BIBLIOTHECA AUGUSTANA

 

Ioannes Reuchlin

1445 - 1521

 

Scaenica progymnasmata

hoc est ludicra praeexercitamenta

 

Actus II

 

____________________________________________________________

 

 

 

Actus secundus.

 

Alcabicivs. Greta. Elsa.

 

Alcabicivs. Ptolemaeus in libris Alarbamakalet

Artes magisterii bonas nobis dedit:

155

Astrorum et omnium quae scire caelitus

Homines decet, stellarum et erronum situs,

Signorum amicitias et intutus graves,

Domuum locationem, ut inde singulam

Nos rem queamus scire, sive futura sit

160

Seu denique praesens aut praeterita.

Greta. Audis quid iste astrologus augurat oscitans?

Ex circulo hoc se dicit nosse singula.

Vis ut loquamur de tuo thesaurulo?

Elsa. Quidni? libenter. Alcabicivs. Ecquis est? Greta. Aliquae. Alc. Quis est?

165

Elsa. Est femina, privata, paupera, egena, inops.

Greta. Tace. Alcabicivs. Haec domus non pauperes sed divites

Amat, repellit pauperes, abitedum.

Greta. Magister, esset ista abundans maxime,

Si per furum licuisset heu petulantiam.

170

Nam hoc tempore est praereptum huic peculium,

Quod humi defossum habebat. Alcabicivs. Hora cedo qua?

Elsa. Iam circiter secundam. Alcabicivs. Hoc est scitu dignum.

Aries, dein taurus, dein gemini, dein

Cancer, dein leo, dein virgo, dein

175

Et libra, tum scorpio, malum hoc signum notat.

Elsa. Quin pessimum. Alcabicivs. Tacete. Sexta domus cadens.

Rursus malum. Mulier, rogo qua parte, quo

Momento et horae punctulo quove atomo?

Elsa. Ecastor haud meminisse possum horologiumque

180

Aedituus ille noster indocte regit.

Alcabicivs. Qui ignorat ignorabitur, vel aestima.

Elsa. Post portionem mediam erat, recte scio.

Alcabicivs. Bene est, fuit tum triplicitatis tertius

Mercurius, hic dominusque quaestionis est.

185

Hoho silete, calculis negotium

Totum brevi tenebo perfectissime.

Immo teneo: senex vir est et villicus

Caputque tectus pileo ad latus rubro

Nebrideque pectus decorat hirsuta nimis.

190

Elsa. Certe marito similis est. Greta. Tace obsecro.

Alcabicivs. Bibit libenter. Elsa. Certe is est. Greta. Tace obsecro.

Alcabicivs. Et balneatur. Elsa. Atque is est. Greta. Tace obsecro.

Alcabicivs. Scortatur in mirum modum. Elsa. Hic non est meus,

Nam me recumbentem sibi vix basiat

195

Alcabicivs. Illi fuit quondam arcta tecum habitatio.

Elsa. Vetera hic nimis commemorat, haud scio quis est

Teneris solemus ludere annis latius.

Greta. Tace modo. Alcabicivs. Vnus e villa est qua victitas.

Astronomicae leges vetant plus dicere.

200

Praestate vaticinanti oblatum solidum.

Elsa. Tene magister, suspicor male, nescio.

Alcabicivs. Valete. Elsa. Certe mehercules tetigit virum

Meum. Greta. Invenis multos vires eiusmodi,

Ego nequivi segregare neminem.

205

Sic est locutus in viros quam plurimos.

Putas, maritus hanc tuam crumenulam

Optaret expilare, egenti qui daret?

Elsa. O Greta, nescis omnium mentes virorum

Et te peto, nolis cuiquam fidere.

210

Sed ecce quid maritus et Dromo parant?

Greta. Rixantur inter se. Elsa. Vnde tantum esset mali?

 

 

Dromo. Henno. Elsa.

 

Dromo. Pecuniam simulque pannum detinet

Danista, ait te affore sibi perendie.

Henno. Quod si nequisset pannicida eum mihi

215

Tecum dare (ut rediens acute disputas),

Tu debuisses de pecunia secus.

Sed uxor intrat. Tu cave pecuniam

Ne nomines. Danista quid locutus est?

Dromo. Et se et sua omnia dat potestati tuae

220

Petitque filiam sibi ancillarier.

Henno. Fieri potest Elsa. Dromo nec optat nec petit.

Henno. Quare? Elsa. Quia inter se odiunt nihil Dromo

Et filia. Expedi marite negotium.

Henno. Dromo. Dromo. Quid est? Henno. Aliud nihil responderat?

225

Dromo. Nisi ut valeres tu et magistra salubriter,

In proximo emporio velit tecum loqui.

Henno. Sat est. Eum tueantur optimi Ioves.

Elsa. Et ego opto felix valeat usque vir bonus.

 

 

Choravles. Chorvs.

Digna sunt Apolline

230

Quae concinunt poetae,

Quo coruscant numine

Divinitus prophetae.

Diligamus ergo nos

Vates caelitus sacros,

235

Quorum ludos scaenicos

Ostendimus facete.

 

――――――――――

 

Transcriptio: Günter Wille/Bernhard Meier                                    Melodia: