B  I  B  L  I  O  T  H  E  C  A    A  U  G  U  S  T  A  N  A
           
  Dudo de St. Quentin
ca. 960 - 1026
     
   



G e s t a   N o r m a n n o r u m
s e u   d e   m o r i b u s   e t   a c t i s
p r i m o r u m   N o r m a n n i a e   d u c u m


C a p i t u l u m   2 2
( f o l .  3 9 v - 4 0 v )


_____________________________________________


Tunc Vuillelmus tantorum cede ruina sublimiter exaltatus.
obtinuit utrumque regnum brittannorum northmannorumque bellorum
securus; nec ausus est contra eum litigare ullus. franciscae
gentis principes. burgundionumque comites famulabantur ei;
dacigenae et flandrenses. anglique et hybernenses parebant ei.
Caeteraeque gentes in affinitate regni sui commorantes obediebant
eius imperio unanimes. Tempore namque praedignae uenationis. quo
cerui petulanti luxu urgente congrediuntur ceruis. geniali iurae
fetos concepturis; scenas spatiosae amplitudinis. in loco qui
dicitur leons mandauit sibi praeparari. Heribertus hoc audito
comes. hugoque totius regni dux et princeps. necnon Vuillelmus
pictauensis comes; uenerunt illuc ad eum festinanter. Quos
Vuillelmus aduentui illorum congratulans; cum magno apparatu
reuerenter suscepit. secumque diuturno delectabilis uenationis
tempore morari. luxuque regali. aepulari splendide fecit. Quadam
namque die. Vuillelmus pictauensis dixit Vuillelmo rotomagensi.
Domine dux. scisne quare huc uenerimus? Respondit. Ignoro. Et
ille. Nolens mittere legatos tibi tam digno comiti; ipse
legationis negotio fungi malui. Et ut des sororem tuam uxorem
mihi. ueni; utque connectamur inuicem federe insolubilis amicitiae
et dilectionis. Tunc rotomagensis Vuillelmus; respondisse ludendo
fertur. Pictauenses semper sunt timidi. frigidique armis. et
auari. Non decet talem puellam ab eis haberi. Vuillelmo pictauensi
uerbo exasperationis in uno obtutu herenti; intulit Vuillelmus
rotomagensis. Crastina die ne turberis reddam tibi utriusque rei
responsum. consultu meorum fidelium. Sequenti namque die consilio
hugonis magni. et heriberti comitum suorumque fidelium; dedit
sororem suam Vuillelmo duci pictauensi. Quam uero nuptialium rerum
copia honorifice redimitam; equisque femineis. faleris. honustis
auro. electroque artificialiter praebalteatis subuectam;
cum nimia innumerabilium utriusque sexu mancipiorum frequentia;
multisque scriniis. sericis uestibus. auro intextis. repletis et
oneratis constipatam; deduxit reuerenter ad pictauensem aulam.
Videns autem heribertus Vuillelmus rotomagensem confortari et
conualescere. animique uirtute et corporis operibusque praemaximis
sufficienter in christo enitere; consilio hugonis magni ducis.
dedit filiam suam illi. Quam Vuillilmus cum mirabilibus
fescenninis apparatibus. inauditisque inedicibilis honoris et
dignitatis hornatibus comptius suffultus; inestimabiliumque
equitum multitudine undique secus constipatus; conduxit magnifice
rotomagensis urbis arcibus. Refulgebat in eo sanctitas et
prudentia; praenitebat incessanter aequitas et iustitia.
Opprimebat superbos. et maleuolos seueriter; exaltabat humiles. et
beniuolos reuerenter. Paganos et incredulos muneribus et uerbis
adducebat ad cultum uerae fidei; credentes urgebat ad laudem
christi. non solum monarchiam quam tenebat regebat. uerum etiam
affinia regna strenuo consilio moderabat. Angli parebant eius
mandatis; franci et burgundiones eius dictis. Vbicumque terrarum
nomen eius audiebatur; ab omnibus magnificabiliter laudabatur.
Audiens autem alstemus rex anglorum pacificus. quod praecellebat
Vuillelmus uirtute et potentia. franciscae nationis omnibus; misit
ad eum legatos suos cum donis praemaximis. et muneribus. deprecans
ut ludouicum nepotem suum. karoli capti regis. morte iam in
captione praeoccupati filium; reuocaret ad franciae regnum.
illudque statuerat illi. cum consilio francorum sublimando in
perpetuum. atque misericordia motus. pro amore sui; reciperet
alannum. brittannia offensionis culpa eiectum. suique amoris
gratia priuatum. Ilico consultu Vuillelmi ducis northmannorum.
hugo magnus dux praepotentissimus francorum; atque
heribertus satrapa principum. adscitis episcopis cum consilio
metropolitanorum; reuocauerunt festinanter ludouicum. eumque
unxerunt sibi regem populorum. frantia. burgundiaque morantium.
Alannum uero cum ludouico regressum. Vuillelmus pro amore regis
alstemi recepit; et quicquid brittannicae regionis possidebat
reddidit. Ipseque alannus; postea Vuillelmi mandatis indesinenter
inhesit. Transacto uero post unctionem regis unius lustri spatio;
coeperunt franci contra eum litigare multisque modis eum
opprimere. Quin etiam; conati sunt a regno extrudere. Videns autem
rex se destitui. et pro nihilo a francigenis duci; misit legatos
ad heinricum regem transrenanum. requirens eius adiutorium;
insuper et amicitia colligare illum sibi in perpetuum. Quibus
responsum est; non se foederari cum rege francorum; nisi per Vuillelmum
ducem northmannorum. His igitur renuntiatis; rex ludouicus multarum
tribulationum contumeliis attritus. plurimarumque inoportunitatum
calamitatibus afflictus; uenit ad baionis montem contra Vuillelmum
ducem northmannorum deprecans ut se adiuuaret. et defenderet
contra francos sibi rebellantes. amicitiamque heinrici regis
transrenani. et adiutorium sibi acquiriret. Tunc Vuillelmus
afflictione regis pietate motus; conduxit eum rotomagensis urbis
sedibus. illicque eum honorifice multotiens detinuit cum suis
omnibus. Morabatur autem rex in domo Vuillelmi ducis. ut domigena
et uernula. eiusque praestolabatur supplex suffragia.

APOSTROPHA
Marchio iure potens meritis digneque refulgens.
Vltro natio quaeque tibi modo subdita cedit.
Diligit incumbens. seruit. famulatur. inheret.
Quin prece rex humili. supplex pronusque requirit.
Suffragio semet uirtute tuaque tueri.
Pontificesque. duces. comites. proceres reuerenter
Et clerus uulgusque simul. sexus utriusque.
Vt gerulum pacis. praecursoremque salutis.
Armis et prece te sibi poscunt auxiliari.