערזיסאון זי איז מלא־חן.
ער שטרעקט מיט אַ ציטער אױס די האַנט.– װאָס טוסטו, אָדם, האַ?די נאַכט לעשט בײדע געשטאַלטן אױסאון פּתח שין מאַכט – שאַ.
kval: Itzik-Manger-blogspot
Avrom Ovinu musert Lotn
«Lot, ikh muz dir zogn s'iz – fe!du shikerst ayede nakht,ersht nekhtn hostu in ‹goldenem hersh›aza vistn skandal gemakht.
dos past far Manger, dem shnayderuk,ober oser nisht far dir,host tsvey tekhter megadl tsu zaynun bist keynehore a yid a gvir.
host shof un rinder un tsignbek;folg mikh un forkht zikh far got,oyf yedn orl, vos zhlyoket zikh on,zogt men shoyn: shiker vi Lot.
kh'farshtey, men makht a koyse a molfraytik tsu nakhts baym tish,ven se brenen di heylike shabes-likhtun men est di gefilte fish.
ober nisht vi du, tog-ayn, tog-oys.vi vert dos a mentsh nisht mid!se past far Havrile, dem shabes-goy,ober oser nisht far keyn yid.
batrakht zikh vos vet men zogn a mol:se hot Avrom Ovinu gehata korev a shiker un vos in der kort,vos dos iz nokh erger fun shmad.
un az men shmuest shoyn, her zhe mikh oys,bist dokh a tate – vey iz tsu mir,tsi art dikh nisht, vos der shadkhn vaykhtvi an ipesh dayn shvel un dayn tir?
vos afile der mindster shnayderyungvil nisht dayn eydem zaynun bay dayne tekhter zilbern di tsep– un alts iz keday tsulib vayn?
Lot, ikh muz dir zogn s'iz – fe!du shikerst ayede nakht;ersht nekhtn hostu in ‹goldenem hersh›aza vistn skandal gemakht.
dos past far Manger, dem shnayderuk,ober oser nisht far dir,host tsvey tekhter megadl tsu zaynun bist keynehore a yid a gvir.»
אַבֿרהם אָבֿינו מוסרט לוטן
«לוט, איך מוז דיר זאָגן ס'איז – פֿע!דו שיכּורסט אַיעדע נאַכט,ערשט נעכטן האָסטו אין ‹גאָלדענעם הערש›אַזאַ װיסטן סקאַנדאַל געמאַכט.
דאָס פּאַסט פֿאַר מאַנגער, דעם שנײַדערוק,אָבער אָסור נישט פֿאַר דיר,האָסט צװײ טעכטער מגדל צו זײַןאון ביסט קײנעהאָרע אַ ייִד אַ גבֿיר.
האָסט שאָף און רינדער און ציגנבעק;פֿאָלג מיך און פֿאָרכט זיך פֿאַר גאָט,אױף יעדן ערל, װאָס זשליאָקעט זיך אָן,זאָגט מען שױן׃ שיכּור װי לוט.
כ'פֿאַרשטײ, מען מאַכט אַ כּוסע אַ מאָלפֿרײַטיק צו נאַכטס בײַם טיש,װען סע ברענען די הײליקע שבת־ליכטאון מען עסט די געפֿילטע פֿיש.
אָבער נישט װי דו, טאָג־אײַן, טאָג־אױס.װי װערט דאָס אַ מענטש נישט מיד!סע פּאַסט פֿאַר האַװרילע, דעם שבת־גױ,אָבער אָסור נישט פֿאַר קײן ייִד.
באַטראַכט זיך װאָס װעט מען זאָגן אַ מאָל׃סע האָט אַבֿרהם אָבֿינו געהאַטאַ קרובֿ אַ שיכּור און װאָס אין דער קאָרט,װאָס דאָס איז נאָך ערגער פֿון שמד.
און אַז מען שמועסט שױן, הער זשע מיך אױס,ביסט דאָך אַ טאַטע – װײ איז צו מיר,צי אַרט דיך נישט, װאָס דער שדכן װײַכטװי אַן עיפּוש דײַן שװעל און דײַן טיר?
װאָס אַפֿילו דער מינדסטער שנײַדעריונגװיל נישט דײַן אײדעם זײַןאון בײַ דײַנע טעכטער זילבערן די צעפּ– און אַלץ איז כּדאַי צוליב װײַן?
לוט, איך מוז דיר זאָגן ס'איז – פֿע!דו שיכּורסט אַיעדע נאַכט,ערשט נעכטן האָסטו אין ‹גאָלדענעם הערש›אַזאַ װיסטן סקאַנדאַל געמאַכט.
דאָס פּאַסט פֿאַר מאַנגער, דעם שנײַדערוק,אָבער אָסור נישט פֿאַר דיר,האָסט צװײ טעכטער מגדל צו זײַןאון ביסט קײנעהאָרע אַ ייד אַ גבֿיר.»
kval: tamtam
Avrom un Sore
«Avreml, ven veln mir hobn a kind?mir zenen beyde shoyn alte layt.bay laytn a froy in di yorn vi ikhiz shoyn dos akhtsnte mol oyf der tsayt.»
Avrom Ovinu shmeykhlt un shvaygtun pipket fun zayn lyulke roykh:«bitokhn, mayn vayb, az der eybershter vil,shist afile a bezem oykh.»
