B  I  B  L  I  O  T  H  E  C  A    A  U  G  U  S  T  A  N  A
           
  Dudo de St. Quentin
ca. 960 - 1026
     
   



G e s t a   N o r m a n n o r u m
s e u   d e   m o r i b u s   e t   a c t i s
p r i m o r u m   N o r m a n n i a e   d u c u m


C a p i t u l u m   1 8
( f o l .  3 6 v - 3 7 r )


_____________________________________________


Huius exhortationis alloquio VVillelmus atrociter motus
et instigatus; congregauit uniuersi regni sui concite exercitus;
iuitque super fluuium coyson. brittonum dominaturus. Huius igitur
aduentu brittones exterriti. nolentesque VVillelmo famulari;
latuerunt praesidiis urbium recepti. Tunc VVillelmus occupauit
exercitu suo. omnem terram brittannorum; et subuertit plurima loca
munitionum. Villelmo uero a brittannia regresso. rotomagensem
urbem. brittones subsecuti. et deuastantes. pagum inuaserunt
baiocacensem. Igitur VVillelmus reuocato cuncto exercitu.
praeoccupauit regressum illorum; pugnauitque fortiter contra
illos. caesisque plurimis principibus brittannorum. obtinuit de
inimis triumphum. Hincque deuastauit terram illorum. affligens
illos fame et penuria; et opprimens cede praemaxima. Videntes
autem berengerius et alannus ceterique brittones. quod non
sufficerent nec praeualerent aduersus VVillelmus; miserunt ad eum
uerbis deprecatiuis legatum. Patri tuo obedienter seruiuimus;
tibique incumbentes famulari cupimus. Ne despicias nos petimus;
neque abhomineris seruitium nostrum ullatenus. sed recipe nos ut
seruos offensos pius dominus. Prauorum consiliis obcaecati;
negleximus mandata imperii tui. Auertatur furor tuus a seruis
tuis; et concede nobis omnimodam felicitatem pacis. Inclina
benignam aurem tuae magnificae pietatis; ad nequam seruos
scandali. et offensionis. Quod enim sacramento christianae
religionis tibi promisimus; male operando actenus contra te
mentiti sumus. Penitet nos contra te errasse; tuumque
seruitium deseruisse. Huius namque neglectae militationis et
obedientiae. denominataeque humilitatis legatione Vuillelmus dux
praepotens usus. consultis dacorum principibus super his rebus.
berengerium ducem brittannorum offensionis neglectique seruitii.
atque impetrandae misericordie pondere onustum. gratuita pietate
recepit; eumque sacramento perseuerande fidelitatis. et seruicii
sibi connexuit. Alannum uero qui huius rixae et iurgii auctor et
incentor fuit. aspernatus est et abdicauit; eumque brittannica
regione cum suis extrusit. Ipse uero in brittannia. nec in tota
frantia usquam morari ob metum VVillelmi ducis nequiuit; sed
profugus expetiuit auxilium alstemi anglorum regis. Tunc
Vuillelmus utriusque regni populum strenue rexit; potentiaque et
uirtute uigere affluenter coepit. Propalabatur namque fama
bonitatis per climata mundi; Promulgabatur profusius abstinentia
castitatis. nec incumbebat illecebris gignende posteritatis.
Cogentibus igitur comitibus suis. non urgente sexu humanae
fragilitatis. sed ne deficeret. neque abesset heres tante
progeniei tantique honoris et ducaminis; conexuit se geniali iure
renouande successionis cuidam nobilissimae uirgini. elegantissime
formae. consilio profusius prouide. forensium rerum negotiis
affluentius cautissimae. conuersatione aptius congruentissimae.
colloquio prudenter facundissimae. muliebri exercitio comptius et
artificialiter peritissimae.

APOSTROPHA
Innocuis flagrans rebus martyr clionee;
Praesagio uernans luculento mercis opimae.
Diuinae fulgens augmento prosperitatis.
Doxee resplendens compte probitate futurae.
Diffuseque cluens bonitatis luce perhenne.
Quin meritis digne luculentior omnibus.
Atque ne paueas trepidans formidans et uerearis.
Ius liciti quo te pepigisti foedera lecti.
Namque uoluptatis huius commixtio sacrae;
Nec intacta fides, labem non passa pudoris.
Neque libido sacri meritum cordis temerauit.
Semine namque tuo succedet dux luculentus.
Munere uirtutum mactus. meritisque choruscus.
More patris populum forti ditione subactum.
Qui reget imperitans extollet rite gubernans.
Nisibus et faciens totis incumbere
christo. Multifluam gentem iustis moderabit habenis.
Subque manu cuius pax pax, concordia pax pax.