bibliotheca Augustana

BIBLIOTHECA AUGUSTANA

Hesiodos

ca. 710 a. Chr. n.

	Θεογονία Textus: Hesiodi theogonia, opera et dies, scutum, fragmenta ed. F. Solmsen/R. Merkelbach/M. L. West, Oxford 1970
______________________________________________________________
	Simulacrum templi archaici (Argolis, saec. VIII) Μουσάων Ἑλικωνιάδων ἀρχώμεθ᾽ ἀείδειν, αἵ θ᾽ Ἑλικῶνος ἔχουσιν ὄρος μέγα τε ζάθεόν τε, καί τε περὶ κρήνην ἰοειδέα πόσσ᾽ ἁπαλοῖσιν ὀρχεῦνται καὶ βωμὸν ἐρισθενέος Κρονίωνος·
5	καί τε λοεσσάμεναι τέρενα χρόα Περμησσοῖο ἠ᾽ Ἵππου κρήνης ἠ᾽ Ὀλμειοῦ ζαθέοιο ἀκροτάτωι Ἑλικῶνι χοροὺς ἐνεποιήσαντο, καλοὺς ἱμερόεντας, ἐπερρώσαντο δὲ ποσσίν. ἔνθεν ἀπορνύμεναι κεκαλυμμέναι ἠέρι πολλῶι
10	ἐννύχιαι στεῖχον περικαλλέα ὄσσαν ἱεῖσαι, ὑμνεῦσαι Δία τ᾽ αἰγίοχον καὶ πότνιαν Ἥρην Ἀργείην, χρυσέοισι πεδίλοις ἐμβεβαυῖαν, κούρην τ᾽ αἰγιόχοιο Διὸς γλαυκῶπιν Ἀθήνην Φοῖβόν τ᾽ Ἀπόλλωνα καὶ Ἄρτεμιν ἰοχέαιραν
15	ἠδὲ Ποσειδάωνα γαιήοχον ἐννοσίγαιον καὶ Θέμιν αἰδοίην ἑλικοβλέφαρόν τ᾽ Ἀφροδίτην Ἥβην τε χρυσοστέφανον καλήν τε Διώνην Λητώ τ᾽ Ἰαπετόν τε ἰδὲ Κρόνον ἀγκυλομήτην Ἠῶ τ᾽ Ἠέλιόν τε μέγαν λαμπράν τε Σελήνην
20	Γαῖάν τ᾽ Ὠκεανόν τε μέγαν καὶ Νύκτα μέλαιναν ἄλλων τ᾽ ἀθανάτων ἱερὸν γένος αἰὲν ἐόντων. αἵ νύ ποθ᾽ Ἡσίοδον καλὴν ἐδίδαξαν ἀοιδήν, ἄρνας ποιμαίνονθ᾽ Ἑλικῶνος ὕπο ζαθέοιο. τόνδε δέ με πρώτιστα θεαὶ πρὸς μῦθον ἔειπον,
25	Μοῦσαι Ὀλυμπιάδες, κοῦραι Διὸς αἰγιόχοιο· «ποιμένες ἄγραυλοι, κάκ᾽ ἐλέγχεα, γαστέρες οἶον, ἴδμεν ψεύδεα πολλὰ λέγειν ἐτύμοισιν ὁμοῖα, ἴδμεν δ᾽ εὖτ᾽ ἐθέλωμεν ἀληθέα γηρύσασθαι.» ὣς ἔφασαν κοῦραι μεγάλου Διὸς ἀρτιέπειαι,
30	καί μοι σκῆπτρον ἔδον δάφνης ἐριθηλέος ὄζον δρέψασαι, θηητόν· ἐνέπνευσαν δέ μοι αὐδὴν θέσπιν, ἵνα κλείοιμι τά τ᾽ ἐσσόμενα πρό τ᾽ ἐόντα, καί μ᾽ ἐκέλονθ᾽ ὑμνεῖν μακάρων γένος αἰὲν ἐόντων, σφᾶς δ᾽ αὐτὰς πρῶτόν τε καὶ ὕστατον αἰὲν ἀείδειν.
35	ἀλλὰ τίη μοι ταῦτα περὶ δρῦν ἢ περὶ πέτρην; τύνη, Μουσάων ἀρχώμεθα, ταὶ Διὶ πατρὶ ὑμνεῦσαι τέρπουσι μέγαν νόον ἐντὸς Ὀλύμπου, εἴρουσαι τά τ᾽ ἐόντα τά τ᾽ ἐσσόμενα πρό τ᾽ ἐόντα, φωνῆι ὁμηρεῦσαι, τῶν δ᾽ ἀκάματος ῥέει αὐδὴ
40	ἐκ στομάτων ἡδεῖα· γελᾶι δέ τε δώματα πατρὸς Ζηνὸς ἐριγδούποιο θεᾶν ὀπὶ λειριοέσσηι σκιδναμένηι, ἠχεῖ δὲ κάρη νιφόεντος Ὀλύμπου δώματά τ᾽ ἀθανάτων· αἱ δ᾽ ἄμβροτον ὄσσαν ἱεῖσαι θεῶν γένος αἰδοῖον πρῶτον κλείουσιν ἀοιδῆι
45	ἐξ ἀρχῆς, οὓς Γαῖα καὶ Οὐρανὸς εὐρὺς ἔτικτεν, οἵ τ᾽ ἐκ τῶν ἐγένοντο, θεοὶ δωτῆρες ἐάων· δεύτερον αὖτε Ζῆνα θεῶν πατέρ᾽ ἠδὲ καὶ ἀνδρῶν, [ἀρχόμεναί θ᾽ ὑμνεῦσι θεαὶ † λήγουσαί τ᾽ ἀοιδῆς,] ὅσσον φέρτατός ἐστι θεῶν κάρτει τε μέγιστος·
50	αὖτις δ᾽ ἀνθρώπων τε γένος κρατερῶν τε Γιγάντων ὑμνεῦσαι τέρπουσι Διὸς νόον ἐντὸς Ὀλύμπου Μοῦσαι Ὀλυμπιάδες, κοῦραι Διὸς αἰγιόχοιο. τὰς ἐν Πιερίηι Κρονίδηι τέκε πατρὶ μιγεῖσα Μνημοσύνη, γουνοῖσιν Ἐλευθῆρος μεδέουσα,
55	λησμοσύνην τε κακῶν ἄμπαυμά τε μερμηράων. ἐννέα γάρ οἱ νύκτας ἐμίσγετο μητίετα Ζεὺς νόσφιν ἀπ᾽ ἀθανάτων ἱερὸν λέχος εἰσαναβαίνων· ἀλλ᾽ ὅτε δή ῥ᾽ ἐνιαυτὸς ἔην, περὶ δ᾽ ἔτραπον ὧραι μηνῶν φθινόντων, περὶ δ᾽ ἤματα πόλλ᾽ ἐτελέσθη,
60	ἡ δ᾽ ἔτεκ᾽ ἐννέα κούρας, ὁμόφρονας, ἧισιν ἀοιδὴ μέμβλεται ἐν στήθεσσιν, ἀκηδέα θυμὸν ἐχούσαις, τυτθὸν ἀπ᾽ ἀκροτάτης κορυφῆς νιφόεντος Ὀλύμπου· ἔνθά σφιν λιπαροί τε χοροὶ καὶ δώματα καλά, πὰρ δ᾽ αὐτῆις Χάριτές τε καὶ Ἵμερος οἰκί᾽ ἔχουσιν
65	ἐν θαλίηις· ἐρατὴν δὲ διὰ στόμα ὄσσαν ἱεῖσαι μέλπονται, πάντων τε νόμους καὶ ἤθεα κεδνὰ ἀθανάτων κλείουσιν, ἐπήρατον ὄσσαν ἱεῖσαι. αἳ τότ᾽ ἴσαν πρὸς Ὄλυμπον, ἀγαλλόμεναι ὀπὶ καλῆι, ἀμβροσίηι μολπῆι· περὶ δ᾽ ἴαχε γαῖα μέλαινα
70	ὑμνεύσαις, ἐρατὸς δὲ ποδῶν ὕπο δοῦπος ὀρώρει νισομένων πατέρ᾽ εἰς ὅν· ὁ δ᾽ οὐρανῶι ἐμβασιλεύει, αὐτὸς ἔχων βροντὴν ἠδ᾽ αἰθαλόεντα κεραυνόν, κάρτει νικήσας πατέρα Κρόνον· εὖ δὲ ἕκαστα ἀθανάτοις διέταξε νόμους καὶ ἐπέφραδε τιμάς.
75	ταῦτ᾽ ἄρα Μοῦσαι ἄειδον Ὀλύμπια δώματ᾽ ἔχουσαι, ἐννέα θυγατέρες μεγάλου Διὸς ἐκγεγαυῖαι, Κλειώ τ᾽ Εὐτέρπη τε Θάλειά τε Μελπομένη τε Τερψιχόρη τ᾽ Ἐρατώ τε Πολύμνιά τ᾽ Οὐρανίη τε Καλλιόπη θ᾽· ἡ δὲ προφερεστάτη ἐστὶν ἁπασέων.
80	ἡ γὰρ καὶ βασιλεῦσιν ἅμ᾽ αἰδοίοισιν ὀπηδεῖ. ὅντινα τιμήσουσι Διὸς κοῦραι μεγάλοιο γεινόμενόν τε ἴδωσι διοτρεφέων βασιλήων, τῶι μὲν ἐπὶ γλώσσηι γλυκερὴν χείουσιν ἐέρσην, τοῦ δ᾽ ἔπε᾽ ἐκ στόματος ῥεῖ μείλιχα· οἱ δέ νυ λαοὶ
85	πάντες ἐς αὐτὸν ὁρῶσι διακρίνοντα θέμιστας ἰθείηισι δίκηισιν· ὁ δ᾽ ἀσφαλέως ἀγορεύων αἶψά τι καὶ μέγα νεῖκος ἐπισταμένως κατέπαυσε· τούνεκα γὰρ βασιλῆες ἐχέφρονες, οὕνεκα λαοῖς βλαπτομένοις ἀγορῆφι μετάτροπα ἔργα τελεῦσι
90	ῥηιδίως, μαλακοῖσι παραιφάμενοι ἐπέεσσιν· ἐρχόμενον δ᾽ ἀν᾽ ἀγῶνα θεὸν ὣς ἱλάσκονται αἰδοῖ μειλιχίηι, μετὰ δὲ πρέπει ἀγρομένοισι. τοίη Μουσάων ἱερὴ δόσις ἀνθρώποισιν. ἐκ γάρ τοι Μουσέων καὶ ἑκηβόλου Ἀπόλλωνος
95	ἄνδρες ἀοιδοὶ ἔασιν ἐπὶ χθόνα καὶ κιθαρισταί, ἐκ δὲ Διὸς βασιλῆες· ὁ δ᾽ ὄλβιος, ὅντινα Μοῦσαι φίλωνται· γλυκερή οἱ ἀπὸ στόματος ῥέει αὐδή. εἰ γάρ τις καὶ πένθος ἔχων νεοκηδέι θυμῶι ἄζηται κραδίην ἀκαχήμενος, αὐτὰρ ἀοιδὸς
100	Μουσάων θεράπων κλεῖα προτέρων ἀνθρώπων ὑμνήσει μάκαράς τε θεοὺς οἳ Ὄλυμπον ἔχουσιν, αἶψ᾽ ὅ γε δυσφροσυνέων ἐπιλήθεται οὐδέ τι κηδέων μέμνηται· ταχέως δὲ παρέτραπε δῶρα θεάων. χαίρετε τέκνα Διός, δότε δ᾽ ἱμερόεσσαν ἀοιδήν·
105	κλείετε δ᾽ ἀθανάτων ἱερὸν γένος αἰὲν ἐόντων, οἳ Γῆς ἐξεγένοντο καὶ Οὐρανοῦ ἀστερόεντος, Νυκτός τε δνοφερῆς, οὕς θ᾽ ἁλμυρὸς ἔτρεφε Πόντος. εἴπατε δ᾽ ὡς τὰ πρῶτα θεοὶ καὶ γαῖα γένοντο καὶ ποταμοὶ καὶ πόντος ἀπείριτος οἴδματι θυίων
110	ἄστρά τε λαμπετόωντα καὶ οὐρανὸς εὐρὺς ὕπερθεν· [οἵ τ᾽ ἐκ τῶν ἐγένοντο, θεοὶ δωτῆρες ἐάων·] ὥς τ᾽ ἄφενος δάσσαντο καὶ ὡς τιμὰς διέλοντο, ἠδὲ καὶ ὡς τὰ πρῶτα πολύπτυχον ἔσχον Ὄλυμπον. ταῦτά μοι ἔσπετε Μοῦσαι Ὀλύμπια δώματ᾽ ἔχουσαι
115	ἐξ ἀρχῆς, καὶ εἴπαθ᾽, ὅτι πρῶτον γένετ᾽ αὐτῶν. ἤτοι μὲν πρώτιστα Χάος γένετ᾽· αὐτὰρ ἔπειτα Γαῖ᾽ εὐρύστερνος, πάντων ἕδος ἀσφαλὲς αἰεὶ ἀθανάτων οἳ ἔχουσι κάρη νιφόεντος Ὀλύμπου, Τάρταρά τ᾽ ἠερόεντα μυχῶι χθονὸς εὐρυοδείης,
120	ἠδ᾽ Ἔρος, ὃς κάλλιστος ἐν ἀθανάτοισι θεοῖσι, λυσιμελής, πάντων τε θεῶν πάντων τ᾽ ἀνθρώπων δάμναται ἐν στήθεσσι νόον καὶ ἐπίφρονα βουλήν. ἐκ Χάεος δ᾽ Ἔρεβός τε μέλαινά τε Νὺξ ἐγένοντο· Νυκτὸς δ᾽ αὖτ᾽ Αἰθήρ τε καὶ Ἡμέρη ἐξεγένοντο,
125	οὓς τέκε κυσαμένη Ἐρέβει φιλότητι μιγεῖσα. Γαῖα δέ τοι πρῶτον μὲν ἐγείνατο ἶσον ἑωυτῆι Οὐρανὸν ἀστερόενθ᾽, ἵνα μιν περὶ πάντα καλύπτοι, ὄφρ᾽ εἴη μακάρεσσι θεοῖς ἕδος ἀσφαλὲς αἰεί, γείνατο δ᾽ οὔρεα μακρά, θεᾶν χαρίεντας ἐναύλους
130	Νυμφέων, αἳ ναίουσιν ἀν᾽ οὔρεα βησσήεντα, ἠδὲ καὶ ἀτρύγετον πέλαγος τέκεν οἴδματι θυῖον, Πόντον, ἄτερ φιλότητος ἐφιμέρου· αὐτὰρ ἔπειτα Οὐρανῶι εὐνηθεῖσα τέκ᾽ Ὠκεανὸν βαθυδίνην Κοῖόν τε Κρεῖόν θ᾽ Ὑπερίονά τ᾽ Ἰαπετόν τε
135	Θείαν τε Ῥείαν τε Θέμιν τε Μνημοσύνην τε Φοίβην τε χρυσοστέφανον Τηθύν τ᾽ ἐρατεινήν. τοὺς δὲ μέθ᾽ ὁπλότατος γένετο Κρόνος ἀγκυλομήτης, δεινότατος παίδων, θαλερὸν δ᾽ ἤχθηρε τοκῆα. γείνατο δ᾽ αὖ Κύκλωπας ὑπέρβιον ἦτορ ἔχοντας,
140	Βρόντην τε Στερόπην τε καὶ Ἄργην ὀβριμόθυμον, οἳ Ζηνὶ βροντήν τ᾽ ἔδοσαν τεῦξάν τε κεραυνόν. οἱ δ᾽ ἤτοι τὰ μὲν ἄλλα θεοῖς ἐναλίγκιοι ἦσαν, μοῦνος δ᾽ ὀφθαλμὸς μέσσωι ἐνέκειτο μετώπωι· Κύκλωπες δ᾽ ὄνομ᾽ ἦσαν ἐπώνυμον, οὕνεκ᾽ ἄρά σφεων
