Moris Rozenfeld
1862 - 1923
ayntselne lider
mayn rue platskleyne likhtelekhmayn yingeleDer Vanderer/A goles-marsh
|
|
_______________________________________________________________________
|
|
mayn rue plats
nit zukh mikh vu di mirtn grinen.gefinst mikh dortn nit, mayn shats.vu lebns velkn bay mashinen,dortn iz mayn rue plats.
nit zukh mikh vu di feygl zingen.gefinst mikh dortn nit, mayn shats.a shklaf bin ikh vu keytn klingen,dortn iz mayn rue plats.
nit zukh mikh vu fontanen shpritsn.gefinst mikh dortn nit, mayn shats.vu trern rinen, tseyner kritsn,dortn iz mayn rue plats.
un libstu mikh mit varer libe,to kum tsu mir, mayn guter shats,un hayter oyf mayn harts di tribeun makh mir zis mayn rue plats.
kleyne likhtelekh
o ir kleyne likhtelekhir dertzelt geshikhtelekhmayselekh on tzolir dertzeylt fun blutikaytberyeshaft un mutikaytvunder fun amol.
ven ikh zey aikh shminklendikkumt a kholem finklendikret on alter troymyid, du host gekrikt a molyid, du host gezikt a molhot dos gloybt zikh koym
s'iz bay dir a tolk gevenbist a mol a folk gevenhost a mol regirthost a mol a land gehathost a mol a hant gehatakh, vi tif dos rirt.
o, ir kleyne likhtelekhayere geshikhtelekhvekn oyf mayn payntif in hartz bavekt es zikhun mit trern frekt es zikhvos vet itster zayn?
אָ, איר קליינע ליכטעלעך
אָ, איר קליינע ליכטעלעך,איר דערציילט געשיכטעלעך,מעשהלעך אָן צאָל.איר דערציילט פון בלוטיקייַט,העלדישקייַט און מוטיקייַט,וואונדער פון אַמאָל.
ווען איך זע אייַך פּינטלענדיק,קומט אַ חלום פינקלענדיק,רעדט אַן אַלטער טרוים:ייד, דו האָסט געקריגט אַמאָל,ייד, דו האָסט געזיגט אַמאָל,אַך, עס גלויבט זיך קוים.
mayn yingele
ikh hob a kleynem yingele,a zunele gor fayn!ven ikh derzey im dakht zikh mir,di gantse velt iz mayn.
nor zeltn, zeltn zey ikh im,mayn sheynem, ven er vakht,ikh tref im imer shlofendik,ikh zey im gor bay nakht.
di arbet traybt mikh fri aroysun lozt mikh shpet tsurik;a fremd iz mir mayn eygn leyb!o, fremd mayn kind's a blik!
ikh kum tsuklemterheyt aheym,in finsternish gehilt, –mayn blaykhe froy dertseylt mir bald,vi fayn dos kind zikh shpilt,
vi zis es redt, vi klug es fregt:«o, mame, gute ma,ven kumt un brengt a peni mirmayn guter, guter pa?»
ikh her es tsu un ayl – es muz, –yo, yo, es muz gesheyn!di foterlibe flakert oyf:es muz mayn kind mikh zeyn!....
ikh shtey bay zayn gelegerlun zey, un her, un sha!a troym bavegt di lipelekh:«o, vu iz, vu iz pa?»
ikh kush di bloye eygelekh,zey efn'n zikh – «o, kind!»zey zeyen mikh, zey zeyen mikh,un shlisn zikh geshvind.
«do shteyt dayn papa, tayerer,a penele dir, na!»a troym bavegt di lipelekh:«o, vu iz, vu iz pa?»
ikh blayb tseveytikt un tseklemt,farbitert un ikh kler:«ven du ervakhst a mol, mayn kind,gefinstu mikh nit mer»....
מייַן יינגעלע
איך האָב אַ קליינעם יינגעלע,אַ זונעלע גאָר פייַן.ווען איך דערזע אים, דאַכט זיך מיר,די גאַנצע וועלט איז מייַן.
נאָר זעלטן, זעלטן זע איך אים,מייַן שיינעם ווען ער וואַכט.איך טרעף אים תמיד שלאָפנדיק,איך זע אים נאָר בייַנאַכט.
די אַרבעט טרייַבט מיך פרי אַרויס,און לאָזט מיך שפּעט צוריק.אָ , פרעמד איז מיר מייַן אייגן לייַב,מייַן אייגן קינדס אַ בליק.
