B  I  B  L  I  O  T  H  E  C  A    A  U  G  U  S  T  A  N  A
           
  Alanus ab Insulis
ca. 1120 - 1202
     
   


A n t i c l a u d i a n u s
s i v e   D e   o f f i c i i s 
v i r i   b o n i   e t   p e r f e c t i


L i b e r   s e x t u s

____________________________________


Postquam uirgo Dei solium sedesque superbas
Ingrediens, uoluit noua prelibare uidendo,
Offendit splendor oculos mentemque stupore
Percussit rerum nouitas, defecit in illis
5
Visus et interior mens caligauit ad illas.
Sic sopor inuasit uigilem, sic somnus adulter
Oppressit Fronesis animum, sompnoque soporans
Extasis ipsa suo, mentem dormire coegit.
Et jam precipitem pateretur lapsa ruinam,
10
Ni comes occurrens manibus complexa cadentem
Sisteret, et blando complexu uirginis artus
Confortans, tantos lapsus eluderet, ipsam
Mittibus aggrediens uerbis mentisque stuporem
Demulcens; mens plena tamen non redditur illi.
15
Sed postquam ualuit nulla racione stuporis
Extirpare malum totamque reducere mentem,
Vt Fronesi ferat auxilium totumque soporem
Excuciens, reddat mentem cogatque reuerti,
Sollicitat precibus propriam regina sororem,
20
Que superum solio residens, celeste profundum
Scrutatur solisque Dei penetralibus heret,
Cui Racio nichil affirmat, cui sufficit ipsa
Credulitas et sola Fides, Racione remota.
Ipsam namque Fidem Racio non prevenit, immo
25
Ipsa Fides hanc anticipat Fideique docenti
Obsequitur tandem Racio, sequiturque docentem
Articulos Fidei, diuinaque simbola carnis
Inserit hec, scribens animo quod arundine pingit.
Purpureis clauata notis niueumque colorem
30
Intermixta rubet uestis candore represso,
Qua mulier predicta nitet, cultusque fatetur
Arbitrium mentis, mens ipsa uidetur in illo.
Picture cedit uestis que tota figuris
Scribitur et forma pretendit scripta libelli.
35
Hic renouat ueteres uiuens pictura magistros,
Per quos nostra fides totum diffusa per orbem
Claruit et laudum titulis preclara refulsit.
Hic Abraham, nostre fidei pater, exuit actus
Patris, dum summo Patri parere libenti
40
Contendens animo, nato pater esse recusat,
In quo discordes Natura Fidesque duellum
Exercent unamque trahunt in dissona mentem;
Nam Natura docet genitorem parcere nato.
Econtra stat firma Fides que spernere natum
45
Imperat, ut summo faueat Natura parenti.
Quod non uult cupit ergo pater; nunc parcere temptans,
Nunc offerre uolens, tandem negat ipse quod optat.
Ergo succumbit Fidei Natura dolensque
Cedit uictrici, quod non uult uelle coacta.
50
In robur Fidei, uirtutum luce choruscat
Petrus et ipsius uirtus splendescit in umbra.
Armatus uite meritis et dote sophye,
Blandiciis, racione, minis, uirtutibus instat
Paulus et introitum fidei gentibus offert.
55
Nec solum signis, uerum racione, rebelles
Vincit nec satis est concesso calle meare:
Plus cupit atque uiam gaudet racione parare.
Illic blanda, minas, ergastula, uerbera, mortes
Expugnat, clipeo Fidei protectus et armis
60
Iusticie, superatque suos Laurencius ignes.
Par pugne meritis et eisdem miles in armis
Mundum deuincens, Vincencius omnia uictor
Calcat et in uiuos pugnans in morte triumphat.
Hunc habitum, quamuis scripture pingat honestas,
65
Nulla tamen uestem lasciuia deprimit, immo
Talis erat qualem matrone postulat etas,
Que senii metas attingit plena dierum,
Canicie respersa caput seniique pruina.
Nec tamen illius faciem matura senectus
70
Exarat in sulcos; facies discordat ab euo,
Que iuuenile docet euum, contraque loquntur
Cani, cum canis sic uultus gracia certat.

