Προμηθεύς δεσμώτης

Πρόλογος (1-127)

____________________________________________________________________

Κράτος

Χθονὸς μὲν εἰς τηλουρὸν ἥκομεν πέδον,

Σκύθην ἐς οἷμον, ἄβροτον εἰς ἐρημίαν.

Ἥφαιστε, σοὶ δὲ χρὴ μέλειν ἐπιστολάς,

ἅς σοι πατὴρ ἐφεῖτο, τόνδε πρὸς πέτραις

5

ὑψηλοκρήμνοις τὸν λεωργὸν ὀχμάσαι

ἀδαμαντίνων δεσμῶν ἐν ἀρρήκτοις πέδαις.

τὸ σὸν γὰρ ἄνθος, παντέχνου πυρὸς σέλας,

θνητοῖσι κλέψας ὤπασεν· τοιᾶσδέ τοι

ἁμαρτίας σφε δεῖ θεοῖς δοῦναι δίκην,

10

ὡς ἂν διδαχθῆι τὴν Διὸς τυραννίδα

στέργειν, φιλανθρώπου δὲ παύεσθαι τρόπου.

Ἥφαιστος

Κράτος Βία τε, σφῶιν μὲν ἐντολὴ Διὸς

ἔχει τέλος δή, κοὐδὲν ἐμποδὼν ἔτι·

ἐγὼ δ᾽ ἄτολμός εἰμι συγγενῆ θεὸν

15

δῆσαι βίαι φάραγγι πρὸς δυσχειμέρωι.

πάντως δ᾽ ἀνάγκη τῶνδέ μοι τόλμαν σχεθεῖν·

ἐξωριάζειν γὰρ πατρὸς λόγους βαρύ.

τῆς ὀρθοβούλου Θέμιδος αἰπυμῆτα παῖ,

ἄκοντά σ᾽ ἄκων δυσλύτοις χαλκεύμασιν

20

προσπασσαλεύσω τῶιδ᾽ ἀπανθρώπωι πάγωι

ἵν᾽ οὔτε φωνὴν οὔτε του μορφὴν βροτῶν

ὄψει, σταθευτὸς δ᾽ ἡλίου φοίβηι φλογὶ

χροιᾶς ἀμείψεις ἄνθος. ἀσμένωι δέ σοι

ἡ ποικιλείμων νὺξ ἀποκρύψει φάος,

25

πάχνην θ᾽ ἑώιαν ἥλιος σκεδᾶι πάλιν·

ἀεὶ δὲ τοῦ παρόντος ἀχθηδὼν κακοῦ

τρύσει σ᾽· ὁ λωφήσων γὰρ οὐ πέφυκέ πω.

τοιαῦτ᾽ ἐπηύρου τοῦ φιλανθρώπου τρόπου.

θεὸς θεῶν γὰρ οὐχ ὑποπτήσσων χόλον

30

βροτοῖσι τιμὰς ὤπασας πέρα δίκης.

ἀνθ᾽ ὧν ἀτερπῆ τήνδε φρουρήσεις πέτραν

ὀρθοστάδην ἄυπνος οὐ κάμπτων γόνυ·

πολλοὺς δ᾽ ὀδυρμοὺς καὶ γόους ἀνωφελεῖς

φθέγξηι· Διὸς γὰρ δυσπαραίτητοι φρένες.

35

ἅπας δὲ τραχὺς ὅστις ἂν νέον κρατῆι.

Κράτος

εἶεν, τί μέλλεις καὶ κατοικτίζηι μάτην;

τί τὸν θεοῖς ἔχθιστον οὐ στυγεῖς θεόν,

ὅστις τὸ σὸν θνητοῖσι προὔδωκεν γέρας;

Ἥφαιστος

τὸ συγγενές τοι δεινὸν ἥ θ᾽ ὁμιλία.

Κράτος

40

σύμφημ᾽· ἀνηκουστεῖν δὲ τῶν πατρὸς λόγων

οἷόν τε πῶς; οὐ τοῦτο δειμαίνεις πλέον;

Ἥφαιστος

αἰεί γε δὴ νηλὴς σὺ καὶ θράσους πλέως.