«Avreml, du herst, ayede nakhther ikh vi s'khlipet mayn layb,un Hoger iz dokh nor dayn dinstun ikh bin dayn emesdik vayb.
oft dakht zikh mir, az der shtern in shoybiz di neshome fun undzer kind,vos voglt arum ayede nakhttsvishn regn, shotns un vint.»
Avrom Ovinu shmeykhlt un shvaygtun pipket fun zayn lyulke roykh:«bitokhn, mayn vayb, az der eybershter vil,shist afile a bezem oykh.»
«az ikh ze a mol, vi Hogers kindshpilt zikh mit der zun in zamd,un ikh gib im ibern kepl a glet,vert modne troyerik mayn hant.
un az ikh nem dos kind tsu <zikh> oyfn shoysun se shmeykhlt azoy klug un gut,vern mayne oygn faykht un groysun s'vert modne troyerik mayn blut.
Avreml, ven veln mir hobn a kind?mir zenen beyde shoyn alte layt.bay laytn a froy in di yorn vi ikhiz shoyn dos akhtsnte mol oyf der tsayt.»
Avrom Ovinu shmeykhlt un shvaygtun pipket fun zayn lyulke roykh:«bitokhn, mayn vayb, az der eybershter vil,shist afile a bezem oykh.»
אַבֿרהם און שׂרה
«אַװרעמל, װען װעלן מיר האָבן אַ קינד?מיר זענען בײדע שױן אַלטע לײַט.בײַ לײַטן אַ פֿרױ אין די יאָרן װי איךאיז שױן דאָס אַכצנטע מאָל אױף דער צײַט.»
אַבֿרהם אָבֿינו שמײכלט און שװײַגטאון פּיפּקעט פֿון זײַן ליולקע רױך:«בטחון, מײַן װײַב, אַז דער אײבערשטער װיל,שיסט אַפֿילו אַ בעזעם אױך.»
«אַװרעמל, דו הערסט, אַיעדע נאַכטהער איך װי ס'כליפּעט מײַן לײַב,און הגר איז דאָך נאָר דײַן דינסטאון איך בין דײַן אמתדיק װײַב.
אָפֿט דאַכט זיך מיר, אַז דער שטערן אין שױבאיז די נשמה פֿון אונדזער קינד,װאָס װאָגלט אַרום אַיעדע נאַכטצװישן רעגן, שאָטנס און װינט.»
אַבֿרהם אָבֿינו שמײכלט און שװײַגטאון פּיפּקעט פֿון זײַן ליולקע רױך:«בטחון, מײַן װײַב, אַז דער אײבערשטער װיל,שיסט אַפֿילו אַ בעזעם אױך.»
«אַז איך זע אַ מאָל, װי הגרס קינדשפּילט זיך מיט דער זון אין זאַמד,און איך גיב אים איבערן קעפּל אַ גלעט,װערט מאָדנע טרױעריק מײַן האַנט.
און אַז איך נעם דאָס קינד צו <צום> אױפֿן שױסאון סע שמײכלט אַזױ קלוג און גוט,װערן מײַנע אױגן פֿײַכט און גרױסאון ס'װערט מאָדנע טרױעריק מײַן בלוט.
אײװרעמל, װען װעלן מיר האָבן אַ קינד?מיר זענען בײדע שױן אַלטע לײַט.בײַ לײַטן אַ פֿרױ אין די יאָרן װי איךאיז שױן דאָס אַכצנטע מאָל אױף דער צײַט.»
אַבֿרהם אָבֿינו שמײכלט און שװײַגטאון פּיפּקעט פֿון זײַן ליולקע רױך:«בטחון, מײַן װײַב, אַז דער אײבערשטער װיל,שיסט אַפֿילו אַ בעזעם אױך.»
kval: jewniverse
Hogers letste nakht bay Avromen
di shifkhe Hoger zitst in kikh,a roykhik lempl brentun shotnt same kets un mayzoyf ale groe vent.
zi veynt, es hot der balebosir haynt geheysn geyn.«klipe», hot er ir gezogt,«du tretst mir op, tsi neyn?»
Surtshe, di pushke-gabete,hot im shoyn vider ongeredt:«oder du traybst di dinst aroys,az nisht vil ikh a get.»
un Hoger nemt fun kufert aroysa baytshl kreln vi blut,a fartekhl fun grinem zaydun a shtroyenem zumerhut.
di zakhn hot er ir geshenkt,a mol ven zey zenen geganshpatsirn iber der lonke,dort, vu es geyt di ban.
«oy, azoy vi a roykh fun a koymenun azoy vi a roykh fun a ban,azoy iz, mame getraye,di libe fun a man.
vu vel ikh mikh itst ahintunmitn pitsl kind oyf di hent?saydn nemen zayn benkartun geyn dinen in der fremd.»
zi nemt in der hant dem bezemun kert tsum letstn mol di shtubun epes unter der bluzkefilt, az s'hot im nokh lib.
zi vasht nokh eyn mol di telerun shayert di kuperne fan –azoy vi a roykh fun a koymeniz di libe fun a man.
הגרס לעצטע נאַכט בײַ אַבֿרהמען
די שפֿחה הגר זיצט אין קיך,אַ רױכיק לעמפּל ברענטאון שאָטנט סאַמע קעץ און מײַזאױף אַלע גראָע װענט.
