BIBLIOTHECA AUGUSTANA

 

Semonides

ca. 700 - ca. 640 a. Chr. n.

 

ἴ α μ β ο ι

 

___________________________________________________

 

 

 

1 Snell = 1 Bergk+/West

 

Ὦ παῖ, τέλος μὲν Ζεὺς ἔχει βαρύκτυπος

πάντων ὅσ' ἐστὶ καὶ τίθησ' ὅκηι θέλει.

νόος δ' οὐκ ἐπ' ἀνθρώποισιν· ἀλλ' ἐφήμεροι

ἃ δὴ βοτὰ ζόωμεν, οὐδὲν εἰδότες,

5

ὅκως ἕκαστον ἐκτελευτήσει θεός.

ἐλπὶς δὲ πάντας κἀπιπειθείη τρέφει

ἄπρηκτον ὁρμαίνοντας· οἳ μὲν ἡμέρην

μένουσιν ἐλθεῖν, οἳ δ' ἐτέων περιτροπάς.

νέωτα δ' οὐδεὶς ὅστις οὐ δοκεῖ βροτῶν

10

πλούτωι τε κἀγαθοῖσιν ἵξεσθαι βρύων.

φθάνει δὲ τὸν μὲν γῆρας ἄζηλον λαβὸν,

πρὶν τέρμ' ἵκηται· τοὺς δὲ δύστηνοι νόσοι

φθείρουσ' ἀνήβους· τοὺς δ' Ἄρει δεδμημένους

πέμπει μελαίνης Ἀίδης ὑπὸ χθονός.

15

οἳ δ' ἐν θαλάσσηι λαίλαπι κλονεύμενοι

καὶ κύμασιν πολλοῖσι πορφυρῆς ἁλὸς

θνήσκουσιν, εὖτ' ἂν + μὴ δυνήσωνται ζόειν.

οἳ δ' ἀγχόνην ἅψαντο δυστήνωι μόρωι

καὐτάγρετοι λείπουσιν ἡλίου φάος.

20

οὕτω κακῶν ἄπ' οὐδέν· ἀλλὰ μυρίαι

βροτοῖσι κῆρες κἀνεπίφραστοι δύαι

καὶ πήματ' ἐστίν. εἰ δ' ἐμοὶ πιθοίατο,

οὐκ ἂν κακῶν ἐρῶιμεν, οὐδ' ἐπ' ἄλγεσι

κακοῖσ' ἔχοντες θυμὸν αἰκιζοίμεθα.

 

2 Snell = 2 Bergk+/West

 

τοῦ μὲν θανόντος οὐκ ἂν ἐνθυμοίμεθα,

εἴ τι φρονοῖμεν, πλεῖον ἡμέρης μιῆς.

 

3 Snell = 3 Bergk+/West

 

πολλὸς γὰρ ἥμιν ἐστὶ τεθνάναι χρόνος,

ζῶμεν δ' ἀριθμῶι παῦρα <παγ>κάκως ἔτεα.

 

4 Snell = 4 Bergk+/West

 

πάμπαν δ' ἄμωμος οὔ τις οὐδ' ἀκήριος.

 

5 Snell = 5 Bergk+/West

 

ἄθηλος ἵππωι πῶλος ὣς ἅμα τρέχει.

 

6 Snell = 6 Bergk+/West

 

γυναικὸς οὐδὲν χρῆμ' ἀνὴρ ληίζεται

ἐσθλῆς ἄμεινον οὐδὲ ῥίγιον κακῆς.

 

7 Snell = 7 Bergk+/West

 

Χωρὶς γυναικὸς θεὸς ἐποίησεν νόον

τὰ πρῶτα. τὴν μὲν ἐξ ὑὸς τανύτριχος,

τῆι πάντ' ἀν' οἶκον βορβόρωι πεφυγμένα

ἄκοσμα κεῖται καὶ κυλίνδεται χαμαί·

5

αὐτὴ δ' ἄλουτος ἀπλύτοισ' ἐν εἵμασιν

ἐν κοπρίηισιν ἡμένη πιαίνεται.

 

τὴν δ' ἐξ ἀλιτρῆς θεὸς ἔθηκ' ἀλώπεκος

γυναῖκα πάντων ἴδριν, οὐδέ μιν κακῶν

λέληθεν οὐδὲν οὐδὲ τῶν ἀμεινόνων·

10

τὸν μὲν γὰρ αὐτὸν εἶπε πολλάκις κακόν,

τὸ δ' ἐσθλόν· ὀργὴν δ' ἄλλοτ' ἀλλοίην ἔχει.

 

τὴν δ' ἐκ κυνός, λιτοργόν, αὐτομήτορα,

ἣ πάντ' ἀκοῦσαι, πάντα δ' εἰδέναι θέλει,

πάντηι δὲ παπταίνουσα καὶ πλανωμένη

15

λέληκεν, ἢν καὶ μηδέν' ἀνθρώπων ὁρᾶι.