Hec mulier, motu proprio precibusque sororis
Tacta, mouet gressus illuc ubi lesa sopore
75
Letargi languet Fronesis mortisque figuram
Exemplans, moritur uiuens et mortua uiuit.
Sed postquam ueniens signis dictantibus illam
Agnouit, uidit stupidam stupuitque iacentem.
Hos casus miserata dolet mentisque rigorem
80
Exuit, in gemitus erumpens, fractaque parumper
Magestas animi molescere cogitur, exit
Duricies et sola tenet miseracio mentem.
Hec igitur magis accedit propiusque iacentem
Visitat et querit languoris semina, temptat
85
Cuncta, locum, tempus, causam, sinctomata morbi
Caute disquirens, cuius uestigia tandem
Inuenit et Fronesim letargi sompnia passam
Noscit, ut exterius languoris signa fatentur.
Inuenta racione mali morbique reperta
90
Materie, disquirit adhuc que causa salutis
Languoris causas ualeat secludere, pestem
Perdere, supplantare luem morbumque fugare.
Ergo minis, precibus, plausu, clamore, soporem
Expugnare parat, sed talis sompnus obaudit.
95
Nec mirum si morbus ad hec contempnit abire.
Non erat iste sopor somni, sed mortis ymago,
Que uite tenebrat lucem uitamque soporat
Plus sompno, sed morte minus, maiorque sopore,
Morte minor, sed fida tamen prefactio mortis.
100
Cum talis nequeat medicina refellere morbum
Nec tantum ualeat morbi superare uigorem,
Celesti confecta manu, condita sapore,
Mellifluo gustu mellita, suauis odore,
Secretas redolens species, terrena repellens
105
Condimenta, nouum celi thimiama propinans,
Exquisita datur languenti pocio, totum
Que corpus peragrat, uitalia circuit, intrat
Venas, disquirit neruos penetratque medullas.
Huius ad aduentum Fronesis sibi redditur, ad se
110
Dum redit, et totus mentis seducitur horror.
Hic stupor ipse stupet medicinam posse; fugatus
Miratur talem medicine cedere morbum,
Sed quamvis oculus mentis resplendeat intra,
Languescit tamen exterior nec ferre nitorem
115
Sustinet empireum nec tantum fulgur Olimpi.
Ergo suam solers matrona recurrit ad artem
Et presigne, decens, rutilans, immitabile, tersum,
Grandi diffusum spacio scriptumque figuris
Presentat Fronesi speculum, quo cuncta resultant
120
Que locus empireus in se capit, omnia lucent,
Que mundus celestis habet, sed dissona rerum
Paret in hiis facies. Hic res, hic umbra uidetur,
Hic ens, hic species, hic lux, ibi lucis imago.
Detinet hoc speculum mentem uisumque Sophye
125
Sistit, ne maior oculis lux obuiet, illos
Offendens, uisumque simul cum mente fatiget.
Hoc speculum mediator adest, ne copia lucis
Empiree, radians uisum, depauperet usum.
Visus in hoc speculo respirat, lumen amicum
130
Inuenit et gaudet fulgens cum lumine lumen.
Cernit in hoc speculo uisu speculante Sophia,
Quicquid diuinus in se complectitur orbis.
Dum noua queque uidet, miratur ad omnia, gaudet
In cunctis, nouitas noua rerum gaudia gingnit;
135
Eius cum uisu mens delectatur et omnes
Eroris pellit nebulas et gaudia mentem
Perfundunt; perit omne sui sintoma doloris.
Si qua minus plene cognoscit, plenius illam
Asistens matrona docet suppletque minorem
140
Intuitum panditque latens aperitque reclusum.
Hic uidit angelice plebis superique senatus
Miliciam, palmamque simul dulcesque triumphos
Sanctorum, meritum dispar fructusque laborum.
Virginis illius meritum miratur, adorat
145
Partum quod peperit, non marcescente pudoris
Flore, nec atrito feruente libidinis estu.
Conceptus partusque modum floremque pudoris
Intactum stupet admirans, non inuenit unde
Sit matri que nulla uiri commercia nouit.
150
Confugit ad logice leges; hec ergo parentis
Iura negat, cui uirginitas concedit honorem
Virginis, a simili uult supplantare pudorem
Virgineum matri, quam disputat esse parentem
Partus, et ad matrem natiuo iure refertur.
155
Ista tamen racio nutat, cum uirgine matrem
Inuenit et logices uidet argumenta iacere.
Amplius admirans, magis hesitat, amplius herens,
Inquirit quo iure poli, qua lege beata
Nata patrem, terrena Deum, casura manentem,
160
Flos cedrum, sidus solem, scintilla caminum
Proferat, et mellis desudet petra liquorem.
Miraturque Deum nostram uestire figuram,
Et nostras habitare casas flammantis Olimpi
Rectorem, floremque rose latitare sub alga,
165
Et gemmam uestire lutum, uiolamque cicuta
Velari, uitamque mori, tenebrescere solem,
Qui gunfi, que iuncture, quis nexus et unde
Connectant humana Deo, diuina caduco
Consocient hominique Deum, quis federet ordo.
170
Singula dum Fronesis miratur et omnia temptat
Vestigare sue racionis legibus, illam
Asistens matrona monet, ne sompniet illic
Humanas leges mundanaque federa, cursus
Nature nostrasque uices, ubi nulla potestas
175
Illius, sed cuncta silent decreta, pauescunt
Leges, iura stupent, ubi regnat sola uoluntas
Artificis summi, que uult a canone nostro
Excipiens, ubi iura pauent et regula cedit
Artifici, canonque silet, dictante magistro.
180
Non Racio sed sola Fides ibi queritur, illic
Transcendit causas celestis causa, minores
Exuperat leges lex summa et federa legum.
Ergo sufficiat Fides, disquirere cesset
Hic Racio, sistatque Fides Racionis habenas.