זי װײנט, סע האָט דער באַלעבאָסאיר הײַנט געהײסן גײן.«קליפּה», האָט ער איר געזאָגט,«דו טרעטסט מיד אָפּ, צי נײן?»
סורטשע די פּושקע־גבאיטעהאָט אים שױן װידער אָנגערעדט׃«אָדער דו טרײַבסט די דינסט אַרױס,אַז נישט װיל איך אַ גט.»
און הגר נעמט פֿון קופֿערט אַרױסאַ בײַטשל קרעלן װי בלוט,אַ פֿאַרטעכל פֿון גרינעם זײַדאון אַ שטרױענעם זומערהוט.
די זאַכן האָט ער איר געשענקט,אַ מאָל װען זײ זענען געגאַןשפּאַצירן איבער דער לאָנקע,דאָרט, װוּ עס גײט די באַן.
«אױ, אַזױ װי אַ רױך פֿון אַ קױמעןאון אַזױ װי אַ רױך פֿון אַ באַן,אַזױ איז, מאַמע געטרײַע,די ליבע פֿון אַ מאַן.
װוּ װעל איך מיך איצט אַהינטוןמיטן פּיצל קינד אױף די הענט?סײַדן נעמען זײַן בענקאַרטאון גײן דינען אין דער פֿרעמד.»
זי נעמט אין דער האַנט דעם בעזעםאון קערט צום לעצטן מאָל די שטובאון עפּעס אונטער דער בלוזקעפֿילט, אַז ס'האָט אים נאָך ליב.
זי װאַשט נאָך אײן מאָל די טעלעראון שײַערט די קופּערנע פֿאַן –אַזױ װי אַ רױך פֿון אַ קױמעןאיז די ליבע פֿון אַ מאַן.
kval: yiddish.bfn.org
Avrom shikt Eliezern zukhn far Yitskhokn a vayb
«Eliezer, mayn alter getrayer knekht,nem dem shtekn in der hant,shpan ayn dayne alte getraye fisun loz dikh ibern land!
zukh oys far mayn Yitskhoklen a vayb,zi zol zayn eyne in der velt,sheyn zol zi zayn vi di zun bay togun zi zol hobn a knipl mit gelt!
vayl Yitskhokl iz mayn oyg in kop,ikh hob im koym oysgeveynt.du veyst es aleyn, mayn getrayer knekht,vayl du host es in khumesh geleynt.»
der alter Eliezer bomket: «yo»un shmeykhlt in der bord araynun shtupt in altn rukzak arayntsvey flesher mit roytn vayn,
di retshene kikhlekh bashit mit mon,vos men hot far im ongegreyt,tsen harte eyer, a gebrotn of –der veg iz lang un breyt.
«reb Avrom, a gutn!» – un er geyt;in droysn demert der shlyakh.di demerung iz blo un kil,vi s'treft zikh in tanakh.
Avrom Ovinu kukt im nokhun zet vi der knekht farshvindttsvishn di vaynshlbeymer in toloyf di fliglen funem vint.
flatert di Muter Sore farbayun ir shterntikhl laykht:«Avreml, mazl-tov!» – un farshvindt,zayne oygn vern trib un faykht.
un s'flatert zayn alte, groe bordvi, lehavdl, a tikhl in vint:«mazl-tov, Sore! nisht geven bashert,zolst firn tsu der khupe dayn kind.»
er nemt fun der zhupitse s'khumeshl aroys,un leyent di sedre oyf a kol:«hey Sore» – a shtern faltun vert genizekt tif in tol.
Avrom Ovinu fartrakht zikh un shvaygtdi oygn gevendt tsu dem shlyakh.di nakht iz blo un sametn kil,vi s'treft zikh in tanakh.
אַבֿרהם שיקט אליעזרן זוכן פֿאַר יצחקן אַ װײַב
«אליעזר, מײַן אַלטער געטרײַער קנעכט,נעם דעם שטעקן אין דער האַנט,שפּאַן אײַן דײַנע אַלטע געטרײַע פֿיסאון לאָז דיך איבערן לאַנד!
זוך אױס פֿאַר מײַן יצחקלען אַ װײַב,זי זאָל זײַן אײנע אין דער װעלט,שײן זאָל זי זײַן װי די זון בײַ טאָגאון זי זאָל האָבן אַ קניפּל מיט געלט!
װײַל יצחקל איז מײַן אױג אין קאָפּ,איך האָב אים קױם אױסגעװײנט.דו װײסט עס אַלײן, מײַן געטרײַער קנעכט,װײַל דו האָסט עס אין חומש געלײנט.»
דער אַלטער אליעזר באָמקעט: «יאָ»און שמײכלט אין דער באָרד אַרײַןאון שטופּט אין אַלטן רוקזאַק אַרײַןצװײ פֿלעשער מיט רױטן װײַן,
די רעטשענע קיכלעך באַשיט מיט מאָן,װאָס מען האָט פֿאַר אים אָנגעגרײט,צען האַרטע אײער, אַ געבראָטן עוף –דער װעג איז לאַנג און ברײט.
«רב אַבֿרהם, אַ גוטן!» – און ער גײט;אין דרױסן דעמערט דער שליאַך.די דעמערונג איז בלאָ און קיל,װי ס'טרעפֿט זיך אין תּנ"ך.