Κράτος

ἄκος γὰρ οὐδὲν τόνδε θρηνεῖσθαι· σὺ δὲ

τὰ μηδὲν ὠφελοῦντα μὴ πόνει μάτην.

Ἥφαιστος

45

ὦ πολλὰ μισηθεῖσα χειρωναξία.

Κράτος

τί νιν στυγεῖς; πόνων γὰρ ὡς ἁπλῶι λόγωι

τῶν νῦν παρόντων οὐδὲν αἰτία τέχνη.

Ἥφαιστος

ἔμπας τις αὐτὴν ἄλλος ὤφελεν λαχεῖν.

Κράτος

ἅπαντ᾽ ἐπαχθῆ πλὴν θεοῖσι κοιρανεῖν·

50

ἐλεύθερος γὰρ οὔτις ἐστὶ πλὴν Διός.

Ἥφαιστος

ἔγνωκα τοῖσδε κοὐδὲν ἀντειπεῖν ἔχω.

Κράτος

οὔκουν ἐπείξηι δεσμὰ τῶιδε περιβαλεῖν,

ὡς μή σ᾽ ἐλινύοντα προσδερχθῆι πατήρ;

Ἥφαιστος

καὶ δὴ πρόχειρα ψάλια δέρκεσθαι πάρα.

Κράτος

55

βαλών νιν ἀμφὶ χερσὶν ἐγκρατεῖ σθένει

ῥαιστῆρι θεῖνε, πασσάλευε πρὸς πέτραις.

Ἥφαιστος

περαίνεται δὴ κοὐ ματᾶι τοὔργον τόδε.

Κράτος

ἄρασσε μᾶλλον, σφίγγε, μηδαμῆι χάλα.

δεινὸς γὰρ εὑρεῖν κἀξ ἀμηχάνων πόρον.

Ἥφαιστος

60

ἄραρεν ἥδε γ᾽ ὠλένη δυσεκλύτως.

Κράτος

καὶ τήνδε νῦν πόρπασον ἀσφαλῶς, ἵνα

μάθηι σοφιστὴς ὢν Διὸς νωθέστερος.

Ἥφαιστος

πλὴν τοῦδ᾽ ἂν οὐδεὶς ἐνδίκως μέμψαιτό μοι.

Κράτος

ἀδαμαντίνου νῦν σφηνὸς αὐθάδη γνάθον

65

στέρνων διαμπὰξ πασσάλευ᾽ ἐρρωμένως.

Ἥφαιστος

αἰαῖ, Προμηθεῦ, σῶν ὕπερ στένω πόνων.

Κράτος

σὺ δ᾽ αὖ κατοκνεῖς τῶν Διός τ᾽ ἐχθρῶν ὕπερ

στένεις; ὅπως μὴ σαυτὸν οἰκτιεῖς ποτε.

Ἥφαιστος

ὁρᾶις θέαμα δυσθέατον ὄμμασιν.

Κράτος

70

ὁρῶ κυροῦντα τόνδε τῶν ἐπαξίων.

ἀλλ᾽ ἀμφὶ πλευραῖς μασχαλιστῆρας βάλε.

Ἥφαιστος

δρᾶν ταῦτ᾽ ἀνάγκη, μηδὲν ἐγκέλευ᾽ ἄγαν.

Κράτος

ἦ μὴν κελεύσω κἀπιθωύξω γε πρός.

χώρει κάτω, σκέλη δὲ κίρκωσον βίαι.

Ἥφαιστος

75

καὶ δὴ πέπρακται τοὔργον οὐ μακρῶι πόνωι.

Κράτος

ἐρρωμένως νῦν θεῖνε διατόρους πέδας,

ὡς οὑπιτιμητής γε τῶν ἔργων βαρύς.

Ἥφαιστος

ὅμοια μορφῆι γλῶσσά σου γηρύεται.

Κράτος

σὺ μαλθακίζου, τὴν δ᾽ ἐμὴν αὐθαδίαν

80

ὀργῆς τε τραχύτητα μὴ ᾽πίπλησσέ μοι.

