B  I  B  L  I  O  T  H  E  C  A    A  U  G  U  S  T  A  N  A
           
  Dudo de St. Quentin
ca. 960 - 1026
     
   



G e s t a   N o r m a n n o r u m
s e u   d e   m o r i b u s   e t   a c t i s
p r i m o r u m   N o r m a n n i a e   d u c u m


C a p i t u l u m   2 5
( f o l .  4 3 r - 4 3 v )


_____________________________________________


Cum autem fama celer habitantium in finibus northmannicis. mentes
subito de obtato vuillelmi ducis reditu percelleret; ducemque suum
tam magnificum. adesse praemoneret. commota nimio gaudio tota
rotomagensium ciuitas; subito processu contra illum exiliit.
diuersaque diuerticula. ut eum uidere posset; requirit. Femineoque
sexu stante muri in propugnabilis. senilis aetatis uulgo in
biuiis; iuuenilis medieque aetatis plebe currente obuiam ei;
clerus praestolatus illum. in porta ciuitatis cum reuerentia
monasticae institutionis; ouanter suscepit. Statimque coepit
exercere leges et iura. paternaque decreta; quae erant illo
absente neglecta. Iurgia et querelas. lege diffiniens
determinabat; omnesque legibus aut concordia pacificabat. Tunc
construxit gimegias mirabile dictu. mirique scematis templum;
monachilis religionis clero profusius suffultum. Erat autem quidam
martinus sanctissimus abbas illius monasterii; custodiens monachos
sub palestra perstrictae regulae; theoricae contemplationis.
Quadam namque die. causa orationis profectus gimegias. quod gratia
primi floris corde conceperat. uoluens in animo. Martino
sanctissimo abbati; dicens sermocinabatur. Cur christiana religio
tripertito ordine. aecclesiam frequentat. eruntne unius mercedis.
uniusque brauii. qui dispares sunt officii christianae
religiositatis? Respondit abbas. Vnusquisque suam mercedem
accipiet; secundum suum laborem. Sed tibi nutanti de talibus;
reserabo haec enucleatius. Christianae religionis summa; trimodo
constat ordine distincta. mirifico laicorum. canonicorumque atque
monachorum labore exercita; trinitatem in personis. deum unum in
substantia fidei exsecuta. Quorum seruitus feliciter perfecta; ad
coelum tendit. aequis incessibus. Et quamquam tres ordines sint ad
excolendum cultum uerae fidei; bicallis uia est ambiuii itineris.
certa spe uerae credulitatis. quarum una PRAKTHIKE.
nomine. laxius uehit; et canonica dici meruit; sub cuius ditione
laicalis ordo moratur et uiuit. Altera uero nomine. TEORIKE.
limitibus hinc inde coactis artata; non uehit per plana. sed
secessu confixa. secretoque perhenni leta; molitur semper ad ardua.
Haec et apostolica est denominata; quam nos peccatores exsequi. et
cum ea assiduis internae intentionis nisibus conamur colluctari.
Haec autem vuillelmus audiens; retulit abbati inquiens. Flore
primaeue aetatis laxiorem uiam. et latiorem pacisci; finibusque
praestrictam et coangustatam. uolui summopere imitari; uerum pater
meus principesque sui. constituerunt me nolentem; ducem sibi. Sed
quia nunc mei iuris. meaeque sum potestatis. palestram theorici
callis. hinc inde strictius limitati mundum relinquendo; mutatoque
habitu uolo adipisci. Audiens autem martinus abbas merito
praecellentissimus. huius mirandae intentionis propositum;
suspirans subito diriguit. imoque uocem trahens a pectore. inquit.
Defensor huius patriae. cur talia rimatus es facere? Quis fouebit
clerum et populum? Quis contra nos ingruentium paganorum
exercituum obstabit? Quis paternis legibus reget strenue populum?
Cui gregem committes et commendabis? Cui ducamen brittannicae
northmannicaeque regionis largieris? Sollicitudini tuae diuine
uoluntatis prouidentia non concordabitur; nec quae moliris agere
adimplebis. nec me fauente ullatenus tractabitur. Sed si ui
potestatis tuae professor esse huius monasterii. et regulae
THEORIKES uiae. relinquens saeculum. incumbere malueris;
si me quesieris. nusquam regionis tuae inuenire me poteris. Contra
istiusmodi et contradictionis molimina; dux vuillelmus respondisse
fertur talia. Ricardus filius meus dilectissimus puerilis aetatis
ignorantia adhuc inuolutus principibus meis libenter fauentibus;
dux erit pro me potentissimus regionis huius. Et quod deo uoui.
cicius quam potero explebitur. Exeunte autem vuillelmo de templi
adito cum abbate martino; ad pedes eius proruit monachorum
phalangula; deprecans ut acciperet in caritate dei diaria; uitae
corporalis scilicet cibaria. Abbatis uero contradictionibus animo
motus; renuit illorum petitionibus. nec adquieuit caritati ad esum
ullatenus; sed petiuit rotomagensem urbem caelerius.

APOSTROFA.
Omne bonum praescit deus et praedestinat unus.
Omne malum praescit deus. ac non destinat unus.
Felix uelle tuum praescit praedestinat at non.
Qui tria summa manet. trinum specimen. uigor unus.
Felix uelle tuum nam scire dei anticipante.
Palmam martirii merito crescente subibis.