Supplementum

1*   2*   3*   4*    5*    6*    7*    8*   9*   10*

11*   12*   13*   14*    15*

________________________________________________________________

1*

Sancte ERASME, martir Domini preciose, qui in die resurreccionis,/ quando (?) per martirium oblatus es, et de eo leticiam susce/pisti, suscipe hanc oracionem meam, quam tibi offero pius(?)/ pro anima mea. Rogo te, clementissime pater, ut des/ michi (?) victum et vestitum secundum tuam voluntatem et(?) m[<eam>/ necessitatem. Memento, quia Deus promisit, ut quisquis invoca/ret nomen tuum, exaudiretur. Itcirco conmitto me ad/ videm (!) tuam, quia te Christus conservavit, ut usque in finem vite / mee conserves me, ne incidam in manus inmimicorum (!) me[<orum>/ visibilium et invisibilium.

2*

1.

Ich lob die liben frowen min

vor allen gvten wiben,

mit dienst wil ich ir stete sin

vnd immer stete beliben.

si ist als ein spigel glas

si ist gantzer tvgende ein adamas

vnd schoner zvhte ist si so vol,

von der ich chvmber dol.

2.

Ir roter rosenvarwer mvnt,

der tvt mich senen diche,

ir ovgen brehent ze aller stvnt

sam stern dvrch wolchen blicche.

mins herzen leben ir hant

gebvnden hat an elliv bant.

min ovge sach nie schoner wip.

ein engel ist ir lip.

3.

Min leben stat in ir gewalt,

daz sol si wol bedenchen,

lazze mich mit frovden werden alt,

ich wil ir nimmer wenchen.

wil si, ich lebe wol,

daz diene ich immer swie ich sol.

gebivtet si, ich lige tot.

svs leide ich wernde not.

3*

Marner

(ca. 1210 - ca. 1280)

1.

Iam dudum estivalia

pertransiere tempora.

brumalis sevitia

iam venit in tristitia.

grando, nix et pluvia

sic corda reddunt segnia,

ut desolentur omnia.

2.

Nam conticent avicule,

que solebant in nemore

cantica depromere

et voluptates gignere.

tellus caret gramine;

sol lento micat iubare

et dies currunt propere.

3.

Ad obsequendum Veneri

vis tota languet animi.

fervor abest pectori;

iam cedit calor frigori.

maledicant hiemi,

qui veris erant soliti

amenitate perfrui.

4.

In omni loco congruo

sermonis oblectatio

cum sexu femineo

evanuit omnimodo.

tempori preterito

sit decus in perpetuo

et gratiarum actio.

5.

Pro dulcis aure transitu

et tempestatis impetu

tribulato spiritu

in gravi sumus habitu.

ver, nos tuo reditu

refove, quos in gemitu

relinquis aliquandiu.

4*

1a.

Flete, fideles anime,

flete, sorores optime,

ut sint multiplices

doloris indices

planctus et lacrime.

1b.

Fleant materna viscera

Marie matris vulnera:

materne doleo,

que dici soleo

felix puerpera.

2a.

Triste spectaculum

crucis et lancee

clausum signaculum

mentis virginee

profunde vulnerat;

hoc est, quod dixerat,

quod prophetaverat

senex prenuntius,

Hic ille gladius,

qui me transverberat.

2b.

Dum caput cernuum,

dum spinas capitis,

dum plagas manuum

cruentis digitis

supplex suspicio,

sub hoc supplicio

tota deficio,

dum vulnus lateris,

dum locus vulneris

est in profluvio.

3a.

Ergo quare,    fili care,

pendes ita,    cum sis vita

vivens ante secula?

rex celestis    pro scelestis

alienas    solvis penas,

agnus sine macula.

3b.

Munda caro mundo cara,

cur in crucis ares ara,

pro peccatis hostia?

cur in ara crucis ares,

caro, que peccato cares,

caro culpe nescia?

4a.

O mentes perfidas

et linguas duplices,

o testes subdolos

et falsos iudices,

senes cum iunioribus!

solent maioribus

criminibus

damnati

ferre suspendium

stipendium

peccati.

4b.

A damnaticiis

damnatur innocens,

explens, quod expedit,

quod decet, edocens.

fremunt auctores criminum

et viri sanguinum

in dominum

salutis

zelo nequitie

sub specie

virtutis.

5a.

Mi Iohannes, planctum move,

plange mecum, fili nove,

fili novo federe

matris et matertere.

tempus est lamenti;

immolemus intimas

lacrimarum victimas

Christo morienti.

5b.