אַבֿרהם אָבֿינו קוקט אים נאָךאון זעט װי דער קנעכט פֿאַרשװינדטצװישן די װײַנשלבײמער אין טאָלאױף די פֿליגלען פֿונעם װינט.
פֿלאַטערט די מוטער שׂרה פֿאַרבײַאון איר שטערנטיכל לײַכט:«אַװרעמל, מזל-טובֿ!» – און פֿאַרשװינדט,זײַנע אױגן װערן טריב און פֿײַכט.
און ס'פֿלאַטערט זײַן אַלטע, גראָע באָרדװי, להבֿדיל, אַ טיכל אין װינט:«מזל-טובֿ, שׂרה! נישט געװען באַשערט,זאָלסט פֿירן צו דער חופּה דײַן קינד.»
ער נעמט פֿון דער זשופּיצע ס'חומשל אַרױס,און לײענט די סדרה אױף אַ קול:«הײ שׂרה» – אַ שטערן פֿאַלטאון װערט געניזוקט טיף אין טאָל.
אַבֿרהם אָבֿינו פֿאַרטראַכט זיך און שװײַגטדי אױגן געװענדט צו דעם שליאַך.די נאַכט איז בלאָ און סאַמעטן קיל,װי ס'טרעפֿט זיך אין תּנ"ך.
kval: Buffalo Yiddish Study Group
Yankev Ovinu bagegnt zikh mit Rokhlen
Yankev Ovinu shlept zikh midin shpetn ovnt arayn –ot iz der brunem dortn links,do muz es zikher zayn.
er nemt dos khumeshl aroys:«avade, avade do –iz vi zhe kumt es take, ha,vos zi iz nokh nishto?»
zi geyt, zi loyft, ey foterl!mitn krigl in der hant,nokh shener vi in khumesh shteyt –an emeser barlyant.
«gutn abend, sheyne madmazel,ikh bin do, visn zi,a ger, a fremder in dem ort,dos heyst, az nisht fun hi.
nor kh'hob do, fraylayn, visn zi,ayn onkl in dem land,er muz ihn, fraylayn, visn zi,avade zayn bakant.
Lovn heyst er, visn zi,er iz nisht abi ver,bay undz in shtetl zogt men azer iz ayn milyoner.»
«Laban Haarami, yunger man,dos iz dokh mayn papa!» –«oyb kh'hob keyn toes, visn zi,zent ir dos fraylayn Ra–»
«un ir zent Yankev, mayn kuzen?»un zi vert vi tsunter roytun Yankev trakht in harts bay zikh– u-va, a vazhne moyd!
zey gibn beyde zikh di hent,a kiler ovntvintnemt zey beyde fest aruma rege un – farshvindt.
יעקבֿ אָבֿינו באַגעגנט זיך מיט רחלען
יעקבֿ אָבֿינו שלעפּט זיך מידאין שפּעטן אָװנט אַרײַן –אָט איז דער ברונעם דאָרטן לינקס,דאָ מוז עס זיכער זײַן.
ער נעמט דאָס הומשל אַרויס:«אַװדאי, אַװדאי דאָ –איז װי זשע קומט עס טאַקע, האַ,װאָס זי איז נאָך נישטאָ?»
זי גײט, זי לויפֿט, אײַ פֿאָטערל!מיטן קריגל אין דער חאַנט,נאָך שענער װי אין חומש שטײט –אַן אמתער באַרליאַנט.
«גוטן אַבענד, שײנע מאַדמאַזעל,איך בין דאָ, װיסן זי,אַ גר, אַ פֿרעמדער אין דעם אָרט,דאָס הײסט, אַז נישט פֿון הי.
נאָר כ'האָב דאָ, פֿרײַלײַן, װיסן זי,אײַן אָנקל אין דעם לאַנד,ער מוז איהן, פֿרײַלײַן, װיסן זי,אַװדאי זײַן באַקאַנט.
לבֿן הײסט ער, װיסן זי,ער איז נישט אַבי װער,בײַ אונדז אין שטעטל זאָגט מען אַזער איז אײַן מיליאָנער.»
,לאַבאַן האַאַראַמי, יונגער מאַן»דאָס איז דאָך מײַן פּאַפּאַ!» –«אויב כ'האָב קײן טעות, װיסן זי,זענט איר דאָס פֿרײַלײַן ראַ–»
«און איר זענט יאַקאָב, מײַן קוזען?»און זי װערט װי צונטער רויטאון יעקבֿ טראַכט אין האַרץ בײַ זיך- או־װאַ, אַ װאַזשנע מויד!
