BIBLIOTHECA AUGUSTANA

 

Augustin Wibbelt

1862 - 1947

 

Mäten-Gaitlink

 

Auswahl

 

Text:

Augustin Wibbelt, Mäten-Gaitlink

Gedichte in münsterländer Mundart.

Essen: Fredebeul & Koenen [1909].

 

______________________________________________________________________________

 

 

 

In 'n Mäten

Summer-Middag

Niewwel

Fröher

Dat Pöggsken

De Gause-Gant

Moder

Äppelken will danzen

Seißen-Dengeln

Alleen

De Unnerscheid

De Snieggel

So mögg ick sien!

Of der nao 'n Vigölken steiht

 

 

 

 

In 'n Mäten.

Nu geiht de Wind so week un sacht

Den ganzen Dag, de ganze Nacht

Üöwer de Büsk un Wiesken.

 

Mi dücht all, de Vigölkes blaiht:

En söten, söten Rüek de weiht

Üöwer de Büsk un Wiesken.

 

Un wenn man auk kin Blömken süht,

Et is kin Twiewel: Fröhjaohr tüht

Üöwer de Büsk un Wiesken.

 

Giff acht! Du häs 't so baoll nich dacht,

Dann ligg de vulle helle Pracht

Üöwer de Büsk un Wiesken.

 

 

Summer-Middag.

Middagsruh – kin Vuegel singet,

Doch de ganze Wieske klinget

Von de kleinen fienen

Sülwer-Vigelinen.

 

Grillensank un Sunnenwiäben,

Stunnenlank dat liese Liäben –

Stigg harup en Grummel?

't flügg ne dicke Hummel.

 

Buotterblom un Biewwerspier

Schütt't de Kopp un lustert wier

Up de kleinen fienen

Sülwer-Vigelinen.

 

 

Niewwel.

Niewwel spinnt dat griese Laken,

Alles deckt he to,

Will dat leste Für toraken –

Sunn, wo bis du, wo?

 

Busk un Baum, de mött't sick duken

In dat Graff so grao.

Niewwel will de Welt versluken,

Kümp mi söwst to naoh.

 

Kümp un luert düör de Gliewen,

Riff sick an de Wänn',

Legg an miene Fensterschiewen

Siene natten Hänn'.

 

Legg sick kaolt upt warme Liäben,

Stigg mi an de Kiäll,

Will mit sienen Sleier wiäben

Lanksam üm de Siäll.

 

Och, wu lange sali dat blieben,

Sall dat blieben so?

We' will us den Gast verdricben? –

Sunn, wo bis du, wo?

 

 

Fröher.

Wenn de Sunn so graut un raut

Ächtern Busk harunnersank

Fünnen sick de Knecht' un Wichter

All tobuten up de Bank.

 

Binnen satt de Bur alleen,

Speeg in daude Ask un sweeg,

Un de Meerske hen un wier

Nao dör Küeck un Kammer steeg.

 

Doch dat wiällige junge Volk

Buten wor de Tied nich lank;

Wat dat helle Lachen lustig

Dör den stillen Aobend klank!

 

Lanksam quamm de Nacht haran,

Streek harup met weeke Flucht.

„Laot us singen!“ – hell von buoben

Keek harunner Lucht an Lucht.

 

„Laot us singen!“ Frie un frank

Trock de Sank den Kamp entlank,

Sleek metunner sacht un sinnig,

Bis he wier to Höchten sprank.

 

Wenn de blanke Maon sick wees

Un tor Ruh de Meerske raip,

Moß dat Singen all verklingen,

Un de ganze Welt de slaip. –

 

Steint dat aolle Hus no fast?

Un tobuten auk de Bank?

Singet no de Knecht' un Wichter,

Singt se no den aollen Sank?

 

 

Dat Pöggsken.

Pöggsken sitt in 'n Sunnenschien,

O, wat is dat Pöggsken fien

Met de gröne Bücks!

Pöggsken denkt an nicks.

Kümp de witte Gausemann,

Hät so raude Stiewweln an,

Mäck en graut Gesnater.

Hu, wat fix

Springt dat Pöggsken met de Bücks,

Met de schöne gröne Bücks,

Met de Bücks int Water!

 

 

De Gause-Gant.

De graute griese Gause-Gant

De will mi in de Küten bieten!

He päck mi all bit Ächterpant

Un will mi mine Bücks terrieten!

Do kümp min Moder angerannt,

De sall di met den Klüppel smieten,

De sall di gliek den Stiätt utrieten!

Du wuß auk ümmer Striet.

Du graute griese Gause-Gant,

Den Stiätt, den bis du quiet.

 

 

Moder.

Wo sind de schönsten Blomen

In wiede Welt to finnen?

Ick will den allerschönsten Kranz

Üm graoe Haore winnen.

 

Ick will, äs Küeninksmantel

Mien Moder ümtohangen,

Dat rausenraude Muorgenraut

Von 'n haugen Hiemmel langen.

 

Wat kann sick met mien Moder

Wull miätten un verglieken?