Salutaris noster Iesus,

captus, tractus, vinctus, cesus

et illusus alapis

a Gehenne satrapis,

auctor vere lucis,

dies nocte clauditur,

vita mortem patitur,

mortem autem crucis.

6a.

Hac in vita    sum invita,

hoc in malo    mori malo,

fili mi,    dum reprimi

vel exprimi

nequit estus animi

dolentis,

tantis malis eximi

volentis.

6b.

Scelus terre celum terret,

terre motus    terret motus

impios,    nefarios

qui gladios

in sanctorum filios

allidunt

et te, Christe agyos,

occidunt.

5*

1.

Furibundi

cum aceto mixto felle

temptarunt te, tui velle

contra; quodquod lacte, melle,

de puella

maris stella

natus, alvo

tamen salvo

matris, pascis tui oris

et amoris.

2.

Letabundi –

nam quos stravit

morsus anguis,

hos sanavit

tuus sanguis

munda

unda

et potavit.

recreavit

vivus

divus

panis iste,

o tu Christe,

o benigne,

digne

odis,

modis.

3.

Sitibundi,

ut pax detur:

«osculetur

osculo me oris sui,

que de culpa nigra fui

sponsa pulchra, ut dilecta

et perfecta,

simplex, recta

sim de bonis tuis, que te placent.»

6*

Marner

(ca. 1210 - ca. 1280)

1.

Pange, vox adonis,

nobilem    prelatum de Solio,

qui gaudet in donis

et caret    vitiorum lolio.

est iocundus,    letus et affabilis,

in promisso stabilis,

providus,    prudens, honorabilis.

2.

Cum architriclino

dicere    possem eius vultibus:

«tu servasti vino

nobili    finem atque dapibus,

et post primum    non datur deterius:

verum loquor verius:

funditur    bonum atque melius.

3.

Ad gradus virtutum

properas    ut sol ad meridiem.»

paupertatis nutum

sentiens    queres eius faciem.

cur, Fortuna    vitrea, sic deficis,

cur cito non efficis,

quod sit hic    in loco pontificis.

4.

Sed si non est princeps,

cathedre    scilicet officio,

ut clerus deinceps

memoret,    quando fit electio:

est statura    ceteris prestantior,

vultu elegantior,

moribus    cunctis honorantior.

5.

Maior mea laude,

dignior,    forma veri hominis;

tamen sine fraude

gloriam    cano sui nominis.

verbi Dei    gratia fit ratio,

non est adulatio;

hunc decet    vere collaudatio.

6.

Huic ignoro parem

circiter    per totam Carinthiam.

si perambularem

Saxones,    Francos et Bawariam,

Swevos, Rhenum,    fertilem Alsatiam,

ibi finem faciam, –

non habet    clerus talem gratiam.

7*

Johannes 1, 1-14

(saec. XIV)

1.

In anegenge was ein wort, daz wort was mit got, got was daz wort.

2.

vnd was in anegenge mit got,

3.

von im sint alliv dinch gemachet an in ist gemacht nicht, swaz mit im ist gemachet,

4.

daz ist daz ewige leben, daz ewige leben ist ein liecht den livten,

5.

daz liecht daz livchtet in der vinster, die vinster mach sein nicht begreiffen.

6.

Ein mennisch wart gesant von gote des name was Johannes.

7.

der chom zv^o einer gezivchnv^esse daz er gezivch were des liechtes.

8.

er was nicht daz liecht niwer daz er gezivch were des liechtes.

9.

daz ware liecht ist daz, daz ein igesleichen mennisch erlivchtet der in disiv welt bechumt,

10.

er cham in div welt, div welt erchant sein nicht,

11.

er chom in sein aigen lant die seinen enpfiengen sein nicht

12.

aver die in da enpfiengen den gab er den gewalt, daz si gotes chint w^erden, vnd die an seinen namen gelavpten

13.

die warn nicht geworn von wollv^este des plůtes noch von wollv^este des vlaisches wan svnder von gote,

14.

daz wort ist ze vlaische worden, vnd wont in v^ens wi^er haben sein ere geschen als eines ainworn svnes wie den sein vater eret voller genaden vnd voller warheit.

§

durch disiv rede des hailgen ewangelii vergebe v^ens v^enser herre alle v^enser Missetat. amen.

8*

1.

O comes amoris, dolor,

cuius mala male solor,

an habes remedium?

dolor urget me, nec mirum,

quem a predilecta dirum,

en, vocat exilium,

cuius laus est singularis,

pro qua non curasset Paris

Helene consoruum.

2.

Sed quid queror me remotum

illi esse, que devotum

me fastidit hominem,

cuius nomen tam verendum,

quod nec michi presumendum

est, ut eam nominem?

ob quam causam mei mali

me frequenter vultu tali

respicit, quo neminem.