זײ גיבן בײדע זיך די הענט,אַ קילער אָװנטװינטנעמט זײ בײדע פֿעסט אַרוםאַ רגע און – פֿאַרשװינדט.
kval: Itzik Manger Blogspot
|
|
Shmuel
|
|
Khanes viglid
Khane vigt ir ben-yokhedl:«shlof, Shmuelikl tate, shlof,dray alte yidn ze ikh geyn,dray fun di lamed-vov.
eyner iz fun Yaroslav,der tsveyter fun Lublin,der driter dreyt a papirosfun terkishn tutin.
zogt der yid fun Yaroslavun glet di vayse bord:‹ets zet di plump in mitn markun ot dem binyen dort?
dort voynt Elkone, der gvir,der grester minastam,mayontekes in gantsn landun shifn oyfn yam.›
zogt der yid fun Alt-Lublin:‹zets nor an antik,di akore Khane vigta novi in der vig.
un s'shteyt in droysn oyf der shvela malekh oyf der vakh,er bletert baym lamtern-shayndem getlekhn tanakh.›
zogt der driter alter yid,vos dreyt dem papiros:‹di griln leyenen krishme shoynin faykhtn ovntgroz
un yeder foygl in zayn nesttrilert funem shlof,un s'sedern zikh di shtern oys,an alef un a tof –
a ksav fun zilber un fun gold,sheyn, nisht tsum farshteyn –dem meyn fun ot dem ksav farshteynken got borekh hu aleyn.
nor shat, raboysay, zikh farredt,shoyn tsayt mir zoln geyn.a gute nakht dem novi Shmuel.zogt ale hoykh: omeyn!›»
חנהס װיגליד
חנה װיגט איר בן-יחידל:«שלאָף, שמואליקל טאַטע, שלאָף,דרײַ אַלטע ייִדן זע איך גײן,דרײַ פֿון די ל"ן.
אײנער איז פֿון יאַראָסלאַװ,דער צװײטער פֿון לובלין,דער דריטער דרײט אַ פּאַפּיראָספֿון טערקישן טוטין.
זאָגט דער ייִד פֿון יאַראָסלאַװאון גלעט די װײַסע באָרד:‹עץ זעט די פּלומפּ אין מיטן מאַרקאון אָט דעם בנין דאָרט?
דאָרט װױנט אלקנה, דער גבֿיר,דער גרעסטער מן-הסתּם,מאַיאָנטעקעס אין גאַנצן לאַנדאון שיפֿן אױפֿן ים.›
זאָגט דער ייִד פֿון אַלט-לובלין:‹זעטס נאָר אַן אַנטיק,די עקרה חנה װיגטאַ נבֿיא אין דער װיג.
און ס'שטײט אין דרױסן אױף דער שװעלאַ מלאך אױף דער װאַך,ער בלעטערט בײַם לאַמטערן-שײַןדעם געטלעכן תּנ"ך.›
זאָגט דער דריטער אַלטער ייִד,װאָס דרײט דעם פּאַפּיראָס:‹די גרילן לײענען קרישמע שױןאין פֿײַכטן אָװנטגראָז
און יעדער פֿױגל אין זײַן נעסטטרילערט פֿונעם שלאָף,און ס'סדרן זיך די שטערן אױס,אַן אַלף און אַ תּוו –
אַ כּתבֿ פֿון זילבער און פֿון גאָלד,שײן, נישט צום פֿאַרשטײן –דעם מײן פֿון אָט דעם כּתבֿ פֿאַרשטײןקען גאָט ברוך הוא אַלײן.
נאָר שאַט, רבותי, זיך פֿאַררעדט,שױן צײַט מיר זאָלן גײן.אַ גוטע נאַכט דעם נבֿיא שמואל.זאָגט אַלע הױך: אמן!›»
kval: Buffalo Yiddish Study Group
Avishag shraybt aheym a briv
Avishag zitst in ir kheyderlun shraybt aheym a briv:a grus der toleke mit shof –zi shraybt un ziftst op tif.
a grus der alter mameshiun dem altn lipeboym;zi zet di beyde alte laytoft mol in ir troym.
a grus dem sheynem milneryungvos arbet in der mil –dem pastekh Eyzer, ir zol zaynfar zayn fayflshpil –
der meylekh Dovid iz alt un frumun zi aleyn iz «et»,zi iz dem meylekhs varemflashvos varemt im dos bet.
zi hot gemeynt... nor male vosa dorfish meydl meynt...zi hot nisht eyn mol in di nekhtir goyrl shtil baveynt.
emes, se zogn kluge layt,az zi tut a voyle zakh.zey zogn ir afile tsua shure in tanakh.
a shure far ir yungn laybun far ire yunge hor.a shure tint oyf pergamentfar a gantser vor.
Avishag leygt avek di pen,ir harts iz modne shver,fun ire oygn kapet, faltoyfn briv a trer.
di trer farmekt di «mameshi»un farmekt dem «lipeboym»un in a vinkl khlipet shtila tsarter meydltroym.
אַבֿישג שרײַבט אַהײם אַ בריװ
אַבֿישג זיצט אין איר חדרלאון שרײַבט אַהײם אַ בריװ:אַ גרוס דער טאָלעקע מיט שאָף –זי שרײַבט און זיפֿצט אָפּ טיף.
אַ גרוס דער אַלטער מאַמעשיאון דעם אַלטן ליפּעבוים;זי זעט די בײדע אַלטע לײַטאָפֿט מאָל אין איר טרוים.
אַ גרוס דעם שײנעם מילנעריונגװאָס אַרבעט אין דער מיל –דעם פּאַסטעך עוזר, איר זאָל זײַןפֿאַר זײַן פֿײַפֿלשפּיל –
דער מלך דוד איז אַלט און פֿרוםאון זי אַלײן איז «עט»,זי איז דעם מלכס װאַרעמפֿלאַשװאָס װאַרעמט אים דאָס בעט.