145	κυκλοτερὴς ὀφθαλμὸς ἕεις ἐνέκειτο μετώπωι· ἰσχὺς δ᾽ ἠδὲ βίη καὶ μηχαναὶ ἦσαν ἐπ᾽ ἔργοις. ἄλλοι δ᾽ αὖ Γαίης τε καὶ Οὐρανοῦ ἐξεγένοντο τρεῖς παῖδες μεγάλοι _τ_ε καὶ ὄβριμοι, οὐκ ὀνομαστοί, Κόττος τε Βριάρεώς τε Γύγης θ᾽, ὑπερήφανα τέκνα.
150	τῶν ἑκατὸν μὲν χεῖρες ἀπ᾽ ὤμων ἀίσσοντο, ἄπλαστοι, κεφαλαὶ δὲ ἑκάστωι πεντήκοντα ἐξ ὤμων ἐπέφυκον ἐπὶ στιβαροῖσι μέλεσσιν· ἰσχὺς δ᾽ ἄπλητος κρατερὴ μεγάλωι ἐπὶ εἴδει. ὅσσοι γὰρ Γαίης τε καὶ Οὐρανοῦ ἐξεγένοντο,
155	δεινότατοι παίδων, σφετέρωι δ᾽ ἤχθοντο τοκῆι ἐξ ἀρχῆς· καὶ τῶν μὲν ὅπως τις πρῶτα γένοιτο, πάντας ἀποκρύπτασκε καὶ ἐς φάος οὐκ ἀνίεσκε Γαίης ἐν κευθμῶνι, κακῶι δ᾽ ἐπετέρπετο ἔργωι, Οὐρανός· ἡ δ᾽ ἐντὸς στοναχίζετο Γαῖα πελώρη
160	στεινομένη, δολίην δὲ κακὴν ἐπεφράσσατο τέχνην. αἶψα δὲ ποιήσασα γένος πολιοῦ ἀδάμαντος τεῦξε μέγα δρέπανον καὶ ἐπέφραδε παισὶ φίλοισιν· εἶπε δὲ θαρσύνουσα, φίλον τετιημένη ἦτορ· «παῖδες ἐμοὶ καὶ πατρὸς ἀτασθάλου, αἴ κ᾽ ἐθέλητε
165	πείθεσθαι· πατρός κε κακὴν τεισαίμεθα λώβην ὑμετέρου· πρότερος γὰρ ἀεικέα μήσατο ἔργα.» ὣς φάτο· τοὺς δ᾽ ἄρα πάντας ἕλεν δέος, οὐδέ τις αὐτῶν φθέγξατο. θαρσήσας δὲ μέγας Κρόνος ἀγκυλομήτης αἶψ᾽ αὖτις μύθοισι προσηύδα μητέρα κεδνήν·
170	«μῆτερ, ἐγώ κεν τοῦτό γ᾽ ὑποσχόμενος τελέσαιμι ἔργον, ἐπεὶ πατρός γε δυσωνύμου οὐκ ἀλεγίζω ἡμετέρου· πρότερος γὰρ ἀεικέα μήσατο ἔργα.» ὣς φάτο· γήθησεν δὲ μέγα φρεσὶ Γαῖα πελώρη· εἷσε δέ μιν κρύψασα λόχωι, ἐνέθηκε δὲ χερσὶν
175	ἅρπην καρχαρόδοντα, δόλον δ᾽ ὑπεθήκατο πάντα. ἦλθε δὲ νύκτ᾽ ἐπάγων μέγας Οὐρανός, ἀμφὶ δὲ Γαίηι ἱμείρων φιλότητος ἐπέσχετο, καί ῥ᾽ ἐτανύσθη πάντηι· ὁ δ᾽ ἐκ λοχέοιο πάις ὠρέξατο χειρὶ σκαιῆι, δεξιτερῆι δὲ πελώριον ἔλλαβεν ἅρπην,
180	μακρὴν καρχαρόδοντα, φίλου δ᾽ ἀπὸ μήδεα πατρὸς ἐσσυμένως ἤμησε, πάλιν δ᾽ ἔρριψε φέρεσθαι ἐξοπίσω. τὰ μὲν οὔ τι ἐτώσια ἔκφυγε χειρός· ὅσσαι γὰρ ῥαθάμιγγες ἀπέσσυθεν αἱματόεσσαι, πάσας δέξατο Γαῖα· περιπλομένων δ᾽ ἐνιαυτῶν
185	γείνατ᾽ Ἐρινῦς τε κρατερὰς μεγάλους τε Γίγαντας, τεύχεσι λαμπομένους, δολίχ᾽ ἔγχεα χερσὶν ἔχοντας, Νύμφας θ᾽ ἃς Μελίας καλέουσ᾽ ἐπ᾽ ἀπείρονα γαῖαν. μήδεα δ᾽ ὡς τὸ πρῶτον ἀποτμήξας ἀδάμαντι κάββαλ᾽ ἀπ᾽ ἠπείροιο πολυκλύστωι ἐνὶ πόντωι,
190	ὣς φέρετ᾽ ἂμ πέλαγος πουλὺν χρόνον, ἀμφὶ δὲ λευκὸς ἀφρὸς ἀπ᾽ ἀθανάτου χροὸς ὤρνυτο· τῶι δ᾽ ἔνι κούρη ἐθρέφθη· πρῶτον δὲ Κυθήροισι ζαθέοισιν ἔπλητ᾽, ἔνθεν ἔπειτα περίρρυτον ἵκετο Κύπρον. ἐκ δ᾽ ἔβη αἰδοίη καλὴ θεός, ἀμφὶ δὲ ποίη
195	ποσσὶν ὕπο ῥαδινοῖσιν ἀέξετο· τὴν δ᾽ Ἀφροδίτην [ἀφρογενέα τε θεὰν καὶ ἐυστέφανον Κυθέρειαν] κικλήσκουσι θεοί τε καὶ ἀνέρες, οὕνεκ᾽ ἐν ἀφρῶι θρέφθη· ἀτὰρ Κυθέρειαν, ὅτι προσέκυρσε Κυθήροις· Κυπρογενέα δ᾽, ὅτι γέντο περικλύστωι ἐνὶ Κύπρωι·
200	ἠδὲ φιλομμειδέα, ὅτι μηδέων ἐξεφαάνθη. τῆι δ᾽ Ἔρος ὡμάρτησε καὶ Ἵμερος ἔσπετο καλὸς γεινομένηι τὰ πρῶτα θεῶν τ᾽ ἐς φῦλον ἰούσηι· ταύτην δ᾽ ἐξ ἀρχῆς τιμὴν ἔχει ἠδὲ λέλογχε μοῖραν ἐν ἀνθρώποισι καὶ ἀθανάτοισι θεοῖσι,
205	παρθενίους τ᾽ ὀάρους μειδήματά τ᾽ ἐξαπάτας τε τέρψίν τε γλυκερὴν φιλότητά τε μειλιχίην τε. τοὺς δὲ πατὴρ Τιτῆνας ἐπίκλησιν καλέεσκε παῖδας νεικείων μέγας Οὐρανός, οὓς τέκεν αὐτός· φάσκε δὲ τιταίνοντας ἀτασθαλίηι μέγα ῥέξαι
210	ἔργον, τοῖο δ᾽ ἔπειτα τίσιν μετόπισθεν ἔσεσθαι. Νὺξ δ᾽ ἔτεκε στυγερόν τε Μόρον καὶ Κῆρα μέλαιναν καὶ Θάνατον, τέκε δ᾽ Ὕπνον, ἔτικτε δὲ φῦλον Ὀνείρων.
214	δεύτερον αὖ Μῶμον καὶ Ὀιζὺν ἀλγινόεσσαν
213	οὔ τινι κοιμηθεῖσα θεῶν τέκε Νὺξ ἐρεβεννή,
215	Ἑσπερίδας θ᾽, αἷς μῆλα πέρην κλυτοῦ Ὠκεανοῖο χρύσεα καλὰ μέλουσι φέροντά τε δένδρεα καρπόν· καὶ Μοίρας καὶ Κῆρας ἐγείνατο νηλεοποίνους, [Κλωθώ τε Λάχεσίν τε καὶ Ἄτροπον, αἵ τε βροτοῖσι γεινομένοισι διδοῦσιν ἔχειν ἀγαθόν τε κακόν τε,]
220	αἵ τ᾽ ἀνδρῶν τε θεῶν τε παραιβασίας ἐφέπουσιν, οὐδέ ποτε λήγουσι θεαὶ δεινοῖο χόλοιο, πρίν γ᾽ ἀπὸ τῶι δώωσι κακὴν ὄπιν, ὅστις ἁμάρτηι. τίκτε δὲ καὶ Νέμεσιν πῆμα θνητοῖσι βροτοῖσι Νὺξ ὀλοή· μετὰ τὴν δ᾽ Ἀπάτην τέκε καὶ Φιλότητα
225	Γῆράς τ᾽ οὐλόμενον, καὶ Ἔριν τέκε καρτερόθυμον. αὐτὰρ Ἔρις στυγερὴ τέκε μὲν Πόνον ἀλγινόεντα Λήθην τε Λιμόν τε καὶ Ἄλγεα δακρυόεντα Ὑσμίνας τε Μάχας τε Φόνους τ᾽ Ἀνδροκτασίας τε Νείκεά τε Ψεύδεά τε Λόγους τ᾽ Ἀμφιλλογίας τε
230	Δυσνομίην τ᾽ Ἄτην τε, συνήθεας ἀλλήληισιν, Ὅρκόν θ᾽, ὃς δὴ πλεῖστον ἐπιχθονίους ἀνθρώπους πημαίνει, ὅτε κέν τις ἑκὼν ἐπίορκον ὀμόσσηι· Νηρέα δ᾽ ἀψευδέα καὶ ἀληθέα γείνατο Πόντος πρεσβύτατον παίδων· αὐτὰρ καλέουσι γέροντα,
235	οὕνεκα νημερτής τε καὶ ἤπιος, οὐδὲ θεμίστων λήθεται, ἀλλὰ δίκαια καὶ ἤπια δήνεα οἶδεν· αὖτις δ᾽ αὖ Θαύμαντα μέγαν καὶ ἀγήνορα Φόρκυν Γαίηι μισγόμενος καὶ Κητὼ καλλιπάρηον Εὐρυβίην τ᾽ ἀδάμαντος ἐνὶ φρεσὶ θυμὸν ἔχουσαν.
240	Νηρῆος δ᾽ ἐγένοντο μεγήριτα τέκνα θεάων πόντωι ἐν ἀτρυγέτωι καὶ Δωρίδος ἠυκόμοιο, κούρης Ὠκεανοῖο τελήεντος ποταμοῖο, Πρωθώ τ᾽ Εὐκράντη τε Σαώ τ᾽ Ἀμφιτρίτη τε Εὐδώρη τε Θέτις τε Γαλήνη τε Γλαύκη τε,
245	Κυμοθόη Σπειώ τε θοὴ Θαλίη τ᾽ ἐρόεσσα Πασιθέη τ᾽ Ἐρατώ τε καὶ Εὐνίκη ῥοδόπηχυς καὶ Μελίτη χαρίεσσα καὶ Εὐλιμένη καὶ Ἀγαυὴ Δωτώ τε Πρωτώ τε Φέρουσά τε Δυναμένη τε Νησαίη τε καὶ Ἀκταίη καὶ Πρωτομέδεια,
250	Δωρὶς καὶ Πανόπη καὶ εὐειδὴς Γαλάτεια Ἱπποθόη τ᾽ ἐρόεσσα καὶ Ἱππονόη ῥοδόπηχυς Κυμοδόκη θ᾽, ἣ κύματ᾽ ἐν ἠεροειδέι πόντωι πνοιάς τε ζαέων ἀνέμων σὺν Κυματολήγηι ῥεῖα πρηΰνει καὶ ἐυσφύρωι Ἀμφιτρίτηι,
255	Κυμώ τ᾽ Ἠιόνη τε ἐυστέφανός θ᾽ Ἁλιμήδη Γλαυκονόμη τε φιλομμειδὴς καὶ Ποντοπόρεια Λειαγόρη τε καὶ Εὐαγόρη καὶ Λαομέδεια Πουλυνόη τε καὶ Αὐτονόη καὶ Λυσιάνασσα Εὐάρνη τε φυὴν ἐρατὴ καὶ εἶδος ἄμωμος
260	καὶ Ψαμάθη χαρίεσσα δέμας δίη τε Μενίππη Νησώ τ᾽ Εὐπόμπη τε Θεμιστώ τε Προνόη τε Νημερτής θ᾽, ἣ πατρὸς ἔχει νόον ἀθανάτοιο. αὗται μὲν Νηρῆος ἀμύμονος ἐξεγένοντο κοῦραι πεντήκοντα, ἀμύμονα ἔργ᾽ εἰδυῖαι·
265	Θαύμας δ᾽ Ὠκεανοῖο βαθυρρείταο θύγατρα ἠγάγετ᾽ Ἠλέκτρην· ἡ δ᾽ ὠκεῖαν τέκεν Ἶριν ἠυκόμους θ᾽ Ἁρπυίας, Ἀελλώ τ᾽ Ὠκυπέτην τε, αἵ ῥ᾽ ἀνέμων πνοιῆισι καὶ οἰωνοῖς ἅμ᾽ ἕπονται ὠκείηις πτερύγεσσι· μεταχρόνιαι γὰρ ἴαλλον.
270	Φόρκυι δ᾽ αὖ Κητὼ γραίας τέκε καλλιπαρήους ἐκ γενετῆς πολιάς, τὰς δὴ Γραίας καλέουσιν ἀθάνατοί τε θεοὶ χαμαὶ ἐρχόμενοί τ᾽ ἄνθρωποι, Πεμφρηδώ τ᾽ εὔπεπλον Ἐνυώ τε κροκόπεπλον, Γοργούς θ᾽, αἳ ναίουσι πέρην κλυτοῦ Ὠκεανοῖο
275	ἐσχατιῆι πρὸς νυκτός, ἵν᾽ Ἑσπερίδες λιγύφωνοι, Σθεννώ τ᾽ Εὐρυάλη τε Μέδουσά τε λυγρὰ παθοῦσα· ἡ μὲν ἔην θνητή, αἱ δ᾽ ἀθάνατοι καὶ ἀγήρωι, αἱ δύο· τῆι δὲ μιῆι παρελέξατο Κυανοχαίτης ἐν μαλακῶι λειμῶνι καὶ ἄνθεσιν εἰαρινοῖσι.
280	τῆς ὅτε δὴ Περσεὺς κεφαλὴν ἀπεδειροτόμησεν, ἐξέθορε Χρυσάωρ τε μέγας καὶ Πήγασος ἵππος. τῶι μὲν ἐπώνυμον ἦν, ὅτ᾽ ἄρ᾽ Ὠκεανοῦ παρὰ πηγὰς γένθ᾽, ὁ δ᾽ ἄορ χρύσειον ἔχων μετὰ χερσὶ φίληισι. χὠ μὲν ἀποπτάμενος, προλιπὼν χθόνα μητέρα μήλων,
285	ἵκετ᾽ ἐς ἀθανάτους· Ζηνὸς δ᾽ ἐν δώμασι ναίει βροντήν τε στεροπήν τε φέρων Διὶ μητιόεντι· Χρυσάωρ δ᾽ ἔτεκε τρικέφαλον Γηρυονῆα μιχθεὶς Καλλιρόηι κούρηι κλυτοῦ Ὠκεανοῖο· τὸν μὲν ἄρ᾽ ἐξενάριξε βίη Ἡρακληείη