3.

Ergo solus solam amo,

cuius captus sum ab hamo,

nec vicem reciprocat.

quam enutrit vallis quedam,

quam ut paradisum credam,

in qua pius collocat

hanc creator creaturam,

vultu claram, mente puram,

quam cor meum invocat.

4.

Gaude, vallis insignita,

vallis rosis redimita,

vallis, flos convallium,

inter valles vallis una,

quam collaudat sol et luna,

dulcis cantus avium!

te collaudat philomena,

vallis dulcis et amena,

mestis dans solacium!

9*

Marner

(ca. 1210 - ca. 1280)

1.

Mundus finem properans    vergit ad occasum;

omnis compaternitas    retro vertit nasum.

celeste sacrarium    sic minatur casum,

quasi cum novacula    fundo sit abrasum.

2.

Dolor se multiplicat    ut parturientis;

sevit in ecclesia    pena morientis.

non est, qui respiciat    lacrimas plangentis,

sed manus invaluit    iacula mittentis.

3.

Antichristus nuntios    plurimos premisit,

sed in Christi milites    acies divisit,

quibus arma bellica    plurima commisit

renovare cupiens,    demon quod amisit.

4.

Instituta primitus    patrum floruerunt,

qui carnis et sanguinis    curam non egerunt,

sine mundo vivere    semper studuerunt;

taliter perpetua    regna meruerunt.

5.

Benedicti regula    fuit primitiva,

placuit pre ceteris,    quia fuit diva;

primo constantissima    – sed nunc est procliva –

eminebat ceteris    et compositiva.

6.

Ab hac derivatus est    ordo Griseorum,

qui dat elemosinam    et frequentat chorum;

sudat et inflectitur    studio laborum,

unde sperat fieri    consors angelorum.

7.

Clericorum regulam    pater Augustinus

ornavit sollemniter;    post hec Norperthinus

ordinem instituit.    paulo plus, non minus,

has qui servat regulas,    Deo fit vicinus.

8.

Heu, nostris temporibus    emersit dolosa

novitas, irrutilat    undique famosa.

istam plebem sequitur    turba copiosa

sperans indulgentia    frui spatiosa.

9.

Hi, quos novos nomino,    sunt fratres minores

et maiores sitiunt    nummos et honores.

Deus, qualis novitas    et quales sunt mores!

modo superveniunt    etiam sorores.

10.

Sorores, sic credite,    sunt Magdalenite,

et fratres ex opere    dicuntur Paulite,

sed, opinor, verius    sunt Ismahelite;

botrus non colligitur    dulcis ab hac vite.

11.

Erant a principio    quasi nil habentes;

modo vivunt omnia    tamquam possidentes.

raro sunt in cellulis,    semper sunt currentes;

quamvis multa habeant,    tamen sunt egentes.

12.

Castra solent querere,    claustra devitare;

domos querunt divitum,    sciunt bene quare:

vesci volunt pinguibus    et vinum potare,

contemnunt cum monachis    olus manducare.

13.

Audite, dilectissimi,    magnum detrimentum:

arbitror, a fratribus    nefas sit inventum;

indulgent pro prandio    dies bene centum,

pro quibus ipsi colligunt    aurum et argentum.

14.

Divites recipiunt    in confessione;

clericis preiudicant;    sine ratione

fremunt et concutiunt    mira torsione.

tua, dum vis, iudica,    Deus, ultione.

15.

Propter laudes hominum    predicant in foro

et cum sacerdotibus    raro sunt in choro,

quosque iunxit Dommus,    contradicunt thoro.

confundantur citius!    illud supplex oro.

10*

Marner (?)

(ca. 1210 - ca. 1280)

1.

Deus largus in naturis

cunctis dedit creaturis

sua iura facere.

ignis, aer, terra, mare

consueverunt nobis dare,

largitatem colere.

2.

Sit avari cista fracta,

cuius manus est contracta,

quia dare noluit.

eius bursa dirumpatur

et in igne comburatur.

nulli namque profuit.

3.

Parcus dictus a parcendo,

quia parcit, sed arcendo;

sic cum rebus perditur.

parcis rebus, o tu parce,

sed non parcunt tibi Parce;

parcus cito moritur.

4.

Monstruosa res, avare,

scias, quid sit non donare:

dignum anathemate!

monstruosa res es quidem,

iuro tibi per hanc fidem,

quam cepi baptismate.

5.

Sicut Paulus attestatur,

avaritia vocatur

idolorum servitus.

hinc avarus reprobatur

nec in celis collocatur,

quia totus perditus.

11*

1.