185
His monitis fert assensum Prudencia, cedit
Doctrine, sequiturque Fidem totumque superno
Deputat aetori quod nostram uincere legem
Cernit et excepti iuris racione moueri.
Hiis edocta uiam maturius arripit, eius
190
Informat regina gradum gressumque sigillat
Incessu proprio, ne locus abditus, anceps
Callis, distortus limes, uia dissona gressus
Virginis impediat, comitem sibi destinat illam,
Que Fronesi mentem proscriptam reddidit, eius
195
Resiituens uisum, cui cessit abusio morbi,
Quam uia nulla latet, nullus locus abditur illi,
Non delirus obest limes, non semita fallit.
Hiis comitata uie Fronesis securius instat
Ancipitesque uias transit, loca dissona, calles
200
Ignotos; nec iam posset superare locorum
Anfractus; sed nutanti soror utraque uires
Suppeditat, firmatque gradum, gressusque recidit
Pondus, et extenuans penam fastidia tollit.
Oblatum Fronesi uisum deffendit ab omni
205
Luminis occursu speculum, ne debriet illam
Celestis splendor oculosque reuerberet ignis.
Tandem fessa, tremens, admirans, uirgo dietam
Explet et eterni supprema palacia regis
Intrat et expleti superata mole laboris
210
Letatur; sed cuncta stupet que nuncius offert
In speculo uisus, ubi nil mortale, caducum,
Defficiens, terrestre micat, solumque refulget
Eternum, celeste, manens, immobile, certum.
Hic uidet ingenitas species, speculatur ydeas
215
Celestes, hominum formas, primordia rerum,
Causarum causas, racionum semina, leges
Parcarum, fati seriem mentemque Tonantis,
Cur Deus hos reprobat, illos predestinat, istum
Preparat ad uitam, sua munera substrahit illi;
220
Cur alios humiles paupertas cogit, egenos
Opprimit et solum lacrimis saciatur egestas;
Cur aliis prediues opum pluit alueus omnes
Diuicias diuesque natat fecundus in auro;
Cur istos ditat sapiencia, nubilat illos
225
Sensus inops, animus pauper, mendica uoluntas;
Cur forme species purgata serenat Adonim,
Dauus abusiuam speciem gerit, Hector in armis
Fulgurat, ingenii radio scintillat Vlixes;
Cur Cicero rethor, cur Tiphis nauita, pictor
230
Milo, pugil Pollux, rigidus Cato, Naso poeta.
Nec hec sola fauent Fronesis conspectibus; ultra
Progrediens uisus alia nouitate uidentem
Demulcet, redituque suo miranda reportat.
Hic uidet irrigui fontis radiare nitorem
235
Qui prediues aquis, reliquo conspectior anne,
Sidera luce domat, precellit mella sapore.
Cuius deliciis cedit paradisus, odore
Balsama uincuntur, nardus summittitur illi.
A quo procedens riuus non immemor horum
240
Que fons ille gerit, totum sibi fontis honorem
Assumit, fontique pari respondet honore;
Non tamen irriguum minor afflat gratia fontem.
Ergo fons riuum, riuus cum fonte fluentum
Producit, retinens fontis riuique saporem.
245
Cum sint diuersi, fons, riuus, flumen in unum
Conueniunt eademque trium substancia, simplex
Esse, sapor similis, color unus, splendor in illis
Vnicus et uultus horum conformis et idem
Ad speciem fontis sol uincens lumine solem.
250
Hic radium fundit quem sol mundanus adorat,
Cui celum stelleque fauent et supplicat orbis.
Occasum nunquam patitur sol iste, nec ullam
Sustinet eclipsim, nec nubis nubila sentit,
A quo procedens radius Solaris adequat
255
Luce patrem loquiturque suo splendore parentem:
Idem sol, species eadem, lux una, coeuus
Splendor, nequaquam proprio decliuus ab ortu,
Sol alius sed non aliud, sol unus et unum
Cum gignente manens, lux luci consona, fulgor
260
Fulgori splendorque sui non immemor ignis.
De se producit radius cum sole calorem
Qui mulcens urit, urendo mulcebris et ardens
Mitigat, incendens demulcet, temperat urens.
Iste calor siccat uiciorum flumina, sordes
265
Purgat et a uicio uirtutis decoquit aurum.
Iste calor perimit peccati frigora, flammas
Ire, torporis hyemes Venerisque calorem.
Sic calor expugnat ignem, sic flamma repellit
Flammam, sic estus estum splendorque caminum.
270
Pullulat in flores mens isto tacta calore,
Et terram mentis uirtutum flore beato
Purpurat iste calor, dum uer celeste reducit.