290	βουσὶ πάρ᾽ εἰλιπόδεσσι περιρρύτωι εἰν Ἐρυθείηι ἤματι τῶι, ὅτε περ βοῦς ἤλασεν εὐρυμετώπους Τίρυνθ᾽ εἰς ἱερήν, διαβὰς πόρον Ὠκεανοῖο, Ὄρθόν τε κτείνας καὶ βουκόλον Εὐρυτίωνα σταθμῶι ἐν ἠερόεντι πέρην κλυτοῦ Ὠκεανοῖο.
295	ἡ δ᾽ ἔτεκ᾽ ἄλλο πέλωρον ἀμήχανον, οὐδὲν ἐοικὸς θνητοῖς ἀνθρώποις οὐδ᾽ ἀθανάτοισι θεοῖσι, σπῆι ἔνι γλαφυρῶι, θείην κρατερόφρον᾽ Ἔχιδναν, ἥμισυ μὲν νύμφην ἑλικώπιδα καλλιπάρηον, ἥμισυ δ᾽ αὖτε πέλωρον ὄφιν δεινόν τε μέγαν τε
300	αἰόλον ὠμηστήν, ζαθέης ὑπὸ κεύθεσι γαίης. ἔνθα δέ οἱ σπέος ἐστὶ κάτω κοίληι ὑπὸ πέτρηι τηλοῦ ἀπ᾽ ἀθανάτων τε θεῶν θνητῶν τ᾽ ἀνθρώπων, ἔνθ᾽ ἄρα οἱ δάσσαντο θεοὶ κλυτὰ δώματα ναίειν. ἡ δ᾽ ἔρυτ᾽ εἰν Ἀρίμοισιν ὑπὸ χθόνα λυγρὴ Ἔχιδνα,
305	ἀθάνατος νύμφη καὶ ἀγήραος ἤματα πάντα. τῆι δὲ Τυφάονά φασι μιγήμεναι ἐν φιλότητι δεινόν θ᾽ ὑβριστήν τ᾽ ἄνομόν θ᾽ ἑλικώπιδι κούρηι· ἡ δ᾽ ὑποκυσαμένη τέκετο κρατερόφρονα τέκνα. Ὄρθον μὲν πρῶτον κύνα γείνατο Γηρυονῆι·
310	δεύτερον αὖτις ἔτικτεν ἀμήχανον, οὔ τι φατειόν, Κέρβερον ὠμηστήν, Ἀίδεω κύνα χαλκεόφωνον, πεντηκοντακέφαλον, ἀναιδέα τε κρατερόν τε· τὸ τρίτον Ὕδρην αὖτις ἐγείνατο λύγρ᾽ εἰδυῖαν Λερναίην, ἣν θρέψε θεὰ λευκώλενος Ἥρη
315	ἄπλητον κοτέουσα βίηι Ἡρακληείηι. καὶ τὴν μὲν Διὸς υἱὸς ἐνήρατο νηλέι χαλκῶι Ἀμφιτρυωνιάδης σὺν ἀρηιφίλωι Ἰολάωι Ἡρακλέης βουλῆισιν Ἀθηναίης ἀγελείης· ἡ δὲ Χίμαιραν ἔτικτε πνέουσαν ἀμαιμάκετον πῦρ,
320	δεινήν τε μεγάλην τε ποδώκεά τε κρατερήν τε. τῆς ἦν τρεῖς κεφαλαί· μία μὲν χαροποῖο λέοντος, ἡ δὲ χιμαίρης, ἡ δ᾽ ὄφιος κρατεροῖο δράκοντος. [πρόσθε λέων, ὄπιθεν δὲ δράκων, μέσση δὲ χίμαιρα, δεινὸν ἀποπνείουσα πυρὸς μένος αἰθομένοιο.]
325	τὴν μὲν Πήγασος εἷλε καὶ ἐσθλὸς Βελλεροφόντης· ἡ δ᾽ ἄρα Φῖκ᾽ ὀλοὴν τέκε Καδμείοισιν ὄλεθρον, Ὄρθωι ὑποδμηθεῖσα, Νεμειαῖόν τε λέοντα, τόν ῥ᾽ Ἥρη θρέψασα Διὸς κυδρὴ παράκοιτις γουνοῖσιν κατένασσε Νεμείης, πῆμ᾽ ἀνθρώποις.
330	ἔνθ᾽ ἄρ᾽ ὅ γ᾽ οἰκείων ἐλεφαίρετο φῦλ᾽ ἀνθρώπων, κοιρανέων Τρητοῖο Νεμείης ἠδ᾽ Ἀπέσαντος· ἀλλά ἑ ἲς ἐδάμασσε βίης Ἡρακληείης. Κητὼ δ᾽ ὁπλότατον Φόρκυι φιλότητι μιγεῖσα γείνατο δεινὸν ὄφιν, ὃς ἐρεμνῆς κεύθεσι γαίης
335	πείρασιν ἐν μεγάλοις παγχρύσεα μῆλα φυλάσσει. τοῦτο μὲν ἐκ Κητοῦς καὶ Φόρκυνος γένος ἐστί. Τηθὺς δ᾽ Ὠκεανῶι ποταμοὺς τέκε δινήεντας, Νεῖλόν τ᾽ Ἀλφειόν τε καὶ Ἠριδανὸν βαθυδίνην, Στρυμόνα Μαίανδρόν τε καὶ Ἴστρον καλλιρέεθρον
340	Φᾶσίν τε Ῥῆσόν τ᾽ Ἀχελῶιόν τ᾽ ἀργυροδίνην Νέσσόν τε Ῥοδίον θ᾽ Ἁλιάκμονά θ᾽ Ἑπτάπορόν τε Γρήνικόν τε καὶ Αἴσηπον θεῖόν τε Σιμοῦντα Πηνειόν τε καὶ Ἕρμον ἐυρρείτην τε Κάικον Σαγγάριόν τε μέγαν Λάδωνά τε Παρθένιόν τε
345	Εὔηνόν τε καὶ Ἀλδῆσκον θεῖόν τε Σκάμανδρον· τίκτε δὲ Κουράων ἱερὸν γένος, αἳ κατὰ γαῖαν ἄνδρας κουρίζουσι σὺν Ἀπόλλωνι ἄνακτι καὶ ποταμοῖς, ταύτην δὲ Διὸς πάρα μοῖραν ἔχουσι, Πειθώ τ᾽ Ἀδμήτη τε Ἰάνθη τ᾽ Ἠλέκτρη τε
350	Δωρίς τε Πρυμνώ τε καὶ Οὐρανίη θεοειδὴς Ἱππώ τε Κλυμένη τε Ῥόδειά τε Καλλιρόη τε Ζευξώ τε Κλυτίη τε Ἰδυῖά τε Πασιθόη τε Πληξαύρη τε Γαλαξαύρη τ᾽ ἐρατή τε Διώνη Μηλόβοσίς τε Θόη τε καὶ εὐειδὴς Πολυδώρη
355	Κερκηίς τε φυὴν ἐρατὴ Πλουτώ τε βοῶπις Περσηίς τ᾽ Ἰάνειρά τ᾽ Ἀκάστη τε Ξάνθη τε Πετραίη τ᾽ ἐρόεσσα Μενεσθώ τ᾽ Εὐρώπη τε Μῆτίς τ᾽ Εὐρυνόμη τε Τελεστώ τε κροκόπεπλος Χρυσηίς τ᾽ Ἀσίη τε καὶ ἱμερόεσσα Καλυψὼ
360	Εὐδώρη τε Τύχη τε καὶ Ἀμφιρὼ Ὠκυρόη τε καὶ Στύξ, ἣ δή σφεων προφερεστάτη ἐστὶν ἁπασέων. αὗται ἄρ᾽ Ὠκεανοῦ καὶ Τηθύος ἐξεγένοντο πρεσβύταται κοῦραι· πολλαί γε μέν εἰσι καὶ ἄλλαι· τρὶς γὰρ χίλιαί εἰσι τανίσφυροι Ὠκεανῖναι,
365	αἵ ῥα πολυσπερέες γαῖαν καὶ βένθεα λίμνης πάντηι ὁμῶς ἐφέπουσι, θεάων ἀγλαὰ τέκνα. τόσσοι δ᾽ αὖθ᾽ ἕτεροι ποταμοὶ καναχηδὰ ῥέοντες, υἱέες Ὠκεανοῦ, τοὺς γείνατο πότνια Τηθύς· τῶν ὄνομ᾽ ἀργαλέον πάντων βροτὸν ἄνδρα ἐνισπεῖν,
370	οἱ δὲ ἕκαστοι ἴσασιν, ὅσοι περιναιετάουσι. Θεία δ᾽ Ἠέλιόν τε μέγαν λαμπράν τε Σελήνην Ἠῶ θ᾽, ἣ πάντεσσιν ἐπιχθονίοισι φαείνει ἀθανάτοις τε θεοῖσι τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσι, γείναθ᾽ ὑποδμηθεῖσ᾽ Ὑπερίονος ἐν φιλότητι.
375	Κρείωι δ᾽ Εὐρυβίη τέκεν ἐν φιλότητι μιγεῖσα Ἀστραῖόν τε μέγαν Πάλλαντά τε δῖα θεάων Πέρσην θ᾽, ὃς καὶ πᾶσι μετέπρεπεν ἰδμοσύνηισιν. Ἀστραίωι δ᾽ Ἠὼς ἀνέμους τέκε καρτεροθύμους, ἀργεστὴν Ζέφυρον Βορέην τ᾽ αἰψηροκέλευθον
380	καὶ Νότον, ἐν φιλότητι θεὰ θεῶι εὐνηθεῖσα. τοὺς δὲ μέτ᾽ ἀστέρα τίκτεν Ἑωσφόρον Ἠριγένεια ἄστρά τε λαμπετόωντα, τά τ᾽ οὐρανὸς ἐστεφάνωται. Στὺξ δ᾽ ἔτεκ᾽ Ὠκεανοῦ θυγάτηρ Πάλλαντι μιγεῖσα Ζῆλον καὶ Νίκην καλλίσφυρον ἐν μεγάροισι
385	καὶ Κράτος ἠδὲ Βίην ἀριδείκετα γείνατο τέκνα. τῶν οὐκ ἔστ᾽ ἀπάνευθε Διὸς δόμος, οὐδέ τις ἕδρη, οὐδ᾽ ὁδός, ὅππηι μὴ κείνοις θεὸς ἡγεμονεύει, ἀλλ᾽ αἰεὶ πὰρ Ζηνὶ βαρυκτύπωι ἑδριόωνται. ὣς γὰρ ἐβούλευσε Στὺξ ἄφθιτος Ὠκεανίνη
390	ἤματι τῶι, ὅτε πάντας Ὀλύμπιος ἀστεροπητὴς ἀθανάτους ἐκάλεσσε θεοὺς ἐς μακρὸν Ὄλυμπον, εἶπε δ᾽, ὃς ἂν μετὰ εἷο θεῶν Τιτῆσι μάχοιτο, μή τιν᾽ ἀπορραίσειν γεράων, τιμὴν δὲ ἕκαστον ἑξέμεν ἣν τὸ πάρος γε μετ᾽ ἀθανάτοισι θεοῖσι.
395	τὸν δ᾽ ἔφαθ᾽, ὅστις ἄτιμος ὑπὸ Κρόνου ἠδ᾽ ἀγέραστος, τιμῆς καὶ γεράων ἐπιβησέμεν, ἣ θέμις ἐστίν. ἦλθε δ᾽ ἄρα πρώτη Στὺξ ἄφθιτος Οὔλυμπόνδε σὺν σφοῖσιν παίδεσσι φίλου διὰ μήδεα πατρός· τὴν δὲ Ζεὺς τίμησε, περισσὰ δὲ δῶρα ἔδωκεν.
400	αὐτὴν μὲν γὰρ ἔθηκε θεῶν μέγαν ἔμμεναι ὅρκον, παῖδας δ᾽ ἤματα πάντα ἑοῦ μεταναιέτας εἶναι. ὣς δ᾽ αὔτως πάντεσσι διαμπερές, ὥς περ ὑπέστη, ἐξετέλεσσ᾽· αὐτὸς δὲ μέγα κρατεῖ ἠδὲ ἀνάσσει. Φοίβη δ᾽ αὖ Κοίου πολυήρατον ἦλθεν ἐς εὐνήν·
405	κυσαμένη δἤπειτα θεὰ θεοῦ ἐν φιλότητι Λητὼ κυανόπεπλον ἐγείνατο, μείλιχον αἰεί, ἤπιον ἀνθρώποισι καὶ ἀθανάτοισι θεοῖσι, μείλιχον ἐξ ἀρχῆς, ἀγανώτατον ἐντὸς Ὀλύμπου. γείνατο δ᾽ Ἀστερίην εὐώνυμον, ἥν ποτε Πέρσης
410	ἠγάγετ᾽ ἐς μέγα δῶμα φίλην κεκλῆσθαι ἄκοιτιν. ἡ δ᾽ ὑποκυσαμένη Ἑκάτην τέκε, τὴν περὶ πάντων Ζεὺς Κρονίδης τίμησε· πόρεν δέ οἱ ἀγλαὰ δῶρα, μοῖραν ἔχειν γαίης τε καὶ ἀτρυγέτοιο θαλάσσης. ἡ δὲ καὶ ἀστερόεντος ἀπ᾽ οὐρανοῦ ἔμμορε τιμῆς,
415	ἀθανάτοις τε θεοῖσι τετιμένη ἐστὶ μάλιστα. καὶ γὰρ νῦν, ὅτε πού τις ἐπιχθονίων ἀνθρώπων ἔρδων ἱερὰ καλὰ κατὰ νόμον ἱλάσκηται, κικλήσκει Ἑκάτην· πολλή τέ οἱ ἔσπετο τιμὴ ῥεῖα μάλ᾽, ὧι πρόφρων γε θεὰ ὑποδέξεται εὐχάς,
420	καί τέ οἱ ὄλβον ὀπάζει, ἐπεὶ δύναμίς γε πάρεστιν. ὅσσοι γὰρ Γαίης τε καὶ Οὐρανοῦ ἐξεγένοντο καὶ τιμὴν ἔλαχον, τούτων ἔχει αἶσαν ἁπάντων· οὐδέ τί μιν Κρονίδης ἐβιήσατο οὐδέ τ᾽ ἀπηύρα, ὅσσ᾽ ἔλαχεν Τιτῆσι μέτα προτέροισι θεοῖσιν,
425	ἀλλ᾽ ἔχει, ὡς τὸ πρῶτον ἀπ᾽ ἀρχῆς ἔπλετο δασμός. οὐδ᾽, ὅτι μουνογενής, ἧσσον θεὰ ἔμμορε τιμῆς καὶ γεράων γαίηι τε καὶ οὐρανῶι ἠδὲ θαλάσσηι, ἀλλ᾽ ἔτι καὶ πολὺ μᾶλλον, ἐπεὶ Ζεὺς τίεται αὐτήν. ὧι δ᾽ ἐθέληι, μεγάλως παραγίνεται ἠδ᾽ ὀνίνησιν·
434	ἔν τε δίκηι βασιλεῦσι παρ᾽ αἰδοίοισι καθίζει,
434	ἔν τ᾽ ἀγορῆι λαοῖσι μεταπρέπει, ὅν κ᾽ ἐθέληισιν· ἠδ᾽ ὁπότ᾽ ἐς πόλεμον φθισήνορα θωρήσσωνται ἀνέρες, ἔνθα θεὰ παραγίνεται, οἷς κ᾽ ἐθέληισι νίκην προφρονέως ὀπάσαι καὶ κῦδος ὀρέξαι.
439	ἐσθλὴ δ᾽ ἱππήεσσι παρεστάμεν, οἷς κ᾽ ἐθέληισιν·
435	ἐσθλὴ δ᾽ αὖθ᾽ ὁπότ᾽ ἄνδρες ἀεθλεύωσ᾽ ἐν ἀγῶνι· ἔνθα θεὰ καὶ τοῖς παραγίνεται ἠδ᾽ ὀνίνησι· νικήσας δὲ βίηι καὶ κάρτει, καλὸν ἄεθλον ῥεῖα φέρει χαίρων τε, τοκεῦσι δὲ κῦδος ὀπάζει.