Ave nobilis,

venerabilis,

Maria,

amicabilis,

comes utilis

in via,

mentes erige,

cursum dirige

per hec invia,

mores corrige,

tuo remige,

lux superna,

nos guberna

per hec maria.

2.

Tu post Dominum

celi agminum

magistra,

virgo virginum,

lucis luminum

ministra,

cor illuminans

et eliminans

queque vetera,

fons inebrians,

stella radians

super astra,

celi castra

nobis resera.

3.

Pulchra facie,

celi glorie

regina,

nobis hodie

potum gratie

propina,

potens omnium

infidelium

vim extermina,

Christo credulum

munda populum,

mundo clara,

mundo cara

mundi domina.

4.

Mater, assumus

et te querimus

devote:

ire volumus,

sed non possumus

sine te.

sola sufficis,

si nos respicis.

in hoc tramite

nobis clericis,

nostris laicis

nunc adesto,

custos esto

plebis subdite.

5.

Fortis ancora,

nostra tempora

dispone,

nostra pectora,

nostra corpora

compone.

nostra omnia

sint solatia

in te virgine.

plena gratia

dele vitia,

sis tutamen

nobis, amen,

in discrimine.

12*

1.

Christi sponsa Katharina,

virgo martyr et regina,

rosa florens,    fragrans inter lilia,

te collaudant    angelorum milia.

Refl.

Gaude, virgo,    Costi regis filia,

per te signa    fiunt mirabilia.

2.

Que convicit oratores

disputantes et rhetores

† obstinatos    plures a Maxentio,

baptizari    suadet cum Porphyrio.

Refl.

Gaude, virgo,    Costi regis filia,

per te signa    fiunt mirabilia.

3.

Ex ipsius tumba manat

rivus, qui languentes sanat;

oleum resudat    eius tumulo,

per quod salus    datur omni populo.

Refl.

Gaude, virgo,    Costi regis filia,

per te signa    fiunt mirabilia.

13*

Ludus breviter de passione primo inchoatur ita. Quando Dominus cum discipulis procedere vult ad locum deputato, ubi mandatum debet esse, et in processu dicant apostoli ad Dominum:

Ubi vis paremus tibi comedere pascha?

Et Dominus respondet:

Ite in civitatem ad quendam et dicite ei: Magister dicit: «Tempus meum prope est; apud te facio pascha cum discipulis meis».

Et in deputato loco faciant mensam parari cum mensale, cum pane et vino. Et Dominus discumbat cum duodecim apostolis suis, et edentibus illis dicat:

Amen dico vobis, quia unus vestrum me traditurus est in hac nocte.

Et unusquisque pro se respondet:

Numquid ego sum, Domine?

Et Dominus respondet:

Qui intinguit mecum manum in parapside, hic me tradet. Filius quidem hominis vadit, sicut scriptum est de illo. Ve autem homini illi, per quem filius hominis tradetur; bonum erat illi, si natus non fuisset homo ille.

Respondet Iudas:

Numquid ego sum, Rabbi?

Et Dominus dicat:

Tu dixisti.

Tunc medio tempore vadat Iudas ad pontifices et ad Iudeos et dicat:

Quid vultis michi dare, et ego vobis eum tradam?

At illi constituant ei:

Triginta argenteos.

Et ista hora accipiat Dominus panem, frangat, benedicat et dicat:

Accipite et comedite, hoc est corpus meum.

Similiter et calicem. Et postquam cenavit, Dominus dicat:

Surgite, eamus hinc; ecce appropinquabit, qui me tradet.

Et Iudas accedens ad Iesum clamando dicat:

Ave, Rabbi!

Et osculando irruat in eum. Tunc Donimus dicat:

Amice, ad quid venisti?

Iudei et milites accedant ad Dominum et manus iaciant in eum et teneant eum. Et ita ducant eum ad Pilatum. Tunc discipuli omnes relicto eo fugiant. Et accusent eum coram eo in tribus causis et dicant:

Hic dixit: Possum destruere templum Dei et post triduum reedificare illud.

Secundo:

Hunc invenimus subvertentem gentem nostram et prohibentem tributa dari Cesari et dicentem se Christum regem esse.

Tertio:

Commovit populum docens per universam Iudeam et incipiens a Galilea usque huc.

Tunc Pilatus respondet:

Quid enim mali fecit?

Dicant Iudei:

Si non esset malefactor, non tibi tradidissemus eum.

Respondet Pilatus:

Accipite cum vos et secundum legem vestram iudicate eum. Ego nullam causam invenio in hoc homine. Vultis ergo, dimittam regem Iudeorum?