παύσειε δ' ἄν μιν οὔτ' ἀπειλήσας ἀνήρ,

οὐδ' εἰ χολωθεὶς ἐξαράξειεν λίθωι

ὀδόντας, οὐδ' ἂν μειλίχως μυθεύμενος,

οὐδ' εἰ παρὰ ξείνοισιν ἡμένη τύχηι·

20

ἀλλ' ἐμπέδως ἄπρηκτον αὑονὴν ἔχει.

 

[τὴν δὲ πλάσαντες γηίνην Ὀλύμπιοι

ἔδωκαν ἀνδρὶ πηρόν· οὔτε γὰρ κακόν

οὔτ' ἐσθλὸν οὐδὲν οἶδε τοιαύτη γυνή·

ἔργον δὲ μοῦνον ἐσθίειν ἐπίσταται.

25

κοὐδ' ἢν κακὸν χειμῶνα ποιήσηι θεός,

ῥιγῶσα δίφρον ἆσσον ἕλκεται πυρός.

 

τὴν δ' ἐκ θαλάσσης, ἣ δύ' ἐν φρεσὶν νοεῖ·

τὴν μὲν γελᾶι τε καὶ γέγηθεν ἡμέρην·

ἐπαινέσει μιν ξεῖνος ἐν δόμοισ' ἰδών·

30

«οὐκ ἔστιν ἄλλη τῆσδε λωίων γυνή

ἐν πᾶσιν ἀνθρώποισιν οὐδὲ καλλίων.»

τὴν δ' οὐκ ἀνεκτὸς οὐδ' ἐν ὀφθαλμοῖσ'ἰδεῖν

οὔτ' ἆσσον ἐλθεῖν, ἀλλὰ μαίνεται τότε

ἄπλητον ὥσπερ ἀμφὶ τέκνοισιν κύων,

35

ἀμείλιχος δὲ πᾶσι κἀποθυμίη

ἐχθροῖσιν ἴσα καὶ φίλοισι γίγνεται·

ὥσπερ θάλασσα πολλάκις μὲν ἀτρεμής

ἕστηκ'ἀπήμων χάρμα ναύτηισιν μέγα

θέρεος ἐν ὥρηι, πολλάκις δὲ μαίνεται

40

βαρυκτύποισι κύμασιν φορευμένη·

ταύτηι μάλιστ' ἔοικε τοιαύτη γυνή

ὀργήν· φυὴν γὰρ ἄλλοτ'ἀλλοίην ἔχει.]

 

τὴν δ' ἐκ σποδείης καὶ παλιντριβέος ὄνου,

ἣ σύν τ' ἀνάγκηι σύν τ' ἐνιπῆισιν μόγις

45

ἔστερξεν ὦν ἅπαντα κἀπονήσατο

ἀρεστά. τόφρα δ' ἐσθίει μὲν ἐν μυχῶι

προνὺξ, προῆμαρ, ἐσθίει δ' ἐπ' ἐσχάρηι.

ὁμῶς δὲ καὶ πρὸς ἔργον ἀφροδίσιον

ἐλθόνθ' ἑταῖρον ὁντινῶν ἐδέξατο.

 

50

τὴν δ' ἐκ γαλῆς δύστηνον οἰζυρὸν γένος·

κείνηι γὰρ οὔ τι καλὸν οὐδ' ἐπίμερον

πρόσεστιν οὐδὲ τερπνὸν οὐδ' ἐράσμιον.

εὐνῆς δ' ἀδηνής ἐστιν ἀφροδισίης,

τὸν δ' ἄνδρα τὸν παρεόντα ναυσίηι διδοῖ.

55

κλέπτουσα δ' ἔρδει πολλὰ γείτονας κακά,

ἄθυστα δ' ἱρὰ πολλάκις κατεσθίει.

 

τὴν δ' ἵππος ἁβρὴ χαιτέεσσ' ἐγείνατο,

ἣ δούλι' ἔργα καὶ δύην περιτρέπει,

κοὔτ' ἂν μύλης ψαύσειεν οὔτε κόσκινον

60

ἄρειεν οὔτε κόπρον ἐξ οἴκου βάλοι,

οὔτε πρὸς ἰπνὸν ἀσβόλην ἀλευμένη

ἵζοιτ'· ἀνάγκηι δ' ἄνδρα ποιεῖται φίλον.

λοῦται δὲ πάσης ἡμέρης ἄπο ῥύπον

δίς, ἄλλοτε τρίς καὶ μύροισ' ἀλείφεται·

65

αἰεὶ δὲ χαίτην ἐκτενισμένην φορεῖ

βαθεῖαν, ἀνθέμοισιν ἐσκιασμένην.