Hec mirata diu Fronesis multumque retractans
Singula, que uisus pregustat, freta sororum
275
Ducatu, summi regis conscendit in arcem
Qua residet rex ipse poli, qui cuncta cohercet
Legibus imperii, qui numine numina celi
Constringit, cuius nutu celestia nutant.
Hec igitur uicina Deo uix sustinet eius
280
Immortale iubar, ius magestatis inundans,
Expectat lumen, sed eam deffendit ab isto
Fulgure planicies speculi, quam uisibus offert
Illa suis, lucem speculo mediante retardans.
Tunc uirgo, genibus flexis et supplice uultu,
285
Submisse uocis modulo gestuque timentis
Supplicat eterno regi, uerbumque salutis
Prelibat, mixtaque tremunt formidine uerba.
Sed superum genitor, reddens sua iura saluti,
Erigit hanc et stare iubet motusque timoris
290
Sistere, ne terror animum uocemque retardet.
Erigitur mentemque regit, partimque retardat
Virgo metum, stat mens cum corpore, corporis equat
Mens erecta situm. Sic mens submissa resumit
Vires, erectam mentem sua uerba sequntur.
295
Exit in has uoces animus uerbumque redundat:

«Si nostros gemitus et nostre tedia sortis,
Mundanos casus mundanaque fata, caducos
Ortus, instantes obitus uiteque propinquos
Lapsus et nostre pensemus originis omen,
300
Que nostrum tantos fastus inuadat ut ante
Conspectum faciemque Dei presumat habere
Colloquium noctisque lues cum luce loquatur,
Conueniat regem seruus pauperque potentem,
Factorique suo moueat factura querelam?
305
Sed quia te fontem pietatis nouimus, a quo
Liuoris stimulum bonitas innata relegat,
Cuius iusticie pietas adiuncta rigorem
Temperat et multum discurrere non sinit illam,
Ad te confugimus proscripte quas fugat orbis,
310
Persequitur mundus, homo respuit, improbat omnis
Viuens, sicque tuis, si fas est dicere, mundus
Legibus excipitur, dum nostri jura nefandis
Actibus expugnat, etiam tibi bella minatur,
Nam tua res agitur, paries cum proximus ardet.
315
Hos casus Natura uidet lapsusque cadentis
Mundi, uirtutem uicio succumbere, fraudi
Fedus, amiciciam liti pacemque furori.
Hos gemit excessus, errores luget, abusus
Deplorat mundumque dolet sub nocte iacere.
320
In multis etiam damnat sua fata, reatus
Excusare uolens facto meliore nouisque
Artibus, atque noua medicina tergere morbum.
Qualiter ergo malum superet morbumque recidat,
Putrida membra secet, ne pars sincera trahatur,
325
Occurrat uicio, ne totum diruat orbem,
Vix cognoscit adhuc, sed tandem freta sororum
Colloquio, meliore uia procedit, in istud
Consilium ueniens, ut totum uiribus unum
Cudat opus, per quod proprio succurat honori.
330
Quo ueteres hominum possit pensare ruinas,
Vult hominem formare nouum, qui sidere forme
Et morum forma reliquos transcendat, et omnes
Excessus resecans, regali limite gressum
Perducat, mediumque tenens extrema relinquat,
335
Vt saltem mundo sydus prefulguret unum
Qui iacet errorum tenebrosa nocte sepultus,
Vt sic respiret uirtus, excuset in isto
Erores Natura suos, et conferat uni
Quod multis conferre nequit meritumque fauoris
340
Et laudum titulos saltem lucretur in uno.
Que iacet in multis dampnata suumque decorem
Amittit, dum sola sui jam restat ymago,
Sed nullo firmata manent concepta tenore,
Ni tua conceptis applaudat gracia, ceptum
345
Roboret atque suo confirmet munere uotum.
Nature langueret opus penitusque iaceret
Incultum, ueteris retinens fastidia masse,
Ni tua mature firmaret dextera factum