Ἥφαιστος

στείχωμεν, ὡς κώλοισιν ἀμφίβληστρ᾽ ἔχει.

Κράτος

ἐνταῦθα νῦν ὕβριζε καὶ θεῶν γέρα

συλῶν ἐφημέροισι προστίθει. τί σοι

οἷοί τε θνητοὶ τῶνδ᾽ ἀπαντλῆσαι πόνων;

85

ψευδωνύμως σε δαίμονες Προμηθέα

καλοῦσιν· αὐτὸν γάρ σε δεῖ προμηθέως,

ὅτωι τρόπωι τῆσδ᾽ ἐκκυλισθήσηι τέχνης.

Προμηθεύς

ὦ δῖος αἰθὴρ καὶ ταχύπτεροι πνοαί,

ποταμῶν τε πηγαί ποντίων τε κυμάτων

90

ἀνήριθμον γέλασμα παμμῆτόρ τε γῆ,

καὶ τὸν πανόπτην κύκλον ἡλίου καλῶ·

ἴδεσθέ μ᾽ οἷα πρὸς θεῶν πάσχω θεός.

δέρχθηθ᾽ οἵαις αἰκείαισιν

διακναιόμενος τὸν μυριετῆ

95

χρόνον ἀθλεύσω·

τοιόνδ᾽ ὁ νέος ταγὸς μακάρων

ἐξηῦρ᾽ ἐπ᾽ ἐμοὶ δεσμὸν ἀεικῆ.

φεῦ φεῦ, τὸ παρὸν τό τ᾽ ἐπερχόμενον

πῆμα στενάχω· πῆι ποτε μόχθων

100

χρὴ τέρματα τῶνδ᾽ ἐπιτεῖλαι;

καίτοι τί φημι; πάντα προυξεπίσταμαι

σκεθρῶς τὰ μέλλοντ᾽, οὐδέ μοι ποταίνιον

πῆμ᾽ οὐδὲν ἥξει. τὴν πεπρωμένην δὲ χρὴ

αἶσαν φέρειν ὡς ῥᾶιστα, γιγνώσκονθ᾽, ὅτι

105

τὸ τῆς ἀνάγκης ἔστ᾽ ἀδήριτον σθένος.

ἀλλ᾽ οὔτε σιγᾶν οὔτε μὴ σιγᾶν τύχας

οἷόν τέ μοι τάσδ᾽ ἐστί. θνητοῖς γὰρ γέρα

πορὼν ἀνάγκαις ταῖσδ᾽ ἐνέζευγμαι τάλας·

ναρθηκοπλήρωτον δὲ θηρῶμαι πυρὸς

110

πηγὴν κλοπαίαν, ἣ διδάσκαλος τέχνης

πάσης βροτοῖς πέφηνε καὶ μέγας πόρος.

τοιῶνδε ποινὰς ἀμπλακημάτων τίνω

ὑπαιθρίοις δεσμοῖς πεπασσαλευμένος.

ἆ ἆ ἔα ἔα.

115

τίς ἀχώ, τίς ὀδμὰ προσέπτα μ᾽ ἀφεγγής,

θεόσυτος ἢ βρότειος ἢ κεκραμένη;

τερμόνιον ἵκετ᾽ ἐπὶ πάγον

πόνων ἐμῶν θεωρός, ἢ τί δὴ θέλων;

ὁρᾶτε δεσμώτην με δύσποτμον θεόν,

120

τὸν Διὸς ἐχθρόν, τὸν πᾶσι θεοῖς

δι᾽ ἀπεχθείας ἐλθόνθ᾽, ὁπόσοι

τὴν Διὸς αὐλὴν εἰσοιχνεῦσιν,

διὰ τὴν λίαν φιλότητα βροτῶν.

φεῦ φεῦ, τί ποτ᾽ αὖ κινάθισμα κλύω

125

πέλας οἰωνῶν; αἰθὴρ δ᾽ ἐλαφραῖς

πτερύγων ῥιπαῖς ὑποσυρίζει.

πᾶν μοι φοβερὸν τὸ προσέρπον.