|
1.
|
Tanto viro locuturi
studeamus esse puri
set et loqui sobrie,
carum care venerari,
|
| 5 | et cum simus caro cari,
careamus carie.
|
| 2. | Decet enim, et hoc unum
est in primis oportunum,
ut me ipsum judicem;
|
| 10 | homo vetus exuatur,
homo novus induatur
ante tantum judicem.
|
| 3. | Commendarem mundi mores,
set virtutis amatores
|
| 15 | paucos esse doleo;
quod si pravos reprehendam
et eis non condescendendam,
bella michi video.
|
| 4. | Set, o Judex equitatis,
|
| 20 | propagator veritatis,
lenis aura saeculi,
esto michi in asilum:
te rectore sumpsi stilum,
te duce signa tuli.
|
| 5. | Set quis sum, qui ausim loqui
coram tanto? Quis ego, qui
sano fretus capite
rodo pravos in aperto,
vox clamantis in deserto
|
| 30 | «Rectas vias facite»?
|
| 6. | Quid desertum nisi mundus?
Mundus quidem set inmundus,
quia munda respuit;
se desertus dici dolet,
|
| 35 | quia, qui vernare solet,
ecce prorsus aruit.
|
| 7. | Quod solebat in praelatis
germinare largitatis
et pudoris flosculos,
|
| 40 | tali partu destitutum
germen affert non virtutum,
set spinas et tribulos.
|
| 8. | Qui sunt spinae tribulique?
Qui pastores praelatique,
|
| 45 | amatores muneris;
cum non pascant set pascantur:
non a «pasco» derivantur,
set a «pascor, pasceris»!
|
| 9. | Blandos amant et bilingues,
|
| 50 | canes multi, tauri pingues,
Gigantum fraterculi;
qui thesauros coacervant
non dispergunt, set observant
ut pupillam oculi.
|
| 10. | Omnis habens muneratur,
non habenti supplantatur
id ipsum quod habuit;
in deserto mundi hujus
nemo floret, nisi cujus
|
| 60 | bursa nondum vomuit.
|
| 11. | Bursa pregnans principiatur,
sapiensque conculcatur,
si munus aere vacet;
nam si pauper sit sophia,
|
| 65 | vilis erit: quare? Quia
pauper ubique jacet!
|
| 12. | Pauper jacet, set palpones,
quorum blandi sunt sermones,
et ipsi sunt jacula;
|
| 70 | isti sunt quos mundus amat
et de quibus psalmus clamat:
«Beati in macula»!
|
| 13. | In macula sunt beati,
set non sunt inmaculati
|
| 75 | teste conscientia.
Vive, leno, more suis,
quia in labiis tuis
diffusa est gratia!
|
| 14. | Quid dant artes nisi luctum
|
| 80 | et laborem? Vel quem fructum
fert genus et species?
Olim plures, nec sit mirum,
provehebant «Arma virum»
et «Fraternas acies»!
|
| 15. | Antiquitus est studere
fructus erat et habere
declamantes socios
nunc in arca sepelire
nummos majus est quam scire
|
| 90 | «Bella per Emathios»!
|
| 16. | Opulenti solent esse,
qui aptabant virgam Jessae
partui virgineo,
seu rubum visionis
|
| 95 | sive vellum Gedeonis
sparsum rore vitreo.
|
| 17. | Si per aquas Rubri Maris
designatur salutaris
lavacri lavatio:
|
| 100 | licet hoc - quod lucrum fert? -
Quid hoc scire michi confert,
si sciens esurio?
|
| 18. | Solet Christus appellari
lapis scissus de altaris
|
| 105 | non manu, set forcipe;
hoc est notum sapienti,
set prebenda requirenti
nemo dicit «Accipe»!
|
| 19. | Scio crucem figurari
|
| 110 | quando lego dulcorari
flumen apud Exodum,
manibusque cancellatis
Jacob nostre libertatis
praefigurat commodum.
|
| 20. | In Hebraea lege legis,
quod serpentem lator legis,
erexit in patulo,
ut cessaret mors et tabes,
quia nostras lavit labes
|
| 120 | Christus in patibulo.
|
| 21. | Duo ligna Sereptenae
spiritalis escam coenae
corruunt in Ecclesia;
Abrahamque tulit ligna,
|
| 125 | per quae digne deo digna
cremaretur hostia.
|
| 22. | Fudit aquam ter Elias,
per «ter sanctus» Isaias,
trinitatem innuit,
|
| 130 | vidit Abram trinum chorum,
Ruth in agro Judeorum
trinitatem messuit.
|
| 23. | Sic involvit rota rotam,
sic deponit lepre notam
|
| 135 | lex in superficie;
sic amictum parvipendit
Joseph, quando non attendit,
vocem fornicariae.
|
| 24. | Dumque per desertum itur,
|
| 140 | a gentili reperitur
calens unda penitus,
Quia legis in deserto
reperitur a diserto
calor sancti spiritus
|
| 25. | Hec scrutari quidam solent,
post afflicti fame dolent
se vacasse studio;
unde multi perierunt
et labore defecerunt
|
| 150 | scrutantes scrutinio.
|
| 26. | Ergo quia tot oppressis
in studendo parva messis
redditur post aspera,
ad Romani sedem patris
|
| 155 | et ad sanctae Sion matris
sum reversus ubera.
|
| 27. | Turpe tibi, pastor bone,
si divina lectione
spreta fiam laicus.
|
| 160 | Vel absolve clericatu
vel fac ut in cleri statu
perseveram clericus.
|
| 28. | Dulcis erit michi status,
si praebenda muneratus,
|
| 165 | redditu vel alio,
vivam, licet non abunde,
saltem michi detur unde
studeam de proprio.
|
| 29. | Nostri moris esse solet,
|
| 170 | quando festum turbas olet,
loqui lingua clerici,
ne, si forte quid dicamus,
unde risum moveamus,
cachinnentur laici.
|
| 30. | In conventu laicorum
reor esse non decorum
proferre ridicula;
ne sermone retundamus
aut exemplo pervertamus
|
| 180 | mentes sine macula.
|
| 31. | Pauca tamen plena jocis,
ordinata suis locis,
placet interserere,
ne, dum semper latinamur,
|
| 185 | ab indoctis videamur
arroganter agere.
|
| 32. | Possunt autem leccatores
dici spinae, quorum mores
pungunt atque tribulant,
|
| 190 | quorum vita sorde plena,
semen fundunt in harena,
masculos demasculant.
|
| 33. | O igitur Trecensitae,
clericorum margaritae,
|
| 195 | et cleri clerissimi
a fermento leccatorum
epurgate vestrum chorum,
sicut estis azimi!
|
| 34. | Istos manet Stigis aedes
|
| 200 | istis mensunt coheredes
Ysaac, set Ismael
hos dignetur extirpare,
qui de celo venit dare
pacem super Israel.
|