Infirmamque manum regeret, conduceret huius
350
Scribentis calamum, lapsum suppleret euntis.
Corporis effigiem sibi deputat, exigit a te
Quod superest Natura bonum munusque quod ipse
Solus habes, animamque petit que sola superni
Postulat artificis sensum limamque requirit.
355
Nostras namque manus terrestris fabrica tamen
Exposcit, sed eas anime celestis origo
Ignorat, solique suum sibi deputat ortum.
Ergo tuo nutu, numen celeste caduca
Visitet et corpus celestis spiritus intret;
360
In terra positus, in celo mente beata
Viuat et in terris peregrinet corpore solo,
Virtutum diues opibus, fecundus amore
Celesti, carnisque domet racione tirannum,
Teque tuum fateatur opus, quis fecerit actor
365
Predicet artificemque suum factura loquatur.
Sic ad nos diuinus homo descendat, ut ipsis
Virtutum titulis aliorum moribus instet.
Te saltem moueant Nature dampna, pudoris
Exilium, iactura boni, detractio morum,
370
Error honestatis, fidei proscriptio, legum
Contemptus nostreque preces; si pondera rerum
Vel momenta sumus, noli confundere dudum
Confusas: fuimus et nos quandoque beate.
Si te nulla mouent rerum discrimina, saltem
375
Te gratis moueat tua gracia, suscipe uota
Que damus et precibus deuotis pondera dona.
Si nos a patriis proscriptas sedibus omni
Destituis uoto, deserte uincimur, omne
Perdimus officium nostrasque relinquimus artes».
380
Hiis donat precibus assensus arbiter aule
Celestis, mentemque foras uox prouocat ista:

«Virgo parens rerum, superum germana meique
Filia, celestis ortu, tamen incola terre,
In terris que sola sapis diuina meeque
385
Exemplum deitatis habes, fastidia mundi
Que relevas fletusque tuo solamine tergis,
Non tua degenerat a summa mente uoluntas,
Nam patris ad uotum suspirat nata; parentem
In uoto sequitur patri non dissona proles.
390
Hoc mihi iampridem Racio dictauit ut uno
Munere respicerem terras mundumque bearem
Numine celestis hominis, qui solus haberet
Tot uirtutis opes quot munera digna fauore,
Tot dotes anime quo saltern mundus oberrans
395
Floreret, uiciis aliorum marcidus, immo
Iam defloratus in flore resurgeret uno.
Si terre uicium, scelus orbis, crimina mundi
Ad meritum pensans, uellem persoluere penas,
Aut iterum terras uelarem fluctibus, undis
400
Vestirem montes iterum, totumque periret
Diluuio genus humanum, nec fluctibus ullum
Exciperet uite meritum, nec uiueret alter
Deucalion alterque Noe concluderet archam.
Sed pocius mundus, qui crimine uiuit in uno,
405
Ad uite meritum pena moreretur in una,
Aut terre delicta nouus consumeret ignis,
Inuoluens homines una sub clade, nec unum
Exciperet tante generalis regula cladis,
Aut scelerum pestes alia sub peste perirent.
410
Sed quia iusticie uincit miseracio normam
Iudiciique rigor cedit pietate remissus,
Non penas equabo malis, non premia culpis,
Non ferro purgabo luem, non uulnere morbum,
Sed uictus dulcore precum uestrique misertus
415
Exilii, meliora dabo medicamina mundo.
Munere diuino donis celestibus auctus,
Spiritus a celo terre dimissus in orbe
Terreno peregrinus erit, carnisque receptus
Hospicio, luteum tegimen nouus hospes habebit.
420
Hoc superest ut uestra manus concedat honestum
Huic anime thalamum, regi respondeat aula,
Ne nouus hospicii contagia senciat hospes,
Ne nucleum ledat teste putredo, saporem
Corrupti uasis sibi res contenta maritet».