καλὸν μὲν ὦν θέημα τοιαύτη γυνή

ἄλλοισι, τῶι δ' ἔχοντι γίνεται κακόν,

ἢν μή τις ἤ τύραννος ἤ σκηπτοῦχος ἦι,

70

ὅστις τοιούτοις θυμὸν ἀγλαΐζεται.

 

τὴν δ' ἐκ πιθήκου· τοῦτο δὴ διακριδὸν

Ζεὺς ἀνδράσιν μέγιστον ὤπασεν κακόν.

αἴσχιστα μὲν πρόσωπα· τοιαύτη γυνή

εἶσιν δι' ἄστεος πᾶσιν ἀνθρώποις γέλως·

75

ἐπ' αὐχένα βραχεῖα κινεῖται μόγις,

ἄπυγος, αὐτόκωλος. ἆ τάλας ἀνὴρ

ὅστις κακὸν τοιοῦτον ἀγκαλίζεται.

δήνεα δὲ πάντα καὶ τρόπους ἐπίσταται

ὥσπερ πίθηκος· οὐδέ οἱ γέλως μέλει,

80

οὐδ' ἄν τιν' εὖ ἔρξειεν, ἀλλὰ τοῦθ' ὁρᾶι

καὶ τοῦτο πᾶσαν ἡμέρην βουλεύεται,

ὅκως τιν' ὡς μέγιστον ἔρξειεν κακόν.

 

τὴν δ' ἐκ μελίσσης· τήν τις εὐτυχεῖ λαβών·

κείνηι γὰρ οἴηι μῶμος οὐ προσιζάνει,

85

θάλλει δ' ὑπ' αὐτῆς κἀπαέξεται βίος.

φίλη δὲ σὺν φιλεῦντι γηράσκει πόσι

τεκοῦσα καλὸν κοὐνομάκλυτον γένος.

κἀριπρεπὴς μὲν ἐν γυναιξὶ γίνεται

πάσηισι, θείη δ' ἀμφιδέδρομεν χάρις.

90

οὐ δ' ἐν γυναιξὶν ἥδεται καθημένη,

ὅκου λέγουσιν ἀφροδισίους λόγους.

τοίας γυναῖκας ἀνδράσιν χαρίζεται

Ζεὺς τὰς ἀρίστας καὶ πολυφραδεστάτας.

 

τὰ δ' ἄλλα φῦλα ταῦτα μηχανῆι Διός

95

ἔστιν τε πάντα καὶ παρ' ἀνδράσιν μένει.

Ζεὺς γὰρ μέγιστον τοῦτ' ἐποίησεν κακόν,

γυναῖκας. ἤν τι καὶ δοκέωσιν ὠφελεῖν,

ἔχοντί τωι μάλιστα γίγνεται κακόν·

οὐ γὰρ κοτ' εὔφρων ἡμέρην διέρχεται

100

ἅπασαν, ὅστις σὺν γυναικὶ τέλλεται,

οὐδ' αἶψα λιμὸν οἰκίης ἀπώσεταιι,

ἐχθρὸν συνοικητῆρα δυσμενέα θεόν.

ἀνὴρ δ' ὅταν μάλιστα θυμηδεῖν δοκῆι

κατ'οἶκον ἢ θεοῦ μοῖραν ἢ (ἀ)νθρώπου χάριν,

105

εὑροῦσα μῶνον ἐς μάχην κορύσσεται.

ὅκου γυνὴ γάρ ἐστιν, οὐδ'ἐς οἰκίην

ξεῖνον μολόντα προφρόνως δεχοίατο.

ἥτις δέ μοι μάλιστα σωφρονεῖν δοκεῖ,

αὕτη μέγιστα τυγχάνει λωβωμένη·

110

κεχηνότος γὰρ ἀνδρὸς - οἱ δὲ γείτονες

χαίρουσ' ὁρῶντες καὶ τόν, ὡς ἁμαρτάνει.

τὴν ἣν δ' ἕκαστος αἰνέσει μεμνημένος

γυναῖκα, τὴν δὲ τοὐτέρου μωμήσεται·

ἴσην δ' ἔχοντες μοῖραν οὐ γιγνώσκομεν.

115

Ζεὺς γὰρ μέγιστον τοῦτ' ἐποίησεν κακόν

καὶ δεσμὸν ἀμφέθηκεν ἄρρηκτον πέδης,

έξ οὗ τε τοὺς μὲν Ἀίδης ἐδέξατοο

γυναικὸς εἵνεκ' ἀμφιδηριωμένους

. . .