זי האָט געמײנט... נאָר מאַלע װאָסאַ דאָרפֿיש מײדל מײנט...זי האָט נישט אײן מאָל אין די נעכטאיר גורל שטיל באַװײנט.
אמת, סע זאָגן קלוגע לײַט,אַז זי טוט אַ װוילע זאַך.זײ זאָגן איר אַפֿילו צואַ שורה אין תּנ"ך.
אַ שורה פֿאַר איר יונגן לײַבאון פֿאַר אירע יונגע האָר.אַ שורה טינט אױף פּערגאַמענטפֿאַר אַ גאַנצער װאָר.
אַבֿישג לײגט אַװעק די פּען,איר האַרץ איז מאָדנע שװער,פֿון אירע אויגן קאַפּעט, פֿאַלטאױפֿן בריװ אַ טרער.
די טרער פֿאַרמעקט די «מאַמעשיאון פֿאַרמעקט דעם «ליפּעבױםאון אין אַ װינקל כליפּעט שטילאַ צאַרטער מײדלטרױם.
kval: Buffalo Yiddish Study Group
|
|
Rus
|
|
Orpe gezegnt zikh
Orpe iz modne bleykh un sheynbeshas zi redt di reyd:«shviger, ikh hob aykh biz ahergegebn dos bagleyt.
dort hinter di volkns ligt mayn heymun khotsh azoy iz zi sheyn,un khotsh azoy iz zi eygn un noentun ahin tsu vil ikh geyn.
dort bentsht pan Yezus mayn tatns feldun der mames geboygenem kop,dort trogt mayn kindheyt a royte shleyfin ir blondn farshaytn tsop.
dort roysht dos vaser un murmlt der valdun der odler iz blutik un sharf,dort shpilt di libe un s'shpilt der toytoyf eyn un der zelber harf.
dort hitn di verbes di breges fun taykhun di shtarke dembes dem veg,dort zenen di nekht vi kales farbenkt,un vi mutike mener – di teg.
dort, shviger, iz mayn dorf un mayn heym,dort hinter di volkns, dos land.zayt moykhl – ayer geyn aheymhot di eygene heym mir dermont.»
Orpe shvaygt, zi otemt tif.un Name heybt oyf di hent:az voyl iz tsu dem vos geyt aheymnokh yorn zayn in der fremd.
ערפה געזעגנט זיך
ערפה איז מאָדנע בלײך און שײןבשעת זי רעדט די רײד:«שװיגער, איך האָב אײַך ביז אַהערגעגעבן דאָס באַגלײט.
דאָרט הינטער די װאָלקנס ליגט מײַן הײםאון כאָטש אַזוי איז זי שײן,און כאָטש אַזוי איז זי אײגן און נאָענטאון אַהין צו װיל איך גײן.
דאָרט בענטשט פּאַן יעזוס מײַן טאַטנס פֿעלדאון דער מאַמעס געבויגענעם קאָפּ,דאָרט טראָגט מײַן קינדהײט אַ רויטע שלײףאין איר בלאָנדן פֿאַַרשײַטן צאָפּ.
דאָרט רױשט דאָס װאַסער און מורמלט דער װאַלדאון דער אָדלער איז בלוטיק און שאַרף,דאָרט שפּילט די ליבע און ס'שפּילט דער טױטאױף אײן און דער זעלבער האַרף.
דאָרט היטן די װערבעס די ברעגעס פֿון טײַךאון די שטאַרקע דעמבעס דעם װעג,דאָרט זענען די נעכט װי כּלות פֿאַרבענקט,און װי מוטיקע מענער – די טעג.
דאָרט, שװיגער, איז מײַן דאָרף און מײַן הײם,דאָרט הינטער די װאָלקנס, דאָס לאַנד.זײַט מוחל – אײַער גײן אַהײםהאָט די אײגענע הײם מיר דערמאַנט.»
ערפּה שװײַגט, זי אָטעמט טיף.און נעמי הײבט אױף די הענט:אַז װױל איז צו דעם װאָס גײט אַהײםנאָך יאָרן זײַן אין דער פֿרעמד.
kval: Khulyot 9 (2005)
|
|
Megile-lider
|
|
dos lid funem loyfer
zayt zhe yidn sha un shtil!mir fangen on dem purim-shpil.
a purim-shpil in gramen,vos hot toyznt tamen.
ver s'vet es leynen,vet vi a biber veynen.
un ver s'vet es hern,vet lakhn mit trern.
ot geyen zey ale shtile,di heldn fun der megile:
Akhashveyresh der kenig,vos vifl er trinkt iz im veynik.
Ester Hamalke, di grine,un Vashti in der krinoline.
Mordkhe der khokhem-atekun Homen Haroshe, der latek.
Zeyresh di makhsheyfe,vos shelt vi a mageyfe.
Vayzose der redakter,vos hakt a tshaynik hakt er.
un tsvishn di ale groyse laytshteyt Fastrigose bay der zayt.
er vet aykh aleyn dertseyln,vos s'tut im nogn un kveyln.
hakitser, di ale zakhn,oyf tsum veynen un tsum lakhn,
vet ir in bikhl gefinen –nemt zey aykh gut in zinen!
un oyb ikh zog aykh a lign...herts un verts antshvign!