440	καὶ τοῖς, οἳ γλαυκὴν δυσπέμφελον ἐργάζονται, εὔχονται δ᾽ Ἑκάτηι καὶ ἐρικτύπωι Ἐννοσιγαίωι, ῥηιδίως ἄγρην κυδρὴ θεὸς ὤπασε πολλήν, ῥεῖα δ᾽ ἀφείλετο φαινομένην, ἐθέλουσά γε θυμῶι. ἐσθλὴ δ᾽ ἐν σταθμοῖσι σὺν Ἑρμῆι ληίδ᾽ ἀέξειν·
445	βουκολίας δὲ βοῶν τε καὶ αἰπόλια πλατέ᾽ αἰγῶν ποίμνας τ᾽ εἰροπόκων ὀίων, θυμῶι γ᾽ ἐθέλουσα, ἐξ ὀλίγων βριάει κἀκ πολλῶν μείονα θῆκεν. οὕτω τοι καὶ μουνογενὴς ἐκ μητρὸς ἐοῦσα πᾶσι μετ᾽ ἀθανάτοισι τετίμηται γεράεσσι.
450	θῆκε δέ μιν Κρονίδης κουροτρόφον, οἳ μετ᾽ ἐκείνην ὀφθαλμοῖσιν ἴδοντο φάος πολυδερκέος Ἠοῦς. οὕτως ἐξ ἀρχῆς κουροτρόφος, αἳ δέ τε τιμαί. Ῥείη δὲ δμηθεῖσα Κρόνωι τέκε φαίδιμα τέκνα, Ἱστίην Δήμητρα καὶ Ἥρην χρυσοπέδιλον,
455	ἴφθιμόν τ᾽ Ἀίδην, ὃς ὑπὸ χθονὶ δώματα ναίει νηλεὲς ἦτορ ἔχων, καὶ ἐρίκτυπον Ἐννοσίγαιον, Ζῆνά τε μητιόεντα, θεῶν πατέρ᾽ ἠδὲ καὶ ἀνδρῶν, τοῦ καὶ ὑπὸ βροντῆς πελεμίζεται εὐρεῖα χθών. καὶ τοὺς μὲν κατέπινε μέγας Κρόνος, ὥς τις ἕκαστος
460	νηδύος ἐξ ἱερῆς μητρὸς πρὸς γούναθ᾽ ἵκοιτο, τὰ φρονέων, ἵνα μή τις ἀγαυῶν Οὐρανιώνων ἄλλος ἐν ἀθανάτοισιν ἔχοι βασιληίδα τιμήν. πεύθετο γὰρ Γαίης τε καὶ Οὐρανοῦ ἀστερόεντος οὕνεκά οἱ πέπρωτο ἑῶι ὑπὸ παιδὶ δαμῆναι,
465	καὶ κρατερῶι περ ἐόντι, Διὸς μεγάλου διὰ βουλάς. τῶι ὅ γ᾽ ἄρ᾽ οὐκ ἀλαοσκοπιὴν ἔχεν, ἀλλὰ δοκεύων παῖδας ἑοὺς κατέπινε· Ῥέην δ᾽ ἔχε πένθος ἄλαστον. ἀλλ᾽ ὅτε δὴ Δί᾽ ἔμελλε θεῶν πατέρ᾽ ἠδὲ καὶ ἀνδρῶν τέξεσθαι, τότ᾽ ἔπειτα φίλους λιτάνευε τοκῆας
470	τοὺς αὐτῆς, Γαῖάν τε καὶ Οὐρανὸν ἀστερόεντα, μῆτιν συμφράσσασθαι, ὅπως λελάθοιτο τεκοῦσα παῖδα φίλον, τείσαιτο δ᾽ ἐρινῦς πατρὸς ἑοῖο παίδων <θ᾽> οὓς κατέπινε μέγας Κρόνος ἀγκυλομήτης. οἱ δὲ θυγατρὶ φίληι μάλα μὲν κλύον ἠδ᾽ ἐπίθοντο,
475	καί οἱ πεφραδέτην, ὅσα περ πέπρωτο γενέσθαι ἀμφὶ Κρόνωι βασιλῆι καὶ υἱέι καρτεροθύμωι· πέμψαν δ᾽ ἐς Λύκτον, Κρήτης ἐς πίονα δῆμον, ὁππότ᾽ ἄρ᾽ ὁπλότατον παίδων ἤμελλε τεκέσθαι, Ζῆνα μέγαν· τὸν μέν οἱ ἐδέξατο Γαῖα πελώρη
480	Κρήτηι ἐν εὐρείηι τρεφέμεν ἀτιταλλέμεναί τε. ἔνθά μιν ἷκτο φέρουσα θοὴν διὰ νύκτα μέλαιναν, πρώτην ἐς Λύκτον· κρύψεν δέ ἑ χερσὶ λαβοῦσα ἄντρωι ἐν ἠλιβάτωι, ζαθέης ὑπὸ κεύθεσι γαίης, Αἰγαίωι ἐν ὄρει πεπυκασμένωι ὑλήεντι.
485	τῶι δὲ σπαργανίσασα μέγαν λίθον ἐγγυάλιξεν Οὐρανίδηι μέγ᾽ ἄνακτι, θεῶν προτέρων βασιλῆι. τὸν τόθ᾽ ἑλὼν χείρεσσιν ἑὴν ἐσκάτθετο νηδύν, σχέτλιος, οὐδ᾽ ἐνόησε μετὰ φρεσίν, ὥς οἱ ὀπίσσω ἀντὶ λίθου ἑὸς υἱὸς ἀνίκητος καὶ ἀκηδὴς
490	λείπεθ᾽, ὅ μιν τάχ᾽ ἔμελλε βίηι καὶ χερσὶ δαμάσσας τιμῆς ἐξελάαν, ὁ δ᾽ ἐν ἀθανάτοισιν ἀνάξειν. καρπαλίμως δ᾽ ἄρ᾽ ἔπειτα μένος καὶ φαίδιμα γυῖα ηὔξετο τοῖο ἄνακτος· ἐπιπλομένου δ᾽ ἐνιαυτοῦ, Γαίης ἐννεσίηισι πολυφραδέεσσι δολωθείς,
495	ὃν γόνον ἂψ ἀνέηκε μέγας Κρόνος ἀγκυλομήτης, νικηθεὶς τέχνηισι βίηφί τε παιδὸς ἑοῖο. πρῶτον δ᾽ ἐξήμησε λίθον, πύματον καταπίνων· τὸν μὲν Ζεὺς στήριξε κατὰ χθονὸς εὐρυοδείης Πυθοῖ ἐν ἠγαθέηι, γυάλοις ὕπο Παρνησσοῖο,
500	σῆμ᾽ ἔμεν ἐξοπίσω, θαῦμα θνητοῖσι βροτοῖσι. λῦσε δὲ πατροκασιγνήτους ὀλοῶν ὑπὸ δεσμῶν, Οὐρανίδας, οὓς δῆσε πατὴρ ἀεσιφροσύνηισιν· οἵ οἱ ἀπεμνήσαντο χάριν εὐεργεσιάων, δῶκαν δὲ βροντὴν ἠδ᾽ αἰθαλόεντα κεραυνὸν
505	καὶ στεροπήν· τὸ πρὶν δὲ πελώρη Γαῖα κεκεύθει· τοῖς πίσυνος θνητοῖσι καὶ ἀθανάτοισιν ἀνάσσει. κούρην δ᾽ Ἰαπετὸς καλλίσφυρον Ὠκεανίνην ἠγάγετο Κλυμένην καὶ ὁμὸν λέχος εἰσανέβαινεν. ἡ δέ οἱ Ἄτλαντα κρατερόφρονα γείνατο παῖδα,
510	τίκτε δ᾽ ὑπερκύδαντα Μενοίτιον ἠδὲ Προμηθέα, ποικίλον αἰολόμητιν, ἁμαρτίνοόν τ᾽ Ἐπιμηθέα· ὃς κακὸν ἐξ ἀρχῆς γένετ᾽ ἀνδράσιν ἀλφηστῆισι· πρῶτος γάρ ῥα Διὸς πλαστὴν ὑπέδεκτο γυναῖκα παρθένον. ὑβριστὴν δὲ Μενοίτιον εὐρύοπα Ζεὺς
515	εἰς ἔρεβος κατέπεμψε βαλὼν ψολόεντι κεραυνῶι εἵνεκ᾽ ἀτασθαλίης τε καὶ ἠνορέης ὑπερόπλου. Ἄτλας δ᾽ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχει κρατερῆς ὑπ᾽ ἀνάγκης, πείρασιν ἐν γαίης πρόπαρ᾽ Ἑσπερίδων λιγυφώνων ἑστηώς, κεφαλῆι τε καὶ ἀκαμάτηισι χέρεσσι·
520	ταύτην γάρ οἱ μοῖραν ἐδάσσατο μητίετα Ζεύς. δῆσε δ᾽ ἀλυκτοπέδηισι Προμηθέα ποικιλόβουλον, δεσμοῖς ἀργαλέοισι, μέσον διὰ κίον᾽ ἐλάσσας· καί οἱ ἐπ᾽ αἰετὸν ὦρσε τανύπτερον· αὐτὰρ ὅ γ᾽ ἧπαρ ἤσθιεν ἀθάνατον, τὸ δ᾽ ἀέξετο ἶσον ἁπάντηι
525	νυκτός, ὅσον πρόπαν ἦμαρ ἔδοι τανυσίπτερος ὄρνις. τὸν μὲν ἄρ᾽ Ἀλκμήνης καλλισφύρου ἄλκιμος υἱὸς Ἡρακλέης ἔκτεινε, κακὴν δ᾽ ἀπὸ νοῦσον ἄλαλκεν Ἰαπετιονίδηι καὶ ἐλύσατο δυσφροσυνάων, οὐκ ἀέκητι Ζηνὸς Ὀλυμπίου ὕψι μέδοντος,
530	ὄφρ᾽ Ἡρακλῆος Θηβαγενέος κλέος εἴη πλεῖον ἔτ᾽ ἢ τὸ πάροιθεν ἐπὶ χθόνα πουλυβότειραν. ταῦτ᾽ ἄρα ἁζόμενος τίμα ἀριδείκετον υἱόν· καί περ χωόμενος παύθη χόλου, ὃν πρὶν ἔχεσκεν, οὕνεκ᾽ ἐρίζετο βουλὰς ὑπερμενέι Κρονίωνι.
535	καὶ γὰρ ὅτ᾽ ἐκρίνοντο θεοὶ θνητοί τ᾽ ἄνθρωποι Μηκώνηι, τότ᾽ ἔπειτα μέγαν βοῦν πρόφρονι θυμῶι δασσάμενος προύθηκε, Διὸς νόον ἐξαπαφίσκων. τῶι μὲν γὰρ σάρκάς τε καὶ ἔγκατα πίονα δημῶι ἐν ῥινῶι κατέθηκε, καλύψας γαστρὶ βοείηι,
540	τοῖς δ᾽ αὖτ᾽ ὀστέα λευκὰ βοὸς δολίηι ἐπὶ τέχνηι εὐθετίσας κατέθηκε, καλύψας ἀργέτι δημῶι. δὴ τότε μιν προσέειπε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε· «Ἰαπετιονίδη, πάντων ἀριδείκετ᾽ ἀνάκτων, ὦ πέπον, ὡς ἑτεροζήλως διεδάσσαο μοίρας.»
545	ὣς φάτο κερτομέων Ζεὺς ἄφθιτα μήδεα εἰδώς· τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε Προμηθεὺς ἀγκυλομήτης, ἦκ᾽ ἐπιμειδήσας, δολίης δ᾽ οὐ λήθετο τέχνης· «Ζεῦ κύδιστε μέγιστε θεῶν αἰειγενετάων, τῶν δ᾽ ἕλευ ὁπποτέρην σε ἐνὶ φρεσὶ θυμὸς ἀνώγει.»
550	φῆ ῥα δολοφρονέων· Ζεὺς δ᾽ ἄφθιτα μήδεα εἰδὼς γνῶ ῥ᾽ οὐδ᾽ ἠγνοίησε δόλον· κακὰ δ᾽ ὄσσετο θυμῶι θνητοῖς ἀνθρώποισι, τὰ καὶ τελέεσθαι ἔμελλε. χερσὶ δ᾽ ὅ γ᾽ ἀμφοτέρηισιν ἀνείλετο λευκὸν ἄλειφαρ, χώσατο δὲ φρένας ἀμφί, χόλος δέ μιν ἵκετο θυμόν,
555	ὡς ἴδεν ὀστέα λευκὰ βοὸς δολίηι ἐπὶ τέχηι. ἐκ τοῦ δ᾽ ἀθανάτοισιν ἐπὶ χθονὶ φῦλ᾽ ἀνθρώπων καίουσ᾽ ὀστέα λευκὰ θυηέντων ἐπὶ βωμῶν. τὸν δὲ μέγ᾽ ὀχθήσας προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς· «Ἰαπετιονίδη, πάντων πέρι μήδεα εἰδώς,
560	ὦ πέπον, οὐκ ἄρα πω δολίης ἐπελήθεο τέχνης.» ὣς φάτο χωόμενος Ζεὺς ἄφθιτα μήδεα εἰδώς. ἐκ τούτου δἤπειτα χόλου μεμνημένος αἰεὶ οὐκ ἐδίδου μελίηισι πυρὸς μένος ἀκαμάτοιο θνητοῖς ἀνθρώποις οἳ ἐπὶ χθονὶ ναιετάουσιν·
565	ἀλλά μιν ἐξαπάτησεν ἐὺς πάις Ἰαπετοῖο κλέψας ἀκαμάτοιο πυρὸς τηλέσκοπον αὐγὴν ἐν κοίλωι νάρθηκι· δάκεν δ᾽ ἄρα νειόθι θυμὸν Ζῆν᾽ ὑψιβρεμέτην, ἐχόλωσε δέ μιν φίλον ἦτορ, ὡς ἴδ᾽ ἐν ἀνθρώποισι πυρὸς τηλέσκοπον αὐγήν.
570	αὐτίκα δ᾽ ἀντὶ πυρὸς τεῦξεν κακὸν ἀνθρώποισι· γαίης γὰρ σύμπλασσε περικλυτὸς Ἀμφιγυήεις παρθένωι αἰδοίηι ἴκελον Κρονίδεω διὰ βουλάς· ζῶσε δὲ καὶ κόσμησε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη ἀργυφέηι ἐσθῆτι· κατὰ κρῆθεν δὲ καλύπτρην
575	δαιδαλέην χείρεσσι κατέσχεθε, θαῦμα ἰδέσθαι· [ἀμφὶ δέ οἱ στεφάνους νεοθηλέας, ἄνθεα ποίης, ἱμερτοὺς περίθηκε καρήατι Παλλὰς Ἀθήνη·] ἀμφὶ δέ οἱ στεφάνην χρυσέην κεφαλῆφιν ἔθηκε, τὴν αὐτὸς ποίησε περικλυτὸς Ἀμφιγυήεις
580	ἀσκήσας παλάμηισι, χαριζόμενος Διὶ πατρί. τῆι δ᾽ ἔνι δαίδαλα πολλὰ τετεύχατο, θαῦμα ἰδέσθαι, κνώδαλ᾽ ὅσ᾽ ἤπειρος δεινὰ τρέφει ἠδὲ θάλασσα· τῶν ὅ γε πόλλ᾽ ἐνέθηκε, χάρις δ᾽ ἐπὶ πᾶσιν ἄητο, θαυμάσια, ζωοῖσιν ἐοικότα φωνήεσσιν.