Iudei clamando dicant:

Non, sed crucifigatur.

Et clamando magis dicant:

Crucifige, crucifige eum!

Et Pilatus respondet:

Accipite eum vos et crucifigite!

Dicant Iudei:

Non, nos legem habemus, et secundum legem debet mori, quia filium Dei se fecit.

Respondet Pilatus:

Regem vestrum crucifigam?

Tunc dicant pontifices:

Regem non habemus nisi Cesarem.

Et Pilatus accipiat aquam et dicat:

Mundus sum a sanguine huius iusti; vos videritis.

Et baiulet sibi crucem, et ducant eum, ubi crucifigatur. Tunc unus ex militibus veniat cum lancea, tangat latus eius. Tunc ipse Dominus in cruce alta voce clamet:

Ely, Ely, lema sabactani: Deus <meus>, Deus meus, ut <quid dereliquisti me?>

Tunc Maria mater Domimi veniat et due alie Marie et Iohannes. Et Maria planctum faciat quantum melius potest. Et unus ex Iudeis dicat:

Si filius Dei es, descende nunc de cruce!

Alter Iudeus:

Confidit in Deo; liberet eum nunc si vult.

Item tertius:

Alios salvos fecit, seipsum autem non potest salvum facere.

Et Dominus dicat:

Consummatum est.

Et:

In manus tuas commendo spiritum m<eum>.

Et inclinato capite emittat spiritum. Tunc veniat Ioseph ab Arimathia et

petat corpus Iesu. Et permittat Pilatus. Et Ioseph honorifice sepeliat eum.

Et ita inchoatur ludus de resurrectione.

Pontifices:

O domine, recte meminimus.

14*

Gotfridus, Subprior de St. Victor

(ca. 1130 - ca. 1194)

1a.

Planctus ante nescia,

planctu lassor anxia,

crucior dolore;

1b.

orbat orbem radio,

me Iudea filio,

gaudio, dulcore.

2a.

Fili, dulcor unice,

singolare gaudium,

matrem flentem respice

conferens solatium.

2b.

Pectus, mentem, lumina

tua torquent vulnera.

que mater, que femina

tam felix, tam misera!

3a.

Flos florum,    dux morum,

venie vena,

quam gravis    in clavis

est tibi pena.

3b.

Proh dolor,    hinc color

effugit oris,

hinc ruit,    hinc fluit

unda cruoris.

4a.

O quam sero deditus,

quam cito me deseris;

o quam digne genitus,

quam abiecte moreris.

4b.

O quis amor corporis

tibi fecit spolia;

o quam dulcis pignoris

quam amara premia.

5a.

O pia    gratia

sic morientis,

o zelus,    o scelus

invide gentis.

5b.

O fera    dextera

crucifigentis,

o lenis    in penis

mens patientis.

6a.

O verum eloquium

iusti Simeonis!

quem promisit, gladium

sentio doloris.

6b.

Gemitus, suspiria

lacrimeque foris

vulneris indicia

sunt interioris.

7a.

Parcito proli,

mors, michi noli,

tunc michi soli

sola mederis.

7b.

Morte, beate,

separer a te,

dummodo, nate,

non crucieris.

8a.

Quod crimen, que scelera

gens commisit effera,

vincla, virgas, vulnera,

sputa, spinas, cetera

sine culpa patitur.

8b.

Nato, queso, parcite,

matrem crucifigite

aut in crucis stipite

nos simul affigite!

male solus moritur,

9a.

Reddite mestissime

corpus vel exanime,

ut sic minoratus

crescat cruciatus

osculis, amplexibus!

9b.

Utinam sic doleam,

ut dolore peream,

nam plus est dolori

sine morte mori

quam perire citius.

10a.

Quid stupes, gens misera,

terram se movere,

obscurari sidera,

languidos lugere?

10b.

Solem privas lumine,

quomodo luceret?

egrum medicamine,

unde convaleret?

11a.

Homicidam liberas,

Iesum das supplicio;

male pacem toleras,

veniet seditio.

11b.

Famis, cedis, pestium

scies docta pondere

Iesum tibi mortuum

Barrabamque vivere.

12a.

Gens ceca, gens flebilis,

age penitentiam,

dum tibi flexibilis

Iesus est ad veniam.

12b.

Quos fecisti, fontium

prosint tibi flumina,

sitim sedant omnium,

cuncta lavant crimina.

13a.

Flete, Sion filie,

tante grate gratie;

iuvenis angustie

sibi sunt delicie

pro vestris offensis.

13b.

In amplexus ruite,

dum pendet in stipite;

mutuis amplexibus

se parat amantibus

brachiis protensis.

14.

