BIBLIOTHECA AUGUSTANA

 

Gabriel Biel

ca. 1415 - 1495

 

Tractatus de potestate et

utilitate monetarum

 

Editio 1605

 

____________________________________________________________

 

 

 

Conclvsio I.

 

Falsificans monetam in substantia,

forma vel pondere, peccat mortaliter, si illud faciat

in damnum proximi vel reipublica.

 

Haec conclusio est Hostiens. & Doctorum communiter, & satis patet ex tex. c. quanto. De iureiur. vbi dicitur quod iuramentum de obseruatione falsae monetae factum non ligat; cum iuramentum non debeat esse vinculum iniquitatis. Ergo seruare falsam monetam est iniquum, & multo magis falsificare erit iniquum. Quod aurem sit mortale peccatum, patet quia est furtum, quia ablatio rei alienae inuito domino, vt infra dicetur. Patet etiam per Extrauagantem Iohannis XXII. qui excommunicat omnes tales in regno Franciae. Quod autem teneatur restituere, probatur per commune medium: quia omnis iniuste damnificans tenetur restituere damnificato, si habere potest. Sed fraudulenter falsificans numisma damnificauit proximum aut rempublicam iniuste. Ergo tenetur restituere damnificato, si haberi potest, aut pauperibus si damnificatus haberi non potest. Maior patet per c. si culpa. de iniur. & dam. da. Minor autem satis patet. Et dicitur notanter in conclusione, In damnum proximi. Quia si quis falsificaret in forma tantum, vnde non minueretur valor, quia sic non damnificaret, [7] non peccaret. Sic si numisma non exponendum rumpendo aut radendo falsificaret.