BIBLIOTHECA AUGUSTANA

 

Ludus Latinus

Cursus linguae latinae I

 

Lectio XLII

 

Grammatica

Morphologia:

Numeralia: cardinalia, ordinalia

 

―――――――――――――――――――――

 

De computatione et calculatione.

 

 

Pueri Romani, qui ludum frequentabant, non modo tabulam et stilum, sed etiam calculos secum portabant. Calculis computabatur. Ab altero verbo ductum est «calculare», ab altero «computator» et «computatorium», id est domus, in qua computatores computant. Utrumque verbum in linguam Germanicam influxit; dicimus enim «kalkulieren» et »Kontor»; lingua Italica habet «calcolare». Illud verbum longissimum computatorii per mille annos vel per duo fere milia annorum a Gallis in «Comptoir» et a Germanis in «Kontor» et ab Americanis, qui antiquis Romanis nondum noti fuerunt, in «Computer» minutum est.

Romani in tabula hoc fere modo computabant:

 

 

 

CCC

 

 

trecenti

――――――――――――――――――――――――――――――

 

X   

III

 

tredecim

 

XX   

IV

 

viginti quattuor

 

XXX   

V

 

triginta quinque

 

LX   

VIII

 

duodeseptuaginta

 

LXX   

IX

 

undeoctoginta

 

LXXX   

I

 

octoginta unus

 

Constatne ratio? Nunc vos computate!

 

MM   

D

LXXX

VI

duo milia quingenti octoginta sex

―――――――――――――――――――――――――――――――――――――――――

 

C

 

VI

centum sex

 

CCC

X

VII

trecenti septendecim

 

D

XL

IV

quingenti quadraginta quattuor

 

DC

L

VI

sescenti quinquaginta sex

 

CM

LX

III

nongenti sexaginta tres

 

«Summa» est is numerus, qui summa in tabula, non infima in tabula scribitur. Postquam computatio finita et a magistro probata est, discipuli stilum vertunt et ceram tabulae levant. Deinde in tabula rasa denuo scribitur.

Discite numeralia et curate, ne cras memoria vestra quasi tabula rasa sit!

 

 

―――――――

 

Vocabularium

 

stilus

calculus

numerāle, -is n.

ratiō, -ōnis  f.

ratiō cōnstat

īnfimus, -a, -um

frequentāre

computāre

īnfluere, īnfluō, īnflūxī [flūmen]

probāre [probus]

lēvāre

rādere, rādō, rāsī, rāsum

discere, discō, didicī

ferē

 

Dictionarium latine-anglice