In hoc solo gaudeo,

quod pro vobis doleo.

vicem, queso, reddite,

matris damnum plangite!

15*

Incipit ludus immo exemplum

dominice resurrectionis.

Cantatis matutinis in die pasche omnes persone ad ludum disposite sint parate in loco speciali secundum suum modum et procedant ad locum, ubi sit sepulchrum. Primum veniat Pilatus et uxor sua cum magnis luminibus, militibus precedentibus, assessoribus sequentibus, deinde pontificibus et Iudeis; post hec veniant angeli et Marie et apostoli.

Ingressus Pilatus <cum Iesu in pretorium; tunc ait illi: Tu es rex Iudeorum. Respondit: Tu dicis, quia rex sum. Exivit ergo Iesus de pretorio portans coronam et vestem purpuream; et cum indutus fuisset, exclamaverunt omnes: Crucifigatur, quia filium Dei se fecit.

Versus:

Tunc ait illis Pilatus: Regem vestrum crucifigam? Responderunt pontifices: Regem non habemus nisi Cesarem>.

Primum cantent pontifices:

O domine,    recte meminimus,

quod a turba    sepe audivimus,

seductorem    consuetum dicere:

«post tres dies    volo resurgere.»

Pilatus:

Sicut michi    dictat discretio

† et astuta    vestra cognitio,

michi crimen    vultis imponere

de Iesu, quem    fecistis perdere.

Pontifices:

Vestra virtus    et sapientia

nobis valde    est necessaria;

seductoris    namque discipuli

machinantur    ruinam populi.

Uxor Pilati:

Versutia    horum non faciat,

ut sepulchrum    preses custodiat;

vestra namque    perpendat gloria,

quanta passa    fui per somnia.

Assessores:

Militibus    ergo precipias

custodire    noctis vigilias,

ne furentur    illum discipuli

et dicant plebi:    «surrexit a mortuis».

Iudei stent ante Pilatum et cantent:

Audi, preses,    nostras preces,

ne sis deses;    nobis debes

hos prestare milites

ad sepulchrum, ut defunctus

observetur, ne tollatur

suis a discipulis.

Respondet Pilatus:

En habetis    custodum copiam.

custodite    noctis vigiliam,

ne furentur    illum discipuli

et dicant eum    vivere populi!

Tunc Iudei se vertant ad milites parum:

Militibus    damus pecuniam

ut habeant    semper custodiam

seductoris,    qui dixit temere:

«post tres dies    volo resurgere.»

Milites petant pecuniam:

Quid mercedis    ob hoc habebimus,

si custodes    vestri manserimus,

ne tollant    Iesum discipuli

et credant eum    vivere populi?

Iudei ostendant illis pecuniam:

O viri fortes, vobis dabimus pretium. Custodite sepulchrum!

Deinde exhibeant denarios in numero:

Nummos centum    quivis accipiat

vel talentum,    ut non decipiat,

sed custodes    existant tumuli,

ne furentur    illum discipuli.

Demum in toto sine numero:

Pecunia militibus    abunde tradatur,

ne seductor perfidus    furtim auferatur.

Tunc milites accepta pecunia evaginent enses et vadant ad sepulchrum et circumeant illud ordinate cantando simul: Defensores; deinde unusquisque militum suas vigilias solus, si velit.

Defensores    erimus tumuli,

ne furentur    illum discipuli

et fallendo    dicant in populis:

«resurrexit    Christus a mortuis.»

Primus miles:

Non credimus    Iesum resurgere,

sed, ne corpus    quis possit tollere,

providemus    per has vigilias.

Scha^vwe propter insidias!

Secundus miles:

Non credimus,    ut quicquam conferat,

sed ne corpus    eius quis auferat

custodimus    noctis vigilias.

Scha^vwe propter insidias!

Tertius miles:

Scha^vwe alumbe,    ne fures veniant

et corpus Iesu    furtim auferant,

custodimus    noctis vigilias.

Scha^vwe propter insidias!

Quartus miles:

Non exigit    humana ratio,

ut resurgat    vivus ex mortuo.

seductores    ferunt versutias.

Scha^vwe propter insidias!

Quintus miles:

Si mortuus    posset resurgere,

potuisset    profecto vivere.

quare tulit    morus angustias?

Scha^vwe propter insidias!

Tunc veniant duo angeli, unus ferens ensem flammeum et vestem rubeam, alter vero vestem albam et crucem in manu. Angelus autem ferens ensem percutiat unum ex militibus ad galeam, et medio fiant tonitrua magna, et milites cadant quasi mortui. Et angeli stantes ante sepulchrum nuntient cantando Christum surrexisse:

Alleluia!

