B  I  B  L  I  O  T  H  E  C  A    A  U  G  U  S  T  A  N  A
           
  Sebastian Brant
1458 - 1521
     
   



D e   f u l g e t r a   a n n i   1 4 9 2
V o m   D o n n e r s t e i n   d e s   J a h r e s   1 4 9 2


Lateinische Fassung
Deutsche Fassung

Textgrundlage:
Lateinische Gedichte deutscher Humanisten
Hrsg.: H. C. Schnur, Stuttgart 1966, S. 22-25


___________________________________________________



 

De fulgetra immani iam nuper anno [14]92
prope Basileam in agros Suntgaudiae iaculata


Perlegat antiquis miracula facta sub annis
      qui volet, et nostros comparet inde dies,
visa licet fuerint portenta horrendaque monstra:
      lucere e caelo flamma, corona, trabes,
5
astra diurna, faces, tremor et telluris hiatus
      et bolides, Typhon, sanguineusque polus.
circulus et lumen nocturno tempore visum,
      ardentes clipei et nubigenesque ferae.
montibus et visi quondam concurrere montes,
10
      armorum et crepitus et tuba terribilis.
lac pluere e caelo visum est frugesque calybsque,
      ferrum etiam et lateres et caro, lana, cruor.
et sescenta aliis ostenta ascripta libellis,
      prodigiis ausim vix similare novis.
15
visio dira quidem Friderici tempore primi
      et tremor in terris lunaque solque triplex.
hinc cruce signatus Friderico rege secundo
      excidit inscriptus grandinis imbre lapis.
Austria quem genuit senior Fridericus in agros
20
      tertius hunc proprios et cadere arva videt.
nempe quadringentos post mille peregerat annos
      sol, noviesque decem signifer atque duos,
septem praeterea dat Idus metuenda Novembris,
      ad medium cursum tenderat illa dies,
25
cum tonat horrendum crepuitque per aethera fulmen
      multisonum: hic ingens concidit atque lapis,
cui species deltae est aciesque triangula: obustus
      est color et terrae forma metalligerae.
missus ab obliquo fertur, visusque sub auris
30
      Saturni qualem mittere sidus habet.
senserat hunc Enßheim, Suntgaudia sensit; in agros
      illic insiluit depopulatus humum,
qui licet in partes fuerit distractus ubique,
      pondus adhuc tarnen hoc continet: ecce vides.
35
quin mirum est potuit hiemis cecidisse diebus
      aut fieri in tanto frigore congeries?
et nisi Anaxagorae referant monimenta, molarem
      casurum lapidem credere et ipse negem.
hic tunc auditus fragor undique litore Rheni,
40
      audiit hunc Uri proximus Alpicola,
Norica vallis eum, Suevi Rhaetique stupebant,
      Allobroges timeant, Francia mota tremit.
quicquid id est, magnum portendit, crede, futurum
      omen: at id veniat hostibus, oro, malis.

In schedia eodem anno (MCDXCII) typis expressa
hae lectiones variae inveniuntur:
18: grammate ab imbre.
38: et ista negem.
42: Francia certe tremit.

 
___________

Von dem erschröcklichen Donnerstein,
so bei Ensisheim vom Himmel gefallen


Sich wundert mancher fremder gschicht,
der merck vnd leß ouch diß bericht.
Es sint gesehen wunder vil
im lufft / comet vnd fůrenpfil,
5
brinnend fackel / flammē vnd kron,
wild kreiß vnd zirckel vmb den mon
am hymel, blůt / vnd füren schilt /
regen noch form der hier gebildt.
Stoß-bruch des hymels vnd der erd /
10
und ander vil seltzen geberd
tratzlich zerstiessen sich zwen berg /
grüßlich trũmmen / vnd harnesch werck /
isen / milch / regen stahel korn
ziegel / fleisch / woll / von hymels zorn
15
als ouch ander der wunder glich
dann by dem ersten Friderich
noch ert bydem vnd finsterniß
sach man drij sünn vnd mon gewiß.
Und vnder keyser Friderich
20
dem andern / fiel ein stein grüßlich
sin form was groß / ein crütz darjnn
und ander geschrifft vnd heimlich synn.
By wil des dritten Friderich
geboren herr von Osterich
25
regt har jn diß sin eigen landt /
der stein der hie ligt an der wandt.
Als man zalt viertzehenhundert Jar,
uff sant Florentzen tag ist war
nüntzig vnd zwei vmb mittentag
30
geschach ein grusam donnerschlag /
drij zentner schwer fiel diser stein
hie in dem feld vor Ensißhein /
drij eck hat der verschwerzet gar
wie ertz gestalt vnd erdes var
35
ouch ist gesehen in dem lufft
slymbes fiel er in erdes klufft.
Klein stück sint komen hin vnd har,
und wit zerfüert süst sichst in gar
Tůnow / Necker / Arh / Jll / vnd Rin
40
Switz / Uri / hort den klapff der Jn.
Ouch doent er den Burgundern ver
jn forchten die Franzosen ser
rechtlich sprich ich das es bedüt
ein bsunder plag der selben lut.