425
Hiis hylarata magis propriumque oblita laborem
Virgo, nec ulterius pondus conquesta uiarum,
Persoluit grates et celi numen adorat.
Ipse Deus rem prosequitur, producit in actum
Que pepigit. Vocat ergo Noym, que preparet illi
430
Numinis exemplar, humane mentis ydeam,
Ad cuius formam formetur spiritus omni
Munere uirtutum diues, qui, nube caduce
Carnis obumbratus, ueletur corporis umbra.
Tunc Noys ad regis preceptum singula rerum
435
Vestigans exempla, nouam perquirit ydeam.
Inter tot species speciem uix inuenit illam
Quam petit; offertur tandem quesita petenti.
In cuius speculo locat omnis gracia sedem:
Forma Ioseph, sensus Ytide, potencia justi
440
Iob, zelus Finees Moysique modestia, Iacob
Simplicitas Abraheque fides pietasque Thobie.
Hanc formam Noys ipsa Deo presentat, ut eius
Formet ad exemplar animam. Tunc ille sigillum
Sumpsit, ad ipsius forme uestigia formam
445
Dans anime, uultum qualem deposcit ydea
Imprimit exemplo, totas usurpat ymago
Exemplaris opes, loquiturque figura sigillum.
Adsunt factori Parce cumulantque decorem
Facture, non inuidie liuore retracte
450
A donis anime, sed multa dote salutant
Ortam, felici claudentes omine fatum.
Hiis donis ditans facturam, factor eandem
Commendat Fronesi, monet hanc et precipit, addens
Preceptis monitisque minas, ne tanta remisse
455
Conseruet commissa sibi, sed caucius illam
Conducat, meliore uia moderata meatum,
Ne uel Saturni glaciali frigore tacta
Senciat algorem nimium, uel Martis in estu
Torreat, aut dulci pruritu lesa Dyones
460
Langueat, aut lune fluitet torrentibus acta.
Tunc Noys unguenti specie, que funditus omnem
Aeris insultum sistat morbique procellam,
Frigus auaricie, fedeque libidinis estum,
Inuidieque sedet stimulum, contemperet iram,
465
Perfundens animam celesti rore perungit.

Ergo potens uoti, celo demittitur alto
Virgo, gradum properat illucque reuertitur unde
Venerat; in celum stellis radiantibus ardens.
Peruenit; occurrit Racio uotoque potitam
470
Laudat et actoris miratur dona superni.
Tunc comites, quarum ductu Prudencia sursum
Euasit, reddens grates soluensque salutem
Deserit, ad currum rursus solitumque recurrens
Aurigam, ueteremque uiam gauisa resumit.
475
Tunc loca pertransit Saturno proxima, caute
Decipit illa senem, gressum secludit et illi
Se procul absentat fugiens, callemque remotum
Intrat, ut illius queat expugnare furorem.
Saturnique tamen sensisset spiritus iram,
480
Ni liquor unguenti contra pugnasset et illum
Vincens, feruorem superasset celicus imber.
Sic Veneris pestes, sic Martis decipit estus,
Lunaremque globum que tandem singula uincens,
Immensum consummat iter uotisque sororum
485
Expectata diu Prudencia redditur; offert
Nature celeste datum; miratur in illo
Artificis Natura manum, munusque beatum
Laudat et in dono laudatur gracia dantis.