Resurrexit    victor ab inferis,

pastor ovem    reportans humeris.

Alleluia!

Non divina    tamen potentia

est absorta    carnis substantia.

Alleluia!

Reformator    ruine veteris

causam egit    humani generis.

Alleluia!

Tunc veniant Marie inquirendo aromata et cantent simul:

Aromata    pretio querimus,

corpus Iesu    ungere volumus.

aromata    sunt odorifera

sepulture    Christi memoria.

Tunc apothecarius audiens eas vocet:

Huc propius    flentes accedite

et unguentum,    si vultis, emite!

† aliter nusquam portabitis.

vere quantus est dolor vester!

Item Marie:

Dic tu nobis,    mercator iuvenis,

hoc unguentum    si tu vendideris,

dic pretium,    pro quanto dederis.

heu, quantus est dolor noster!

Apothecarius:

Dabo vobis    unguenta optima,

salvatoris    ungere vulnera

sepulture    eius in memoriam

et nomini    eius ad gloriam.

Uxor apothecarii levet pyxidem et cantet:

Hoc unguentum    si vultis emere,

auri talentum michi tradite,

aliter nusquam portabitis.

vere quantus sit dolor vester!

Et sic ement aromata:

Apothecarius ostendat eis viam ad sepulchrum:

Hec est vera semita,

que recte, non per devia

vos ducet ad hortum.

ibi cum veneritis,

illum, quem vos queritis,

videbitis Iesum,

salvatorem vestrum.

Marie ostensa via vadunt ad sepulchrum et cantant:

Sed eamus et ad eius    properemus tumulum;

si dileximus viventem,    diligamus mortuum.

Marie lamentando cantent et vadant circa sepulchrum:

Heu! nobis internas mentes    quanti pulsant gemitus

pro nostro consolatore,    quo privamur misere,

quem crudelis Iudeorum    morti dedit populus.

Item cantent:

Iam percusso ceu pastore    oves errant misere,

sic magistro discedente    turbantur discipuli,

atque nos absente eo    dolor tenet nimius.

Item cantent:

Iam iam ecce, iam properemus ad tumulum ungentes corpus sanctissimum.

Una sola cantet:

O Deus!

Alia sola cantet:

O Deus!

Tertia sola cantet:

O Deus!

Deinde simul:

Quis revolvet nobis lapidem ab ostio monumenti?

Interea vadant milites ad Pilatum et pontifices et Iudeos et nuntient, quod viderunt et audierunt:

Visionem    gravem sustulimus,

terribiles    iuvenes vidimus,

et in terre    motu, quem sensimus,

crucifixum    surgere novimus.

Item cantent:

Nobis autem    custodientibus

et vigilias    noctis servantibus

supervenit    celestis nuntius,

qui et dixit:    surrexit Dominus.»

Tunc pontifices perterriti corrumpunt milites muneribus, ut taceant:

Que refertis,    verba supprimite!

hanc mercedem    ob hoc suscipite!

et ne rumor    in turba prodeat,

<fides vestra    caute provideat.>

Versio K(losterneuburg:)

Morem nobis    in turba gerite,

corpus furtim    sublatum dicite:

«cum nos gravis    somnus oppresserit,

fur de nocte    eum abstulerit.»

Milites accepta pecunia ad populum cantant:

Vigilie    cunctos oppresserant,

iam nos sparsim    dormire noverant.

ad sepulchrum    fures accelerant,

ut magistrum    alias transferant.

In ruinam    igitur populi

furati sunt    Iesum discipuli.

ut valeant    turbam seducere,

mentiuntur    magistrum vivere.

Tunc Marie redeunt ad discipulos cantando:

En angeli    aspectum vidimus

et responsum    eius audivimus;

nam testatur    Dominum vivere.

sic oportet    te, Simon, credere.

Apostoli cantant:

Ista sunt similia    deliramentorum

nec persuasibilia    mentibus virorum.

Tunc Petrus et Iohannes properant ad monumentum, et precurrens Iohannes et inveniens sudarium cantat:

Monumentum    inveni vacuum

nec in eo    video mortuum

miror quidem,    si resurrexerit

an aliquis    eum abstulerit.

Postea venit Petrus tollens linteamina. Revertuntur ad omnes apostolos cantantes:

Monumentum    vidimus vacuum

nec in eo    vidimus mortuum;

sed nescimus,    si resurrexerit

an aliquis    eum abstulerit.

Tunc Maria Magdalena, que fuerat vestigio secuta Petrum et Iohannem ad monumentum, illis redeuntibus ipsa sola remanet cantans:

Cum venissem    ungere mortuum,

monumentum    inveni vacuum.

heu! nescio    recte discernere,

ubi possim    magistrum querere.