585	αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ τεῦξε καλὸν κακὸν ἀντ᾽ ἀγαθοῖο, ἐξάγαγ᾽ ἔνθά περ ἄλλοι ἔσαν θεοὶ ἠδ᾽ ἄνθρωποι, κόσμωι ἀγαλλομένην γλαυκώπιδος Ὀβριμοπάτρης· θαῦμα δ᾽ ἔχ᾽ ἀθανάτους τε θεοὺς θνητούς τ᾽ ἀνθρώπους, ὡς εἶδον δόλον αἰπύν, ἀμήχανον ἀνθρώποισιν.
590	ἐκ τῆς γὰρ γένος ἐστὶ γυναικῶν θηλυτεράων, [τῆς γὰρ ὀλοίιόν ἐστι γένος καὶ φῦλα γυναικῶν,] πῆμα μέγα θνητοῖσι, σὺν ἀνδράσι ναιετάουσαι, οὐλομένης Πενίης οὐ σύμφοροι, ἀλλὰ Κόροιο. ὡς δ᾽ ὁπότ᾽ ἐν σμήνεσσι κατηρεφέεσσι μέλισσαι
595	κηφῆνας βόσκωσι, κακῶν ξυνήονας ἔργων· αἱ μέν τε πρόπαν ἦμαρ ἐς ἠέλιον καταδύντα † ἠμάτιαι σπεύδουσι τιθεῖσί τε κηρία λευκά, οἱ δ᾽ ἔντοσθε μένοντες ἐπηρεφέας κατὰ σίμβλους ἀλλότριον κάματον σφετέρην ἐς γαστέρ᾽ ἀμῶνται·
600	ὣς δ᾽ αὔτως ἄνδρεσσι κακὸν θνητοῖσι γυναῖκας Ζεὺς ὑψιβρεμέτης θῆκε, ξυνήονας ἔργων ἀργαλέων. ἕτερον δὲ πόρεν κακὸν ἀντ᾽ ἀγαθοῖο, ὅς κε γάμον φεύγων καὶ μέρμερα ἔργα γυναικῶν μὴ γῆμαι ἐθέληι, ὀλοὸν δ᾽ ἐπὶ γῆρας ἵκηται
605	χήτει γηροκόμοιο· ὁ δ᾽ οὐ βιότου γ᾽ ἐπιδευὴς ζώει, ἀποφθιμένου δὲ διὰ ζωὴν δατέονται χηρωσταί. ὧι δ᾽ αὖτε γάμου μετὰ μοῖρα γένηται, κεδνὴν δ᾽ ἔσχεν ἄκοιτιν, ἀρηρυῖαν πραπίδεσσι, τῶι δέ τ᾽ ἀπ᾽ αἰῶνος κακὸν ἐσθλῶι ἀντιφερίζει
610	ἐμμενές· ὃς δέ κε τέτμηι ἀταρτηροῖο γενέθλης, ζώει ἐνὶ στήθεσσιν ἔχων ἀλίαστον ἀνίην θυμῶι καὶ κραδίηι, καὶ ἀνήκεστον κακόν ἐστιν. ὣς οὐκ ἔστι Διὸς κλέψαι νόον οὐδὲ παρελθεῖν. οὐδὲ γὰρ Ἰαπετιονίδης ἀκάκητα Προμηθεὺς
615	τοῖό γ᾽ ὑπεξήλυξε βαρὺν χόλον, ἀλλ᾽ ὑπ᾽ ἀνάγκης καὶ πολύιδριν ἐόντα μέγας κατὰ δεσμὸς ἐρύκει. Ὀβριάρεωι δ᾽ ὡς πρῶτα πατὴρ ὠδύσσατο θυμῶι Κόττωι τ᾽ ἠδὲ Γύγηι, δῆσε κρατερῶι ἐνὶ δεσμῶι, ἠνορέην ὑπέροπλον ἀγώμενος ἠδὲ καὶ εἶδος
620	καὶ μέγεθος· κατένασσε δ᾽ ὑπὸ χθονὸς εὐρυοδείης. ἔνθ᾽ οἵ γ᾽ ἄλγε᾽ ἔχοντες ὑπὸ χθονὶ ναιετάοντες εἵατ᾽ ἐπ᾽ ἐσχατιῆι μεγάλης ἐν πείρασι γαίης δηθὰ μάλ᾽ ἀχνύμενοι, κραδίηι μέγα πένθος ἔχοντες. ἀλλά σφεας Κρονίδης τε καὶ ἀθάνατοι θεοὶ ἄλλοι
625	οὓς τέκεν ἠύκομος Ῥείη Κρόνου ἐν φιλότητι Γαίης φραδμοσύνηισιν ἀνήγαγον ἐς φάος αὖτις· αὐτὴ γάρ σφιν ἅπαντα διηνεκέως κατέλεξε, σὺν κείνοις νίκην τε καὶ ἀγλαὸν εὖχος ἀρέσθαι. δηρὸν γὰρ μάρναντο πόνον θυμαλγέ᾽ ἔχοντες
631	ἀντίον ἀλλήλοισι διὰ κρατερὰς ὑσμίνας
630	Τιτῆνές τε θεοὶ καὶ ὅσοι Κρόνου ἐξεγένοντο,
632	οἱ μὲν ἀφ᾽ ὑψηλῆς Ὄθρυος Τιτῆνες ἀγαυοί, οἱ δ᾽ ἄρ᾽ ἀπ᾽ Οὐλύμποιο θεοὶ δωτῆρες ἐάων οὓς τέκεν ἠύκομος Ῥείη Κρόνωι εὐνηθεῖσα.
635	οἵ ῥα τότ᾽ ἀλλήλοισι † μάχην θυμαλγέ᾽ ἔχοντες συνεχέως ἐμάχοντο δέκα πλείους ἐνιαυτούς· οὐδέ τις ἦν ἔριδος χαλεπῆς λύσις οὐδὲ τελευτὴ οὐδετέροις, ἶσον δὲ τέλος τέτατο πτολέμοιο. ἀλλ᾽ ὅτε δὴ κείνοισι παρέσχεθεν ἄρμενα πάντα,
640	νέκταρ τ᾽ ἀμβροσίην τε, τά περ θεοὶ αὐτοὶ ἔδουσι, πάντων <τ᾽> ἐν στήθεσσιν ἀέξετο θυμὸς ἀγήνωρ, [ὡς νέκταρ τ᾽ ἐπάσαντο καὶ ἀμβροσίην ἐρατεινήν,] δὴ τότε τοῖς μετέειπε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε· «κέκλυτέ μευ Γαίης τε καὶ Οὐρανοῦ ἀγλαὰ τέκνα,
645	ὄφρ᾽ εἴπω τά με θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι κελεύει. ἤδη γὰρ μάλα δηρὸν ἐναντίοι ἀλλήλοισι νίκης καὶ κάρτευς πέρι μαρνάμεθ᾽ ἤματα πάντα, Τιτῆνές τε θεοὶ καὶ ὅσοι Κρόνου ἐκγενόμεσθα. ὑμεῖς δὲ μεγάλην τε βίην καὶ χεῖρας ἀάπτους
650	φαίνετε Τιτήνεσσιν ἐναντίον ἐν δαῒ λυγρῆι, μνησάμενοι φιλότητος ἐνηέος, ὅσσα παθόντες ἐς φάος ἂψ ἀφίκεσθε δυσηλεγέος ὑπὸ δεσμοῦ ἡμετέρας διὰ βουλὰς ὑπὸ ζόφου ἠερόεντος.» ὣς φάτο· τὸν δ᾽ αἶψ᾽ αὖτις ἀμείβετο Κόττος ἀμύμων·
655	«δαιμόνι᾽, οὐκ ἀδάητα πιφαύσκεαι, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ ἴδμεν ὅ τοι περὶ μὲν πραπίδες, περὶ δ᾽ ἐστὶ νόημα, ἀλκτὴρ δ᾽ ἀθανάτοισιν ἀρῆς γένεο κρυεροῖο, σῆισι δ᾽ ἐπιφροσύνηισιν ὑπὸ ζόφου ἠερόεντος ἄψορρον ἐξαῦτις ἀμειλίκτων ὑπὸ δεσμῶν
660	ἠλύθομεν, Κρόνου υἱὲ ἄναξ, ἀνάελπτα παθόντες. τῶι καὶ νῦν ἀτενεῖ τε νόωι καὶ πρόφρονι θυμῶι ῥυσόμεθα κράτος ὑμὸν ἐν αἰνῆι δηιοτῆτι, μαρνάμενοι Τιτῆσιν ἀνὰ κρατερὰς ὑσμίνας.» ὣς φάτ᾽· ἐπήινησαν δὲ θεοὶ δωτῆρες ἐάων
665	μῦθον ἀκούσαντες· πολέμου δ᾽ ἐλιλαίετο θυμὸς μᾶλλον ἔτ᾽ ἢ τὸ πάροιθε· μάχην δ᾽ ἀμέγαρτον ἔγειραν πάντες, θήλειαί τε καὶ ἄρσενες, ἤματι κείνωι, Τιτῆνές τε θεοὶ καὶ ὅσοι Κρόνου ἐξεγένοντο, οὕς τε Ζεὺς ἐρέβεσφιν ὑπὸ χθονὸς ἧκε φόωσδε,
670	δεινοί τε κρατεροί τε, βίην ὑπέροπλον ἔχοντες. τῶν ἑκατὸν μὲν χεῖρες ἀπ᾽ ὤμων ἀίσσοντο πᾶσιν ὁμῶς, κεφαλαὶ δὲ ἑκάστωι πεντήκοντα ἐξ ὤμων ἐπέφυκον ἐπὶ στιβαροῖσι μέλεσσιν. οἳ τότε Τιτήνεσσι κατέσταθεν ἐν δαῒ λυγρῆι
675	πέτρας ἠλιβάτους στιβαρῆις ἐν χερσὶν ἔχοντες· Τιτῆνες δ᾽ ἑτέρωθεν ἐκαρτύναντο φάλαγγας προφρονέως· χειρῶν τε βίης θ᾽ ἅμα ἔργον ἔφαινον ἀμφότεροι, δεινὸν δὲ περίαχε πόντος ἀπείρων, γῆ δὲ μέγ᾽ ἐσμαράγησεν, ἐπέστενε δ᾽ οὐρανὸς εὐρὺς
680	σειόμενος, πεδόθεν δὲ τινάσσετο μακρὸς Ὄλυμπος ῥιπῆι ὕπ᾽ ἀθανάτων, ἔνοσις δ᾽ ἵκανε βαρεῖα τάρταρον ἠερόεντα ποδῶν, αἰπεῖά τ᾽ ἰωὴ ἀσπέτου ἰωχμοῖο βολάων τε κρατεράων. ὣς ἄρ᾽ ἐπ᾽ ἀλλήλοις ἵεσαν βέλεα στονόεντα·
685	φωνὴ δ᾽ ἀμφοτέρων ἵκετ᾽ οὐρανὸν ἀστερόεντα κεκλομένων· οἱ δὲ ξύνισαν μεγάλωι ἀλαλητῶι. οὐδ᾽ ἄρ᾽ ἔτι Ζεὺς ἴσχεν ἑὸν μένος, ἀλλά νυ τοῦ γε εἶθαρ μὲν μένεος πλῆντο φρένες, ἐκ δέ τε πᾶσαν φαῖνε βίην· ἄμυδις δ᾽ ἄρ᾽ ἀπ᾽ οὐρανοῦ ἠδ᾽ ἀπ᾽ Ὀλύμπου
690	ἀστράπτων ἔστειχε συνωχαδόν, οἱ δὲ κεραυνοὶ ἴκταρ ἅμα βροντῆι τε καὶ ἀστεροπῆι ποτέοντο χειρὸς ἄπο στιβαρῆς, ἱερὴν φλόγα εἰλυφόωντες, ταρφέες· ἀμφὶ δὲ γαῖα φερέσβιος ἐσμαράγιζε καιομένη, λάκε δ᾽ ἀμφὶ περὶ μεγάλ᾽ ἄσπετος ὕλη·
695	ἔζεε δὲ χθὼν πᾶσα καὶ Ὠκεανοῖο ῥέεθρα πόντός τ᾽ ἀτρύγετος· τοὺς δ᾽ ἄμφεπε θερμὸς ἀυτμὴ Τιτῆνας χθονίους, φλὸξ δ᾽ αἰθέρα δῖαν ἵκανεν ἄσπετος, ὄσσε δ᾽ ἄμερδε καὶ ἰφθίμων περ ἐόντων αὐγὴ μαρμαίρουσα κεραυνοῦ τε στεροπῆς τε.
700	καῦμα δὲ θεσπέσιον κάτεχεν χάος· εἴσατο δ᾽ ἄντα ὀφθαλμοῖσιν ἰδεῖν ἠδ᾽ οὔασιν ὄσσαν ἀκοῦσαι αὔτως, ὡς ὅτε γαῖα καὶ οὐρανὸς εὐρὺς ὕπερθε πίλνατο· τοῖος γάρ κε μέγας ὑπὸ δοῦπος ὀρώρει, τῆς μὲν ἐρειπομένης, τοῦ δ᾽ ὑψόθεν ἐξεριπόντος·
705	τόσσος δοῦπος ἔγεντο θεῶν ἔριδι ξυνιόντων. σὺν δ᾽ ἄνεμοι ἔνοσίν τε κονίην τ᾽ ἐσφαράγιζον βροντήν τε στεροπήν τε καὶ αἰθαλόεντα κεραυνόν, κῆλα Διὸς μεγάλοιο, φέρον δ᾽ ἰαχήν τ᾽ ἐνοπήν τε ἐς μέσον ἀμφοτέρων· ὄτοβος δ᾽ ἄπλητος ὀρώρει
710	σμερδαλέης ἔριδος, κάρτευς δ᾽ ἀνεφαίνετο ἔργον. ἐκλίνθη δὲ μάχη· πρὶν δ᾽ ἀλλήλοις ἐπέχοντες ἐμμενέως ἐμάχοντο διὰ κρατερὰς ὑσμίνας. οἱ δ᾽ ἄρ᾽ ἐνὶ πρώτοισι μάχην δριμεῖαν ἔγειραν, Κόττος τε Βριάρεώς τε Γύγης τ᾽ ἄατος πολέμοιο·
715	οἵ ῥα τριηκοσίας πέτρας στιβαρέων ἀπὸ χειρῶν πέμπον ἐπασσυτέρας, κατὰ δ᾽ ἐσκίασαν βελέεσσι Τιτῆνας· καὶ τοὺς μὲν ὑπὸ χθονὸς εὐρυοδείης πέμψαν καὶ δεσμοῖσιν ἐν ἀργαλέοισιν ἔδησαν, νικήσαντες χερσὶν ὑπερθύμους περ ἐόντας,
720	τόσσον ἔνερθ᾽ ὑπὸ γῆς ὅσον οὐρανός ἐστ᾽ ἀπὸ γαίης· τόσσον γάρ τ᾽ ἀπὸ γῆς ἐς τάρταρον ἠερόεντα. ἐννέα γὰρ νύκτας τε καὶ ἤματα χάλκεος ἄκμων οὐρανόθεν κατιών, δεκάτηι κ᾽ ἐς γαῖαν ἵκοιτο·
723a	[ἶσον δ᾽ αὖτ᾽ ἀπὸ γῆς ἐς τάρταρον ἠερόεντα·]
724	ἐννέα δ᾽ αὖ νύκτας τε καὶ ἤματα χάλκεος ἄκμων
