B  I  B  L  I  O  T  H  E  C  A    A  U  G  U  S  T  A  N  A
           
  Archipoetae
carmina
     
   


C a r m e n   V
(I V Watenphul/Krefeld)

________________________________


Archicancellarie,       vir discrete mentis,
Cuius cor non agitur       levitatis ventis
Aut morem transgreditur       viri sapientis,
Non est in me forsitan       id, quod de me sentis.
2.
5
Audi preces, domine,       veniam petentis,
Exaudi suspiria       gemitusque flentis
Et opus inpositum       ferre non valentis,
Quod probare potero       multis argumentis.
3.
Tuus in perpetuum       servus et poeta
10
Ibo, si preceperis,       eciam trans freta,
Et, quodcumque iusseris,       scribam mente leta,
Sed angusti temporis       me coartat meta.

[Iubes angustissimo       spacio dierum
Me tractare seriem       augustarum rerum,
15
Quas neque Virgilium       posse nec Homerum
Annis quinque scribere       constat esse verum.]
4.
Vis, ut infra circulum       parve septimane
Bella scribam forcia       breviter et nane,
Que vix in quinquennio       scriberes, Lucane,
20
Vel tu, vatum maxime,       Maro Mantuane.
5.
Vir virorum optime,       parce tuo vati,
Qui se totum subicit       tue voluntati!
Precor, cum non audeam       opus tantum pati,
Ut rigorem temperes       ardui mandati.
6.
25
Nosti, quod in homine       non sit eius via.
Prophecie spiritus       fugit ab Helya,
Helyseum deserit       sepe prophecia,
Nec me semper sequitur       mea poetria.
7.
Aliquando facio       versus mille cito
30
Et tunc nulli cederem       versuum perito.
Sed post tempus modicum       cerebro sopito
Versus a me fugiunt       carminis oblito.
8.
Que semel emittitur,       nescit vox reverti.
Scripta sua corrigunt       eciam diserti.
35
Versus volunt corrigi       denuoque verti,
Ne risum segnicies       pariat inerti.
9.
Loca vitant publica       quidam poetarum
Et secretas eligunt       sedes latebrarum,
Student, instant, vigilant       nec laborant parum
40
Et vix tandem reddere       possunt opus clarum.
10.
Ieiunant et abstinent       poetarum chori,
Vitant rixas publicas       et tumultus fori
Et, ut opus faciant,       quod non possint mori,
Moriuntur studio       subditi labori.
11.
45
Unicuique proprium       dat Natura munus.
Ego numquam potui       scribere ieiunus,
Me ieiunum vincere       posset puer unus:
Sitim et ieiunium       odi quasi funus.
12.
Unicuique proprium       dat Natura donum.
50
Ego versus faciens       bibo vinum bonum
Et quod habent purius       dolia cauponum.
Tale vinum generat       copiam sermonum.
13.
Tales versus facio,       quale vinum bibo,
Nichil possum facere       nisi sumpto cibo,
55
Nichil valent penitus,       que ieiunus scribo;
Nasonem post calicem       carmine preibo.
14.
Michi numquam spiritus       poetrie datur,
Nisi prius fuerit       venter bene satur.
Dum in arce cerebri       Bachus dominatur,
60
In me Phebus irruit       et miranda fatur.
15.
Scribere non valeo       pauper et mendicus,
Que gessit in Lacio       Cesar Fridericus,
Qualiter subactus est       Tuscus inimicus,
Preter te, qui Cesaris       integer amicus.
16.
65
Poeta pauperior       omnibus poetis,
Nichil prorsus habeo,       nisi quod videtis.
Unde sepe lugeo,       quando vos ridetis.
Nec me meo vicio       pauperem putetis!
17.
Fodere non debeo,       quia sum scolaris,
70
Ortus ex militibus       preliandi gnaris;
Sed quia me terruit       labor militaris,
Malui Virgilium       sequi quam te, Paris.
18.
Mendicare pudor est,       mendicare nolo,
Fures multa possident,       sed non absque dolo.
75
Quid ergo iam faciam,       qui nec agros colo,
Nec mendicus fieri       nec fur esse volo?
19.
Sepe de miseria       mee paupertatis
Conqueror in carmine       viris litteratis;
Laici non capiunt       ea, que sunt vatis,
80
Et nil michi tribuunt,       quod est notum satis.
20.
A viris Teutonicis       multa solent dari,
Digni sunt pre ceteris       laude singulari.
. . . . . . . . . . . . . . .       . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .       . . . . . . . . . . .
21.
85
Presules Italie,       presules avari,
Pocius ydolatre       debent nominari,
Vix quadrantem tribuunt       pauperi scolari.
Quis per dona talia       poterit ditari?
22.
Doleo, cum video       leccatores multos
90
Penitus inutiles       penitusque stultos,
Nulla prorsus animi       racione fultos
Sericis et variis       indumentis cultos.
23.
Vellem, soli milites       eis ista darent,
Et de nobis presules       nostri cogitarent,
95
Non leonum spoliis       asinos ornarent,
Sed dum querunt gloriam,       pietate carent.
24.
Eia nunc pontifices       pietatis mire,
Cum poeta soleat       foris esurire,
Mimi solent cameras       vestras introire,
100
Qui nil sciunt facere       preter insanire.
25.
Pereat ypocrisis       omnium parcorum,
Scimus, quod avarus est       cultor ydolorum.
Commendetur largitas       presulum largorum,
Electus Colonie       primus est eorum.
26.
105
In regni negociis       potens et peritus
A regni negocio       nomen est sortitus,
Precepti Dominici       memor, non oblitus
Tribuit hilariter,       non velud invitus.
27.
Unde fit, ut aliquid       petere presumam:
110
Nudus ego, metuens       frigus atque brumam,
Qui vellus non habeo       nec in lecto plumam,
Tam libenter michi det,       quam libenter sumam.
28.
Archicancellarie,       spes es mea solus,
In te non est macula,       non est in te dolus.
115
Longa tibi tempora       det fatalis colus,
Cuius illustrabitur       claritate polus.
29.
Nummos, quos tu dederas,       bene dispensavi,
Pauperem presbiterum       hac estate pavi,
Ut te Deus protegat       in labore gravi
120
Et coram te corruant       inimici pravi.
30.
Largum habens dominum       nolo parcus esse,
Nolo sine socio       mea frui messe,
Nobilis est animi       pluribus prodesse,
Largo numquam poterit       animo deesse.
31.
125
Secundum quod habeo,       tribuo libenter
Neque panem comedo       solus et latenter
Et non sum, qui curias       intrem inprudenter,
Sicut illi faciunt,       quorum Deus venter.
32.
Archicancellarie,       spes et vita mea,
130
In quo mens est Nestoris       et vox Ulixea,
Christus tibi tribuat       annos et trophea
Et nobis facundiam,       ut scribamus ea.