דאָס ליד פֿונעם לױפֿער
זײַט זשע ייִדן שאַ און שטיל!מיר פֿאַנגען אָן דעם פּורים־שפּיל.
אַ פּורים־שפּיל אין גראַמען,װאָס האָט טױזנט טעמען.
װער ס'װעט עס לײנען,װעט װי אַ ביבער װײנען.
און װער ס'װעט עס הערן,װעט לאַכן מיט טרערן.
אָט גײען זײ אַלע שטילע,די העלדן פֿון דער מגילה:
אַחשװרוש דער קעניג,װאָס װיפֿל ער טרינקט איז אים װײניק.
אסתּר המלכּה, די גרינע,און ושתּי אין דער קרינאָלינע.
מרדכי דער חכם־עתּיקאון המן הרשע, דער לאַטעק.
זרש די מכשפֿה,װאָס שעלט װי אַ מגפֿה.
ויזתא דער רעדאַקטער,װאָס האַקט אַ טשײַניק האַקט ער.
און צװישן די אַלע גרױסע לײַטשטײט פֿאַסטריגתא בײַ דער זײַט.
ער װעט אײַך אַלײן דערצײלן,װאָס ס'טוט אים נאַגן און קװײלן.
הקיצור, די אַלע זאַכן,אױף צום װײנען און צום לאַכן,
װעט איר אין ביכל געפֿינען –נעמט זײ אײַך גוט אין זינען!
און אױב איך זאָג אײַך אַ ליגן...הערטס און װערטס אַנטשװיגן!
kval: iddishool
di elegye fun Fastrigose
Fastrigose der shnayderyungdreyt zikh unter di fentster:«gedenkstu, Esterl, du host gezogt,az ikh bin bay dir der shenster?
gedenkstu, Esterl, du host gezogt,az ikh bin bay dir der bester,far vos zhe hostu mikh opgenart?zog, gib loshn, Ester!
gedenkstu, gedenkstu yene nakht,mir zenen geshtanen in toyer,s'hot geregnt un ikh hob dirgezogt a sod in oyer:
lomir beyde antloyfn keyn Vinun lomir a khupe shteln –host demolt getrogn a sitsn kleydun a shnirl royte kreln.
hostu zikh farroytlt un gezogt:‹nu, un er – der feter –der feter vet dokh zayn in kas ...iz meyle – meyle – vet er.›
un mir hobn gegebn zikh di hentun opgeshmuest, vos gikher,mirtseshem oyf shabes nokh shvuesvet zayn di khasene zikher.
itst hot dikh der feter ibergeredtun du ligst in palats dortnun ikh hob farshpilt mayne yunge yorvi a kartozhnik in kortn.
kh'volt itst gelofn, Esterl kroyn,arop tsum taykh zikh trenken,hob ikh moyre, az toyterheytzol ikh nokh dir nisht benken.
kh'volt zikh gelozn, Esterl kroyn,voglen oyf ale vegn,hob ikh moyre, az iberalvestu mir kumen antkegn.
un vest mir zogn dos zelbike:‹mayn shenster un mayn bester› –far vos zhe hostu mikh opgenart?zog, gib loshn, Ester!»
די עלעגיע פֿון פֿאַסטריגתא
פֿאַסטריגתא דער שנײַדעריונגדרײט זיך אונטער די פֿענצטער:«געדענקסטו, אסתּרל, דו האָסט געזאָגט,אַז איך בין בײַ דיר דער שענסטער?
«געדענקסטו, אסתּרל, דו האָסט געזאָגט,אַז איך בין בײַ דיר דער בעסטער,פֿאַר װאָס זשע האָסטו מיך אָפּגענאַרט?זאָג, גיב לשון, אסתּר!
געדענקסטו, געדענקסטו יענע נאַכט,מיר זענען געשטאַנען אין טױער,ס'האָט גערעגנט און איך האָב דירגעזאָגט אַ סוד אין אױער:
לאָמיר בײדע אַנטלױפֿן קײן װיןאון לאָמיר אַ חופּה שטעלן –האָסט דעמאָלט געטראָגן אַ סיצן קלײדאון אַ שנירל רױטע קרעלן.
האָסטו זיך פֿאַררױטלט און געזאָגט:‹נו, און ער – דער פֿעטער –דער פֿעטער װעט דאָך זײַן אין כּעס ...איז מילא – מילא – װעט ער.›
און מיר האָבן געגעבן זיך די הענטאון אָפּגעשמועסט, װאָס גיכער,מירצעשעם אױף שבת נאָך שבֿועות,װעט זײַן די חתונה זיכער.
איצט האָט דיך דער פֿעטער איבערגערעדטאון דו ליגסט אין פּאַלאַץ דאָרטןאון איך האָב פֿאַרשפּילט מײַנע יונגע יאָרװי אַ קאַרטאָזשניק אין קאָרטן.
כ'װאָלט איצט געלאָפֿן, אסתּרל קרױן,אַראָפּ צום טײַך זיך טרענקען,האָב איך מורא, אַז טױטערהײטזאָל איך נאָך דיר נישט בענקען.
כ'װאָלט זיך געלאָזן, אסתּרל קרױן,װאָגלען אױף אַלע װעגן,האָב איך מורא, אַז איבעראַלװעסטו מיר קומען אַנטקעגן.
