| |
|
- D e c r e t a l i u m
G r e g o r i i p a p a e I X
c o m p i l a t i o n i s
l i b e r I V
T i t u l u s X V I .
De matrimonio contracto
contra interdictum ecclesiae.
- _______________________________________________
- Capitulum I.
Matrimonium, contra interdictum
ecclesiae vel iudicis factum seu contractum, propter hoc solum non dirimitur,
imponitur tamen poenitentia sic contrahentibus, et separantur, donec cognoscatur
de causa interdicti. H. d. in effectu totus iste titulus.
- Alexander III. Paduano Episcopo.
Literae, quas tua nobis
fraternitas destinavit, expresse declarant, quod, quum quidam parochianus
tuus sororem suam iam nubilem cuidam se daturum in uxorem, ea praesente et
consentiente, praestito iuramento firmasset, et illa, non post multos dies dona
et munera viri secundum morem terrae sponte suscipiens, ipsum tanquam proprium
virum saepe amplexata fuisset, tandem mortuo fratre a proprio viri sui fratre se
desponsari permisit, et, quod ab illo cognita fuisset, mendaciter asseverat.
Quumque ei prohibuisses publice, ne cui illorum vel alicui se copularet: ipsa,
spretis monitis tuis, alii nubere non expavit. Demum quum utrumque ante te
convocasses, et mulieri praecepisses, ut ad domum matris rediret, ipsa ad
nostram audientiam appellavit. Verum quoniam sollicitudini nostrae incumbit
excessus et enormitates aliorum corrigere, et ad modum et ad formam
rectitudinis revocare, fraternitati tuae per apostolica scripta mandamus,
quatenus, si est ita, ut superius est enarratum, praefatam mulierem, ne
mandatum tuum contemptible esse videatur, ad domum matris omni
appellatione et excusatione cessante redire compellas, et, imposita sibi de
tanto excessu poenitentia condigna, postquam ea in domo materna per
mensem steterit, ad tertium reverti permittas, et legitime sibi coniungi.
- Capitulum II.
Sponsalia de futuro, cum una
etiam contra interdictum ecclesiae contracta, non habent dirimere matrimonium,
postea contractum cum alia.
- Idem Vigoriensi et Baronensi Episcopis.
Ex literis venerabilis
fratris nostri Cantuariensis archiepiscopi apostolicae sedis legati
ad nos pervenit, quod, quum G. de sancto Leodegario M. filiam suam absentem
cuidam iuveni, R. nomine, desponsasset, postmodum, quibusdam ipsius
mulieris consanguineis procurantibus, memoratus R. cum ea praesente per verba
praesentis temporis contraxit, sicut dicitur, matrimonium; fide hinc inde
corporaliter praestita, quod vir mulierem sicut uxorem legitimam de cetero exhiberet,
et ipsa reverenter ei sine contradictione sicut viro legitimo obediret,
nihilque defuit, nisi solennitas in facie ecclesiae celebranda, quae propter
tempus quadragesimae tunc non potuit effectui mancipari. Postea orta
suspicione, quod praefatus R. ad alia desideraret vota transire, ad examen fuit
iam dicti archiepiscopi causa perlata, qui sub anathematis
interminatione prohibuit, sicut ex literis ipsius accepimus, ne,
antequam de praescripto negotio plene constaret, vir ad secunda vota transiret.
Sed ipse, praescripta prohibitione contempta, filiam V. Matildam nomine
in facie ecclesiae sibi solenniter copulavit uxorem. Postmodum vero duabus
mulieribus et viro coram archiepiscopo constitutis, praefatus R. publice
confessus est, se cum Maria, sicut superius dictum est, matrimonium
contraxisse, et aliam, scilicet Matildam, prava quorundam suggestione seductum
postmodum accepisse. Maria vero constanter asseruit, quod pater eius non
moverat de voluntate eius querelam, adiiciens, quod inter ipsam et praefatum R.,
excepta sola fide de contrahendo matrimonio, nulla obligatio intercesserat,
quam, quia ipse non servaverat, servare minime tenebatur, et ideo, quia eam,
quam secundo acceperat, relinquebat. Quum autem praefatum R. illa
tanquam proprium virum restitui postularet, et archiepiscopus vellet de
matrimonio primo cognoscere, ob id maxime, quia mulieres dicebantur sese
consanguinitate contingere, ac per hoc tam adulterii quam incestus vitium
timebatur, dicta M. ad sedem apostolicam appellationis vocem emisit,
et festum circumcisionis proxime praeteritum terminum appellationi praefixit.
Cuius appellationi archiepiscopus deferens, eidem Mariae sub periculo
animae et excommunicationis interminatione districtius interdixit, ne cui
nuberet, donec causa ipsa coram nobis, vel coram delegatis ab apostolica
sede iudicibus finem debitum sortiretur. Ipsa tamen, de remedio
appellationis confisa, cuidam alii, V. nomine, nihilominus nupsit. Et
super hoc citata coram archiepiscopo noluit propter appellationem, quam
obiecerat, apparere. Quum igitur absentibus partibus non videretur nobis
negotium finiendum, ipsum experientiae vestrae, de qua plene confidimus,
committentes, praesentium auctoritate Mandamus, quatenus, partibus ante
vestram praesentiam convocatis, inquiratis diligentius veritatem, et, si
nihil constiterit, quod impediat, praeter consensum de futuro, qui inter
praefatos R. et M. asseritur praecessisse, secunda matrimonia inviolabiliter
observanda sublato appellationis obstaculo iudicetis. Licet enim contra
interdictum ecclesiae ad secunda vota transire non debuerit, non est tamen
conveniens, ut ob id solum sacramentum coniugii dissolvatur. Alia tamen
poenitentia eis debebit imponi, quia contra prohibitionem ecclesiae hoc
fecerunt. [Dat. Non. Febr.]
- Capitulum III.
Si hi, qui dicebantur
consanguinei, contraxerunt contra praeceptum iudicis, debent separari, donec de
causa cognoscatur.
- Idem Paduano Episcopo.
De muliere (Et infra:
[cf. c. 6. de spons. IV. 1.]) Illos autem, qui pro
consanguinitate prohibentur coniungi, et post contra interdictum ecclesiae se
receperint, excommunicationi debes subiicere, donec tamdiu separentur, quousque
legitime cognoscatur, utrum eorum matrimonium possit et debeat de iure
stare.
|
|