 

8 Bergk+/West

 

ὥσπερ ἔγχελυς κατὰ γλοιοῦ

 

8 Snell = 9 Bergk+/West

 

ἐρωιδιὸς γὰρ ἔγχελυν Μαιανδρίην

τρίορχον εὑρὼν ἐσθίοντ' ἀφείλετο.

 

9 Snell = 10 Bergk+/West

 

τί ταῦτα μακρῶν διὰ λόγων ἀνέδραμον;

 

14a Snell = 10a Bergk+/West

 

καὶ μήτ' ἄλουτος γαυρία σύ, μήτ' ὕδωρ

θαυμάζε, μηδὲ κουρία γενειάδα,

μηδὲ ῥύπωι χιτῶνος ἔντυε χρόα.

 

11 Bergk+/West

 

οἷόν τε χηνὸς ὤεον Μαιανδρίου.

 

10 Snell = 12 Bergk+/West

 

σπλάγχν' ἀμφέποντες αὐτίκ' ἰκτίνου δίκην

 

11 Snell = 13 Bergk+/West

 

«οἷον τόδ' ἡμῖν ἑρπετὸν παρέπτατο,

τὸ ζωίων κάκιστον ἔκτηται βίον.»

 

12 Snell = 14 Bergk+/West

 

οὐκ ἄν τις οὕτω δασκίοισ' ἐν οὔρεσιν

ἀνὴρ λέοντ' ἔδεισεν οὐδὲ πάρδαλιν

μοῦνος στενυγρῆι συμπεσὼν ἐν ἀτραπῶι.

 

13 Snell = 15 Bergk+/West

 

θύννοισι τευθίς, κωβιοῖσι κωρίδες

 

14 Snell = 16 Bergk+/West

 

κἠλειφόμην μύροισι καὶ θυώμασι

καὶ βακκάρι· καὶ γάρ τις ἔμπορος παρῆν.

 

15 Snell = 17 Bergk+/West

 

κὰτ τῆς ὄπισθεν – ∪ – × ἡλσάμην

ὀρσοθύρης·

 

16 Snell = 18 Bergk+/West

 

καὶ σαῦλα βαίνων ἵππος ὡς κορωνίης

 

19 Bergk+/West

 

ἢ τυφλὸς ἤ τις σκνιπὸς ἢ μόγις βλέπων.

 

18 Snell = 20 Bergk+/West

 

θύ<ουσι> Νύμφηισ' ἠδὲ Μαιάδος τόκωι·

οὗτοι γὰρ ἀνδρῶν αἷμ' ἔχουσι ποιμένων.

 

19 Snell = 21a Bergk+/West

 

σὺν πορδακοῖσιν ἐκπεσόντες εἵμασιν

 

21b Bergk+/West

 

σὺν παρδακοῖσιν εἵμασιν σεσαγμένοις

 

20 Snell = 22/23 Bergk+/West

 

<Ἦ> πολλὰ μὲν δὴ προεκπονέαι, Τηλέμβροτε,

. . .

ἐνταῦθα μέντοι τυρὸς ἐξ Ἀχαιίης

Τρομίλιος θαυμαστός, ὃν κατήγαγον.

 

21 Snell = 24 Bergk+/West

 

κὠς <ὗν> ἀπεῦσα κὠς ἐμίστυλα κρέα

ἱρωστί· καὶ γὰρ οὐ κακῶς ἐπίσταμαι.

 

22 Snell = 25 Bergk+/West

 

ἔδωκεν οὐδεὶς οὐδ' ἀρυστῆρα τρυγός.

 

23 Snell = 26 Bergk+/West

 

ἀπὸ τράπεζαν εἷλεν ἧι ποτήρια.

 

24 Snell = 27 Bergk+/West

 

αὕτη δὲ φοξὴ χεῖλος Ἀργείη κύλιξ

 

28 Bergk+/West

 

ὁπλὰς ἐκίνει τῶν ὀπισθίων ποδῶν.

 

30 Bergk+/West

 

μηρίων δεδαυμένων.

 

31a Bergk+/West

 

τὰ δ' ἄλλα πεπλέαται ξύλα

 

31b Bergk+/West

 

σίσυν παχείην

 

32 Bergk+/West

 

ἤϊα

 

*33 Bergk+/West

 

κάρκαρα

 

*34 Bergk+/West

 

κερκωπία

 

35 Bergk+/West

 

κορδύλη

 

36 Bergk+/West

 

κύβηβον

 

37 Bergk+/West

 

Μυσῶν λείαν

 

38 Bergk+/West

 

νήστης

 

39 Bergk+/West

 

ταρσιά

 

40 Bergk+/West

 

ψηνός

 

41 Bergk+/West

 

+ἐν εὐδετέω ὥσπερ+ Λέσβιος Πρύλις.

 

*42 Bergk+/West

 

ῥεῖα θεοὶ κλέπτουσιν ἀνθρώπων νόον.