Eclogae vel bucolica

Ecloga I

___________________________________________________

Ecloga prima

Meliboeus, Tityrus.

Meliboeus

Tityre, tu patulae recubans sub tegmine fagi

silvestrem tenui musam meditaris avena;

nos patriae finis et dulcia linquimus arva.

nos patriam fugimus: tu, Tityre, lentus in umbra

5

formosam resonare doces Amaryllida silvas.

Tityrus

O Meliboee, deus nobis haec otia fecit.

namque erit ille mihi semper deus, illius aram

saepe tener nostris ab ovilibus imbuet agnus.

ille meas errare boves, ut cernis, et ipsum

10

ludere quae vellem calamo permisit agresti.

Meliboeus

Non equidem invideo, miror magis: undique totis

usque adeo turbatur agris. en ipse capellas

protinus aeger ago, hanc etiam vix, Tityre, duco.

hic inter densas corylos modo namque gemellos,

15

spem gregis, a, silice in nuda conixa reliquit.

saepe malum hoc nobis, si mens non laeva fuisset,

de caelo tactas memini praedicere quercus.

sed tamen iste deus qui sit da, Tityre,nobis.

Tityrus

Urbem quam dicunt Romam, Meliboee, putavi

20

stultus ego huic nostrae similem, quo saepe solemus

pastores ovium teneros depellere fetus.

sic canibus catulos similes, sic matribus haedos

noram, sic parvis componere magna solebam.

verum haec tantum alias inter caput extulit urbes,

25

quantum lenta solent inter viburna cupressi.

Meliboeus

Et quae tanta fuit Romam tibi causa videndi?

Tityrus

Libertas, quae sera tamen respexit inertem,

candidior postquam tondenti barba cadebat,

respexit tamen et longo post tempore venit,

30

postquam nos Amaryllis habet, Galatea reliquit.

namque, fatebor enim, dum me Galatea tenebat,

nec spes libertatis erat nec cura peculi.

quamvis multa meis exiret victima saeptis

pinguis et ingratae premeretur caseus urbi,

35

non umquam gravis aere domum mihi dextra redibat.

Meliboeus

Mirabar, quid maesta deos, Amarylli, vocares;

cui pendere sua patereris in arbore poma.

Tityrus hinc aberat. ipsae te, Tityre, pinus,

ipsi te fontes, ipsa haec arbusta vocabant.

Tityrus

40

Quid facerem? neque servitio me exire licebat

nec tam praesentis alibi cognoscere divos.

hic illum vidi iuvenem, Meliboee, quotannis

bis senos cui nostra dies altaria fumant,

hic mihi responsum primus dedit ille petenti:

45

«pascite ut ante boves, pueri, submittite tauros.»

Meliboeus

Fortunate senex! ergo tua rura manebunt

et tibi magna satis, quamvis lapis omnia nudus

limosoque palus obducat pascua iunco.

non insueta gravis temptabunt pabula fetas

50

nec mala vicini pecoris contagia laedent.

fortunate senex! hic inter flumina nota

et fontis sacros frigus captabis opacum.

hinc tibi, quae semper, vicino ab limite saepes

Hyblaeis apibus florem depasta salicti

55

saepe levi somnum suadebit inire susurro.

hinc alta sub rupe canet frondator ad auras,

nec tamen interea raucae, tua cura, palumbes

nec gemere aeria cessabit turtur ab ulmo.

Tityrus

Ante leves ergo pascentur in aethere cervi

60

et freta destituent nudos in litore pisces,

ante pererratis amborum finibus exsul

aut Ararim Parthus bibet aut Germania Tigrim,

quam nostro illius labatur pectore vultus.

Meliboeus

At nos hinc alii sitientis ibimus Afros,

65

pars Scythiam et rapidum cretae veniemus Oaxen

et penitus toto divisos orbe Britannos.

en umquam patrios longo post tempore finis

pauperis et tuguri congestum caespite culmen

post aliquot mea regna videns mirabor aristas?

70

impius haec tam culta novalia miles habebit,

barbarus has segetes: en quo discordia civis

produxit miseros; his nos consevimus agros!

insere nunc, Meliboee, piros, pone ordine vites.

ite meae felix quondam pecus, ite capellae.

75

non ego vos posthac viridi proiectus in antro

dumosa pendere procul de rupe videbo;

carmina nulla canam; non me pascente, capellae,

florentem cytisum et salices carpetis amaras.

Tityrus

Hic tamen hanc mecum poteras requiescere noctem

80

fronde super viridi: sunt nobis mitia poma,

castaneae molles et pressi copia lactis,

et iam summa procul villarum culmina fumant

maioresque cadunt altis de montibus umbrae.