725	ἐκ γαίης κατιών, δεκάτηι κ᾽ ἐς τάρταρον ἵκοι. τὸν πέρι χάλκεον ἕρκος ἐλήλαται· ἀμφὶ δέ μιν νὺξ τριστοιχὶ κέχυται περὶ δειρήν· αὐτὰρ ὕπερθε γῆς ῥίζαι πεφύασι καὶ ἀτρυγέτοιο θαλάσσης. ἔνθα θεοὶ Τιτῆνες ὑπὸ ζόφωι ἠερόεντι
730	κεκρύφαται βουλῆισι Διὸς νεφεληγερέταο, χώρωι ἐν εὐρώεντι, πελώρης ἔσχατα γαίης. τοῖς οὐκ ἐξιτόν ἐστι, θύρας δ᾽ ἐπέθηκε Ποσειδέων χαλκείας, τεῖχος δ᾽ ἐπελήλαται ἀμφοτέρωθεν. [ἔνθα Γύγης Κόττος τε καὶ Ὀβριάρεως μεγάθυμος
735	ναίουσιν, φύλακες πιστοὶ Διὸς αἰγιόχοιο. ἔνθα δὲ γῆς δνοφερῆς καὶ ταρτάρου ἠερόεντος πόντου τ᾽ ἀτρυγέτοιο καὶ οὐρανοῦ ἀστερόεντος ἑξείης πάντων πηγαὶ καὶ πείρατ᾽ ἔασιν, ἀργαλέ᾽ εὐρώεντα, τά τε στυγέουσι θεοί περ·
740	χάσμα μέγ᾽, οὐδέ κε πάντα τελεσφόρον εἰς ἐνιαυτὸν οὖδας ἵκοιτ᾽, εἰ πρῶτα πυλέων ἔντοσθε γένοιτο, ἀλλά κεν ἔνθα καὶ ἔνθα φέροι πρὸ θύελλα θυέλλης ἀργαλέη· δεινὸν δὲ καὶ ἀθανάτοισι θεοῖσι.] [τοῦτο τέρας· καὶ Νυκτὸς ἐρεμνῆς οἰκία δεινὰ
745	ἕστηκεν νεφέληις κεκαλυμμένα κυανέηισι.] τῶν πρόσθ᾽ Ἰαπετοῖο πάις ἔχει οὐρανὸν εὐρὺν ἑστηὼς κεφαλῆι τε καὶ ἀκαμάτηισι χέρεσσιν ἀστεμφέως, ὅθι Νύξ τε καὶ Ἡμέρη ἆσσον ἰοῦσαι ἀλλήλας προσέειπον ἀμειβόμεναι μέγαν οὐδὸν
750	χάλκεον· ἡ μὲν ἔσω καταβήσεται, ἡ δὲ θύραζε ἔρχεται, οὐδέ ποτ᾽ ἀμφοτέρας δόμος ἐντὸς ἐέργει, ἀλλ᾽ αἰεὶ ἑτέρη γε δόμων ἔκτοσθεν ἐοῦσα γαῖαν ἐπιστρέφεται, ἡ δ᾽ αὖ δόμου ἐντὸς ἐοῦσα μίμνει τὴν αὐτῆς ὥρην ὁδοῦ, ἔστ᾽ ἂν ἵκηται·
755	ἡ μὲν ἐπιχθονίοισι φάος πολυδερκὲς ἔχουσα, ἡ δ᾽ Ὕπνον μετὰ χερσί, κασίγνητον Θανάτοιο, Νὺξ ὀλοή, νεφέληι κεκαλυμμένη ἠεροειδεῖ. ἔνθα δὲ Νυκτὸς παῖδες ἐρεμνῆς οἰκί᾽ ἔχουσιν, Ὕπνος καὶ Θάνατος, δεινοὶ θεοί· οὐδέ ποτ᾽ αὐτοὺς
760	Ἠέλιος φαέθων ἐπιδέρκεται ἀκτίνεσσιν οὐρανὸν εἰσανιὼν οὐδ᾽ οὐρανόθεν καταβαίνων. τῶν ἕτερος μὲν γῆν τε καὶ εὐρέα νῶτα θαλάσσης ἥσυχος ἀνστρέφεται καὶ μείλιχος ἀνθρώποισι, τοῦ δὲ σιδηρέη μὲν κραδίη, χάλκεον δέ οἱ ἦτορ
765	νηλεὲς ἐν στήθεσσιν· ἔχει δ᾽ ὃν πρῶτα λάβηισιν ἀνθρώπων· ἐχθρὸς δὲ καὶ ἀθανάτοισι θεοῖσιν. ἔνθα θεοῦ χθονίου πρόσθεν δόμοι ἠχήεντες [ἰφθίμου τ᾽ Ἀίδεω καὶ ἐπαινῆς Περσεφονείης] ἑστᾶσιν, δεινὸς δὲ κύων προπάροιθε φυλάσσει,
770	νηλειής, τέχνην δὲ κακὴν ἔχει· ἐς μὲν ἰόντας σαίνει ὁμῶς οὐρῆι τε καὶ οὔασιν ἀμφοτέροισιν, ἐξελθεῖν δ᾽ οὐκ αὖτις ἐᾶι πάλιν, ἀλλὰ δοκεύων ἐσθίει, ὅν κε λάβηισι πυλέων ἔκτοσθεν ἰόντα. [ἰφθίμου τ᾽ Ἀίδεω καὶ ἐπαινῆς Περσεφονείης.]
775	ἔνθα δὲ ναιετάει στυγερὴ θεὸς ἀθανάτοισι, δεινὴ Στύξ, θυγάτηρ ἀψορρόου Ὠκεανοῖο πρεσβυτάτη· νόσφιν δὲ θεῶν κλυτὰ δώματα ναίει μακρῆισιν πέτρηισι κατηρεφέ᾽· ἀμφὶ δὲ πάντηι κίοσιν ἀργυρέοισι πρὸς οὐρανὸν ἐστήρικται.
780	παῦρα δὲ Θαύμαντος θυγάτηρ πόδας ὠκέα Ἶρις † ἀγγελίη πωλεῖται ἐπ᾽ εὐρέα νῶτα θαλάσσης. ὁππότ᾽ ἔρις καὶ νεῖκος ἐν ἀθανάτοισιν ὄρηται, καί ῥ᾽ ὅστις ψεύδηται Ὀλύμπια δώματ᾽ ἐχόντων, Ζεὺς δέ τε Ἶριν ἔπεμψε θεῶν μέγαν ὅρκον ἐνεῖκαι
785	τηλόθεν ἐν χρυσέηι προχόωι πολυώνυμον ὕδωρ, ψυχρόν, ὅ τ᾽ ἐκ πέτρης καταλείβεται ἠλιβάτοιο ὑψηλῆς· πολλὸν δὲ ὑπὸ χθονὸς εὐρυοδείης ἐξ ἱεροῦ ποταμοῖο ῥέει διὰ νύκτα μέλαιναν· Ὠκεανοῖο κέρας, δεκάτη δ᾽ ἐπὶ μοῖρα δέδασται·
790	ἐννέα μὲν περὶ γῆν τε καὶ εὐρέα νῶτα θαλάσσης δίνηις ἀργυρέηις εἱλιγμένος εἰς ἅλα πίπτει, ἡ δὲ μί᾽ ἐκ πέτρης προρέει, μέγα πῆμα θεοῖσιν. ὅς κεν τὴν ἐπίορκον ἀπολλείψας ἐπομόσσηι ἀθανάτων οἳ ἔχουσι κάρη νιφόεντος Ὀλύμπου,
795	κεῖται νήυτμος τετελεσμένον εἰς ἐνιαυτόν· οὐδέ ποτ᾽ ἀμβροσίης καὶ νέκταρος ἔρχεται ἆσσον βρώσιος, ἀλλά τε κεῖται ἀνάπνευστος καὶ ἄναυδος στρωτοῖς ἐν λεχέεσσι, κακὸν δ᾽ ἐπὶ κῶμα καλύπτει. αὐτὰρ ἐπὴν νοῦσον τελέσει μέγαν εἰς ἐνιαυτόν,
800	ἄλλος δ᾽ ἐξ ἄλλου δέχεται χαλεπώτερος ἆθλος· εἰνάετες δὲ θεῶν ἀπαμείρεται αἰὲν ἐόντων, οὐδέ ποτ᾽ ἐς βουλὴν ἐπιμίσγεται οὐδ᾽ ἐπὶ δαῖτας ἐννέα πάντ᾽ ἔτεα· δεκάτωι δ᾽ ἐπιμίσγεται αὖτις † εἰρέας ἀθανάτων οἳ Ὀλύμπια δώματ᾽ ἔχουσι.
805	τοῖον ἄρ᾽ ὅρκον ἔθεντο θεοὶ Στυγὸς ἄφθιτον ὕδωρ, ὠγύγιον· τὸ δ᾽ ἵησι καταστυφέλου διὰ χώρου. ἔνθα δὲ γῆς δνοφερῆς καὶ ταρτάρου ἠερόεντος πόντου τ᾽ ἀτρυγέτοιο καὶ οὐρανοῦ ἀστερόεντος ἑξείης πάντων πηγαὶ καὶ πείρατ᾽ ἔασιν,
810	ἀργαλέ᾽ εὐρώεντα, τά τε στυγέουσι θεοί περ. ἔνθα δὲ μαρμάρεαί τε πύλαι καὶ χάλκεος οὐδός, ἀστεμφὲς ῥίζηισι διηνεκέεσσιν ἀρηρώς, αὐτοφυής· πρόσθεν δὲ θεῶν ἔκτοσθεν ἁπάντων Τιτῆνες ναίουσι, πέρην χάεος ζοφεροῖο.
815	αὐτὰρ ἐρισμαράγοιο Διὸς κλειτοὶ ἐπίκουροι δώματα ναιετάουσιν ἐπ᾽ Ὠκεανοῖο θεμέθλοις, Κόττος τ᾽ ἠδὲ Γύγης· Βριάρεών γε μὲν ἠὺν ἐόντα γαμβρὸν ἑὸν ποίησε βαρύκτυπος Ἐννοσίγαιος, δῶκε δὲ Κυμοπόλειαν ὀπυίειν, θυγατέρα ἥν.
820	αὐτὰρ ἐπεὶ Τιτῆνας ἀπ᾽ οὐρανοῦ ἐξέλασε Ζεύς, ὁπλότατον τέκε παῖδα Τυφωέα Γαῖα πελώρη Ταρτάρου ἐν φιλότητι διὰ χρυσῆν Ἀφροδίτην· οὗ χεῖρες † μὲν ἔασιν ἐπ᾽ ἰσχύι ἔργματ᾽ ἔχουσαι, † καὶ πόδες ἀκάματοι κρατεροῦ θεοῦ· ἐκ δέ οἱ ὤμων
825	ἦν ἑκατὸν κεφαλαὶ ὄφιος δεινοῖο δράκοντος, γλώσσηισι δνοφερῆισι λελιχμότες· ἐν δέ οἱ ὄσσε θεσπεσίηις κεφαλῆισιν ὑπ᾽ ὀφρύσι πῦρ ἀμάρυσσεν· [πασέων δ᾽ ἐκ κεφαλέων πῦρ καίετο δερκομένοιο·] φωναὶ δ᾽ ἐν πάσηισιν ἔσαν δεινῆις κεφαλῆισι,
830	παντοίην ὄπ᾽ ἰεῖσαι ἀθέσφατον· ἄλλοτε μὲν γὰρ φθέγγονθ᾽ ὥς τε θεοῖσι συνιέμεν, ἄλλοτε δ᾽ αὖτε ταύρου ἐριβρύχεω μένος ἀσχέτου ὄσσαν ἀγαύρου, ἄλλοτε δ᾽ αὖτε λέοντος ἀναιδέα θυμὸν ἔχοντος, ἄλλοτε δ᾽ αὖ σκυλάκεσσιν ἐοικότα, θαύματ᾽ ἀκοῦσαι,
835	ἄλλοτε δ᾽ αὖ ῥοίζεσχ᾽, ὑπὸ δ᾽ ἤχεεν οὔρεα μακρά. καί νύ κεν ἔπλετο ἔργον ἀμήχανον ἤματι κείνωι, καί κεν ὅ γε θνητοῖσι καὶ ἀθανάτοισιν ἄναξεν, εἰ μὴ ἄρ᾽ ὀξὺ νόησε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε· σκληρὸν δ᾽ ἐβρόντησε καὶ ὄβριμον, ἀμφὶ δὲ γαῖα
840	σμερδαλέον κονάβησε καὶ οὐρανὸς εὐρὺς ὕπερθε πόντός τ᾽ Ὠκεανοῦ τε ῥοαὶ καὶ τάρταρα γαίης. ποσσὶ δ᾽ ὕπ᾽ ἀθανάτοισι μέγας πελεμίζετ᾽ Ὄλυμπος ὀρνυμένοιο ἄνακτος· ἐπεστονάχιζε δὲ γαῖα. καῦμα δ᾽ ὑπ᾽ ἀμφοτέρων κάτεχεν ἰοειδέα πόντον
845	βροντῆς τε στεροπῆς τε πυρός τ᾽ ἀπὸ τοῖο πελώρου πρηστήρων ἀνέμων τε κεραυνοῦ τε φλεγέθοντος· ἔζεε δὲ χθὼν πᾶσα καὶ οὐρανὸς ἠδὲ θάλασσα· θυῖε δ᾽ ἄρ᾽ ἀμφ᾽ ἀκτὰς περί τ᾽ ἀμφί τε κύματα μακρὰ ῥιπῆι ὕπ᾽ ἀθανάτων, ἔνοσις δ᾽ ἄσβεστος ὀρώρει·
850	τρέε δ᾽ Ἀίδης ἐνέροισι καταφθιμένοισιν ἀνάσσων Τιτῆνές θ᾽ ὑποταρτάριοι Κρόνον ἀμφὶς ἐόντες ἀσβέστου κελάδοιο καὶ αἰνῆς δηιοτῆτος. Ζεὺς δ᾽ ἐπεὶ οὖν κόρθυνεν ἑὸν μένος, εἵλετο δ᾽ ὅπλα, βροντήν τε στεροπήν τε καὶ αἰθαλόεντα κεραυνόν,
855	πλῆξεν ἀπ᾽ Οὐλύμποιο ἐπάλμενος· ἀμφὶ δὲ πάσας ἔπρεσε θεσπεσίας κεφαλὰς δεινοῖο πελώρου. αὐτὰρ ἐπεὶ δή μιν δάμασε πληγῆισιν ἱμάσσας, ἤριπε γυιωθείς, στονάχιζε δὲ γαῖα πελώρη· φλὸξ δὲ κεραυνωθέντος ἀπέσσυτο τοῖο ἄνακτος
860	οὔρεος ἐν βήσσηισιν † ἀιδνῆς παιπαλοέσσης πληγέντος, πολλὴ δὲ πελώρη καίετο γαῖα αὐτμῆι θεσπεσίηι, καὶ ἐτήκετο κασσίτερος ὣς τέχνηι ὑπ᾽ αἰζηῶν ἐν ἐυτρήτοις χοάνοισι θαλφθείς, ἠὲ σίδηρος, ὅ περ κρατερώτατός ἐστιν,
865	οὔρεος ἐν βήσσηισι δαμαζόμενος πυρὶ κηλέωι τήκεται ἐν χθονὶ δίηι ὑφ᾽ Ἡφαίστου παλάμηισιν· ὣς ἄρα τήκετο γαῖα σέλαι πυρὸς αἰθομένοιο. ῥῖψε δέ μιν θυμῶι ἀκαχὼν ἐς τάρταρον εὐρύν. ἐκ δὲ Τυφωέος ἔστ᾽ ἀνέμων μένος ὑγρὸν ἀέντων,
