Phaedra

___________________________________________________________

Actus quintus

Scaena

[Theseus cum satellitibus, Phaedra, Chorus.]

Theseus

Quis te dolore percitam instigat furor?

quid ensis iste quidve vociferatio

planctusque supra corpus invisum volunt?

Phaedra

Me me, profundi saeve dominator freti,

1160

invade et in me monstra caerulei maris

emitte, quidquid intimo Tethys sinu

extrema gestat, quidquid Oceanus vagis

complexus undis ultimo fluctu tegit.

O dure Theseu semper, o numquam tuis

1165

tuto reverse: gnatus et genitor nece

reditus tuos luere; pervertis domum

amore semper coniugum aut odio nocens.

Hippolyte, tales intuor vultus tuos

talesque feci? membra quis saevus Sinis

1170

aut quis Procrustes sparsit aut quis Cresius,

Daedalea vasto claustra mugitu replens,

taurus biformis ore cornigero ferox

divulsit? heu me, quo tuus fugit decor

oculique nostrum sidus? exanimis iaces?

1175

ades parumper verbaque exaudi mea.

nil turpe loquimur: hac manu poenas tibi

solvam et nefando pectori ferrum inseram,

animaque Phaedram pariter ac scelere exuam.

[et te per undas perque Tartareos lacus,

1180

per Styga, per amnes igneos amens sequar]

placemus umbras: capitis exuvias cape

laceraeque frontis accipe abscisam comam.

non licuit animos iungere, at certe licet

iunxisse fata. morere, si casta es, viro;

1185

si incesta, amori. coniugis thalamos petam

tanto impiatos facinore? hoc derat nefas,

ut vindicato sancta fruereris toro.

o mors amoris una sedamen mali,

o mors pudoris maximum laesi decus,

1190

confugimus ad te: pande placatos sinus.

Audite, Athenae, tuque, funesta pater

peior noverca: falsa memoravi et nefas,

quod ipsa demens pectore insano hauseram,

mentita finxi. vana punisti pater,

1195

iuvenisque castus crimine incesto iacet,

pudicus, insons - recipe iam mores tuos.

mucrone pectus impium iusto patet

cruorque sancto solvit inferias viro.

Theseus

Quid facere rapto debeas gnato parens,

1200

disce a noverca: condere Acherontis plagis.

Pallidi fauces Averni vosque, Taenarii specus,

unda miseris grata Lethes vosque, torpentes lacus,

impium rapite atque mersum premite perpetuis malis.

nunc adeste, saeva ponti monstra, nunc vasti maris,

1205

ultimo quodcumque Proteus aequorum abscondit sinu,

meque ovantem scelere tanto rapite in altos gurgites.

Tuque semper, genitor, irae facilis assensor meae:

morte facili dignus haud sum qui nova natum nece

segregem sparsi per agros quique, dum falsum nefas

1210

exsequor vindex severus, incidi in verum scelus.

sidera et manes et undas scelere complevi meo:

amplius sors nulla restat; regna me norunt tria.

In hoc redimus? patuit ad caelum via,

bina ut viderem funera et geminam necem,

1215

caelebs et orbus funebres una face

ut concremarem prolis ac thalami rogos?

donator atrae lucis, Alcide, tuum

Diti remitte munus; ereptos mihi

restitue manes. - impius frustra invoco

1220

mortem relictam: crudus et leti artifex,

exitia machinatus insolita effera,

nunc tibimet ipse iusta supplicia irroga.

pinus coacto vertice attingens humum

caelo remissum findat in geminas trabes,

1225

mittarve praeceps saxa per Scironia?

graviora vidi, quae pati clausos iubet

Phlegethon nocentes igneo cingens vado.

quae poena memet maneat et sedes, scio:

umbrae nocentes, cedite et cervicibus

1230

his, his repositum degravet fessas manus

saxum, seni perennis Aeolio labor;

me ludat amnis ora vicina alluens;

vultur relicto transvolet Tityo ferus

meumque poenae semper accrescat iecur;

1235

et tu mei requiesce Pirithoi pater:

haec incitatis membra turbinibus ferat

nusquam resistens orbe revoluto rota.

Dehisce tellus, recipe me dirum chaos,

recipe, haec ad umbras iustior nobis via est:

1240

gnatum sequor - ne metue qui manes regis:

casti venimus; recipe me aeterna domo

non exiturum. - non movent divos preces;

at, si rogarem scelera, quam proni forent!

Chorus

Theseu, querelis tempus aeternum manet:

1245

nunc iusta nato solve et absconde ocius

dispersa foede membra laniatu effero.

Theseus

Huc, huc, reliquias vehite cari corporis

pondusque et artus temere congestos date.

Hippolytus hic est? crimen agnosco meum:

1250

ego te peremi; neu nocens tantum semel

solusve fierem, facinus ausurus parens

patrem advocavi. munere en patrio fruor.

o triste fractis orbitas annis malum!

complectere artus, quodque de nato est super,

1255

miserande, maesto pectore incumbens, fove.

Disiecta, genitor, membra laceri corporis

in ordinem dispone et errantes loco

restitue partes: fortis hic dextrae locus,

hic laeva frenis docta moderandis manus

1260

ponenda: laevi lateris agnosco notas.

quam magna lacrimis pars adhuc nostris abest!

durate trepidae lugubri officio manus,

fletusque largos sistite, arentes genae,

dum membra nato genitor adnumerat suo

1265

corpusque fingit. hoc quid est forma carens

et turpe, multo vulnere abruptum undique?

quae pars tui sit dubito; sed pars est tui:

hic, hic repone, non suo, at vacuo loco.

haecne illa facies igne sidereo nitens,

1270

+inimica flectens lumina? huc cecidit decor?

o dira fata, numinum o saevus favor!

sic ad parentem natus ex voto redit?

en haec suprema dona genitoris cape,

saepe efferendus; interim haec ignes ferant.

1275

Patefacite acerbam caede funesta domum;

Mopsopia claris tota lamentis sonet.

vos apparate regii flammam rogi;

at vos per agros corporis partes vagas

inquirite. - istam terra defossam premat,

1280

gravisque tellus impio capiti incubet.

Marci Lucii Senecae Phaedra explicit.