איך קום צעקלעמטערהייט אַהיים,אין פינצטערניש געהילט.מייַן בלייכע פרוי דערציילט מיר באַלד,ווי פייַן דאָס קינד זיך שפּילט.
איך שטיי בייַ זייַן געלעגערלאון הער און זע און שאַ .אַ טרוים באַוועגט די ליפּעלעך,אָ , וואו איז, וואו איז פּ א?
איך קוש די בלויע אייגעלעך,זיי עפענען זיך, אָ קינד.זיי זעען מיך, זיי זעען מיך,און שליסן זיך געשווינד.
דאָ שטייט דייַן פּאַפּאַ , טייַערער,אַ פּענעלע דיר נאַ .אַ טרוים באַוועגט די ליפּעלעך:אָ , וואו איז, וואו איז פּ א?
איך בלייַב צעווייטיקט און צעקלעמט,פאַרביטערט און איך קלער:ווען דו דערוואַכסט אַמאָל, מייַן קינד,געפינסטו מיך ניט מער.און שליסן זיך געשווינד.
דאָ שטייט דייַן פּאַפּאַ , טייַערער,אַ פּענעלע דיר נאַ .אַ טרוים באַוועגט די ליפּעלעך:אָ , וואו איז, וואו איז פּ א?
איך בלייַב צעווייטיקט און צעקלעמט,פאַרביטערט און איך קלער:ווען דו דערוואַכסט אַמאָל, מייַן קינד,געפינסטו מיך ניט מער.
der vanderer/a goles-marsh
mit dem vander-shtok in der hant,on a heym un on a land,on a goyel, on a fraynt,on a morgn, on a haynt.nit geduldet, nor geyogt,vu genekhtikt nit getogt:shtendik vey, vey, vey,shtendik gey, gey, gey,shtendik shpan, shpan, shpan,kolzman koyekh iz faran.
un azoy, a yor nokh a yor,un azoy, a dor nokh a dor,on hofenung, on a tsvek,ayngehilt in groyl un shrek,vandlen mir velt oys, velt ayn,fun yesurim, nor tsu payn.shtendik vey, vey, vey,shtendik gey, gey, gey,shtendik shpan, shpan, shpan,kolzman koyekh iz faran.
אַ גלות-מאַרש
שטאָק אין דער ⸗ מיט דעם וואַנדערהאַנט,אָן אַ היים און אָן אַ לאַנד,אָן אַ גואל, אָן אַ פרייַנט,אָן אַ מאָרגן, אָן אַ הייַנט.ניט געדולדעט, נאָר געיאָגט,וואו גענעכטיקט ניט געטאָגט:שטענדיק וויי, וויי, וויי,שטענדיק גיי, גיי, גיי,שטענדיק שפּאַן, שפּאַן, שפּאַן,זמן כח איז פאַראַן. ⸗ כלאון אַזוי, אַ יאָר נאָך אַ יאָר,און אַזוי, אַ דור נאָך אַ דור,אָן האָפענונג, אָן אַ צוועק,אייַנגעהילט אין גרויל און שרעק,וואַנדלען מיר וועלט אויס, וועלט אייַן,פון יסורים, נאָר צו פּייַן.שטענדיק וויי, וויי, וויי,שטענדיק גיי, גיי, גיי,שטענדיק שפּאַן, שפּאַן, שפּאַן,זמן כח איז פאַראַן. ⸗ כלאַ גלותיעקב) ⸗ פון מאָריס (משהראָזענפעלדשטאָק אין דער ⸗ מיט דעם וואַנדערהאַנט,אָן אַ היים און אָן אַ לאַנד,אָן אַ גואל, אָן אַ פרייַנט,אָן אַ מאָרגן, אָן אַ הייַנט.ניט געדולדעט, נאָר געיאָגט,וואו גענעכטיקט ניט געטאָגט:שטענדיק וויי, וויי, וויי,שטענדיק גיי, גיי, גיי,שטענדיק שפּאַן, שפּאַן, שפּאַן,זמן כח איז פאַראַן. ⸗ כלאון אַזוי, אַ יאָר נאָך אַ יאָר,און אַזוי, אַ דור נאָך אַ דור,אָן האָפענונג, אָן אַ צוועק,אייַנגעהילט אין גרויל און שרעק,וואַנדלען מיר וועלט אויס, וועלט אייַן,פון יסורים, נאָר צו פּייַן.שטענדיק וויי, וויי, וויי,שטענדיק גיי, גיי, גיי,שטענדיק שפּאַן, שפּאַן, שפּאַן,זמן כח איז פאַראַן. |