B  I  B  L  I  O  T  H  E  C  A    A  U  G  U  S  T  A  N  A
           
  Sebastian Brant
1458 - 1521
     
   



D a s   n a r r e n   s c h y f f .

X C I X .   v ō   a b g a n g   d e s   g l o u b ē .

__________________________________________


 
Ich bitt üch herren groß / vnd kleyn
Bedencken den nutz der gemeyn
Lont mir myn narrenkapp alleyn



vō abgang des gloubē.

Wann ich gedenck sümniß / vnd schand
So man yetz spűrt / jn allem land
Von fürsten / herren / landen / stett
Wer wunder nit / ob ich schon hett
5
Myn ougen gantz der zæhern voll
Das man so schmæchlich sehen soll
Den krysten glouben nemen ab
Verzich man mir / ob ich schon hab
Die fürsten ouch gesetzet har
10
Wir nemen (leyder) grœblich war
Des krysten glouben nott / vnd klag
Der myndert sich von tag zů tag /
Zům ersten hant die kætzer hert
Den halb zerrissen / vnd zerstœrt
15
Dar noch der schæntlich Machamet
Inn mer / vnd mer verwűstet het
Vnd den mit sym jrrsal geschænt
Der vor was groß jnn Orient
Vnd was glœubig alles Asia
20
Der Mœren landt / vnd Affrica
Ietz hant dar jnn / wir gantz nüt me
Es mœcht eym hertten steyn thůn we /
Was wir alleyn verloren hant
In kleyn Asyen / vnd kriechen landt
25
Das man die groß Türcky yetz nennt
Das ist dem glouben abgetrennt
Do sint die syben kirchen gsin
Do hat Johannes gschriben hyn
Do ist eyn so gůt landt verlorn
30
Das es all weltt mœht han verschworn
On das man jnn Europa sytt
Verloren hat / jnn kurtzer zyt
Zwey keyserthům / vil künig rich
Vil mechtig land / vnd stett des glich
35
Constantinopel / Trapezunt
Die lant sint aller welt wol kunt
Achayam / Etholyam
Boeciam / Thessaliam
Thraciam / Macedoniam
40
Atticam / vnd beyd Mysiam
Ouch Tribulos / vnd Scordiscos
Bastarnas / sambt vnd Thauricos
Euboiam gnennet Nygrapont
Ouch Peram / Capham / vnd Idrunt
45
On ander schaden / vnd verlust
Die wir erlitten haben sunst
In Morea / Dalmacia
Styer / Kernten / vnd Croacia
In Hungern / vnd der Wyndschē marck
50
Ietz sint die Türcken also starck
Das sie nit hant das mer alleyn
Sunder die Tůnow ist jr gemeyn
Vnd důnt eyn jnnbruch / wann sie went
Vil bystum / kyrchen sint geschent
55
Ietz grifft er an Apuliam
Dar noch gar bald Siciliam
Italia die stoßt dar an
So würt es dann an Rom ouch gan
An Lombardy / vnd welsche landt
60
Den vyndt den hant wir an der handt
Vnd went doch schloffend / sterben all
Der wolff ist worlich jnn dem stall
Vnd roubt der heiligen kyrchen schoff
Die wile der hirtt lyt jnn dem schloff
65
Die Rœmsche kirch vier schwestern hat
Do man hielt Patriarchen stadt
Constantinopel / Alexandria
Iherusalem / Anthiochia
Die sindt yetz kumen gantz dar von
70
Es würt bald an das houbt ouch gon /
Das ist als vnser sünden schuldt
Keyns mit dem andern hatt gedult
Oder mittlyden syner schwær
Iedes wolt / das es grœsser wær /
75
Vnd gschicht vns / als den ochsen gschah
Do eyner dem andern zü sach
Biß das der wolff sie all zerreyß
Erst ging dem letsten vsß der schweiß /
Jeder der grifft yetz mit der hant
80
Ob noch kaltt sy syn mur / vnd want
Vnd gdenckt nit / das er vor lesch vß
Das für / ee es jm kum zů huß
So kumbt jm dann ruw / vnd leytt /
Zwytracht / vnd vngehorsamkeit
85
Den krysten gloub zerstœren důt
On nott vergüßt man krysten blůt
Nyeman gdenckt / wie nach es jm sy /
Vnd wænt doch allweg blyben fry
Biß jm vnglück kumbt für syn thůr
90
So stoßt er dann den kopff har für /
Die porten Europe offen syndt
Zů allen sitten ist der vyndt
Der nit schloffen noch růwen důt
In dürst allein / noch Christen blůt
95
O Rom / do du hatst künig vor
Do waßt du eygen / lange jor /
Dar noch jnn fryheit wardst gefűrt
Als dich eyn gmeyner rott regiertt
Aber do man noch hochfart staltt
100
Noch richtům / vnd noch grossem gwalt
Vnd burger wider burger vacht
Des gmeynen nutzes nyeman acht
Do wart der gwalt zům teil zergon
Zů letzst / eym keyser vnderthon
