Carmina miscellanea

Liber III

――――――――――――――――――――――――――――――――――――――――――

I.   ad Eufronium episcopum Toronensem

II.   ad eundem

III.   ad eundem

IV.   ad Felicem episcopum Namneticum

V.   ad eundem ex nomine suo

VI.   ad eundem de dedicatione ecclesiae

VII.   ad eundem in honore eorum quorum ibi reliquiae continentur

VIII.   ad eundem in laude

IX.   ad eundem de pascha

X.   ad eundem de fluvio mutato

XI.   ad Nicetium episcopumTreverensem

XII.   ad eundem de castello eius

XIII.   ad Vilicum episcopum Mettensem de diversis rebus

XIV.   ad Carantinum episcopum Coloniae

XV.   ad Igidium episcopum Remensem

XVI.   ad Hilarium

XVII.   ad Bertchramnum episcopum

XVIII.   ad eundem de scriptis eius

XIX.   ad Agricolam ep. Cavillonensem

XX.   ad Felicem episcopum Biturigum

XXI.   ad Avitum episcop. Arvernensem

XXII.   ad eundem

XXIII.   ad Agericum episcopum Veredunensem

XXIV.   ad Anfionem presbyterum

XXV.   ad Paternum abbatem

XXVI.   ad Rucconem diaconum

XXVII.   ad archidiaconum Meldensem

XXVIII.   ad Iohannem diaconum

XXIX.   ad Anthimium diaconum

XXX.   ad Sindulfum diaconum

―――――――

IX

Ad Felicem episcopum

de pascha

Tempora florigero rutilant distincta sereno

et maiore poli lumine porta patet,

altius ignivomum solem caeli orbita ducit,

qui vagus oceanas exit et intrat aquas;

5

armatis radiis elementa liquentia lustrans

adhuc nocte brevi tendit in orbe diem.

splendida sincerum producunt aethera vultum.

laetitiamque suam sidera clara probant.

terra favens vario fundit munuscula fetu,

10

cum bene vernales reddidit et annus opes:

mollia purpureum pingunt violaria campum,

prata virent herbis et micat herba comis.

paulatim subeunt stellantia lumina florum

arridentque oculis gramina tincta suis.

15

semine deposito lactans seges exsilit arvis,

spondens agricolae vincere posse famem.

caudice desecto lacrimat sua gaudia palmes;

unde merum tribuat, dat modo vitis aquam.

cortice de matris tenera lanugine surgens

20

praeparat ad partum turgida gemma sinum.

tempore sub hiemis foliorum crine revulso

iam reparat viridans frondea tecta nemus:

myrta salix abies corylus siler ulmus acernus.

plaudit quaeque suis arbor amoena comis.

25

construitura favos apes hinc alvearia linquens

floribus instrepitans poplite mella rapit.

ad cantus revocatur aves, quae carmine clauso

pigrior hiberno frigore muta fuit.

hinc filomela suis adtemperat organa cannis.

30

fitque repercusso dulcior aura melo.

ecce renascentis testatur gratia mundi

omnia cum domino dona redisse suo.

namque triumphanti post tristia Tartara Christo

undique fronde nemus, gramina flore favent.

35

legibus inferni oppressis super astra meantem

laudant rite deum lux polus arva fretum.

qui crucifixus erat, deus ecce per omnia regnat,

dantque creatori cuncta creata precem.

salve, festa dies, toto venerabilis aevo.

40

qua deus infernum vicit et astra tenet,

nobilitas anni, mensum decus, arma dierum,

horarum splendor, scripula, puncta fovens.

hinc tibi silva comis plaudit, hinc campus aristis,

hinc grates tacito palmite vitis agit.

45

si tibi nunc avium resonant virgulta susurro,

has inter minimus passer amore cano.

Christe, salus rerum, bone conditor atque redemptor,

unica progenies ex deitate patris,

inrecitabiliter manans de corde parentis,

50

verbum subsistens et penetrare potens,

aequalis concors socius, cum patre coaevus,

quo sumpsit mundus principe principium:

aethera suspendis, sola congeris, aequora fundis,

quaeque locis habitant quo moderante vigent,

55

qui genus humanum cernens mersisse profundo,

ut hominem eriperes es quoque factus homo;

nec voluisti etenim tantum te corpore nasci,

sed caro quae nasci, pertulit atque mori:

funeris exequias pateris vitae auctor et orbis,

60

intras mortis iter dando salutis opem.

tristia cesserunt infernae vincula legis

expavitque chaos luminis ore premi;

depereunt tenebrae Christi fulgore fugatae

et tetrae noctis pallia crassa cadunt.

65

pollicitam sed redde fidem, precor, alma potestas:

tertia lux rediit, surge, sepulte meus.

non decet. ut humili tumulo tua membra tegantur,

neu pretium mundi vilia saxa premant.

indignum est, cuius clauduntur cuncta pugillo,

70

ut tegat inclusum rupe vetante lapis.

lintea tolle, precor, sudaria linque sepulchro:

tu satis es nobis et sine te nihil est.

solve catenatas inferni carceris umbras

et revoca sursum quidquid ad ima ruit.

75

redde tuam faciem, videant ut saecula lumen,

redde diem qui nos te moriente fugit.

sed plane inplesti remeans, pie victor, ad orbem:

Tartara pressa iacent nec sua iura tenent;

inferus insaturabiliter cava gruttura pandens,

80

qui rapuit semper, fit tua praeda, deus:

eripis innumerum populum de carcere mortis

et sequitur liber quo suus auctor adit;

evomit absorptam trepide fera belua plebem

et de fauce lupi subtrahit agrnus oves.

85

hinc tumulum repetens, post Tartara carne resumpta,

belliger ad caelos ampla tropaea refers:

quos habuit poenale chaos, iam reddidit in te,

et quos mors peteret, hos nova vita tenet.

rex sacer, ecce tui radiat pars magna triumphi,

90

cum puras animas sancta lavacra beant:

candidus egreditur nitidis exercitus undis

atque vetus vitium purgat in amne novo:

fulgentes animas vestis quoque candida signat

et grege de niveo gaudia pastor habet.

95

additur hac Felix consors mercede sacerdos,

qui dare vult domino dupla talenta suo.

ad meliora trahens gentili errore vagantes,

bestia ne raperet, munit ovile dei.

quos prius Evva nocens infecerat, hos modo reddit

100

ecclesiae pastos ubere, lacte, sinu.

mitibus alloquiis agrestia corda colendo:

munere Felicis de vepre nata seges.

aspera gens, saxo vivens quasi more ferino:

te medicante, sacer, belua reddit ovem.

105

centeno reditu tecum mansura per aevum

messis abundantis horrea fruge reples.

inmaculata tuis plebs haec vegetetur in ulnis,

atque deo purum pignus ad astra feras.

una corona tibi de te tribuatur ab alto.

110

altera de populo vernet adepta tuo.

XXVI

Ad Rucconem diaconum,

modo presbyterum

Altaris domini pollens, bone Rucco, minister,

hinc tibi festinus mando salutis opus.

Nos maris Oceani tumidum circumfluit aequor,

te quoque Parisius, care sodalis, habet;

5

Sequana te retinet, nos unda Britannica cingit:

divisis terris aligat unus amor.

Non furor hic pelagi vultum mihi subtrahit illum

nec boreas aufert nomen, amice, tuum.

Pectore sub nostro tam saepe recurris amator,

10

tempore sub hiemis quam solet unda maris.

Ut quatitur pelagus quotiens proflaverit eurus,

stat neque sic animus te sine, care, meus.