BIBLIOTHECA AUGUSTANA

 

Sidonius Apollinaris

ca. 430 - ca. 486

 

Carmina

 

ante 470

 

___________________________________________________

 

 

 

Carmen XXIV

Propempticon ad libellum.

 

Egressus foribus meis, libelle,

hanc servare viam, precor, memento,

quae nostros bene ducit ad sodales,

quorum nomina sedulus notavi;

5

antiquus tibi nec teratur agger,

cuius per spatium satis vetustis

nomen Caesareum viret columnis;

sed sensim gradere, et moras habendo

affectum celerem moves amicis.

10

Ac primum Domiti larem severi

intrabis trepidantibus Camenis:

tam censorius haud fuit vel ille,

quem risisse semel ferunt in aevo;

sed gaudere potes rigore docto:

15

hic si te probat, omnibus placebis.

hinc te suscipiet benigna Brivas,

sancti quae fovet ossa Iuliani,

quae dum mortua mortuis putantur,

vivens e tumulo micat potestas.

20

hinc iam dexteriora carpis arva

emensusque iugum die sub uno

flavum crastinus aspicis Triobrem;

tum terram Gabalum satis nivosam

et, quantum indigenae volunt putari,

25

sublimem in puteo videbis urbem.

hinc te temporis ad mei Laconas

Iustinum rapies suumque fratrem,

quorum notus amor per orbis ora

calcat Pirithoumque Theseumque

30

et fidum rabidi sodalem Orestae.

horum cum fueris sinu receptus,

ibis Trevidon et calumniosis

vicinum nimis, heu, iugum Rutenis.

hic docti invenies patrem Tonanti,

35

rectorem columenque Galliarum,

prisci Ferreolum parem Syagri,

coniunx Papianilla quem pudico

curas participans iuvat labore,

qualis nec Tanaquil fuit nec illa,

40

quam tu, Tricipitine, procreasti,

qualis nec Phrygiae dicata Vestae

quae contra satis Albulam tumentem

duxit virgineo ratem capillo.

hinc te Laesora, Caucason Scytharum

45

vincens, aspiciet citusque Tarnis,

limosum et solido sapore pressum

piscem perspicua gerens in unda.

hic Zeti et Calais tibi adde pennas

nimbosumque iugum fugax caveto:

50

namque est assiduae ferax procellae;

sed quamvis rapido ferare cursu,

lassum te Voroangus obtinebit.

nostrum hic invenies Apollinarem,

seu contra rabidi leonis aestus

55

vestit frigore marmorum penates,

sive hortis spatiatur in repostis,

quales mellifera virent in Hybla,

quales Corycium senem beantes

fuscabat picei latex Galaesi;

60

sive inter violas, thymum, ligustrum,

serpyllum, casiam, crocum atque caltam,

narcissos hyaeinthinosque flores

spernit quam pretii petitor ampli

glaebam turifer advehit Sabaeus;

65

seu ficto potius specu quiescit

collis margine, qua nemus reflexum

nativam dare porticum laborans

non lucum arboribus facit, sed antrum.

quis pomaria prisca regis Indi

70

hic nunc comparet aureasque vites

electro viridante pampinatas,

cum Porus posuit crepante gaza

fulvo ex palmite vineam metalli

gemmarum fluitantibus racemis?

75

Hinc tu Cottion ibis atque Avito

nostro dicis 'ave '; dehinc 'valeto'.

debes obsequium viro perenne.

nam, dent hinc veniam mei propinqui,

non nobis prior est parens amico.

80

hinc te iam Fidulus, decus bonorum

et nec Tetradio satis secundus

morum dotibus aut tenore recti,

sancta suscipit hospitalitate.

exin tende gradum Tribusque Villis

85

Thaumastum expete, quemlibet duorum:

quorum iunior est mihi sodalis

et collega simul graduque frater;

quod si fors senior tibi invenitur,

hunc pronus prope patruum saluta.

90

hinc ad consulis ampla tecta Magni

Felicemque tuum veni, libelle;

et te bybliotheca qua paterna est,

qualis nec tetrici fuit Filagri,

admitti faciet Probus probatum;

95

hic saepe Eulaliae meae legeris,

cuius Cecropiae pares Minervae

mores et rigidi senes et ipse

quondam purpureus socer timebant.

Sed iam sufficit: ecce linque portum;

100

ne te pondere plus premam saburrae,

his in versibus ancoram levato.