Dat rausenraude Muorgenraut,

De Blomenpracht mott wieken.

 

Still blaihet ächtern Hagen

Dat kleine Blao-Vigölken:

O Moder, mitten in mien Hiätt

Do steiht dien gollen Stöhlken.

 

*

 

Du bis all lang' harüöwergaohen

Met dienen stillen sachten Tratt

Den dunkeln Patt.

Wi mössen vor de Paoten staohen,

De Augen natt.

 

Wo was dien Wiärken un dien Wiäben?

An 'n Härd vor dienen lierigen Stohl

Do sweeg de Spol,

Un diene Kinner namm dat Liäben

In strenge Schol.

 

Se mössen wiede Wiäge maken,

Doch üm de Hiätten bliff en Band

Int früemde Land:

Dien' Kinner sökt in Draum un Waken

Nao diene Hand.

 

 

Äppelken will danzen.

Äppelken, nu luster mi!

Äppelken, ick raode di;

Laot dat Danzen sien!

Sitt nett stille,

Wenn de wille

Wind ok no so fien

Strick de Vigelin!

 

Danzen is di nich gesund,

Bis jä viell to dick un rund,

Dick un rund ümt Lief;

Viell to kuott un stief

Is din Been,

Un du häs män een,

Häs män een alleen.

 

Äppelken is egensinnig,

Äppelken is wild un winning,

Will dat Fleigen

Un dat Weigen,

Will dat Wippen

Un dat Tippen

Up de Tehen

Von den eenen

Fot nich laoten.

 

Üöwer Maoten,

Krüs un quiär,

Hen un hiär,

Up un dahl,

Äs en Draum

Geiht dat Danzen dör den Saal

Buoben in den Baum –

Do fällt et harunner so holterdipolter klabumm –

So dumm

Grad up de Snut!

Danzen is ut.

 

 

Seißen-Dengeln.

Laot us äs lustern!

Singet de Engel?

Swenket de Klocken

Sülwerne Swengel? –

Üöwer de Wiesken

Klinget dat Seißengedengel.

 

Uöwer de Wiesken

Tüsken de Hagen

Gonk ick an siälig

Sunnigen Dagen.

Wat hät dat Hiätt so

Wuoll un so wiällig mi slagen!

 

Klingende Seißen,

Glück häfft se sungen,

Owwer dat glasen

Glück is mi Sprüngen –

Laot us äs lustern!

Nu is dat Dengeln verklungen.

 

 

Alleen.

Lanksam ächtern swatten Busk

Stärf dat Aobendraut,

Lanksam stigg de Maon harup,

Kaolt un graut.

 

Up de siegen Wiesken ligg

Witte Niewwelflot,

Un dat Gras, all natt von Dau,

Köhlt den Fot.

 

Dör de Daudenstille dump

Schallt mien eegen Schritt,

Bloß mien Schatten tieggenan

Met mi glitt.

 

 

De Unnerscheid.

Et lött sick doch ganz anners an,

Sietdem ick statt en Arbeitsmann

En Gäörner häff bestellt:

He segg för Bußbaum Buxus

Un nimp dat dubbelte Geld.

 

 

De Snieggel.

Snieggel wull up Reisen gaohen,

Lait sin Hus nich gähne staohen,

Dach: Süß kümp de Mus,

Krüpp sick in min Hus,

Oder auck de Igel,

Sine Frau nich minner

Un dann all sin Kinner!

Also dach de kloke Snieggel.

 

Wull so gähn up Reisen gaohen –

Wat hät Snieggel daohen?

Namm dat Hus up'n Nacken,

Mok sick met den ganzen Packen

Up de Hacken.

Dach: Man kann jä lanksam gaohen,

Sin ick möde, blief ick staohen;

Mäck dat Wiäder Sus und Brus,

Sin ick faots to Hus.

 

 

So mögg ick sien!

So mögg ick sien äs düsse Dag:

So siälenwarm un wiet,

So klaor in minen Üöwerlag,

So still un aohne Striet.

 

De Blomen staoht an Wiägesrand,

Dat Feld ligg vuller Gold.

Dorüöwerhiär de Himmel spannt

Sin Telt so blank un stolt.

 

So mögg ick sien: för annere riek

Un för mi sölwer froh,

Den Himmel drüöwer – dann is't gliek

Of't so kümp oder so.

 

 

Of der nao 'n Vigölken steiht.

Jede Buerschopp hät Schassee,

Buernwichter driägt Glassee,

Jungens hauge Kragen.

Üöwerall de Tulpen blaiht –

Of der nao 'n Vigölken steiht

Irgendwo an 'n Hagen?

 

Äs ick nu so 'n Blömken fann,

Fonk ick hall to singen an,

O, wat hät dat klungen!

Sagg Vigölken: „Och, nu sie

Du man still! Et häfft von mi

Annere Dichter sungen.“

 

Keek ick naiger ächten Holt:

Satt Stiefmütterken ganz stolt

Up sien gröne Stöhlken.

Un nu weet ick dat gewiß,

Wenn 't auk nao so trurig is:

't giff der kin Vigölken.