En lapis est    vere depositus,

qui fuerat    in signum positus.

munierant    locum militibus;

locus vacat    eis absentibus.

Dolor crescit,    tremunt precordia

de magistri    pii absentia,

qui salvavit    me plenam vitiis

pulsis a me    septem demoniis.

Heu! redemptio Israel ut quid mortem sustinuit!

Tunc Iesus quasi ut specie hortulani apparens cantat:

Mulier, quid ploras?

Tunc Maria:

Quia tulerunt Dominum meum, et nescio, ubi posuerunt illum.

Cui iterum Iesus:

Mulier, quid ploras? Quem queris?

Item Maria:

Domine, si tu sustulisti eum, dicito michi, ubi posuisti eum, et ego eum

tollam.

Iesus in specie Christi:

Maria!

Maria respondit:

Rabboni!

Eaque volente iam tangere pedes eius, dicit ei Iesus:

Noli me tangere; nondum enim ascendi ad patrem meum. Vade autem ad fratres meos et dic eis: «Ascendo ad patrem meum et patrem vestrum, Deum meum et Deum vestrum.»

Tunc duo angeli precedentes Iesum ad infernum cantant:

[Alleluia! Surrexit Christus et illuxit populo suo, quem redemit sanguine suo.]

Iesus veniens ad portas inferni et inveniens clausas cantat:

Tollite portas, principes, vestras, et elevamini, porte eternales, et introibit rex glorie.

Tunc diabolus:

Quis est iste rex glorie?

Iesus:

Dominus fortis et potens, Dominus potens in prelio.

Hoc ter repetito Iesus magno impetu tandem confringit portas inferni. Infernales vero intuentes vultum eius cantant:

Advenisti, desiderabilis, <quem expectabamus in tenebris, ut educeres hac nocte vinculatos de claustris. Te nostra vocabant suspiria; te larga requirebant tormenta; tu factus es spes desperatis, magna consolatio in tormentis.>

Postea Maria Magdalena inveniens alias duas Marias cantat:

Vere vidi    Dominum vivere,

nec dimisit    me pedes tangere.

discipulos    oportet credere,

quod ad patrem    velit ascendere.

Tunc ille tres iam certificate de resurrectione Domini nuntiant eam apostolis cantantes:

Galileam    omnes adibitis;

ibi Iesum    vivum videbitis.

quem post mortem    vivum non vidimus,

nos ibidem    visuros credimus.

Apostoli sine cessatione murmurant hymnum istum plangentes Dominum:

1.

Iesu, nostra redemptio

amor et desiderium,

Deus, creator omnium,

homo in fine temporum,

2.

Que te vicit clementia,

ut ferres nostra crimina,

crudelem mortem patiens,

ut nos a morte tolleres?

3.

Inferni claustra penetrans,

tuos captivos redimens,

victor triumpho nobili

ad dextram Patris residens,

4.

Ipsa te cogat pietas,

ut mala nostra superes

parcendo et voti compotes

nos tuo vultu saties.

5.

Tu esto nostrum gaudium,

qui es futurus premium;

sit nostra in te gloria

per cuncta semper secula.

6.

Gloria tibi, Domine,

qui scandis super sidera,

cum Patre et Sancto Spiritu

in sempiterna secula.

Item apostoli videntes eam eminus in talem vocem prorumpunt cantando:

Dic nobis, Maria,

quid vidisti in via?

Maria respondit:

Sepulchrum Christi viventis

et gloriam vidi resurgentis,

angelicos testes,

sudarium et vestes.

surrexit Christus, spes mea;

precedet suos in Galilea.

Tunc apostoli omnes:

Credendum est magis soli Marie veraci

quam Iudeorum turbe fallaci.

scimus Christum surrexisse a mortuis vere.

tu nobis, victor rex, miserere.

Deinde omnes apostoli et mulieres veniunt ostendere linteamina populo. Cantant:

Cernitis, o socii, ecce linteamina et sudarium, et corpus Iesu in sepulchro non est inventum.

Illis ostensis chorus totus cantat:

Post pass<ionem> Do<mini factus est conventus, quia non est inventum corpus in monumento; lapis sustinuit perpetuam vitam, monumentum reddidit celestem margaritam, Alleluia.>

Currebant duo simul, et ille alius discipulus precucurrit citius Petro et prior venit ad monumentum. Alleluia.

Et populus universus iam certificatus de Domino, cantor sic imponit:

Christ, der ist erstanden

<von der marter alle,

des sull wir alle fro sein,

Christ sol unser trost sein.

Kyrieleyson.>