105
Vnd vnder solchem gwalt / vnd schyn
Bist funffzehen hundert jor gesyn
Vnd stæts genomen ab / vnd von
Glich wie sich myndern důt der mon
So er schwyndt / vnd jm schyn gebrist
110
Das yetz gar wenig an dir ist
Well gott / das du ouch grœssest dich
Do mit du sygst dem mon gantz glich /
Den dunckt nit / das er ettwas hab
Wer nit dem Rœmschen rich bricht ab
115
Zům erst die Saracenen hant
Das heilig vnd gelobte landt
Dar noch die Turcken handt so vil
Das als zů zalen / næm vil wile /
Vil stett sich brocht hant jnn gewer
120
Vnd achten yetz keyns keysers mer /
Eyn yeder fürst / der ganß bricht ab
Das er dar von eyn fæder hab /
Dar vmb ist es nit wunder groß
Ob joch das rich sy blutt / vnd bloß
125
Man byndt eym yeden vor das jn
Das er nit vordern soll das syn /
Vnd lossen yeden jn sym stadt /
Wie ers biß har gebruchet hadt
Durch gott / jr fürsten sehen an
130
Was schad / zů letst dar vß werd gan /
Wann joch hyn vnder kem das rich
Ir blyben ouch nit ewigklich /
Eyn yedes ding me sterckung hatt
Wann es bynander gsamlet stat
135
Dann so es ist zerteilt von eyn /
Eynhellikeyt jn der gemeyn
Vffwachsen die bald all ding macht
Aber durch mißhell / vnd zwytracht
Werden ouch grosse ding zerstœrt /
140
Der tütschen lob was hochgeert
Vnd hatt erworben durch solch rům
Das man jnn gab das keyserthům /
Aber die tütschen flissen sich
Wie sie vernychten selbst jr rich
145
Do mit die stůdt zerstœrung hab
Bissen die pferd jr schwæntz selb ab /
Worlich yetz vff den fűssen ist
Der Cerastes / vnd Basylist /
Mancher der würt vergyfften sich
150
Der gyfft dar schmeycht dem Rœmschē rich
Aber jr herren / künig / land /
Nit wellen gstatten solch schand
Wellent dem Rœmschen rich zů stan
So mag das schiff noch vff recht gan
155
Ir haben zwor eyn künig milt
Der üch wol fürt / mit ritters schiltt
Der zwyngen tűg all land gemeyn
Wann jr jm helffen wendt alleyn
Der edel fürst Maximilian
160
Wol würdig ist der Rœmschen kron
Dem kumbt on zwifel jnn sin handt
Die heilig erd / vnd das globte landt
Vnd wůrt sin anfang thůn all tag
Wann er alleyn üch trüwen mag /
165
Werffen vō üch solch schmoch / vñ spot
Dann kleynes heres / walttet gott /
Wie wol / wir vil verlorn handt
Sindt doch noch so vil kristen landt
Frům künig / fürsten / adel / gmeyn /
170
Das sie die gantze weltt alleyn /
Gewynnen / vnd vmbbringen baldt
Wann man alleyn sich zamen haldt
Truw / frid / vnd lieb sich bruchen důt
Ich hoff zů gott / es werd als gůt /
175
Ir sindt regyerer doch der land
Wachen / vnd důnt von üch all schand
Das man üch nit dem schiffman glich
Der vff dem mer flißt schloffes sich
So er das vngewitter sicht /
180
Oder eym hund der bœllet nicht /
Oder eym wæchter der nit wacht
Vnd vff syn hůtt hatt gantz keyn acht
Stont vff / vnd wachen von dem troum
Worlich / die axt stat an dem boum
185
Ach gott gib vnsern hœubtern jn
Das sie sůchen die ere dyn
Vnd nit yeder syn nutz alleyn
So hab ich aller sorgen keyn
Du gebst vns sigk jn kurtzen tagen
190
Des wir dir ewig lob thůn sagen /
Ich mane all stædt der gantzen welt
Was würde / vnd tyttel die sint gezœlt
Das sie nit důnt / als die schifflüt
Die vneynß sint / vnd hant eyn stritt
195
Wann sie sint mitten vff dem mer
Inn wynd / vnd vngewitter ser
Vnd ee sie werden eyns der fůr
So nymbt die Galee eyn gruntrůr /
Wer oren hab / der merck vnd hœr
200
Das schifflin schwancket vff dem mer
Wann Christus yetz nit selber wacht
Es ist bald worden vmb vns nacht
Dar vmb ir die noch üwerm stadt
Dar zů gott vsserwelet hatt
205
Das ir sœnt vornan an die spytz
Nit lont / das es an uch ersitz
Důnt was üch zymbt noch üwerm grad
Do mit nit grœsser werd der schad
Vnd gantz abnem die Sunn / vnd mon
210
Das houbt / vnd glyder vndergon /
Es loßt sich eben sœrglich an
Leb ich / jch man noch manchen dran
Vnd wer nit an myn wort gedenck
Die narren kappen / ich jm schenck