870	νόσφι Νότου Βορέω τε καὶ ἀργεστέω Ζεφύροιο· οἵ γε μὲν ἐκ θεόφιν γενεήν, θνητοῖς μέγ᾽ ὄνειαρ. αἱ δ᾽ ἄλλαι μὰψ αὖραι ἐπιπνείουσι θάλασσαν· αἳ δή τοι πίπτουσαι ἐς ἠεροειδέα πόντον, πῆμα μέγα θνητοῖσι, κακῆι θυίουσιν ἀέλληι·
875	ἄλλοτε δ᾽ ἄλλαι ἄεισι διασκιδνᾶσί τε νῆας ναύτας τε φθείρουσι· κακοῦ δ᾽ οὐ γίνεται ἀλκὴ ἀνδράσιν, οἳ κείνηισι συνάντωνται κατὰ πόντον. αἱ δ᾽ αὖ καὶ κατὰ γαῖαν ἀπείριτον ἀνθεμόεσσαν ἔργ᾽ ἐρατὰ φθείρουσι χαμαιγενέων ἀνθρώπων,
880	πιμπλεῖσαι κόνιός τε καὶ ἀργαλέου κολοσυρτοῦ. αὐτὰρ ἐπεί ῥα πόνον μάκαρες θεοὶ ἐξετέλεσσαν, Τιτήνεσσι δὲ τιμάων κρίναντο βίηφι, δή ῥα τότ᾽ ὤτρυνον βασιλευέμεν ἠδὲ ἀνάσσειν Γαίης φραδμοσύνηισιν Ὀλύμπιον εὐρύοπα Ζῆν
885	ἀθανάτων· ὁ δὲ τοῖσιν ἐὺ διεδάσσατο τιμάς. Ζεὺς δὲ θεῶν βασιλεὺς πρώτην ἄλοχον θέτο Μῆτιν, πλεῖστα θεῶν εἰδυῖαν ἰδὲ θνητῶν ἀνθρώπων. ἀλλ᾽ ὅτε δὴ ἄρ᾽ ἔμελλε θεὰν γλαυκῶπιν Ἀθήνην τέξεσθαι, τότ᾽ ἔπειτα δόλωι φρένας ἐξαπατήσας
890	αἱμυλίοισι λόγοισιν ἑὴν ἐσκάτθετο νηδύν, Γαίης φραδμοσύνηισι καὶ Οὐρανοῦ ἀστερόεντος· τὼς γάρ οἱ φρασάτην, ἵνα μὴ βασιληίδα τιμὴν ἄλλος ἔχοι Διὸς ἀντὶ θεῶν αἰειγενετάων. ἐκ γὰρ τῆς εἵμαρτο περίφρονα τέκνα γενέσθαι·
895	πρώτην μὲν κούρην γλαυκώπιδα Τριτογένειαν, ἶσον ἔχουσαν πατρὶ μένος καὶ ἐπίφρονα βουλήν, αὐτὰρ ἔπειτ᾽ ἄρα παῖδα θεῶν βασιλῆα καὶ ἀνδρῶν ἤμελλεν τέξεσθαι, ὑπέρβιον ἦτορ ἔχοντα· ἀλλ᾽ ἄρα μιν Ζεὺς πρόσθεν ἑὴν ἐσκάτθετο νηδύν,
900	ὥς οἱ συμφράσσαιτο θεὰ ἀγαθόν τε κακόν τε. * * * δεύτερον ἠγάγετο λιπαρὴν Θέμιν, ἣ τέκεν Ὥρας, Εὐνομίην τε Δίκην τε καὶ Εἰρήνην τεθαλυῖαν, αἵ τ᾽ ἔργ᾽ ὠρεύουσι καταθνητοῖσι βροτοῖσι, Μοίρας θ᾽, ἧις πλείστην τιμὴν πόρε μητίετα Ζεύς,
905	Κλωθώ τε Λάχεσίν τε καὶ Ἄτροπον, αἵ τε διδοῦσι θνητοῖς ἀνθρώποισιν ἔχειν ἀγαθόν τε κακόν τε. τρεῖς δέ οἱ Εὐρυνόμη Χάριτας τέκε καλλιπαρήους, Ὠκεανοῦ κούρη πολυήρατον εἶδος ἔχουσα, Ἀγλαΐην τε καὶ Εὐφροσύνην Θαλίην τ᾽ ἐρατεινήν·
910	τῶν καὶ ἀπὸ βλεφάρων ἔρος εἴβετο δερκομενάων λυσιμελής· καλὸν δέ θ᾽ ὑπ᾽ ὀφρύσι δερκιόωνται. αὐτὰρ ὁ Δήμητρος πολυφόρβης ἐς λέχος ἦλθεν· ἣ τέκε Περσεφόνην λευκώλενον, ἣν Ἀιδωνεὺς ἥρπασεν ἧς παρὰ μητρός, ἔδωκε δὲ μητίετα Ζεύς.
915	Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο, ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο ἐννέα, τῆισιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Λητὼ δ᾽ Ἀπόλλωνα καὶ Ἄρτεμιν ἰοχέαιραν ἱμερόεντα γόνον περὶ πάντων Οὐρανιώνων
920	γείνατ᾽ ἄρ᾽ αἰγιόχοιο Διὸς φιλότητι μιγεῖσα. λοισθοτάτην δ᾽ Ἥρην θαλερὴν ποιήσατ᾽ ἄκοιτιν· ἡ δ᾽ Ἥβην καὶ Ἄρηα καὶ Εἰλείθυιαν ἔτικτε μιχθεῖσ᾽ ἐν φιλότητι θεῶν βασιλῆι καὶ ἀνδρῶν. αὐτὸς δ᾽ ἐκ κεφαλῆς γλαυκώπιδα γείνατ᾽ Ἀθήνην,
925	δεινὴν ἐγρεκύδοιμον ἀγέστρατον ἀτρυτώνην, πότνιαν, ἧι κέλαδοί τε ἅδον πόλεμοί τε μάχαι τε· Ἥρη δ᾽ Ἥφαιστον κλυτὸν οὐ φιλότητι μιγεῖσα γείνατο, καὶ ζαμένησε καὶ ἤρισεν ὧι παρακοίτηι, ἐκ πάντων τέχνηισι κεκασμένον Οὐρανιώνων.
930	ἐκ δ᾽ Ἀμφιτρίτης καὶ ἐρικτύπου Ἐννοσιγαίου Τρίτων εὐρυβίης γένετο μέγας, ὅς τε θαλάσσης πυθμέν᾽ ἔχων παρὰ μητρὶ φίληι καὶ πατρὶ ἄνακτι ναίει χρύσεα δῶ, δεινὸς θεός. αὐτὰρ Ἄρηι ῥινοτόρωι Κυθέρεια Φόβον καὶ Δεῖμον ἔτικτε,
935	δεινούς, οἵ τ᾽ ἀνδρῶν πυκινὰς κλονέουσι φάλαγγας ἐν πολέμωι κρυόεντι σὺν Ἄρηι πτολιπόρθωι, Ἁρμονίην θ᾽, ἣν Κάδμος ὑπέρθυμος θέτ᾽ ἄκοιτιν. Ζηνὶ δ᾽ ἄρ᾽ Ἀτλαντὶς Μαίη τέκε κύδιμον Ἑρμῆν, κήρυκ᾽ ἀθανάτων, ἱερὸν λέχος εἰσαναβᾶσα.
940	Καδμηὶς δ᾽ ἄρα οἱ Σεμέλη τέκε φαίδιμον υἱὸν μιχθεῖσ᾽ ἐν φιλότητι, Διώνυσον πολυγηθέα, ἀθάνατον θνητή· νῦν δ᾽ ἀμφότεροι θεοί εἰσιν. Ἀλκμήνη δ᾽ ἄρ᾽ ἔτικτε βίην Ἡρακληείην μιχθεῖσ᾽ ἐν φιλότητι Διὸς νεφεληγερέταο.
945	Ἀγλαΐην δ᾽ Ἥφαιστος ἀγακλυτὸς ἀμφιγυήεις ὁπλοτάτην Χαρίτων θαλερὴν ποιήσατ᾽ ἄκοιτιν. χρυσοκόμης δὲ Διώνυσος ξανθὴν Ἀριάδνην, κούρην Μίνωος, θαλερὴν ποιήσατ᾽ ἄκοιτιν· τὴν δέ οἱ ἀθάνατον καὶ ἀγήρων θῆκε Κρονίων.
950	Ἥβην δ᾽ Ἀλκμήνης καλλισφύρου ἄλκιμος υἱός, ἲς Ἡρακλῆος, τελέσας στονόεντας ἀέθλους, παῖδα Διὸς μεγάλοιο καὶ Ἥρης χρυσοπεδίλου, αἰδοίην θέτ᾽ ἄκοιτιν ἐν Οὐλύμπωι νιφόεντι· ὄλβιος, ὃς μέγα ἔργον ἐν ἀθανάτοισιν ἀνύσσας
955	ναίει ἀπήμαντος καὶ ἀγήραος ἤματα πάντα. Ἠελίωι δ᾽ ἀκάμαντι τέκε κλυτὸς Ὠκεανίνη Περσηὶς Κίρκην τε καὶ Αἰήτην βασιλῆα. Αἰήτης δ᾽ υἱὸς φαεσιμβρότου Ἠελίοιο κούρην Ὠκεανοῖο τελήεντος ποταμοῖο
960	γῆμε θεῶν βουλῆισιν, Ἰδυῖαν καλλιπάρηον· ἣ δή οἱ Μήδειαν ἐύσφυρον ἐν φιλότητι γείναθ᾽ ὑποδμηθεῖσα διὰ χρυσῆν Ἀφροδίτην. ὑμεῖς μὲν νῦν χαίρετ᾽, Ὀλύμπια δώματ᾽ ἔχοντες, νῆσοί τ᾽ ἤπειροί τε καὶ ἁλμυρὸς ἔνδοθι πόντος·
965	νῦν δὲ θεάων φῦλον ἀείσατε, ἡδυέπειαι Μοῦσαι Ὀλυμπιάδες, κοῦραι Διὸς αἰγιόχοιο, ὅσσαι δὴ θνητοῖσι παρ᾽ ἀνδράσιν εὐνηθεῖσαι ἀθάναται γείναντο θεοῖς ἐπιείκελα τέκνα. Δημήτηρ μὲν Πλοῦτον ἐγείνατο δῖα θεάων,
970	Ἰασίωι ἥρωι μιγεῖσ᾽ ἐρατῆι φιλότητι νειῶι ἔνι τριπόλωι, Κρήτης ἐν πίονι δήμωι, ἐσθλόν, ὃς εἶσ᾽ ἐπὶ γῆν τε καὶ εὐρέα νῶτα θαλάσσης πᾶσαν· τῶι δὲ τυχόντι καὶ οὗ κ᾽ ἐς χεῖρας ἵκηται, τὸν δὴ ἀφνειὸν ἔθηκε, πολὺν δέ οἱ ὤπασεν ὄλβον.
975	Κάδμωι δ᾽ Ἁρμονίη, θυγάτηρ χρυσῆς Ἀφροδίτης, Ἰνὼ καὶ Σεμέλην καὶ Ἀγαυὴν καλλιπάρηον Αὐτονόην θ᾽, ἣν γῆμεν Ἀρισταῖος βαθυχαίτης, γείνατο καὶ Πολύδωρον ἐυστεφάνωι ἐνὶ Θήβηι. κούρη δ᾽ Ὠκεανοῦ Χρυσάορι καρτεροθύμωι
980	μιχθεῖσ᾽ ἐν φιλότητι πολυχρύσου Ἀφροδίτης Καλλιρόη τέκε παῖδα βροτῶν κάρτιστον ἁπάντων, Γηρυονέα, τὸν κτεῖνε βίη Ἡρακληείη βοῶν ἕνεκ᾽ εἰλιπόδων ἀμφιρρύτωι εἰν Ἐρυθείηι. Τιθωνῶι δ᾽ Ἠὼς τέκε Μέμνονα χαλκοκορυστήν,
985	Αἰθιόπων βασιλῆα, καὶ Ἠμαθίωνα ἄνακτα. αὐτάρ τοι Κεφάλωι φιτύσατο φαίδιμον υἱόν, ἴφθιμον Φαέθοντα, θεοῖς ἐπιείκελον ἄνδρα· τόν ῥα νέον τέρεν ἄνθος ἔχοντ᾽ ἐρικυδέος ἥβης παῖδ᾽ ἀταλὰ φρονέοντα φιλομμειδὴς Ἀφροδίτη
990	ὦρτ᾽ ἀνερειψαμένη, καί μιν ζαθέοις ἐνὶ νηοῖς νηοπόλον μύχιον ποιήσατο, δαίμονα δῖον. κούρην δ᾽ Αἰήταο διοτρεφέος βασιλῆος Αἰσονίδης βουλῆισι θεῶν αἰειγενετάων ἦγε παρ᾽ Αἰήτεω, τελέσας στονόεντας ἀέθλους,
995	τοὺς πολλοὺς ἐπέτελλε μέγας βασιλεὺς ὑπερήνωρ, ὑβριστὴς Πελίης καὶ ἀτάσθαλος ὀβριμοεργός· τοὺς τελέσας ἐς Ἰωλκὸν ἀφίκετο πολλὰ μογήσας ὠκείης ἐπὶ νηὸς ἄγων ἑλικώπιδα κούρην Αἰσονίδης, καί μιν θαλερὴν ποιήσατ᾽ ἄκοιτιν.
1000	καί ῥ᾽ ἥ γε δμηθεῖσ᾽ ὑπ᾽ Ἰήσονι ποιμένι λαῶν Μήδειον τέκε παῖδα, τὸν οὔρεσιν ἔτρεφε Χείρων Φιλλυρίδης· μεγάλου δὲ Διὸς νόος ἐξετελεῖτο. αὐτὰρ Νηρῆος κοῦραι ἁλίοιο γέροντος, ἤτοι μὲν Φῶκον Ψαμάθη τέκε δῖα θεάων
1005	Αἰακοῦ ἐν φιλότητι διὰ χρυσῆν Ἀφροδίτην· Πηλεῖ δὲ δμηθεῖσα θεὰ Θέτις ἀργυρόπεζα γείνατ᾽ Ἀχιλλῆα ῥηξήνορα θυμολέοντα. Αἰνείαν δ᾽ ἄρ᾽ ἔτικτεν ἐυστέφανος Κυθέρεια, Ἀγχίσηι ἥρωι μιγεῖσ᾽ ἐρατῆι φιλότητι
1010	Ἴδης ἐν κορυφῆισι πολυπτύχου ἠνεμοέσσης. Κίρκη δ᾽ Ἠελίου θυγάτηρ Ὑπεριονίδαο γείνατ᾽ Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος ἐν φιλότητι Ἄγριον ἠδὲ Λατῖνον ἀμύμονά τε κρατερόν τε· [Τηλέγονον δὲ ἔτικτε διὰ χρυσῆν Ἀφροδίτην·]
1015	οἳ δή τοι μάλα τῆλε μυχῶι νήσων ἱεράων πᾶσιν Τυρσηνοῖσιν ἀγακλειτοῖσιν ἄνασσον. Ναυσίθοον δ᾽ Ὀδυσῆι Καλυψὼ δῖα θεάων γείνατο Ναυσίνοόν τε μιγεῖσ᾽ ἐρατῆι φιλότητι. αὗται μὲν θνητοῖσι παρ᾽ ἀνδράσιν εὐνηθεῖσαι
1020	ἀθάναται γείναντο θεοῖς ἐπιείκελα τέκνα. [νῦν δὲ γυναικῶν φῦλον ἀείσατε, ἡδυέπειαι Μοῦσαι Ὀλυμπιάδες, κοῦραι Διὸς αἰγιόχοιο.]

