B  I  B  L  I  O  T  H  E  C  A    A  U  G  U  S  T  A  N  A
           
  Gregorius IX
ca. 1160 - 1241
     
   



D e c r e t a l i u m
G r e g o r i i   p a p a e   I X
c o m p i l a t i o n i s
l i b e r   V


T i t u l u s   X L I .
De regulis iuris.


_______________________________________________


Capitulum I.
Non potest brevius summari.

Ioannes Chrysostomus.

Omnis res, per quascunque causas nascitur, per easdem dissolvitur.

Capitulum II.
Dubia in meliorem partem interpretari debent.

Beda in Homiliis.

«Estote misericordes, etc.» Hoc loco nihil aliud nobis praecipi existimo, nisi ut ea facta, quae dubium est quo animo fiant, in meliorem interpretemur. Quod enim scriptum est: «Ex fructibus eorum cognoscetis eos,» de manifestis dictum est, quae non possunt bono animo fieri, ut stuprum, blasphemiae, furta, ebrietates et similia, de quibus nobis permittitur iudicare.

Capitulum III.
Propter scandalum evitandum veritas non est omitenda.

Idem.

«Qui scandalizaverit etc.» Utilius scandalum nasci permittitur, quam veritas relinquatur.

Capitulum IV.
Propter necessitatem illicitum efficitur licitum.

Idem super Marcum.

Quod non est licitum lege, necessitas facit licitum. Nam et sabbatum custodiri praeceptum est; Maccabaei tamen sine culpa sua in sabbato pugnabant; sic et hodie, si quis ieiunium fregerit aegrotus, reus voti non habetur.

Capitulum V.
Illicite factum obligationem inducit.

Gregorius VII.

Quod latenter, aut per vim, vel alias illicite introductum est, nulla debet stabilitate subsistere.

Capitulum VI.
Tormenta, iudiciis non praecedentibus, inferenda non sunt.

Idem Variensi Episcopo.

Quum in contemplatione: (Et infra:) In ipso causae initio non est a quaestionibus inchoandum.

Capitulum VII.
Sacrilegus est offendens rem vel personam ecclesiasticam.

Stephanus Papa.

Quae multotiens +usurpantur necesse est saepius replicentur et prohibeantur. Nam Quicquid in sacratis Deo rebus et episcopis iniuste agitur, pro sacrilegio reputatur, quia sacra sunt, et a quoquam violari non debent.

Capitulum VIII.
Qui facit aliter quam debet, facere non dicitur.

Augustinus.

Qui ex timore facit praeceptum, aliter quam debeat facit, et ideo iam non facit.

Capitulum IX.
Committens unum peccatum, reus est omnium quoad vitam aeternam.

Idem in libro de poenitentia.

Defleat peccator, quia, offendens in uno factus est omnium [per ingratidutinem] reus.

Capitulum X.
Ignorantia non excusat praelatum in peccatis subditorum. H. d. quoad mysticum et moralem intellectum.

Gregorius in Registro.

Quamvis causae +[consideratio me movet, ad scribendum tamen et caritas impellit, quia et semel et bis sanctissimo fratri meo domino Ioanni scripsi, sed non eius epistolas recepi. Alter enim saecularis mihi sub eius nomine loquebatur, quae, si epistolae eius fuerunt, ego vigilans non fui, qui longe de eo aliter credidi quam inveni. De causa enim reverendissimi viri Ioannis presbyteri scripseram, atque de quaestionibus monachorum Isauriae, quorum unus, et in sacerdotio positus, in ecclesia vestra fustibus caesus est, et rescripsit mihi, sicut ex nomine epistolae agnosco, sanctissima fraternitas tua, quia nescierit, de qua causa scriberem. Ad quod rescriptum vehementer obstupui, mecum tacitus revolvens, si verum dicit.] Quid esse deterius potest, quam ut agantur talia contra servos Dei, et ipse nesciat, qui praesto est? Non enim potest esse pastoris excusatio, si lupus oves comedit, et pastor nescit. [Si autem scivit sanctitas vestra etc.]

Capitulum XI.
Pro spiritualibus homagium non praestatur.

Lucius III.

Indignum est et a Romanae ecclesiae consuetudine alienum, ut pro spiritualibus facere quis homagium compellatur.


F I N I S   L I B R I   Q U I N T I .