און װעסט מיר זאָגן דאָס זעלביקע:‹מײַן שענסטער און מײַן בעסטער› –פֿאַר װאָס זשע האָסטו מיך אָפּגענאַרט?זאָג, גיב לשון, אסתּר!»
kval: iddishool
|
|
Shpil – Balade – Sonet
|
|
Shpil
bay Noyekhn in der teyve
(khumesh-shpil) Shloyme Mendelsonen
(in Noyekhs teyve. Noyekh ligt toyt-shiker oyfder erd. Kham un Yefes kumen arayn).Kham:Yefesl!Yefes:ha!Kham:zest, dort drimlt der papa,Yefes:ongezhlyoket zikh mit vaynvifl s'iz in im arayn,itster poft er vi a ber.Kham:veyst vos kh'vel dir zogn? her –lomir opton im a shpitsl,Yefes:mit a shtroyele a kitsl,vet er meynen flign baysn.Kham:nite, nite, got bahit,der tate iz a beyzer yid –er vet undz mitn kantshik shmaysn.Yefes:vos zhe den zhe?Kham:kh'hob a plan.Yefes:nu?Kham:kh'meyn, farshteystu mikh ... di hoyzn ...ot azoy, farshteyst ... antbloyzn,ober shtiler, shtilerheyt.Yefes:bist gerekht,s'iz a plan un gornisht shlekht,kum!(zey geyen tsu oyf di shpits finger tsu Noyekhn, antbloyzn im,dernokh nemen zey zikh far di hent, tantsn arum im un zingen):be, tateshi, be,men zet dem gantsn «fe»,zet men im in gantsn;kumt tsu loyfn, kind un keyt.zet dem nakhes, zet di freyd,kumt un lomir tantsn.Shem:(kumt arayn mit a khumeshl untern orem)lobuses, avek, ir hert!Kham:krume noz, kh'hob dikh in dr'erd!Yefes:zhidovske khutspe, unerhert!Shem:kh'vel dem tateshi dertseyln.Kham:pruv, s'vet dir mer nisht feln.Shem: (geyt tsu tsu Noyekhn un dekt im tsu).Noyekh: (khapt zikh oyf funem shlof).tfu, a kholem. kh'bin gezesnoyfn bes-hamedresh-dakhtsvey tsi dray tsi fir mes-lesn –shtudirt dem getlekhn tanakh,plutsem her ikh trakh un krakh –(tsu di kinder)a gloz mit vaser, kh'fil zikh shvakh ...Shem (brengt im a gloz vaser)na dir, tateshi, nu, nem!Noyekh: (trinkt, git im a knip in bekl)bist a voyler bokher, Shem!(er nemt arop dem kantshik fun der vant, di kinder zetsn zikh arum tish)sara sedre geyt di vokh?Yefes:lekh lekhoKham:neyn, kol velokhShem:tateshi, ikh veys, ikh veys,Kham:oy, es vert mir kalt un heys,Yefes:s'bashlogt mikh azh a shveys ...Noyekh: (tsu Shem)nu!Shem:eyle toldes NoyekhNoyekh: (fokhet mitn kantshik)zogt zhe ale kinder hoykh,eyle toldes Noyekh.ale:eyle toldes Noyekh,fun koymen geyt a royekh,fun bronfn hot men koyekh.(di tir efnt zikh. s'kumen arayn tsvey hint, an er mit a zi)
kets:miau, reb Noyekh, miau,zage dayner frau –a shisele mit milekhfar Mitsi mayn basherter,un a tepl smetenevilekh, vilekh, vilekh.(es kumen arayn tsvey khazeyrim. zey heybnoyf di rekhte fodershte fiselekh).khazeyrim:hayl, reb Noyekh, hayl,her undz oys a vayl,mir zenen take treyfe,ober zi, di Noyekhte,di alte karge Noyekhte,zi iz a makhsheyfe.Noyekhs vayb: (falt arayn mit a gevald, demkop arumgebundn mit a hantekh)Noyekh, herst vos kh'zog dir, Noyekh,oser tsi ikh hob shoyn koyekhfun di khayes oystsuhaltn –oy, der kop vert mir tseshpoltn.Noyekh: (tsu di kinder):zogt zhe, kinder, nokh a mol,un take, take, nokh a moleyle toldes Noyekh.kinder:eyle toldes Noyekh,fun koymen geyt a royekh,fun bronfn hot men koyekh.Noyekhs vayb: (krekhtst)oy, der kop, oy!
Noyekh: (tsu di kinder):zogt zhe, kinder, ot azoy.kinder:eyle toldes Noy...Noyekhs vayb: (krekhtst)oy, der kop, oy!kinder:eyle toldes Noyekh,fun koymen geyt a royekh,fun bronfn hot men koyekh.Noyekh:hekher, kinder, ot azoy.[Noyekhs] vayb:oy, der kop, oy.Noyekh:halt dem pisk shoyn, libe froy.[Noyekhs] vayb:oy, der kop, oy.kinder:eyle toldes Noyekh,fun koymen geyt a royekh,[fun bronfn hot men koyekh].Noyekhs vayb: (heybt zikh oyf in kas)Noyekh mit zibn grayzn!vart, ikh vel dir vayzn!(zi git a trask di tir. der forhang falt shnel). |
|