<<< introductio

Θεογονία

Textus:

Hesiodi theogonia, opera et dies, scutum, fragmenta

ed. F. Solmsen/R. Merkelbach/M. L. West, Oxford 1970

Simulacrum templi archaici (Argolis, saec. VIII)

Μουσάων Ἑλικωνιάδων ἀρχώμεθ᾽ ἀείδειν,

αἵ θ᾽ Ἑλικῶνος ἔχουσιν ὄρος μέγα τε ζάθεόν τε,

καί τε περὶ κρήνην ἰοειδέα πόσσ᾽ ἁπαλοῖσιν

ὀρχεῦνται καὶ βωμὸν ἐρισθενέος Κρονίωνος·

5

καί τε λοεσσάμεναι τέρενα χρόα Περμησσοῖο

ἠ᾽ Ἵππου κρήνης ἠ᾽ Ὀλμειοῦ ζαθέοιο

ἀκροτάτωι Ἑλικῶνι χοροὺς ἐνεποιήσαντο,

καλοὺς ἱμερόεντας, ἐπερρώσαντο δὲ ποσσίν.

ἔνθεν ἀπορνύμεναι κεκαλυμμέναι ἠέρι πολλῶι

10

ἐννύχιαι στεῖχον περικαλλέα ὄσσαν ἱεῖσαι,

ὑμνεῦσαι Δία τ᾽ αἰγίοχον καὶ πότνιαν Ἥρην

Ἀργείην, χρυσέοισι πεδίλοις ἐμβεβαυῖαν,

κούρην τ᾽ αἰγιόχοιο Διὸς γλαυκῶπιν Ἀθήνην

Φοῖβόν τ᾽ Ἀπόλλωνα καὶ Ἄρτεμιν ἰοχέαιραν

15

ἠδὲ Ποσειδάωνα γαιήοχον ἐννοσίγαιον

καὶ Θέμιν αἰδοίην ἑλικοβλέφαρόν τ᾽ Ἀφροδίτην

Ἥβην τε χρυσοστέφανον καλήν τε Διώνην

Λητώ τ᾽ Ἰαπετόν τε ἰδὲ Κρόνον ἀγκυλομήτην

Ἠῶ τ᾽ Ἠέλιόν τε μέγαν λαμπράν τε Σελήνην

20

Γαῖάν τ᾽ Ὠκεανόν τε μέγαν καὶ Νύκτα μέλαιναν

ἄλλων τ᾽ ἀθανάτων ἱερὸν γένος αἰὲν ἐόντων.

αἵ νύ ποθ᾽ Ἡσίοδον καλὴν ἐδίδαξαν ἀοιδήν,

ἄρνας ποιμαίνονθ᾽ Ἑλικῶνος ὕπο ζαθέοιο.

τόνδε δέ με πρώτιστα θεαὶ πρὸς μῦθον ἔειπον,

25

Μοῦσαι Ὀλυμπιάδες, κοῦραι Διὸς αἰγιόχοιο·

«ποιμένες ἄγραυλοι, κάκ᾽ ἐλέγχεα, γαστέρες οἶον,

ἴδμεν ψεύδεα πολλὰ λέγειν ἐτύμοισιν ὁμοῖα,

ἴδμεν δ᾽ εὖτ᾽ ἐθέλωμεν ἀληθέα γηρύσασθαι.»

ὣς ἔφασαν κοῦραι μεγάλου Διὸς ἀρτιέπειαι,

30

καί μοι σκῆπτρον ἔδον δάφνης ἐριθηλέος ὄζον

δρέψασαι, θηητόν· ἐνέπνευσαν δέ μοι αὐδὴν

θέσπιν, ἵνα κλείοιμι τά τ᾽ ἐσσόμενα πρό τ᾽ ἐόντα,

καί μ᾽ ἐκέλονθ᾽ ὑμνεῖν μακάρων γένος αἰὲν ἐόντων,

σφᾶς δ᾽ αὐτὰς πρῶτόν τε καὶ ὕστατον αἰὲν ἀείδειν.

35

ἀλλὰ τίη μοι ταῦτα περὶ δρῦν ἢ περὶ πέτρην;

τύνη, Μουσάων ἀρχώμεθα, ταὶ Διὶ πατρὶ

ὑμνεῦσαι τέρπουσι μέγαν νόον ἐντὸς Ὀλύμπου,

εἴρουσαι τά τ᾽ ἐόντα τά τ᾽ ἐσσόμενα πρό τ᾽ ἐόντα,

φωνῆι ὁμηρεῦσαι, τῶν δ᾽ ἀκάματος ῥέει αὐδὴ

40

ἐκ στομάτων ἡδεῖα· γελᾶι δέ τε δώματα πατρὸς

Ζηνὸς ἐριγδούποιο θεᾶν ὀπὶ λειριοέσσηι

σκιδναμένηι, ἠχεῖ δὲ κάρη νιφόεντος Ὀλύμπου

δώματά τ᾽ ἀθανάτων· αἱ δ᾽ ἄμβροτον ὄσσαν ἱεῖσαι

θεῶν γένος αἰδοῖον πρῶτον κλείουσιν ἀοιδῆι

45

ἐξ ἀρχῆς, οὓς Γαῖα καὶ Οὐρανὸς εὐρὺς ἔτικτεν,

οἵ τ᾽ ἐκ τῶν ἐγένοντο, θεοὶ δωτῆρες ἐάων·

δεύτερον αὖτε Ζῆνα θεῶν πατέρ᾽ ἠδὲ καὶ ἀνδρῶν,

[ἀρχόμεναί θ᾽ ὑμνεῦσι θεαὶ † λήγουσαί τ᾽ ἀοιδῆς,]

ὅσσον φέρτατός ἐστι θεῶν κάρτει τε μέγιστος·

50

αὖτις δ᾽ ἀνθρώπων τε γένος κρατερῶν τε Γιγάντων

ὑμνεῦσαι τέρπουσι Διὸς νόον ἐντὸς Ὀλύμπου

Μοῦσαι Ὀλυμπιάδες, κοῦραι Διὸς αἰγιόχοιο.

τὰς ἐν Πιερίηι Κρονίδηι τέκε πατρὶ μιγεῖσα

Μνημοσύνη, γουνοῖσιν Ἐλευθῆρος μεδέουσα,

55

λησμοσύνην τε κακῶν ἄμπαυμά τε μερμηράων.

ἐννέα γάρ οἱ νύκτας ἐμίσγετο μητίετα Ζεὺς

νόσφιν ἀπ᾽ ἀθανάτων ἱερὸν λέχος εἰσαναβαίνων·

ἀλλ᾽ ὅτε δή ῥ᾽ ἐνιαυτὸς ἔην, περὶ δ᾽ ἔτραπον ὧραι

μηνῶν φθινόντων, περὶ δ᾽ ἤματα πόλλ᾽ ἐτελέσθη,

60

ἡ δ᾽ ἔτεκ᾽ ἐννέα κούρας, ὁμόφρονας, ἧισιν ἀοιδὴ

μέμβλεται ἐν στήθεσσιν, ἀκηδέα θυμὸν ἐχούσαις,

τυτθὸν ἀπ᾽ ἀκροτάτης κορυφῆς νιφόεντος Ὀλύμπου·

ἔνθά σφιν λιπαροί τε χοροὶ καὶ δώματα καλά,